WITAMINA A
« Odpowiada za:
• prawidtowe widzenie o zmroku
• zmniejsza rogowacenie naskorka
• poprawia koloryt skory
• chroni skore. przed promieniami UV
• zwieksza zawartosc kolagenu w skorze wtesciwej
• Dzieci z niedoborem wttaminy A rosna_ nieprawidlowo.
AWITAMINOZA:
• "Kurza slepota" (niedowidzenie o zmierzchu),zmiany skorne
HIPERWIZAMINOZA:
• Wady wrodzone u dzieci matek zhiperwitaminoza. w czasie cia2y
» zmniejszone uwapnienie kosci mogace doprowadzic do osteoporozy
• powiekszente watroby, bole stawow, bolgtowy.
WITAMINA D (kalcyferol)
• Tran, watroba, masto, jaja, mleko, mi^so.
Prawidfowy poztom: 20-60 ng/ml (50-150 nM/t), hiperwitaminoza: powyzej 150 ng/ml, htpowitaminoza: 8-20 ng/ml, awitaminoza: ponizej 8 ng/ml
WITAMINA D
ODPOWIADA ZA:
♦ Wchlanianie wapnia, metabolizm tkanki kostnej
NIEDOBOR: Kizvwica u dzieci, osteoporoza u doroslych
HfPERWITAMINOZA: Demineralizacja i ztemania kosci, nudnosci i wymioty, brak apetytu, zaparcia, ostebienie i tatwe m^czenie sie., nadmieme pragnienie, wzmozone oddawanie moczu, swiad skory,
hrite nkww
WITAMINE E (tokoferol)
• Migdaty, margaryna, jaja, orzechy wtoskie i ziemne, kiettci pszenicy, maj<a petnoziamista, mleko, brukselka i inne zielonolistne warzywa, owoce dzikiej rozy, orzechy laskowe, kwiaty fipy, algi, oleje roslinne (sojowy, kukurydziany, sfonecznikowy).
Zapotrzebowanie: 8-13 mg na dob§
WITAMINA E
• Gfc-wny antyoksydant chroniajsy kom6rkiprzed utleniaczami
« chroni czerwone krwinki przed rzedwczesnym rozpadem
♦ leczenie m^skiej bezpfodnosei, zaburzenmiesniowych, miazdzycy oraz chorobserca
NIEDOBOR:
• Rozdraznienie
• ostabienie zdotnosci koncentracji,
• zaburzenia funkcjortowania i oslabienie mi^sni szkietetowych
• rogowacenie i wczesne starzenie si? skory
• gorsze gojenie si§ ran
• pogorszenie wzroku
• niedokrwistosc
• bezptodnosc
• zwie. kszone ryzyko chorob sercowo-naczyniowych
HIPERWtTAMINOZA:
• zm^czenie,
• bolegtowy
• ostabienie mifsni
♦ zaburzenia widzenia
• nadmfar w czasie cigzy moze
bye
szkodliwy dla ptodu
WITAMINA K
• Brokufy, rzepa, szpinak, sateta, kapusta wtasciwa, lucerna, morszczyn, awokado, brzoskwinie, ziemniaki, jaja, jogurt, ser, watroba, olej sojowy i szafranowy, tran z wajtroby ryby
NIEDOB6R:
• Krwawienia - tzw. skazv krwotoczne.
• slaba krzepliwosc krwi, tetwosc powstawania krwotokow wewn^trznych i zewn^trznych
• problemy z gojeniem s\q ran
• trudnosci w mineraiizacji kosci
• zwtekszone ryzyko rozwoju nowotworow,
• zapalenie jelita, biegunki
HIPERWITAMINOZA:
• Rozpad krwinek czerwonych
• nadmierne wydzielanie potu, uczucie gorajsa
• wydkizenie czasu krzepnieeia krwi
• u niemowlaj: - zoltaczka i uszkodzenia tkanki mozgowej
WITAMINA B2 (ryboflawina)
• Mieso, wajtroba, jaja, drozdze, owoce strapzkowe, chleb razowy, mleko.
Zapotrzebowanie: ok. 1,6 mg na dob§
WfTAMINA B2
ODPOWIADAZA:
♦ Przemian§ biatek i w^glowodanow » bierze udziaJ w biochemicznych przemianach w siatkowce oka
WJTAMiNA B2
• Zmiany skorne tojotok. zajady
• zmiany w obre bie rog^wki, swiattowstret. pogorszenie ostrosci wzroku, bawienie,
♦ opoznienie wzrostu
• wypadanie wfosow
* ktopoty z koncentracj% zawroty gtowy,bezsennosc,
♦ zabutzenia oddechowe
♦ wadliwe dziafenie ukfadu nerwowego t Won skizowych
• dystrofia miesrtf
WITAMINAB2
• Nudnosci i wymioty
WITAMINA B1 (tiamina)
Mi^so, watroba, ]aja, drozdze, owoce strajazkowe, chleb razowy, mleko.
Zapotrzebowanie: ok. 1,6 ring na dob§
WITAMINA B1
• Prawidtowy stan tkanki nerwowej
• Metabolizm cukrow i lipidow
• Rozkfadana przez aikohol
• Przemiane biatek i wejlowodanow
♦ bierze udziai w biochemicznychprzemianach w siatkowce oka
• Moze bye wywotany spozywaniem alkoholu
• Zaburzenia czynnosci centralnego uktadu nerwowego
• Awitaminoza: choroba beri-beri. zapaleniewielonerwowe
• HIPERWITAMINOZA:
• Nadmiar mozliwy tylko w wypadku podawanta domi^sniowego
• Objawy: ostabienie, obrz^ki, poty, nudnosci, zm^czenie, dusznosc, obrz§k krtani, zawroty gtowy, drzenie miejsni, zaburzenia rytmu serca, reakeje alergiczne, w skrajnych przypadkach moze dojsc do smierci.
WITAMINA B6 (pirydoksyna)
• watroba, mi§so, drob, makrela, jaja, mleko, drozdze, warzywa (kapusta, groszek zielony, kalafior, marchew, szpinak, ziemniaki, fasola), zboza (kietki pszenicy)...
xXxxRuudaaxxXx