Delphi __ Kompendium __ Roz18.pdf - Informatyka - Wiewioor

Delphi :: Kompendium :: Rozdział 18 - 4programmers.net http://4programmers.net/Delphi/Kompendium/Rozdzia%C5%82_18

Strona główna :: Delphi :: Kompendium

Rozdział 18

Edytuj

Historia

Delphi

Artykuły

Kompendium

Gotowce

FAQ

.NET

Turbo Pascal

FAQ

PHP

FAQ

Java

FAQ

C/C++

Artykuły

FAQ

Wprowadzenie

Assembler

FAQ

(X)HTML

CSS

JavaScript

Z pogranicza

Algorytmy

WIĘCEJ »

Delphi a Internet

Tak, tak, o Internecie była mowa już w rozdziale 11., lecz wówczas podjąłem jedynie temat programowania

sieciowego z użyciem różnych protokołów internetowych. Tym razem sprawa wygląda nieco inaczej, bowiem

mowa będzie o internetowych zastosowaniach Delphi.

W dziedzinie informatyki postęp jest nieunikniony. Powstają nowe usługi, a języki programowania wciąż są

rozwijane. Firma Borland postanowiła udoskonalić swój produkt w zakresie internetowych zastosowań,

umożliwiając użytkownikom tworzenie programów działających w sieci Internet, tzw. weplikacji (zlepek słów

Web Application). Tworzenie aplikacji internetowych nie jest nowością wprowadzoną dopiero w Delphi 7,

istniało już w poprzednich wersjach tego produktu. Owe technologie umożliwiają tworzenie dynamicznych

stron WWW, nie wymagając od użytkownika znajomości języka HTML, nie mówiąc już o językach

programowania takich jak PHP, CGI, Java czy JavaScript.

Delphi

C/C++

Turbo Pascal

Assembler

PHP

Programy

Dokumentacja

Kursy

Komponenty

WIĘCEJ »

Spis treści

1 Z czego będziemy korzystali?

1.1 Serwer Personal Web Server

2 CGI, ISAPI, NSAPI

3 Tworzenie rozszerzeń serwera

4 Akcje serwera

5 Uruchamianie biblioteki

6 Kod źródłowy biblioteki ISAPI

7 TWebRequest i TWebResponse

8 Wykorzystanie szablonów

8.1 Tworzenie nowego szablonu

8.2 Szablony dynamiczne

8.2.1 Zdarzenie OnHTMLTag

8.3 Przykładowy program

8.4 Dodatkowe parametry

9 Wysyłanie i odbieranie cookies

9.1 Ustawianie pliku cookies

9.2 Odczyt cookies

10 Wysyłanie strumieni

11 Korzystanie z baz danych

12 WebSnap

13 Podsumowanie

W tym rozdziale:

poznasz znaczenie terminów ISAPI, NSAPI i CGI;

dowiesz się, w jaki sposób można tworzyć dynamiczne serwisy WWW;

nasze przykłady będą opierać się o tworzenie aplikacji z wykorzystaniem technologii ISAPI.

Z czego będziemy korzystali?

Do zrealizowania niektórzy zadań będziemy potrzebować serwera WWW obsługującego standard ISAPI . Co

prawda niektóre technologie w Delphi udostępniają własny serwer na potrzeby działania aplikacji, lecz chcąc

zaprezentować w pełni działanie programów, będę potrzebował prawdziwego serwera. Ze względu na łatwość

obsługi i dostępność na potrzeby tego rozdziału wybrałem serwer firmy Microsoft Personal Web Server, ale Ty

możesz skorzystać z dowolnego serwera obsługującego standard ISAPI np. IIS lub Apache.

Serwer Personal Web Server

Program Personal Web Serwer (PWS) jest dostarczany wraz z systemem operacyjnym Windows. W moim

przypadku (Windows 98) jest dostępny na płycie CD-ROM w katalogu add-one. Jego instalacja jest prosta -

wystarczy postępować zgodnie ze wskazówkami wyświetlanymi na ekranie. Po instalacji na pulpicie zostanie

utworzony skrót do owego serwera, a na dysku C: katalog Inetpub .

Program w trakcie działania przedstawiony jest na rysunku 18.1.

1 z 13

2009-03-14 15:54

Delphi :: Kompendium :: Rozdział 18 - 4programmers.net http://4programmers.net/Delphi/Kompendium/Rozdzia%C5%82_18

Czas generowania strony: 0.8991 sek. (zapytań SQL:

12)

Rysunek 18.1. Program Personal Web Server

Właściwe uruchomienie serwera nastąpi po naciśnięciu przycisku Uruchom . Od tego momentu po wpisaniu w

przeglądarce internetowej adresu http://127.0.0.1 wczytana zostanie strona z naszego serwera.

Program Personal Web Server można także pobrać z Internetu ? wystarczy skorzystać z jakieś popularnej

wyszukiwarki, np. www.google.pl.

CGI, ISAPI, NSAPI

Świat Internetu jest pełen niezrozumiałych pojęć, jak chociażby CGI czy ISAPI. Za chwilę postaram się

objaśnić, o co właściwie w tym wszystkim chodzi.

Kiedy powstał Internet, a wraz z nim strony WWW, ich wyświetlanie ograniczało się jedynie do statycznej

prezentacji obrazu lub tekstu (czyli stron zapisanych w języku HTML ? ang. HyperText Markup Language ). Z

czasem, wobec wciąż powiększającej się ?pajęczyny? stron WWW, statyczne strony przestały wystarczać.

Serwisy stawały się coraz bardziej rozbudowane, a każda np. grafika wymagała dokonania modyfikacji w

każdej podstronie. Zaczęto szukać rozwiązania polegającego na tworzeniu dynamicznych stron WWW, czyli

takich, których wygląd zależy od określonej czynności. Pierwszą specyfikacją tego typu było CGI (ang.

Common Gataway Interface ), które umożliwiało zapisywanie specjalnych skryptów (programów CGI), które

generowały dynamiczne strony WWW. Obecnie skrypty CGI są pisanie przeważnie w języku Perl, który jest

zwykłym językiem programowania ? dzięki niemu można w łatwy sposób stworzyć księgę gości, system

nowości oraz inne elementy interaktywnych stron WWW.

W tamtym okresie na rynku serwerów WWW dominowały dwie firmy ? Microsoft oraz Netscape. Obie doceniły

znaczenie tworzenia dynamicznych stron WWW i utworzyły podobne do siebie standardy ? ISAPI (Microsoft)

oraz NSAPI (Netscape). Zarówno ISAPI, jak i NSAPI to w rzeczywistości biblioteki DLL, umożliwiające

dynamiczne generowanie stron internetowych; nazywane są często rozszerzeniami serwerów WWW. Większą

popularność zyskała technologia ISAPI i to przede wszystkim nią zajmiemy się w tym rozdziale. Jednak ISAPI

potrzebuje do działania serwera WWW ? stąd potrzebny nam był chociażby najprostszy serwer, jakim jest

Personal Web Server.

Obecnie dominującą technologią tworzenia stron WWW jest PHP, lecz niektóre firmy (rzadziej prywatne osoby)

wciąż stosują ISAPI w celu zaprojektowania dynamicznych stron i dlatego zajmiemy się teraz ich tworzeniem.

W tym miejscu należy się jeszcze jedna, mała uwaga. W momencie wpisania w przeglądarce np. adresu

http://127.0.0.1/SCRIPTS/ISAPI.dll załadowana zostanie biblioteka DLL, która (niestety) będzie przebywać w

przestrzeni adresowej serwera aż do jego zamknięcia. Inaczej mówiąc, Windows nie pozwoli na usunięcie

takiej biblioteki ani jej zmodyfikowanie przed zakończeniem pracy serwera. To rozwiązanie ma jednak zalety w

postaci większej wydajności, w przeciwieństwie do programów CGI, które muszą być uruchamiane za każdym

wywołaniem.

Nie wszystkie serwery stosują takie praktyki ? w niektórych istnieje możliwość podmiany pliku w trakcie

działania serwera.

Tworzenie rozszerzeń serwera

Tworzenie biblioteki ISAPI zaczynamy jak zwykle w Repozytorium (rysunek 18.2). Po zaznaczeniu ikony Web

Server Application i kliknięciu OK Delphi otworzy okno, w którym będziemy musieli wybrać rodzaj rozszerzenia

serwera WWW ? patrz rysunek 18.3.

2 z 13

2009-03-14 15:54

RSS | Forum | Pastebin |

Regulamin | Pomoc | Usuń

cookies | Prawa autorskie |

Kontakt | Reklama

Delphi :: Kompendium :: Rozdział 18 - 4programmers.net http://4programmers.net/Delphi/Kompendium/Rozdzia%C5%82_18

Rysunek 18.2. Repozytorium z zaznaczoną ikoną Web Server Application

Rysunek 18.3. Nowa aplikacja serwera

Pierwsze domyślnie zaznaczone pole to projekt biblioteki ISAPI lub NSAPI (tym się zajmiemy); kolejna opcja

służy do tworzenia rozszerzenia typu CGI, które przebiega bardzo podobnie. Kolejne dwie pozycje związane są z

tworzeniem modułów najpopularniejszego serwera WWW ? Apache. Mamy do wyboru tworzenie modułu do

wersji 1.x tego serwera lub do wersji 2.x.

Ostatnia pozycja związana jest z tworzeniem rozszerzenia wykorzystującego specjalny debuger, który stanowi

także serwer dla tworzonego projektu.

W poprzednich wersjach Delphi możliwe było także tworzenie aplikacji rozszerzeń Win-CGI

(Common Gataway Interface for Windows), lecz obecnie Borland wycofał się z tej strategii,

uznając ją za przestarzałą.

Korzystanie z ISAPI (Internet Server API) jest możliwe jedynie na platformie Windows.

Po wybraniu typu rozszerzenia Delphi utworzy formularz oparty o klasę TWebModule , która stanowi jedynie

?pojemnik? na umieszczane komponenty. W rzeczywistości nie pozwala na umieszczanie komponentów

wizualnych, gdyż nie ma to w tym wypadku najmniejszego sensu. Jedyne komponenty mogące znaleźć się na

formularzu to komponenty niewidoczne ? w szczególności komponenty z zakładki Internet oraz komponenty do

obsługi baz danych.

Akcje serwera

Klasa TWebModule implementuje system obsługi protokołu HTTP, jednak wykorzystanie ISAPI opiera się na tzw.

akcjach, w ramach których program wykonuje pewne zadania. Sama ?akcja? dołączana jest do adresu w

przeglądarce ? np.:

http://127.0.0.1/isapi.dll/test

W tym wypadku akcję stanowi fragment /test .

Tworzenie akcji odbywa się poprzez właściwość Action klasy TWebModule (rysunek 18.4).

Rysunek 18.4. Edytowanie akcji modułu aplikacji

3 z 13

2009-03-14 15:54

Delphi :: Kompendium :: Rozdział 18 - 4programmers.net http://4programmers.net/Delphi/Kompendium/Rozdzia%C5%82_18

Całość odbywa się za pośrednictwem okna WebModule.Actions (rysunek 18.4). Okno to podzielone jest na

poszczególne kolumny: PathInfo jest właśnie fragmentem wstawianym na koniec adresu i identyfikującym

daną akcję. Pierwsza kolumna ? Name ? określa nazwę.

Utworzenie nowej akcji odbywa się poprzez naciśnięcie pierwszego przycisku z lewej lub naciśnięciu klawisza

Insert . Kod źródłowy, który ma zostać wykonany w wyniku wywołania takiego adresu, generowany jest za

pośrednictwem zdarzenia OnAction :

procedure TWebModule1. WebModule1WebActionItem1Action ( Sender: TObject ;

Request: TWebRequest; Response: TWebResponse; var Handled: Boolean ) ;

begin

end ;

Informacja zwrotna musi zostać zawarta w parametrze Response typu TWebResponse . W parametrze k zawarte

są informacje na temat żądania HTTP, co niesie ze sobą ciekawe informacje, jak nazwa protokołu i inne

nagłówki HTTP. W naszym przykładzie kod całego modułu prezentuje się tak, jak w listingu 18.1.

Listing 18.1. Kod źródłowy modułu

unit MainFrm;

interface

uses

SysUtils, Classes, HTTPApp;

type

TWebModule1 = class ( TWebModule )

procedure WebModule1WebActionItem1Action ( Sender: TObject ;

Request: TWebRequest; Response: TWebResponse; var Handled: Boolean ) ;

private

{ Private declarations }

public

{ Public declarations }

end ;

var

WebModule1: TWebModule1;

implementation

{$R *.dfm}

procedure TWebModule1. WebModule1WebActionItem1Action ( Sender: TObject ;

Request: TWebRequest; Response: TWebResponse; var Handled: Boolean ) ;

var

HTML : String ;

begin

HTML := '<html>' +

'<head>' +

'<title>Przykład wykorzystania ISAPI</title>' +

'</head>' +

'<body>' +

'<h1>Witaj, użytkowniku!</h1>' +

'<hr>' +

'</body>' +

'</html>' ;

Response. Content := HTML;

end ;

end .

Na samym początku następuje formułowanie zawartości strony WWW zwracanej w wyniku wywołania biblioteki.

Kod HTML przypisywany jest do zmiennej HTML; zwracanie zawartości tej zmiennej następuje w momencie

przypisania jej do właściwości Content parametru Response .

Uruchamianie biblioteki

Jako że nasza biblioteka nie może działać samodzielnie, należy umieścić ją w odpowiednim katalogu serwera.

Zbuduj więc bibliotekę ( Project/Build ), w wyniku czego w katalogu z projektem utworzony zostanie plik

Isapi1.dll (w moim przypadku). Ów plik należy umieścić gdzieś w katalogu serwera ? niech będzie to

C:\Inetpub\scripts . Następnie uruchom przeglądarkę WWW i wpisz następujący adres: http://127.0.0.1/scripts

/isapi1.dll/default.

Rezultat działania takiej biblioteki przedstawiony jest na rysunku 18.5.

4 z 13

2009-03-14 15:54

Delphi :: Kompendium :: Rozdział 18 - 4programmers.net http://4programmers.net/Delphi/Kompendium/Rozdzia%C5%82_18

Rysunek 18.5. Rezultat działania biblioteki ISAPI

Nie zapominaj o ?doklejeniu? na końcu adresu WWW fragmentu /default.

Kod źródłowy biblioteki ISAPI

Spójrz na kod źródłowy głównego projektu *.dpr biblioteki ( Project/View Source ):

library isapi1;

uses

ActiveX,

ComObj,

WebBroker,

ISAPIThreadPool,

ISAPIApp,

MainFrm in 'MainFrm.pas' {WebModule1: TWebModule} ;

{$R *.res}

exports

GetExtensionVersion,

HttpExtensionProc,

TerminateExtension;

begin

CoInitFlags := COINIT_MULTITHREADED;

Application. Initialize ;

Application. CreateForm ( TWebModule1, WebModule1 ) ;

Application. Run ;

end .

Na pierwszy rzut oka główny plik *.dpr jest bardzo podobny do głównego pliku zwykłej aplikacji VCL. Zwróć

uwagę na trzy procedury eksportowane przez naszą bibliotekę ( GetExtensionVersion , HttpExtensionProc ,

TerminateExtension ). Pierwsza z nich zwraca serwerowi numer wersji rozszerzenia; kolejne polecenie

eksportuje rozszerzenia związane z obsługą protokołu HTTP. Ostatnia procedura jest związana z prawidłową

obsługą procesu zakończenia działania programu i zwolnienia biblioteki.

TWebRequest i TWebResponse

Obie klasy organizują komunikację pomiędzy serwerem WWW a rozszerzeniem, czyli biblioteką DLL. W

parametrze Request znajdują się żądania klienta, czyli także nagłówki HTTP, natomiast Response określa

zwracane przez bibliotekę wartości.

Klasa TWebRequest , a konkretnie jej właściwości, dostarczają wielu ciekawych informacji na temat naszego

rozszerzenia oraz na temat użytkownika ? np. dane o przeglądarce (nazwa i wersja), systemie operacyjnym,

metodzie wywołania strony, adresie itp. Najciekawsze informacje zgromadziłem w tabeli 18.1.

Tabela 18.1. Właściwości klasy TWebRequest

Nazwa Opis

Method Metoda wywołania strony (GET, POST)

ProtocolVersion Wersja protokołu HTTP

UserAgent Używana przeglądarka

URL Adres wywoływanego programu w katalogu serwera

ServerPort Numer portu serwera

ScriptName Nazwa wywoływanego skryptu (np. /skrpty/isapi.dll)

RemoteAddr Adres IP użytkownika korzystającego z programu

RemoteHost Nazwa hosta użytkownika (np. ppp.tpnet.pl).

Referer

Strona, z której użytkownik trafił na nasz program

Query

Dodatkowe parametry przekazane wraz z programem (np. imie=adam&

nazwisko=boduch)

5 z 13

2009-03-14 15:54

Delphi Kompendium Roz18.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: