Walka_Zbrojna_v3.pdf

(693 KB) Pobierz
Walka_Zbrojna
Artur Czajkowski
WALKA ZBROJNA
Układ tematów
Dział
Rozdział
1. Organizacja
1. Zakres ogólny
2. Dowódczość
3. Linia
4. Dowodzenie
5. Wsparcie
6. Artyleria
2. Realizacja
7. Zakres ogólny
8. Taktyka
9. Operacja
10. Strategia
Indeks Pojęć
Załącznik 1 Realizacja manewru taktycznego
 
338464485.001.png
Artur Czajkowski
Wprowadzenie
Niniejsze materiały zostały opracowane głównie w oparciu o publikacje
dwóch naszych wybitnych nadoficerów: Gen. Dyw. Stefana Mossora i jego
„Sztukę wojenną w warunkach nowoczesnej wojny” oraz Gen. Dyw. Dr
Franciszka Skibińskiego i przede wszystkim jego „O sztuce wojennej...”.
Zaznaczam, iż w wielu miejscach prezentuje swoje własne poglądy, które dość
znacznie różnią się od oficjalnie obowiązujących. Niemniej jednak mam
nadzieję, że przyczynią się one do lepszego zrozumienia istoty działań
zbrojnych wśród żołnierzy i cywilów, zwłaszcza kandydatów na oficerów
Ruchu Strzeleckiego.
Osobiście uważam, iż młodsi oficerowie powinni być dowódcami kompani
i zastępcami dowódców kompani a plutonami powinni dowodzić starsi
podoficerowie. Ponadto jestem zdania, że aby dobrze dowodzić swoją jednostką
trzeba mieć sporą wiedzę o działaniu jednostki szczebel wyższej. Z tej
przyczyny starałem się tak dobrać ilość i objętość tematów, aby dawały
możliwie szeroki, ale jednocześnie dość głęboki zakres wiedzy.
1
Artur Czajkowski
Dział 1
Organizacja
Umiejętności organizatorskie, teoretyczna i praktyczna znajomość
zagadnień organizacji i zarządzania, – oto główne wymagania formułowane w
stosunku do kadry wszelkich szczebli, wynikające z potrzeb pola walki.
Powszechnie występująca w siłach zbrojnych praktyka zorganizowanego
działania zwiększa zapotrzebowanie na umiejętności organizatorskie stanów
osobowych głównie korpusu dowódczo-sztabowego.
Walka zbrojna jest niezwykle surowym egzaminatorem dojrzałości
organizatorskiej dowództw i sztabów. Wzrost dynamiki, tempa, intensywności i
rozmachu walki w każdej skali są czynnikami podnoszącymi wymagania
stawiane dowództwom i sztabom wszystkich szczebli. Przede wszystkim, ciągle
kurczy się czas, który można przeznaczyć na organizację walki a zwłaszcza
działań bojowych. Niestety wymuszone warunkami zewnętrznymi ograniczenia
czasu na zaplanowanie i przygotowanie do działań nie idzie w parze z redukcją
zakresu związanych z tym obowiązków. Przeciwnie, zakres zadań
organizatorskich cechuje stały przyrost.
Organizacji i dowódczości (zarządzania) można się z pewnością nauczyć.
Jeśli jednak proces ten nie będzie poparty posiadaniem pożądanych
predyspozycji (zalet), to jego wyniki będą co najwyżej przeciętne. Jakże często
spotykamy w życiu wykształconych dezorganizatorów i zadziwiająco
sprawnych organizacyjnie samouków!
Rozdział 1
Zakres ogólny
Przez pojęcie organizacji rozumie się całokształt wysiłków dowództw i
sztabów wszystkich szczebli służących wszechstronnemu przygotowaniu wojsk
do walki. Zasadniczą rolę w pracy organizatorskiej odgrywa wielowariantowe
planowanie ogólne.
2
Artur Czajkowski
Podrozdział 1.1
Organizacja wojska
Organizacja wojska rozumiana jako zasób (potencjał) zawarty w
określonych strukturach (ramach, schematach) organizmów wojskowych,
decyduje o efektywności ich funkcjonowania. Niestety bardzo często zapomina
się, iż w sferze organizacji jednostek tkwią potencjalne rezerwy. W związku z
czym przyjęcie takiej a nie innej struktury na etat decyduje o tym czy będzie
można taką rezerwę łatwo spożytkować (wyzwolić) czy też łatwo zostanie ona
zmarnowana (skrępowana). Dlatego przy ustalaniu, w tym też zmienianiu,
jakiejkolwiek struktury musi się brać ten problem pod uwagę. Należy mieć przy
tym świadomość, że tylko ok. 20 % winy za błędy ponoszą wykonawcy (błędy
realizacyjne), natomiast pozostałe ok. 80 % to wina źle zaplanowanego systemu
(błędów organizacyjnych).
Podczas tworzenia struktur organizacyjnych należy zwrócić szczególną
uwagę na następujące wymogi:
- wewnętrznej spójności organizacyjnej (poziomej i pionowej), w
odniesieniu do poszczególnych, jak i ogólnych elementów całości
organizacji, (wymóg kohezji);
- zgodności struktur organizacyjnych z celami (zadaniami) i funkcjami danej
jednostki, której to cele (zadania) i funkcje rzecz jasna wynikają z celów
(zadań) i funkcji jednostek nadrzędnych, (wymóg koherencji);
- wspólnego efektywnego działania struktur organizacyjnych, która zależy
od generalnego potencjału orężnego (bojowego i bitewnego oraz
wojennego) sił zbrojnych, (wymóg kooperacji);
- rozwojowości struktur organizacyjnych w celu zwiększenia ich możliwości
działania, (wymóg komplazji).
Z tematem organizacji ściśle wiąże się temat realizacji, rozumianej jako
planowanie i wykonywanie konkretnych zadań, tj. mniej lub bardziej
szczegółowo określonych działań (sposób, miejsce i czas...).
Wiele osób nie uświadamia sobie, iż realizacja tak jak i organizacja ma
swoją strukturę. Struktura ta, to nic innego jak właśnie określone sposoby
(wzory, schematy) działania.
W pojęciu „struktura” zawiera się pojęcie „relacji”. Jest tak ponieważ
każdą strukturę utożsamia się z relacjami pomiędzy materialnymi elementami,
takimi jak: rozmieszczenie ludzi i środków oraz ich zasilanie, a także
niematerialnymi, takimi jak: podział pracy, zakres decyzyjny (uprawnienia i
obowiązki), kompetencje, itd. Relacje te są relacjami statycznymi. W
odniesieniu zaś do relacji dynamicznych, zachodzących między zdarzeniami
uwzględniającymi czynnik czasu, używa się terminu „proces”. Zaś ujęcie
dynamiczne polega na pokazaniu sposobu uporządkowania działań składających
3
Artur Czajkowski
się na funkcjonowanie organizacji. Można więc powiedzieć, że struktura
organizacyjna jest to zawsze w mniejszym lub większym przybliżeniu dużo
wcześniej przewidywany (ustalony, etatowy) sposób działania w zwykłych
warunkach, a struktura realizacyjna jest to zazwyczaj doraźnie przewidywany
(bardzo często nieetatowy) sposób działania w szczególnych (specyficznych)
warunkach. Recz jasna mówimy tu o doraźnie lub zawczasu, specjalnie
wyodrębnionych ze zwykłych (etatowych) struktur organizacyjnych,
jednostkach (strukturach) zadaniowych, np. grupach bojowych. Wyodrębnienie
takich grup ma na w celu podwyższenie skuteczności realizacji konkretnego
zadania. Po prostu stworzenie jednostki tylko do zaplanowania i wykonania
takiego zadania z reguły jest lepsze niż powierzanie realizacji doraźnego i
najczęściej bardzo specyficznego, zadania stałym jednostkom organizacyjnym,
które siłą rzeczy projektuje się do zwykłych, normalnych zadań realizowanych
jako zadania stałe czyli często powtarzające się. Szerzej o grupowaniu w Dziale
2.
W celu uniknięcia nieporozumień wyjaśniam, iż za działania generalne
uważam działania ogólne (całościowe) i zarazem poszczególne (częściowe).
Inaczej mówiąc działania generalne są to jakby wszechdziałania obejmujące
jednocześnie ogólny (całościowy, odgórny) i poszczególny (częściowy,
oddolny) punkt widzenia. Dodam, że wszędzie tam gdzie mowa będzie o
generaliach, generalności, itd., termin ten należy rozumieć tak samo (Schem. 1).
Każdy rodzaj sił zbrojnych (RSZ) składa się co najmniej z dwóch rodzajów
wojsk (RW). I tak siły lądowe (SL) składają się z wojsk polowych (WP), które
stanowią ich trzon, oraz wojsk lotniczych (WL) i niekiedy marynarki wojennej
(MW), np. w postaci flotylli okrętów rzecznych, jak miało to miejsce w Polsce
przed II w.ś. i w czasie kampanii wrześniowej (Schem. 4.).
Niezmiernie ważne dla funkcjonowania sił zbrojnych jest w jakim systemie
będzie funkcjonować najwyższy organ dowódczy i organy bezpośrednio mu
podległe. Innymi słowy, czy na czele sił zbrojnych będzie Naczelne lub Główne
Dowództwo, czy Szefostwo Sztabu Generalnego (Głównego), a może jeszcze
inny organ, np. Generalny Inspektorat.
Niezmiernie ważne dla funkcjonowania sił zbrojnych jest w jakim systemie
będzie funkcjonować najwyższy organ dowódczy i organy bezpośrednio mu
podległe. Innymi słowy, czy na czele sił zbrojnych będzie Naczelne lub Główne
Dowództwo, czy Szefostwo Sztabu Generalnego (Głównego), a może jeszcze
inny organ, np. Generalny Inspektorat.
Za najmniej szczęśliwe rozwiązanie uważam takie, gdy siłami zbrojnymi
dowodzi (kieruje) Minister Obrony Narodowej. Zgadzam się, że jako członek
Rządu odpowiadający przede wszystkim za zabezpieczenie sił zbrojnych, musi
on mieć pełną kontrolę nad działaniami sił zbrojnych oraz sprawować nadzór
nad administracją wojskową, jednak nie powinien on decydować jak wojsko ma
działać w sprawach liniowych. Tak więc, nie powinien on decydować o
strukturze organizacyjnej i realizacyjnej Sił Zbrojnych. Osobną równie drażliwą
4
Zgłoś jeśli naruszono regulamin