depresja prezentacja.pdf

Martin E. Keck

Depresja

Jak powstaje? Jak jest leczona?

Jaki ma związek ze stresem?

Autor:

Docent dr n. med. dr rer. nat. Martin E. Keck jest lekarzem specjalistą psychiatrą, psychoterapeutą i neurologiem oraz naukowcem neurologiem, który po zdobyciu wykształcenia międzynarodowego w Monachium, Bazylei, Londynie

i Zurychu pracował od 1996 do 2005 w Instytucie Psychiatrii Maxa Planka w Monachium. Ostatnią specjalnością, którą się tam zajmował, była „Depresja i strach”. Za jego pracę naukową otrzymał między innymi Bawarską Nagrodę

Naukową do habilitacji (Bayerischer Habilitationsförderpreis) przyznaną przez Bawarskie Krajowe Ministerstwo Nauki, Badań Naukowych i Sztuki. Jest członkiem wydziału medycznego Uniwersytetu im. Ludwika Maksymiliana

w Monachium oraz licznych towarzystw specjalistycznych i członkiem założycielem związku badawczego „Sieć kompetencji depresji”. Oprócz tego, Martin Keck jest członkiem zarządu Szwajcarskiego Towarzystwa ds. Strachu i Depresji

(SGAD), doradcą naukowym w zarządzie Szwajcarskiego Towarzystwa Bezpieczeństwa Leków w Psychiatrii (SGAMSP), członkiem Komisji Etycznej ds. Psychiatrii, Neurologii i Neurochirurgii Kantonu Zurych oraz liderem grupy roboczej

przy Centrum Neuronauki w Zurychu. Od 2006 roku jest wicedyrektorem i ordynatorem Szwajcarskiej Kliniki Prywatnej Privatklinik Clienia Schlössli in Oetwil am See/Zurych.

Docent dr n. med. dr rer. nat. Martin E. Keck, MBA, wicedyrektor, ordynator Oddziału Psychiatrii i Psychoterapii, lekarz specjalista neurochirurg, Clienia Privatklinik Schlössli, 8618 Oetwil am See/Zurych, www.clienia.ch,

Tel. 044 929 81 11

Wstęp

Ważne jest długotrwałe i specjalistyczne, psychoterapeutyczne

i farmakologiczne leczenie depresji, prowadzące do całkowitego

wyleczenia. Ponieważ u 80% pacjentów z końcowymi objawami dochodzi

do nawrotu choroby. W przypadku terapii zachowawczej, aby zapobiec

nawrotom choroby, pacjenci kontrolowani są przez minimum sześć

miesięcy po ustąpieniu symptomów choroby. Im częściej pojawiały się

fazy depresyjne i im cięższej przebiegały, tym bardziej konieczna jest

długotrwała terapia. Oznacza to, że pacjenci są poddawani terapii

zachowawczej przez cały czas jej trwania.

Choroby depresyjne należą do najważniejszych na całym świecie

i najbardziej znaczących obrazów choroby. W różnych formach dotyczą do

20% ludności. Myślenie, uczucia, organizm, kontakty społeczne -wpływają

na całe życie. Mimo ich ogromnego znaczenia, depresja jest często

nierozpoznawana lub też niewystarczająco leczona. Powoduje to duże

cierpienie i utratę jakości życia osób dotkniętych tym schorzeniem i ich

bliskich. Dodatkowo, w minionych latach stało się jasne, że depresja jest

chorobą wywołaną chronicznym stresem, stąd też określenie „depresja

wywołana stresem”. Stanowi czynnik ryzyka dla innych ważnych chorób

społecznych, takich jak zawał serca, udar mózgu, osteoporoza i cukrzyca.

Nieleczona depresja może skrócić przewidywaną długość życia.

Niniejszy poradnik opiera się na aktualnym stanie badań i powinien

pomóc w lepszym zrozumieniu choroby zwanej „depresją”. Jest skierowany

w równym stopniu do osób dotkniętych, ich bliskich i przyjaciół oraz do

wszystkich zainteresowanych. Poradnik nie może w żadnym wypadku

zastąpić indywidualnych konsultacji lekarskich i diagnostyki - ma jedynie

stanowić zachętę do głębszych rozmów.

Z najlepszymi życzeniami

Depresja jest ciężką, ale uleczalną chorobą. Nie jest zwykłym smutkiem,

błędem, brakiem woli! Z postępu minionych lat powstał nowy i daleko

idący obraz możliwości leczenia depresji.

Docent dr n. med. dr rer. nat. Martin E. Keck

Najważniejsze informacje w skrócie

1. Depresja to ciężka, a w niektórych przypadkach nawet zagrażająca

życiu choroba, wymagająca fachowego leczenia.

8. Depresje są uleczalne. Podczas leczenia można wykorzystać różne

wypróbowane formy psychoterapii, nowoczesne leki poprawiające

nastrój (antydepresanty), metody zwalczania stresu, techniki

rozluźniające i -uzupełniająco - metody medycyny komplementarnej

(na przykład ziołolecznictwo).

2. Główną oznaką depresji jest smutny nastrój lub uczucie wewnętrznej

pustki, wyczerpanie (wypalenie), przeciążenie, napady lęku,

wewnętrzny niepokój, zaburzenie myślenia i snu.

9. Nowoczesne antydepresanty nie powodują prawie żadnych skutków

ubocznych. Często występują tylko na początku terapii.

Nie uzależniają. Nie zmieniają osobowości. Nie są również środkami

pobudzającymi lub uspokajającymi.

3. Osoby z depresją nie potraią już cieszyć się życiem i mają bardzo

duże trudności z samodzielnym podejmowaniem prostych decyzji.

4. Depresji towarzyszą często uporczywe dolegliwości cielesne, jak na

przykład bóle żołądkowo-jelitowe, bóle głowy, podbrzusza lub pleców.

U wielu chorujących, objawy te wysuwają się na pierwszy plan.

10. Antydepresanty nie działają od razu. Najczęściej upływają dni lub

tygodnie do uzyskania poprawy.

5. Nieuzasadnione poczucie winy może być istotnym objawem

depresji.

11. Jeśli leczenie farmakologiczne jest konieczne, to bardzo regularne

zażywanie leków, ściśle według zalecenia lekarza, jest warunkiem

koniecznym. Ewentualne działania uboczne, niedyspozycja, lęki

lub wątpliwości powinny być zawsze otwarcie omawiane

z lekarzem prowadzącym.

6. Tak jak wszyscy ciężko chorujący ludzie, osoby z depresją potrzebują

zrozumienia i wsparcia ich otoczenia.

7. Depresję cechują nerwowe zaburzenia metabolizmu w mózgu. Stężenie

substancji hormonalnych (serotonina, noradrenalina, dopamina) nie

jest zrównoważone. Przyczyną jest najczęściej długotrwała

nadaktywność hormonów stresu. Nieleczenie tej nadaktywności może

również prowadzić do chorób następczych, takich jak nadciśnienie

krwi, zawał serca, udar mózgu, cukrzyca i osteoporoza. Dlatego też

ważna jest dokładna i długotrwała terapia.

12. Stale nawracające depresje mogą być proilaktycznie leczone.

13. Dużym niebezpieczeństwem jest samobójstwo. Ryzyko

samobójstwa może być w porę rozpoznane. Jest to nagły przypadek.

Osoby obciążone ryzykiem samobójstwa powinny być możliwie

najszybciej poddane leczeniu klinicznemu.

Co rozumiemy pod pojęciem depresji?

epizod. Z wzrastająca liczbą epizodów wzrasta ryzyko wystąpienia

kolejnego epizodu choroby. Tym ważniejsza jest dokładna terapia każdej

pojedynczej choroby.

Objawy depresji

Depresja: częsta i ważna choroba

Depresja może wykazywać różnorodne objawy i przebiegać w różnym

stopniu uciążliwości. Typowe dolegliwości wskazują na znaczne,

indywidualne zmiany. Według kryteriów Światowej Organizacji Zdrowia

(ICD-10), epizod depresyjny cechuje smutny nastrój utrzymujący się przez

okres przynajmniej dwóch tygodni. Towarzyszy temu utrata zdolności

przeżywania radości, utrata bodźców i zainteresowania oraz zdolności

koncentracji i ogólnej sprawności. Ponadto, występują charakterystyczne

objawy cielesne, jak na przykład zaburzenia snu, utrata apetytu i strata na

wadze oraz również zawężenie myślenia podczas sytuacji odbieranych

jako beznadziejne. Może to prowadzić do wystąpienia myśli samobójczych

i konkretnych chęci popełnienia samobójstwa. Myślenie takie jest

spowolnione i dotyczy najczęściej jednego tematu - z reguły tego, jak źle

się powodzi, jak bezcelowa jest obecna sytuacja i jak beznadziejna wydaje

się przyszłość.

Ponieważ schorzenia depresyjne występują często, bardzo ważna jest

wiedza z zakresu leczenia i pomocy, nie tylko w przypadku lekarzy każdej

specjalności, ale również ogółu ludności. Depresją dotkniętych jest około

15% ludności, przy czym kobiety chorują dwukrotnie częściej niż mężczyźni

(mężczyźni: 10%, kobiety: 20%). Oznacza to, że każdy może znaleźć osoby

dotknięte depresją w kręgu swoich krewnych, znajomych lub przyjaciół.

Niestetychorobatajestcałyczaszbytczęstozatajanalubnierozpoznawana.

Powód niedoceniania depresji tkwi w tym, że w języku potocznym często

mówi się o „depresjach”, gdy występuje tylko nastrój niewielkiego

przygnębienia.

Zaburzenia snu

Zaburzenia snu mogą prowadzić do trudności w zasypianiu, do zaburzeń podczas snu z powtarzającym

się budzeniem lub zbyt wczesnym przebudzeniem. Sen odczuwany jest jako niewystarczający,

nieregenerujący i bardzo płytki. Jeśli brakuje głębokiego snu i marzeń sennych lub pojedyncze stadia snu

nie będą przebiegać prawidłowo, to również długi sen w perspektywie nie będzie zapewniał odczuwalnego

odpoczynku. Dotyczy to depresji. W nowoczesnych klinikach można zbadać sen. Antydepresanty

odtwarzają normalną i zdrową architekturę snu.

Choroba ta może wystąpić w każdym wieku – od dzieciństwa do późnej

starości. W około 15-20% przypadków zachorowań może rozwinąć się

choroba przewlekła, przede wszystkim w przypadku nieleczenia lub

niewystarczającego leczenia. W 50-75% przypadków następuje drugi

Rodzaje depresji

Syndrom wypalenia („burn-out”)

Tak zwany „syndrom wypalenia” określa depresję z wyczerpania, powstającą na skutek (zawodowego)

trwałego obciążenia. Syndrom wypalenia charakteryzuje utrata energii, zredukowana sprawność, obojętność,

cynizm i niechęć, poprzedzone często wieloletnim, bardzo wysokim zaangażowaniem i ponadprzeciętną

wydolnością. Często w przypadku wieloletniego nagromadzania stresu wystarczy tylko względnie niski bodziec

wyzwalający (na przykład zmiana stanowiska), aby doprowadzić do wybuchu choroby. Często pojawiają się

niejasne dolegliwości organizmu, jak zwiększone pocenie, zawroty głowy, bóle głowy, problemy żołądkowo-

jelitowe i bóle mięśni. Bardzo często występują też problemy ze snem. Syndrom wypalenia może rozwinąć się do

ciężkiej depresji.

Na podstawie szczególnie widocznych objawów można wyróżnić różne

rodzaje depresji. Wśród nich najważniejsza jest tak zwana „ukryta

depresja” (zwana „depresją zamaskowaną”). Objawy cielesne, zaburzenia

wegetatywne i dolegliwości narządów są tutaj na pierwszym planie.

W przypadku kolejnej odmiany, „depresji endogennej” (melancholii),

charakterystyczne jest przedwczesne budzenie poranne, utrata wagi,

smutek, pogorszenie stanu libido i zainteresowania światem. U niektórych

osób depresja może objawiać się zupełnie inaczej. Zamiast przygnębieniem

lub smutkiem chorzy reagują rozdrażnieniem, agresywnością, złością lub

zwiększonym spożyciem alkoholu. W niektórych przypadkach przesadnie

uprawiany jest sport. Chorzy czują się zestresowani i wypaleni. Taki rodzaj

objawów dotyczy częściej mężczyzn.

Depresja wieku podeszłego

Zachorowania powyżej 65 roku życia związane są z „depresją wieku podeszłego”. Choroby depresyjne nie występują

zasadniczo częściej w podeszłym wieku. W przypadku pacjentów w podeszłym wieku, depresja jest jednak często

niezauważona i w ten sposób przez wiele lat nieleczona. Starsi pacjenci częściej zatajają symptomy depresyjne

i uskarżają się bardziej na inne schorzenia organizmu. U osób starszych, częściej niż u młodszych pacjentów,

na pierwszym planie są różne objawy cielesne. Przykładowo, niejasne bóle mogą być u osób starszych często

objawem depresji. Depresja wieku podeszłego może powstać na skutek niedożywienia i błędnego odżywiania

oraz niewystarczającego wchłaniania płynów.

bóle głowy

zawroty głowy

zamroczenie

bóle pleców

bóle karku

przede wszystkim u kobiet

Depresja poporodowa

Depresyjne epizody po porodzie występują u około 10-15% kobiet i rozpoczynają się najczęściej w pierwszym

lub drugim tygodniu. Często przebiegają skrycie, i trwają od tygodni do miesięcy. Obrazu choroby nie można

odróżnić od typowego epizodu depresyjnego w innym okresie życia. Od „depresji poporodowej” należy oddzielić

dużo częściej występujące tak zwane „poporodowe przygnębienie” (zwane również „baby blues”). Rozpoczyna się

ono w pierwszym tygodniu po porodzie, z reguły jednak nie przed trzecim dniem i trwa tylko kilka godzin lub dni.

Występuje u około 50% kobiet w połogu i nie ma charakteru choroby.

pocenie

duszno

m.in. uczucie ciasno ci,

uczucie ucisku

bóle mi ni

dolegliwo ci sercowe

m.in. przyspieszone bicie serca,

kołatanie serca

dolegliwo ci narz dów

rodnych

m.in. bóle, zaburzenia

cyklu u kobiet

dolegliwo ci oł dkowo-jelitowe

m.in. mdło ci, uczucie syto ci biegunka,

zaparcie, bóle, podra nienie oł dka,

podra nienie jelita

Depresja sezonowa

Ciemne i mgliste dni mogą pogorszyć nastrój. Może to prowadzić w pojedynczych przypadkach tak zwanej „depresji

sezonowej” lub „depresji zimowej” do ciężkich, a nawet zagrażających życiu schorzeń. Przyczyną jest sezonowa

mniejsza ilość światła przenikająca do oczu. Prowadzi to u osób dotkniętych tym schorzeniem do zaburzeń

metabolizmu w mózgu i tym samym do powstania depresji.

Możliwe cielesne objawy depresji. Dolegliwości cielesne mogą wysuwać się na pierwszy plan,

a ukrywające się za nimi dolegliwości psychiczne są słabo rozpoznawalne. Dotyczy to depresji

zamaskowanej (zwanej „ukrytą”).

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: