Komisja Rodziny Sejmu RP oraz Komisja Rodziny i Polityki Społecznej Senatu RP
Pornografia
– zagrożenie dla rodziny i społeczeństwa
Materiały z posiedzeń sejmowej Komisji Rodziny oraz senackiej Komisji Rodziny i Polityki Społecznej
Dział Ekspertyz Biuro Informacji I Dokumentacji Senackiej Kancelarii Senatu
Antoni Szymanski wiceprzewodniczący sejmowej Komisji Rodziny
Wstęp
Niniejsza publikacja powstała w wyniku prac sejmowej Komisji Rodziny oraz
senackiej Komisji Rodziny i Polityki Społecznej. Obie parlamentarne komisje podjęły aktualny problem pornografii. Prezentujemy w niej opinie biegłych, dotyczące tego problemu, które zostały przedstawione podczas posiedzeń sejmowej Komisji Rodziny w dniu 13 marca 1998 r. oraz senackiej Komisji Rodziny i Polityki Społecznej w dniu 5 maja 1998 r.
Większość posłów i senatorów, bioracych udział w pracach obu parlamentarnych
Komisji Rodziny uznała,że problematyka ta jest ważna, zaś wpływ upowszechniania
pornografii na wartości rodzinne, kulturę i społeczeństwo jest znaczacy. Dowodzą tego przyjete dezyderaty komisji oraz projekt nowelizacji kodeksu karnego, które publikujemy.
Nie zabrakło tez opinii odmiennych, chociaż prezentuja˛czy je posłowie i senatorowie znaleźli się w mniejszości. Podważano w nich zasadność zajmowania się tematyką pornografii uzasadniajac, że jej znaczenie dla życia społecznego jest nikłe.
Poddawano też w watpliwośc wiarygodność opinii mówiących o destrukcyjnym
oddziaływaniu pornografii. Podczas dyskusji padały zarzuty dotycza˛ce jednostronności w ukazywaniu tematu, negowano takze sens nowelizacji prawa karnego w omawianym zakresie.
Podjęcie tematyki pornografii jest wynikiem narastającej świadomosci, że tresci
prezentowane w mediach masowych wpływaja na nas i nasze rodziny, na kształt
kultury i życie społeczne. Gigantyczny w ostatnich latach rozwój rynku mediów niesie z jednej strony ogromne moz˙liwos´ci wzajemnej komunikacji,przedstawiania różnorodnych punktów widzenia, pogłębiania naszej wiedzy i wrazliwości, z drugiej strony tworzy zagrożenia i efekty destrukcyjne: pogoń za sensacja, prezentowanie brutalnej przemocy, podważanie wartożci rodzinnych, a także upowszechnianie na coraz wiekszą skalę pornografii.
Komisje sejmowa i senacka zmierzyły sie˛ z szeregiem stereotypów i mitów,
budowanych na niewiedzy, a wspieranych mie˛dzy innymi przez przemysł pornograficzny, zainteresowany coraz wiekszymi dochodami, a co za tym idzie, jak najmniejszymi ograniczeniami swojej działalności. Dotyczyło to takich kwestii jak: skutki pornografii, jej definicja czy ograniczenia swobody produkcji i rozpowszechniania pornografii w kontekście gwarancji wolności wypowiedzi.
Najwie˛cej ekspertyz i głosów w dyskusji dotyczyło róz˙norodnych naste˛pstw
produkcji i rozpowszechniania pornografii. Wydaje sie˛, z˙e podwaz˙yły one skutecznie tezę o braku wpływu pornografii na rozwój osobowości człowieka, wychowanie, relacje małzeńskie i rodzinne, kulturę, wartości moralne i normy obyczajowe, rozmaite patologie społeczne, w tym przestępczość zarówno na tle seksualnym, jak i innego rodzaju. Spowodowało to wystąpienie komisji do szeregu resortów, aby w masowych publikacjach zapoznały społeczeństwo z tymi skutkami.
Mitem okazała się również kwestia dotycząca trudności w zdefiniowaniu pornografii, która dla części dyskutantów była powodem opinii, że nie mozna zajmować się zjawiskiem, które trudno określić. Tymczasem definicje takie zawiera komentarz prawa karnego i szereg prezentowanych opinii ekspertów. Nadto brak precyzyjnej definicji nie jest niczym szczególnym jeśli chodzi o zjawiska społeczne. Nikt nie proponuje na przykład rezygnacji z procedury rozwodowej, ponieważ nie ma precyzyjnej definicji zupełnego i trwałego rozkładu poz˙ycia małz˙en´skiego, których wysta˛pienie jest warunkiemudzielenia przez sad rozwodu.Nikt tez˙ nie optuje za rezygnacją z ochrony sądowej drastycznie naruszanych potrzeb dziecka, tylko dlatego, że istnieja˛ zróżnicowane definicje dobra dziecka, którego naruszenie powoduje stosowną interwencję.
W kontekście omawianego problemu pojawiała się też kwestia swobody wypowiedzi
i ekspresji twórczej. Nikt nie watpił, że jest to wartość szczególna. Dla jednych jednak, każde ograniczenie tej wolności jest niedopuszczalne, dla drugich zasada wolności wypowiedzi zawiera w sobie szereg jej ograniczeń, związanych z poszanowaniem rozmaitych dóbr człowieka. Podkreślano, że szanując wolnośc słowa, trudno zgodzić się na dopuszczanie do gloryfikacji faszyzmu, antysemityzmu, zrezygnować z tajemnicy słuzbowej, lekarskiej czy tajemnicy spowiedzi, pogodziż się z wolnościa głoszenia nieprawdy czy oczerniania. Do tej kategorii zrozumiałych ograniczeń wolności wypowiedzi zaliczono też pornografię, ze względu na jej drastyczne konsekwencje indywidualne i społeczne.
W moim przekonaniu, rozpowszechnianie pornografii narusza również szereg
innych wartości demokratycznego państwa. Dotyczą one sprawiedliwości, która
nakazuje dbałość o dobro społeczeństwa, w tym szczególnie ochrone˛ dzieci i młodzieży przed deprawacją, jaką niesie pornografia. Pornografia godzi też w takie podstawowe wartości demokratyczne, jak wolnos´śc i tolerancja, ponieważ jest narzucana wielu społeczeństwom i ludziom wbrew ich woli. Nawet jeśli tego nie pragniemy, spotykamy ją w kiosku, sklepie spożywczym, narażeni jesteżmy na kontakt z nią w telewizji czy w reklamach. Oznacza to nietolerancję wobec tych, którzy pornografię odrzucają. Jest to ograniczanie wolnos´ci i nieliczenie sie˛ z wrazliwością wielu ludzi, ich poczuciem przyzwoitości, z rozwojem dzieci i młodzieży. Nieograniczone rozpowszechnianie pornografii uderza również w prawo do poszanowania godności człowieka, którą przekaz pornograficzny poniża, a takze w prawo do poszanowania prywatności i cudzej płciowości. Wydaje się oczywiste, że pornografia, która jest powszechnie dostępna, utrudnia wychowanie dzieci i młodzieży, wywiera na nich wpływ niezgodny z zamierzeniami rodziców, narusza więc ich prawo do wychowania swoich dzieci.
Szczególna wartość posiedzeń sejmowej i senackiej Komisji Rodziny w sprawie
pornografii, na które zaproszono wielu gości, w tym przedstawicieli mediów, wynika (niezależnie od przyjętych wniosków i dezyderatów) stad, że były one jednymi z niewielu spotkań w naszym kraju, gdzie powaz˙nie i głęboko rozważano problem pornografii. Równie duże znaczenie ma wydanie niniejszej pozycji, gdyż problematyka ta jest prawie nieobecna w publikacjach naukowych w naszym kraju, a kilka książek o małym nakładzie, wydanych przez organizacje pozarządowe, wskazuje na ogromne braki na tym polu.
prof. dr hab. Krystyna Ostrowska
Uniwersytet Warszawski Instytut Profilaktyki Społecznej i Resocjalizacji
Pornografia - jej ocena w aspekcie rozwoju osobowości człowieka
Wprowadzenie
W Polsce nadal obowiązuje art. 173 § 1 kk z 1969 r., który głosi: „Kto rozprowadza pisma, druki, fotografie lub inne przedmioty mające charakter pornograficzny, podlega karze pozbawienia wolności do lat 2, ograniczenia wolności albo grzywny” i § 2 „tej samej karze podlega ten, kto w celu rozpowszechniania takie pisma, druki, fotografie lub przedmioty sporzadza, przechowuje, przenosi, przesyła lub przewozi”.
Mamy jednak sytuację absurdalną, w której z jednej strony istnieje przepis prawny, z drugiej zaś obserwujemy narastające zjawisko zarówno rozprowadzania, jak i sporządzania pornografii. Sytuacja ta, jak się wydaje, jest możliwa dzięki splotowi i wzajemnemu wzmacnianiu się takich czynników jak:
– zmowa milczenia naukowców, pracowników wymiaru sprawiedliwości i policji
oraz rządących wokół istnienia zagrożeń pornografią;
– dynamicznie rozwijający sią przemysł pornograficzny wykorzystujący zarówno
zdobycze techniki, cybernetyki, komunikacji, jak i psychologii społecznej o możliwościach stymulowania bodźcami i manipulowania świadomością;
– brak informacji o rzeczywistych rozmiarach zjawiska;
– brak wieloaspektowych, interdyscyplinarnych badań naukowych o rozmiarach,
przyczynach i skutkach pornografii na rozwój psychiczny, społeczny, moralno-religijny jednostki i grup społecznych;
– brak badań klinicznych nad związkami korzystania lub uczestniczenia w tworzeniu pornografii a różnymi innymi zachowaniami dewiacyjnymi i przestepczością;
– nieskuteczność organów ścigania nawet wtedy, gdy dochodzi do zgłoszenia
popełnienia przestępstwa z art. 173 kk;
– brak woli decydentów na przeznaczenie odpowiednich funduszy na badania
i profilaktyke˛ pornografii;
–brak świadomości społecznej o mechanizmach oddziaływania przekazów werbalnych
i niewerbalnych, ukazujących różnorodne zachowania ludzi, ich wzajemne
relacje, ujawnianie uczuć;
– zamieszanie wokół definicji pornografii. Niektórzy podnoszą, że nie ma definicji pornografii a więc nie ma zjawiska i szkodliwości pornografii. Tak postawiony problem jest kolejnym absurdem. Pornografia jest bowiem przekazem o ludzkiej seksualności tyle tylko, że przekazem obscenicznym, wykorzystującym emocjonalne bodźce w celu zintensyfikowania i ukierunkowania zainteresowań odbiorców na specyficzne formy wyrażania płciowosci, przy czym formy te są sprzeczne z uznawanymi w danej kulturze i religii zasadami i wzorcami. Są one także w swej konsekwencji nierealne i zniekształcaja˛ce ludzki wymiar płciowości i jego znaczenie, odrywając brutalnie seksualność od prokreacji.
Elementarne założenia w dyskusji nad pornografią
Podejmując problematyke pornografii w aspekcie rozwoju osobowości, należy
zwrócić przede wszystkim uwagę na te czynniki, które wyznaczają typowo ludzkie istnienie. A więc:
1. Człowiek jest istotą rozwijajacą sie˛ w wymiarze biologicznym, psychicznym, społecznym, religijno-moralnym (duchowym), tak by stawać się coraz bardziej
człowiekiem.
2. Rozwój dokonuje sie˛ według określonych praw rozwojowych, właściwych dla
powyższych wymiarów. Jest to rozwój od globalności do szczegółowości oraz od
uszczegółowienia do uogólnienia.
3. Człowiek jest istota˛ ukierunkowująca się „ku komus´ lub czemuś”. Obiektami, na które człowiek ukierunkowuje swoje myślenie, uczucia i aktywność moga˛ być: on sam, inni ludzie, Istota Transcendentna (Bóg Absolut), świat.
4. Człowiek dąży do wewnętrznej integracji swojego wymiaru biologicznego, psychicznego, społecznego i duchowego. Dążący także do integracji z otaczającym
światem ludzi, rzeczy, przyrody, Transcendencji.
5. Człowiek swoje ukierunkowania na siebie, innych ludzi, otaczający świat, Boga może tak „opracować”, „sformułować” i w konsekwencji przyjąć jako program
działania, że mogą one służyć stawaniu się coraz bardziej człowiekiem lub
oddalać go od możliwożci rozwoju typowo ludzkich zadatków, właściwości i powinności.
6. Druki, pisma, zdjęcia, fotografie, filmy, wideoklipy, reklama o charakterze pornograficznym jest przekazem i podlega prawom jak każdy inny przekaz. Psychologia społeczna dostarczyła nam sporo informacji na temat roli i warunków przekazu werbalnego i niewerbalnego w kształtowaniu obrazu samego siebie, innych ludzi, relacji miedzy nimi i prawidłowości rządzących zachowaniami ludzkimi. W przekazie pornograficznym dostarcza się bodźce, które mają charakter informacyjny, pobudzający i modyfikujący dotychczasowa wiedzę oraz struktury reagowania i działania człowieka. W odniesieniu do analizy skutku przekazu pornograficznego muszą być zastosowane te same kryteria, jakie stosowane sa˛ przy ocenie skutków jakiegokolwiek innego przekazu o tres´ciach społecznych, psychologicznych i moralnych, z uwzgleędnieniem rozwojowego zadania jakim jest ‘bycie coraz bardziej człowiekiem’.
7. Człowiek, żyjąc we wspólnocie społecznej, religijnej i rodzinnej podlega wielu prawom regulującym życie tych wspólnot, podlega także prawom rządzącym jego osobistym rozwojem, tak więc jakiekolwiek działania adresowane do jednostek
i grup musza˛ byc´ oceniane z punktu widzenia respektowania tych praw. Szkodliwość różnych działań, w tym na przykład pornografii, może zasadzać się na
działaniach sprzecznych z tymi prawami.
Rozważania o pornografii nie moga pomijać elementarnych zasad rozwoju osobowości. Podejmowany w procesie wychowania i samowychowania rozwój osobowości ma na celu ukształtowanie określonych struktur, mechanizmów i funkcji, które gwarantują „bycie Człowiekiem”. Do tych właściwości należy zaliczyć:
– hierarchiczny system wartości: osobistych, społecznych, moralnych,religijnych;
– jednoczącą filozofie życia;
– samokontrole;
– empatie;
–umiejetność nawiązywania braterskich i przyjaznych kontaktów z innymi;
– poczucie celu i sensu ycia własnego i innych;
–tożsamość i poczucie własnej wartości;
– odpowiedzialność, odczucie bycia sprawcą;
– poczucie wiezi z innymi ludźmi;
– poczucie wiezi ze światem Transcendencji;
– rozumienie i umiejętność obcowania z cierpieniem,krzywdą i nierównością itp.;
–umiejetność pokonywania stresu, przeszkód i trudności;
–umiejętność rozwiązywania konfliktów i podejmowania decyzji.
Należy w zwiazku z tym zapytać, na które z wymienionych właściwości ukierunkowany jest przekaz pornograficzny. Czy ma on oddziaływanie pozytywne, czy
raczej, albo wprost, zaburzajace, niszczące? Mozna spytać, jaki system wartości lansują producenci pornografii. Czy taką wartością jest wzbogacenie się, a więc pieniądz, czy autentyczny, osobowościowy, typowo ludzki rozwój człowieka. Prześledzenie pornografii w tym aspekcie może dostarczyć informacji o jej szkodliwości.
Analizując krok po kroku treści pornograficzne z zarysowanym modelem osobowości dojrzałej, można dopiero ocenić ich destruktywną rolę. Zwolennicy pornografii szermując teza o „wolności wyborów” nie zauważaja, iz wolność jest jedynie wartością służacą pełniejszemu rozwojowi człowieka, a nie wartoscią, na której ma się zakończyć rozwój człowieka.
Skutki pornografii
A. W ocenie psychoterapeutów:
– pornografia jest przyczyną sprawczaą lub jedną z przyczyn wywołujących seksualne przestępstwa;
– pornografia prowadzi do zaburzeń osobowości, szczególnie w sferze uczuć,
relacji do drugiego człowieka i wyobraźni;
– pornografia może być związana z innymi antyspołecznymi czynami.
B. Według badań klinicznych:
– pornografia prowadzi do efektu uzalez˙nienia, który objawia sie˛ coraz większym zainteresowaniem pornografia˛ i poszukiwaniem nowych o większym potencjale pobudzeniowym materiałów;
– pornografia prowadzi do efektu eskalacji; oznacza to, ze szuka się coraz
bardziej wyrazistego, drastycznego i dewiacyjnego (niecodziennego, szokującego,
anormalnego materiału), by utrzymać się na dotychczasowym poziomie pobudzenia;
– pornografia prowadzi do efektu tracenia wrażliwości; polega on na tym, że
materiały wcześniej postrzegane jako szokujące, nieprzyzwoite, odrażające
wydają się zwyczajne, godne pochwały i zaakceptowania, a tym samym działania
dewiacyjne i nieaprobowane społecznie – upragnione;
–wzrastajaca tendencja wcielania w życie; oglądane w publikacjach pornograficznych
relacje i zachowania między osobami stają się czynnikiem motywującym do podjęcia i odwzorowania takiego samego zachowania.
C. Ogólne:
– jednowymiarowa wizja człowieka, jako człowieka zmysłowego i opanowanego
wymiarem seksualnym;
– ukazywanie dewiacyjnych zachowań seksualnych, takich jak: homoseksualizm,
seks z małymi dziećmi, seks z użyciem przemocy, seks w każdym miejscu i w każdym czasie, jako wzorców powszechnych, aprobowanych i postulowanych;
– stymulacja bodźcami o charakterze seksualnym prowadzi do wzrostu napięcia
seksualnego i możliwości jego rozładowania, a w przypadkach nieukształtowanej
samokontroli (jak to ma miejsce u dzieci i młodzieży), może dochodzić do aktów przemocy seksualnej i przestępczości na tle seksualnym;
– intensywna stymulacja bodźcami o charakterze seksualnym w okresie intensywnego rozwoju uczuć, sfery poznawczej, moralnej i religijnej, jak to ma miejsce w okresie dorastania może prowadzić do wewnętrznych konfliktów, lęków i w konsekwencji dezintegracji osobowości;
– systematyczne korzystanie z przekazu pornograficznego moz˙e powodowac´
uzależnienie, skutkujące trwałym angażowaniem myśli, uczuć i działań jedynie wokół sfery seksualnej;
– kształtowanie zniekształconego obrazu świata, relacji międzyludzkich, człowieka i roli seksualności;
– przedmiotowe traktowanie osób, które wybierane są do realizowania wzorców
zachowań seksualnych podpowiadanych w przekazach pornograficznych;
– zniszczenie naturalnego poczucia wstydu i wstydliwości;
– ukierunkowanie wyobraźni na jeden aspekt ludzkiej egzystencji;
– zniszczenie istoty współżycia seksualnego jako wyrazu miłości, szacunku,
jedności, zaufania, oddania, wierności, przyjaźni;
– zniszczenie intymnego charakteru współżycia seksualnego kochających się
osób;
– ukazywanie wadliwego systemu wartości, w którym zakłada się odrzucenie osobowego odniesienia do siebie, innych ludzi, Boga.
Profilaktyka pornografii
Naczelną zasada wszelkich działań skierowanych ku człowiekowi powinno być
„nie szkodzić”. Bombardowanie młodzieży przekazem pornograficznym należy uznać za działalność szkodliwą, wymierzona w proces kształtowania osobowości, zaś korzystanie przez nią sama z tych przekazów za zachowanie „ryzykowne”. Wychodząc z ogólnych założeń profilaktyki, można sformułować postulaty dotyczące
profilaktyki pornografii. Postulaty te dotyczą tzw. profilaktyki pierwszorzędowej. Są to:
1. Autentyczne wzmocnienie wychowawczej funkcji i roli rodziny poprzez system
informacji, szkoleń rodziców i właściwego przygotowania do pełnienia funkcji
rodzicielskich oraz stworzenie możliwości ekonomicznych do przeznaczenia
czasu rodziców na ich wychowawcze funkcje;
2. Autentyczne wzmocnienie wychowawczej roli szkoły poprzez stworzenie klimatu
dla działań wychowawczych w szkole, wyrażającego się w premiowaniu nauczycieli prowadzących aktywność wychowawczą, rzeczywiste rozpoznanie potrzeb
dziecka, dostarczenie uczniom, nauczycielom i rodzicom odpowiednich pomocy
dydaktycznych o pozytywnych wzorcach osobowościowych;
3. Wspieranie wspólnot religijnych;
4. Ukazywanie w środkach masowego przekazu człowieka wielowymiarowego, nakierowanego na wartości i zdolnego do przekraczania swoich ograniczeń biologicznych i psychicznych;
5. Tworzenie prawa opartego na prymacie godności osoby ludzkiej, a nie wolnego
wyboru.
Prawo karne jest jednym ze zbiorów praw, które reguluja˛ ludzkie stosunki w społeczeństwie i panństwie. Jednak człowiek w codziennym zyciu podlega oddziaływaniu wielu różnych, innych praw, np. prawu rodzinnemu, cywilnemu, religijnemu, moralnemu, obyczajowemu itp. Integralne funkcjonowanie osoby ludzkiej wymaga, aby prawodawcy różnych praw budowali je na tym samym fundamencie, jakim jest prymat osoby ludzkiej i jej godność (prawo naturalne). Prawa formułowane na różnych założeniach antropologicznych lub o rozmytych i niejasnych kryteriach przyjmowanych wartości staja się nieczytelne dla odbiorcy, a często formułują przeciwstawne zadania i oczekiwania. Taka sytuacja prowadzi nie tylko do łamania prawa i obniżenia jego prestiżu, lecz także w konsekwencji wyrządza szkodę poszczególnym jednostkom i całym społeczeństwom. Wydaje się, że taka właśnie sytuacja ma miejsce w związku z art. 202 kk z dnia 6.06.1997 r.:
„Art. 202 § 1. Kto publicznie prezentuje treści pornograficzne w taki sposób, że może to narzucić ich odbiór osobie,która tego sobie nie życzy, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
§ 2 Kto małoletniemu poniąej lat 15 prezentuje treści pornograficzne lub udostąpnia mu przedmioty mające taki charakter, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§ 3 Kto produkuje w celu rozpowszechniania lub sprowadza albo rozpowszechnia
treści pornograficzne z udziałem małoletniego poniżej lat 15 albo związane
z użyciem przemocy lub posługiwaniem się zwierzęciem, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesiecy do lat 5.”
Prawodawca przyjął za naczelna zasadę, z której wywodzi normę prawną, prymat
„wolnego wyboru” odrzucając, jak to miało miejsce w kk z 1968 r., prymat
„godności osoby”. To rozwiaazanie jest tym dziwniejsze, że istnieje uchwała
Parlamentu Rady Europy określająca pornografie jako szkodząca˛ rozwojowi osoby ludzkiej. Artykuł ten winien byc poprawiony i tak sformułowany, by wyrażał
troskę państwa i ustawodawcy o osobowy rozwój członków społeczeństwa, w tym
szczególnie młodzieży.
6. Jednym z pilniejszych zadań jest podniesienie świadomości społecznej o szkodliwych skutkach przekazów pornograficznych na rozwój osobowości.
dr Dorota Kornas-Biela
Katolicki Uniwersytet Lubelski
Wydział Nauk Społecznych
Wpływ pornografii na rozwój osobowości człowieka
Pornografia jako forma przekazu jest różnie definiowana, jednak powtarzającymi
się elementami definicji jest to, że obejmuje ona przedmioty (teksty, rysunki, zdjęcia,filmy), które przedstawiają sceny erotyczne:
– zawierające treści nieprzyzwoite i obsceniczne;
– naruszajace intymność i prywatność sfery seksualnej człowieka, a tym samym jego godność osobową;
–mają na celu wywołać u odbiorców podniecenie seksualne;
– zostały wyprodukowane i są rozpowszechniane z chęci zysku.
Mówiac o wpływie pornografii na osobowośc, trzeba zwrócić uwage na to, że dotyczy on nie tylko jej uz˙ytkowników, lecz takz˙e osób postronnych. Szeroka
dostepność a zwłaszcza narzucanie sie˛ pornografii, czyni nierzadko człowieka jej konsumentem, chociaż nie było to jego zamierzeniem, ani sobie tego nie zyczył.
W wielu sytuacjach, miejscach lub materiałach człowiek zostaje zaskoczony treściami pornograficznymi i nieraz bardzo krótki kontakt z nimi ma dewastacyjny wpływ na jego psychikę (np. teksty piosenek - por. bibliografia). Oczywiście wpływ pornografii na jej stałych użytkowników jest bardziej głęboki i rozległy i zależy od wielu indywidualnych czynników, np. wieku, od którego rozpoczął się kontakt z pornografią, częstotliwości kontaktów, rodzaju używanych materiałów, wykształcenia, mechanizmów kontroli emocji.
Badania nad wpływem pornografii na kształtowanie się lub funkcjonowanie
osobowości napotykają na trudności, które powoduja, że wyniki ich nie są ze sobą zgodne. Jedni badacze dochodzą do wniosku, że brak jest dowodów negatywnego
wpływu pornografii na osobowość, inni dokumentuja˛ ich istnienie. Wynika to z wielu względów. Rezultaty badań zależą bowiem m.in. od rodzaju postawionych pytań i hipotez, które chce się zweryfikować, kryterium doboru grupy do badania jej cech, rodzaju zastosowanej metody (użytych materiałów) oraz procedury analiz, sposobu opracowania wyników i ich interpretacji. Problem polega równiez na tym, że trudno uchwycić, co jest konsekwencja˛ oddziaływania pornografii, a co nie u jej użytkowników, jeśli brak jest danych z badań ich osobowości przed kontaktem z nią, natomiast ekstrapolacja wniosków z eksperymentów laboratoryjnych jest bardzo ograniczona procedurą badań.
Żadne badania nie zastąpią jednak faktów, których dostarcza życie poprzez tzw.
przypadki kliniczne, stanowia˛ce ilustracje˛ wpływu pornografii na osobowość. Nie moga również zaprzeczyć zdrowemu rozsądkowi, który podpowiada, iż pornografia nie pozostaje bez wpływu na świadomość, uczucia i postawy konsumentów. Jest to analogiczne do oddziaływania reklamy, na która˛ biznesmeni nie wydawaliby miliardów dolarów rocznie, gdyby druk i obraz pozbawiony był siły oddziaływania na ludzką psychikę i zachowanie.
Wpływ pornografii na system wartości
Fala pornografii, która zalała świat zachodni w ciągu ostatnich trzydziestu lat
i wtargnęła obecnie do Polski, jest konsekwencja˛ tzw. rewolucji seksualnej i postmodernistycznej wizji człowieka. Jej szeroka dostepność jednocześnie taką wizję kształtuje w umysłach milionów ludzi. Postmodernistyczna wizja świata i człowieka propaguje idee˛, że nie ma prawd obiektywnych i dlatego nie mozna ich poznać (agnostycyzm, irracjonalizm). Istnieją więc różne kryteria rozumienia tego, czym jest godność człowieka, pornografia lub obsceniczność. Z wieloznaczności pojęcia pornografii i faktu trudności definicyjnych wyciąga się wniosek o jej nieistnieniu (nie ma czegoś takiego jak pornografia). Skoro zaś nie można zdefiniować pornografii, każdy ustala sam dla siebie, co narusza jego intymność i poczucie przyzwoitości.
W ten sposób postmodernizm upowszechnia pogla˛d o subiektywizmie i relatywizmie
moralnym. Wynika z niego konieczność liberalizacji pornografii, gdyż każdy ma prawo do osobistej oceny, czy coś jest lub nie jest dla niego nieprzyzwoite.
Wszystkie normy i wartości stają się indywidualnie zmienne, ponieważ człowiek ma
prawo ustalać, zależnie od sytuacji, co jest dla niego dobre lub złe, co uważa za normalne lub odbiegajaące od normy, co uznaje za wartość, a co odrzuca. Tym
samym zostaje wyeliminowane poje˛cie patologii, na miejsce którego wprowadza się
takie pojęcia jak alternatywny styl życia, ...
Vivienne_