ZMIANY HEMODYNAMICZNE UKŁADU KRĄŻENIA.pdf

(278 KB) Pobierz
Bobrowski artykul2
ZESZYTY NAUKOWE WSOWL
Nr 1 (147) 2008 ISSN 1731-8157
Daniel BOBROWSKI *
ZMIANY HEMODYNAMICZNE UKŁADU KRĄśENIA
SKOCZKÓW SPADOCHRONOWYCH W ŚWIETLE SZKOLENIA
SPADOCHRONOWEGO
UŜyteczność spadochronu jako niezawodnego i łatwego sposobu transportu
z powietrza w rejon działań, została potwierdzona przez teoretyków wojskowych
w wielu konfliktach zbrojnych. Fakt ten, w połączeniu z rozwojem środków transportu
powietrznego i wynikającymi potrzebami zwiększenia manewrowości wojsk na współ-
czesnym polu walki, stanowił podstawę do stworzenia nowego rodzaju wojsk lądowych
– wojsk powietrzno-desantowych.
Dynamiczny - po drugiej wojnie światowej - rozwój technik przerzutu drogą
powietrzną umoŜliwia desantowanie na waŜne ze strategicznego punktu widzenia tereny
przeciwnika systemem spadochronowym, nie tylko Ŝołnierzy z ich osobistym uzbroje-
niem i wyposaŜeniem, ale równieŜ sprzętu, tj. amunicji, MPS, a nawet wozów bojo-
wych.
Skok spadochronowy w wojskach powietrzno – desantowych jest sposobem
transportu umoŜliwiającym przystąpienie do wykonywania zadań bojowych. Podkreśle-
nie to wydaje się konieczne z uwagi na odmienność treningu i przygotowania kondy-
cyjnego Ŝołnierzy.
W literaturze spotyka się stwierdzenia, Ŝe największe reakcje emocjonalne wy-
stępują przy I, II, III i IV kolejnym skoku 1 . Następnie obserwuje się u większości
skoczków specyficzną adaptację. Skoczkowie cieszą się z wykonywanych skoków.
Zmiany parametrów hemodynamicznych są zdecydowanie mniejsze. Dochodzą do tego
wraŜenia hedonistyczne i odczuwana przyjemność przebywania i panowania nad prze-
strzenią. Wykonane badania miały ujawnić czy przy dalszym wzroście liczby skoków,
istnieją statystyczne róŜnice w zmianach parametrów hemodynamicznych, przed i po
skoku spadochronowym, u osób zaawansowanych i przygotowanych do skoku, jednak
* por mgr Daniel BOBROWSKI – WyŜsza Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych
1 S. Alekso, Doznania psychiczne skoczków spadochronowych , Warszawa 1985, s. 12 – 37.
214876031.051.png 214876031.061.png
ZMIANY HEMODYNAMICZNE UKŁADU KRĄśENIA SKOCZKÓW…
o bardzo zróŜnicowanej ilości oddanych skoków. W wyniku badań okazało się, Ŝe dal-
sze zwiększanie liczby skoków nie wpływa juŜ na zmiany w obrębie układu krąŜenia.
Celem pracy jest próba określenia zaleŜności pomiędzy reakcjami układu krąŜe-
nia w obrazie tętna oraz ciśnienia tętniczego, a ilością wykonanych skoków ze spado-
chronem.
Zakładany cel pracy zostanie osiągnięty poprzez uzyskanie odpowiedzi na na-
stępujące pytania:
- Czy moŜliwe jest adaptowanie organizmu człowieka do skoków spadochro-
nowych w świetle zmian hemodynamicznych układu krąŜenia?
- Czy istnieją zaleŜności pomiędzy ilością wykonanych skoków, a zmianami
tętna oraz ciśnienia tętniczego?
Materiał, metody i organizacja badań
Badaniami objęto uczestników kursu przekwalifikowania Ŝołnierzy zawodo-
wych na instruktorów spadochronowych, który odbył się w WyŜszej Szkole Oficerskiej
Wojsk Lądowych we Wrocławiu w 2002 roku. Grupę badanych reprezentowało 17 Ŝoł-
nierzy, w wieku od 22 do 25 lat, z jednostek powietrzno – desantowych, desantowo -
szturmowych i specjalnych, będących na róŜnym poziomie wyszkolenia spadochrono-
wego, określonego na podstawie liczby wykonanych skoków (wykres nr 1). NaleŜy
zaznaczyć, iŜ badani Ŝołnierze nie byli nowicjuszami i przełamali juŜ bariery związane
z lękiem i wysokością. Nabrali wiary w niezawodność sprzętu i własne umiejętności.
450
400
350
300
250
200
150
100
50
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9 10 11 12 13 14 15 16 17
BADANI
Wykres 1. ZróŜnicowanie badanej grupy pod względem wyszkolenia spadochronowego (liczba
wykonanych skoków[n] ze spadochronem)
Źródło: Opracowanie własne
137
214876031.071.png 214876031.073.png 214876031.001.png 214876031.002.png 214876031.003.png 214876031.004.png 214876031.005.png 214876031.006.png 214876031.007.png 214876031.008.png 214876031.009.png 214876031.010.png 214876031.011.png 214876031.012.png 214876031.013.png 214876031.014.png 214876031.015.png 214876031.016.png 214876031.017.png 214876031.018.png 214876031.019.png 214876031.020.png 214876031.021.png 214876031.022.png 214876031.023.png 214876031.024.png 214876031.025.png 214876031.026.png 214876031.027.png 214876031.028.png 214876031.029.png 214876031.030.png 214876031.031.png 214876031.032.png 214876031.033.png 214876031.034.png 214876031.035.png 214876031.036.png 214876031.037.png 214876031.038.png 214876031.039.png 214876031.040.png 214876031.041.png 214876031.042.png 214876031.043.png 214876031.044.png 214876031.045.png 214876031.046.png 214876031.047.png 214876031.048.png 214876031.049.png 214876031.050.png
 
Daniel BOBROWSKI
Badania prowadzono na przełomie miesiąca maja i czerwca. W okresie tym ba-
dani byli objęci intensywnym szkoleniem spadochronowym w powietrzu. Skoki wyko-
nano ze spadochronami treningowymi z wolnym systemem otwarcia, z wysokości
w przedziale 1200 - 1500 metrów nad poziomem zrzutowiska.
Reakcje organizmu podczas wykonywania skoków określono, wyznaczając
wskaźniki hemodynamiczne metodą Korotkowa, przy uŜyciu sfigmomanometru i słu-
chawek lekarskich – do pomiaru ciśnienia tętniczego (SBP i DPB), a takŜe stopera spor-
towego – do pomiaru częstotliwości rytmu serca (HR). Pomiar wykonywano bezpo-
średnio przed i po skoku.
Uzyskane wartości wskaźników hemodynamicznych analizowano, uśredniając
10 - sekundowe segmenty pomiarowe w czasie 3 ostatnich minut przed wejściem do
statku powietrznego w pozycji leŜącej oraz w 3 pierwszych minutach po wylądowaniu
od rozpoczęcia pionizacji.
Zebrany materiał został poddany opracowaniu podstawowymi metodami staty-
stycznymi, wyznaczając średnią arytmetyczną (x), odchylenie standardowe (s) i współ-
czynnik zmienności (υ), które posłuŜyły do scharakteryzowania badanej grupy pod
względem zróŜnicowania częstotliwości tętna oraz ciśnienia tętniczego w zaleŜności od
liczby wykonanych skoków spadochronowych 2 .
Wyniki
Wyniki zebrane podczas pomiarów czynników hemodynamicznych - wartości
tętna i ciśnienia tętniczego mierzone przed i po skoku spadochronowym u badanych
przedstawia tabela nr 1 i wykres nr 2.
tĘtno przed wykonaniem skoku
tĘtno po wykonaniu skoku
140
120
100
80
60
40
20
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
BADANI
Wykres 2. Stosunek tętna przed wykonaniem skoku do tętna po wykonaniu skoku
ze spadochronem
Źródło: Opracowanie własne
M. Arska – Kotlińska, J. Bartz., Wybrane zagadnienia statystyki dla studiujących wychowanie fizycz-
ne , Poznań 1989, s. 8 – 40.
138
2
214876031.052.png 214876031.053.png 214876031.054.png 214876031.055.png 214876031.056.png 214876031.057.png 214876031.058.png 214876031.059.png 214876031.060.png 214876031.062.png 214876031.063.png 214876031.064.png 214876031.065.png 214876031.066.png 214876031.067.png 214876031.068.png 214876031.069.png 214876031.070.png
 
ZMIANY HEMODYNAMICZNE UKŁADU KRĄśENIA SKOCZKÓW…
W większości przypadków zarejestrowanych wyników (64,71%) obserwowano
wzrost tętna po wylądowaniu, co świadczy o przyspieszonej pracy serca będącej efek-
tem emocji i stresu. Zarejestrowany wynik nie jest regułą. W dwóch przypadkach
(11,76%), u skoczków posiadających na swoim koncie 16 i 52 wykonane skoki ze spa-
dochronem odnotowano spadek mierzonego tętna. Tętno powyŜej 120 uderzeń w ciągu
minuty – po skoku - wystąpiło u jednego skoczka, który w trakcie badania wykonywał
szesnasty skok ze spadochronem w swoim Ŝyciu. Być moŜe reakcja organizmu bada-
nych skoczków wystąpiła podczas skoku np. w drugiej fazie skoku, tj. podczas otwarcia
spadochronu, a po prawidłowym napełnieniu się czaszy spadochronu stopniowo malała
w trakcie opadania. RóŜnice w pomiarach tętna nie są jednak istotne statystycznie.
Wartości SBP (ciśnienie systoliczne) oraz DPB (ciśnienie diastoliczne) występu-
jące w dwóch momentach, czyli przed oraz po wykonaniu skoku ze spadochronem
przedstawiono na wykresie nr 3. W sześciu przypadkach (35,29%) ciśnienie skurczowe
przed i po skoku utrzymuje się na jednym poziomie, w przedziale ok. 120 - 140 mm Hg.
139
Daniel BOBROWSKI
Wykres 3. Stosunek wartości ciśnienia skurczowego (SBP) i rozkurczowego (DBP) przed wykonaniem skoku do wartości
po wykonaniu skoku ze spadochronem
Źródło: Opracowanie własne
serie 1 - skurczowe przed skokiem, serie 2 – rozkurczowe przed skokiem, serie 3 –skurczowe po skoku, serie 4 – rozkurczowe po skoku
140
214876031.072.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin