1. Przyczyny:
-zarządzona przez dowódcę wojsk rosyjskich, Igelstrma redukcja wojska polskiego
-przymusowy werbunek zredukowanych żołnierzy do armii rosyjskiej i pruskiej
-aresztowania wśród warszawskich sprzysiężonych.
Przyczyną wybuchu walk był II rozbiór Polski i groźba kolejnego podziału kraju pozostającego pod rządami targowiczan, pod okupacją rosyjską. Nie bez znaczenia była rewolucja we Francji, wzmagająca rewolucyjne nastroje w Polsce.
Powstanie kościuszkowskie, powstanie narodowe przeciw Rosji, a następnie także przeciw Prusom, trwające od 24 marca do 16 listopada 1794. Objęło swym zasięgiem prawie wszystkie dzielnice ówczesnego państwa polskiego.
Kościuszko objął władzę dyktatorską i zobowiązał się, że użyje jej tylko do odzyskania samodzielności narodu, obrony granic i ugruntowania powszechnej wolności. Reformę ustrojową odsuwał do czasu zakończenia powstania. Powołał pod broń mężczyzn w wieku od 18 do 28 roku życia i zapowiedział uzbrojenie wszystkich miast i wsi. Powstanie kościuszkowskie zapoczątkował 12 III 1794 brygadier Madaliński, który przeciwstawiając się zapowiedzi redukcji liczby wojska rozpoczął marsz na czele swojego oddziału w kierunku Krakowa.
3. Powstanie Warszawskie
17 kwietnia doszło do insurekcji w Warszawie, gdzie z inspiracji spiskowców (m.in. J. Kilińskiego) lud i wojsko wyparły Rosjan z miasta. Władzę w Warszawie objęli przedstawiciele umiarkowanej prawicy, odsuwając radykalnych jakobinów polskich.
Dezorganizację powstańców wykorzystał Suworow, który skierował się pod Warszawę. 4 listopada zdobył szturmem Pragę, dokonał rzezi ludności. Pod wrażeniem bezwzględności przeciwnika stolica poddała się 5 listopada. Wycofująca się armia powstańcza uległa rozkładowi, jej dowódcy znaleźli się w niewoli. 16 listopada pod Radoszycami nastąpiło rozwiązanie oddziałów powstańczych.
Bitwa zakończyła się rozbiciem wojsk polskich, ranny Kościuszko dostał się do niewoli. Klęska maciejowicka spowodowała załamanie moralne w obozie powstańczym. Naczelnikiem powstania został zwolennik układów i kompromisu z Rosjanami, Wawrzecki.
Zostały zagarnięte ziemie Wielkopolski, zachodniego Mazowsza z Płockiem, ziemią sieradzką i okolice Częstochowy oraz Gdańsk i Toruń.
Zostały zagarnięte ziemie ukraińskie i białoruskie na wschód od linii Druja-Pińsk-Zbrucz, tj. województwa: kijowskie, bracławskie, część podolskiego, wschodnią część wołyńskiego i brzeskiego, mińskie i część wileńskiego.
motylek1997