PSYCHOLOGIA KLINICZNA
08.05.2013
Istotnie niższy poziom- poziom niższy o 2 odchylenia od średniej
1. Umiejętności poznawcze:
- umiejętności szkolne (pisanie, czytanie, liczenie, samokontrola, samodzielność)
2. Umiejętności społeczne:
- efektywne funkcjonowanie i przystosowanie do różnych warunków życia (komunikowanie się z innymi, uspołecznienie, korzystanie z różnych dóbr społecznych, troska o zdrowie i bezpieczeństwo, organizowanie sobie czasu wolnego i pracy)
3. Umiejętności praktyczne:
- samoobsługa, tryb życia domowego (planowanie życia rodziny, prace domowe, pełnienie obowiązków zw. z wypełnieniem rol społecznych, zawodowych)
Model ekosystemowy (teoretyczny) – tłumaczy funkcjonowanie osoby; osoby niepełnosprawne należy analizować całościowo;
Funkcjonowanie osoby jest zależne od 5 czynników:
· Zdolności poznawcze
· Umiejętności przystosowawcze
· Uczestnictwo i funkcjonowanie w różnych rolach społecznych
· Zdrowie (somatyczne, społeczne, psychiczne, ducha)
· Środowisko/kontekst:
ü Mikrosystem- najbliższe otoczenie osoby (rodzina, przyjaciele)
ü Makrosystem- otoczenie, z którym osoba ma kontakt
ü Magasystem- wpływy kulturowe, prawne, polityczne.
Funkcjonowanie osoby rozpatruje się w kontekście dwóch gr. czynników:
1. Czynniki personalne (cechy osobowości, przekonania osoby, zainteresowania, sposoby radzenie sobie ze stresem).
2. Czynniki zewnętrzne (warunki środowiska).
Oprócz tych 5 czynników wpływ ma jeszcze WSPARCIE:
-musi być dostosowane do osoby
-musi pomagać i wpływać pozytywnie.
DIAGNOZA, ROZPOZNAWANIE
DIAGNOZA- (gr. diagnosis- rozpoznanie, rozróżnianie, ocenianie)
Ø Jest to rozpoznanie stanu funkcjonowanie dziecka, należy stwierdzić czy jest on prawidłowy czy też odbiega od normy
Ø Należy zróżnicować stwierdzenia odchyleń od normy, na jaki rodzaj zaburzeń dziecko cierpi (diagnoza różnicowa)
Ø Podać przyczyny funkcjonowania, a także podać propozycję terapii leczenia.
Diagnoza psychologiczna ma 4 podstawowe funkcje:
· opisowo-oceniające- opisujemy jakie jest dziecko i jakich doświadcza problemów
· eksplanacyjna- podać przyczyny nieprawidłowości i wyjaśnić ich patomechanizm
· predyktywna (przewidywania)- jakie są rokowania
· korekcyjna- propozycje terapii, postępowanie z dzieckiem.
Wyróżnia się 3 etapy diagnozy:
I wstępny – formułujemy podstawowe pytania i hipotezy badawcze, zbieramy informacje, dane o dziecku i rodzinie, problemach które doświadcza dziecko, o przyczynach zaburzeń, uwarunkowanych zaburzeń, historia dziecka i rodziny. Stosujemy metody jakościowe- wywiad, obserwacja, komunikacja w rodzinie, analiza wytworów pracy; na końcu postawiona jest hipoteza badawcza.
II weryfikacja i pomysł – metody testowe, kwestionariusze- funkcjonowanie dziecka w różnych dziedzinach, aspektach, np. poznawczymm, emocjonalnym, społecznym. Stosujemy metody ilościowe- pozyskujemy wskaźnik liczbowy, który porównujemy z ustalonymi normami; muszą spełniać 5 wymogów psychometrycznych: rzetelne, trafne, wystandaryzowane, obiektywne i znormalizowane. Stosujemy różne klasyfikacje chorób i zaburzeń (porównujemy objawy z kryteriami zaburzeń umieszczonymi w danej klasyfikacji).
DSM4 i ICD10 – należy sformułować rozpoznanie na koniec dual diagnosic-podwójna diagnoza.
III wskazania do terapii i podanie ewentualnych rokowań
Plan diagnostyczny wg. Goodmana i Scott’a:
1. Jakie nieprawidłowe objawy pojawiają się u dziecka:
- emocjonalne (spokojne czy nie)
- poznawcze (myślenie, pamięć)
- objawy związane z zachowaniem dziecka (agresja)
- społeczne (relacje z innymi ludźmi)
2. Wpływ objawów na funkcjonowanie dziecka.
3. Ustalenie u dziecka mocnych i słabych stron funkcjonowania (zdolności).
4. Wyjaśnienie przyczyn zaburzeń w funkcjonowaniu dziecka.
5. Poinformowanie i rozmowa z rodzicami na temat występujących nieprawidłowości u dziecka.
Diagnoza ma charakter wielospecjalistyczny: psycholog, pedagog, lekarz, pracownik socjalny, logopeda, rodzice i wieloaspektowy: oceniamy funkcjonowanie w różnych aspektach: społeczny, poznawczy, osobościowo-motywacyjny, zdrowotny, środowiskowy).
Zasady diagnozy:
1. Zasada mówi o tym, że niepełnosprawność intelektualna jest stanem funkcjonowania, nie jest to choroba ani zaburzenie psychiczne.
2. Pomiar dotyczy aktualnego funkcjonowania osoby.
3. Badanie jednostki podejrzanej o niepełnosprawności intelektualnej musi być dokonywane przy zastosowaniu rzetelnych technik pomiarów, muszą spełniać wymogi psychometryczne dostosowane do każdego.
4. Należy oceniać funkcjonowanie dziecka na podstawie środowiska, z którego pochodzi.
5. Niepełnosprawność intelektualna może współwystępować z innymi rodzajami zaburzeń.
Diagnoza przebiega w 3 etapach:
1 etap: diagnoza niepełnosprawności intelektualnej- oceniamy poziom rozwoju poznawczego i zachowania przystosowawczego.
2 etap: klasyfikacja i opis- rysujemy profil tzw. Mocnych i słabych stron funkcjonowania dziecka, dodatkowo emocjonalno-motywacyjnego, stan zdrowia i środowiska.
3 etap: profile i intensywność potrzebnej pomocy- układamy programy pomocy, wsparcia.
pedspec2012