Turbo_Pascal_cwiczenia_praktyczne_Wydanie_II_cwtp2.pdf

(336 KB) Pobierz
IDZ DO
PRZYK£ADOW Y ROZDZIA£
Turbo Pascal. Æwiczenia
SPIS TREŒCI
praktyczne. Wydanie II
KATALOG KSI¥¯EK
Autor: Andrzej Kierzkowski
ISBN: 83-246-0507-X
Format: B5, stron: 160
KATALOG ONLINE
ZAMÓW DRUKOWANY KATALOG
TWÓJ KOSZYK
Turbo Pascal, pomimo swojego „podesz³ego” wieku ca³y czas uwa¿any jest za
doskona³y jêzyk programowania dla celów dydaktycznych. Jego czytelna i prosta
sk³adnia, niewielki zestaw s³ów kluczowych i spore mo¿liwoœci czyni¹ go idealn¹
platform¹ dla pocz¹tkuj¹cych. Opanowanie Turbo Pascala nie tylko u³atwi poznawanie
innych jêzyków programowania, ale, co znacznie wa¿niejsze, nauczy myœlenia
algorytmicznego, które jest niezbêdne ka¿demu programiœcie. Poza tym — Turbo Pascal
sta³ siê podstaw¹ jêzyka Object Pascal wykorzystywanego w niezwykle popularnym
dziœ œrodowisku programistycznym Delphi.
„Turbo Pascal. Æwiczenia praktyczne. Wydanie II” to kolejne wydanie najpopularniejszej
w Polsce ksi¹¿ki o Turbo Pascalu, sprawdzonej i wykorzystywanej przez nauczycieli
informatyki. Znajdziesz w niej zbiór æwiczeñ, dziêki którym poznasz zasady
programowania w tym jêzyku. Nauczysz siê rozwi¹zywaæ zadania programistyczne
za pomoc¹ algorytmów i dowiesz siê, z jakich elementów sk³ada siê ka¿dy program
w Turbo Pascalu. Wykonuj¹c kolejne æwiczenia poznasz instrukcje Turbo Pascala,
stworzysz w³asne procedury i funkcje oraz nauczysz siê kompilowaæ i uruchamiaæ
swoje programy.
Algorytmy
Schematy blokowe
Korzystanie ze œrodowiska programistycznego Turbo Pascal
Pêtle i konstrukcje warunkowe
Operacje wejœcia i wyjœcia
Funkcje i procedury
Tablice
Obs³uga plików
Tworzenie grafiki
Przekrocz granicê pomiêdzy u¿ytkowaniem i programowaniem komputera
DODAJ DO KOSZYKA
CENNIK I INFORMACJE
ZAMÓW INFORMACJE
ONOWOŒCIACH
ZAMÓW CENNIK
CZYTELNIA
FRAGMENTY KSI¥¯EK ONLINE
Wydawnictwo Helion
ul. Chopina 6
44-100 Gliwice
tel. (32)230-98-63
e-mail: helion@helion.pl
1098297696.030.png 1098297696.031.png 1098297696.032.png 1098297696.033.png 1098297696.001.png 1098297696.002.png 1098297696.003.png 1098297696.004.png 1098297696.005.png 1098297696.006.png 1098297696.007.png 1098297696.008.png 1098297696.009.png 1098297696.010.png 1098297696.011.png 1098297696.012.png 1098297696.013.png 1098297696.014.png 1098297696.015.png
 
Wstęp.............................................................................................................................................................. 5
Rozdział 1.
Ćwiczenia z myślenia algorytmicznego ........................................................................................ 7
1.1. Na dobry początek — jednak prosty program ............................................................7
1.2. Wróćmy do metod ...................................................................................................8
1.3. Co powinieneś zapamiętać z tego cyklu ćwiczeń.................................................17
Rozdział 2.
Schematy blokowe ................................................................................................................................ 21
2.1. Podstawowe informacje i proste ćwiczenia..........................................................21
2.2. Co powinieneś zapamiętać z tego cyklu ćwiczeń.................................................26
2.3. Ćwiczenia do samodzielnego rozwiązania ...........................................................26
Rozdział 3.
Podstawy Turbo Pascala ....................................................................................................................29
3.1. Krótki kurs obsługi środowiska zintegrowanego..................................................30
3.2. Struktura programu w Turbo Pascalu...................................................................33
3.3. Instrukcje wyjścia (Write i Writeln)......................................................................33
3.5. Predefiniowane funkcje.........................................................................................44
3.6. Instrukcje wejścia (Read i Readln) ........................................................................46
3.7. Instrukcja warunkowa ...........................................................................................49
3.8. Pętla for ..................................................................................................................53
3.9. Inne rodzaje pętli ...................................................................................................61
3.10. Funkcje i procedury.............................................................................................67
3.11. Co powinieneś zapamiętać z tego cyklu ćwiczeń ..............................................78
3.12. Ćwiczenia do samodzielnego rozwiązania .........................................................78
Rozdział 4.
Zagadnienia trudniejsze.................................................................................................................... 85
4.1. Tablice....................................................................................................................85
4.2. Definiowanie własnych typów..............................................................................91
4.3. Moduły standardowe.............................................................................................98
4.4. Instrukcja wyboru (case) .....................................................................................109
4.5. Zbiory...................................................................................................................112
4.6. Typ rekordowy.....................................................................................................116
4.7. Obsługa plików ....................................................................................................122
1098297696.016.png
4
Turbo Pascal • Ćwiczenia praktyczne
4.8. Wskaźniki ............................................................................................................130
4.9. Tryb graficzny......................................................................................................140
4.10. Co powinieneś zapamiętać z tego cyklu ćwiczeń ............................................146
4.11. Ćwiczenia do samodzielnego rozwiązania .......................................................146
Pewnie oczekujesz wstępu do Pascala, wyjaśnienia, czym jest, programu-ćwiczenia
pozwalającego wypisać coś na ekranie, opisu budowy programów albo informacji
o obsłudze samego programu. Tymczasem w najbliższym czasie nie będziemy
się zajmować Pascalem. Zajmiemy się czymś, co jest trzonem programowania, czyli algo-
rytmami. Aby jednak nie zaczynać całkiem na sucho, pierwsze ćwiczenie niech będzie
działającym programem. Nie będziemy się na razie wgłębiać w jego budowę. Spróbujmy
go jedynie wpisać, uruchomić i zobaczyć efekt jego działania.
ĆWICZENIE
1.1
Pierwszy program
Napisz i uruchom program, który przywita Cię Twoim imieniem.
Uruchom program Turbo Pascal, wpisując polecenie turbo. Z menu File wybierz New
(lub wciśnij kombinację klawiszy Alt+F+N). W otwarte okienko edycyjne wpisz poniższy
program:
program cw1_1;
{ Program wypisuje powitanie osoby, ktora }
{ wlasciwie wpisze swoje imie w odpowiednie miejsce. }
{ Katalog r1_01 : 1_01.pas }
const
imie = 'Andrzej'; { Tu wpisz wlasne imie }
begin
Writeln ('Witaj, ' + imie + '!');
end.
1098297696.017.png 1098297696.018.png 1098297696.019.png 1098297696.020.png 1098297696.021.png 1098297696.022.png 1098297696.023.png 1098297696.024.png 1098297696.025.png 1098297696.026.png
 
8
Turbo Pascal • Ćwiczenia praktyczne
Przepisz go dokładnie i bez błędów — każda pomyłka może spowodować kłopoty z uru-
chomieniem. Nawet kropka na końcu jest istotna! Jedyna zmiana, jaką możesz wprowa-
dzić, to zmiana imienia Andrzej na własne. Nie musisz też koniecznie wpisywać tekstów
w nawiasach klamrowych. Tak w Turbo Pascalu oznaczane są komentarze. Nie mają one
wpływu na działanie programu, ale mają kolosalne znaczenie w przypadku, kiedy pro-
gram trzeba poprawić albo wyjaśnić komuś jego strukturę. Mimo że komentarzy wpisywać
nie musisz, zrób to, aby od początku nabrać dobrych przyzwyczajeń. I nie daj się zwieść
myśli, że zrobisz to później. Ja wielokrotnie obiecywałem sobie, że ponieważ jest mało
czasu, będę pisał sam tekst programu, a kiedyś, „w wolnej chwili”, opiszę go komenta-
rzami. Jak się nietrudno domyślić, zaowocowało to tysiącami wierszy nieopisanego tekstu
w Turbo Pascalu, który nigdy już nikomu się do niczego nie przyda. Zrozumienie, w jaki
sposób program działa, może zająć więcej czasu, niż napisanie go od nowa. Wpisując,
nie zwracaj uwagi na to, że niektóre słowa są pogrubione. Zostały tak oznaczone jedynie
dla poprawienia czytelności tekstu. Jeżeli korzystasz z Turbo Pascala w wersji 7.0, zostaną
one zresztą automatycznie wyróżnione podczas wpisywania.
Nadszedł moment uruchomienia. Wciśnij klawisze Ctrl+F9 (jest to odpowiednik wybra-
nia z menu Run polecenia Run albo wciśnięcia kombinacji klawiszy Alt+R+R). Jeżeli
przy wpisywaniu programu popełniłeś błędy, informacja o tym pojawi się w górnym
wierszu okna. Nie próbuj na razie wgłębiać się w jej treść, tylko jeszcze raz dokładnie
przejrzyj program i popraw błąd. Jeżeli program wpisałeś poprawnie, nie zobaczysz nic.
A gdzie powitanie? Powitanie jest, tyle że ukryte. Turbo Pascal wyniki działania progra-
mów ukazuje na specjalnym, do tego celu przeznaczonym ekranie (ang. user screen), który
na razie jest niewidoczny. Aby przełączyć się do tego ekranu, należy wcisnąć klawisze
Alt+F5. Powrót następuje po wciśnięciu dowolnego klawisza.
Oto co powinieneś zobaczyć na ekranie:
Turbo Pascal Version 7.0 Copyright (c) 1983,92 Borland International
Witaj, Andrzej!
Na koniec trzeba wyjść z Turbo Pascala. Wciśnij kombinację Alt+X (co odpowiada wybra-
niu z menu File polecenia Exit). Na pytanie, czy zapisać zmiany, odpowiedz negatywnie.
No właśnie. Przekonałeś się, że komputer do spółki z Pascalem potrafią zrozumieć to,
co masz im do powiedzenia, pora więc… zająć się teorią. Tak powinieneś robić zawsze,
kiedy przyjdzie Ci rozwiązać jakiś problem za pomocą komputera. Warto siąść z kartką
papieru i zastanowić się nad istotą zagadnienia. Każda minuta poświęcona na analizę
problemu może zaowocować oszczędnością godzin podczas pisania kodu… Najważniej-
sze jest dobrze problem zrozumieć i wymyślić algorytm jego rozwiązania. No właśnie.
Co to słowo tak właściwie oznacza?
Najprościej rzecz ujmując, algorytm to po prostu metoda rozwiązania problemu, albo
pisząc inaczej — przepis na jego rozwiązanie. Oczywiście nie jest to tylko pojęcie infor-
matyczne — równie dobrze stosuje się je w wielu dziedzinach życia codziennego (jak
1098297696.027.png 1098297696.028.png 1098297696.029.png
 
Zgłoś jeśli naruszono regulamin