Rynki finansowe - ĆW - Dr D.Kowalczyk.docx

Dr Dorota Kowalczyk

Test – 19.12.2010r.

W.Dębski „Rynek finansowy i jego mechanizmy”;

J.Czekaj „Rynek, instrumenty i instytucje finansowe”;

Sławiński „Rynki finansowe”.

Ćwiczenia 1                                                                                                                                       03.10.2010r.

Rynek finansowy

Instrumenty finansowe

Instrumentów pochodnych (derywatywów)

walutowy

Depozytowo-kredytowy

kapitałowy

pieniężny

·       Rynek instrumentów najbardziej płynnych o okresie wykupu do 12 m-cy;

·       Ma funkcje: alokacyjną, mobilizacyjna i transakcyjną kapitału;

·       Są to: bony skarbowe, bony NBP;

·       Uczestnicy: Skarb Państwa, NBP, banki komercyjne, przedsiębiorstwa, osoby fizyczne.

Instrumenty rynku pieniężnego:

·         Bony skarbowe – emitentem jest Skarb Państwa; emitowane na czas: 1,4,8,13,26,39,52 tygodni; na kwotę: 10 tys, 1 mln; papier wartościowy dla banków, przedsiębiorstw; nabywany z dyskontem (zakup poniżej ceny nominalnej);

·         Bony pieniężne NBP – termin wykupu określony w dniach; papier wartościowy z przeznaczeniem instytucjonalnym;

·         Certyfikaty depozytowe – emitowany przez banki komercyjne, krótkoterminowy papier wartościowy, termin wykupu określony w dniach: 1-365; papier występuje w obrocie niematerialnym (zdematerializowany, występuje w postaci zapisu komputerowo-księgowego, nabywany przez banki i przedsiębiorstwa;

·         Lokaty międzybankowe – krótkoterminowe lokaty jakiegoś banku lokowane w innym banku;

·         Bony bankowe – krótkoterminowe papiery wartościowe, emitowane przez banki z przeznaczeniem instytucjonalnym oraz dla osób fizycznych.

Polityka pieniężna, instrumenty polityki pieniężnej:

Czeki:

·         Rozrachunkowe;

·         Gotówkowe;

·         Bankierskie (potwierdzony) – podobny do rozrachunkowego (z potwierdzeniem bankowym z gwarantowanym terminem zapłaty).

Weksle:

·         Obcy (trasowany, ciągniony);

·         Własny (prosty, sola);

·         Awal – poręczenie wekslowe funkcjonujące razem z wekslem własnym „In blanco”.

Funkcje weksla:

·         Odroczenie płatności;

·         Kredytowa;

·         Płatnicza;

·         Gwarancyjna;

·         Obiegowa;

·         Refinansowa

– dyskontowy kredyt udzielany przez bank centralny bankom komercyjnym, bądź przez bank komercyjny przedsiębiorcom;

- kredyt kupiecki udzielony jednej firmie przez inną firmę, odroczenia płatności za towary bądź usługi;

- kredyt redyskontowy – powtórne dyskonto.

WIBOR – lokaty

WIBID – pożyczki

Rynek kapitałowy – rynek instrumentów średnio i długoterminowych, o okresie wykupu powyżej 1 roku:

·         Papierów wartościowych;

·         Pożyczki hipoteczne;

·         Długoterminowych pożyczek bankowych.

Papiery wartościowe:

·         Udziałowe: akcje, udziały;

·         Dłużne: obligacje, listy zastawne.

Akcje:

·         Śmieciowe (groszowe, o znikomych wartościach);

·         Blue chips (spółek o największych wskaźnikach finansowych);

·         Zwykłe;

·         Uprzywilejowane:

§         Pierwszeństwo do majątku spółki;

§         Pierwszeństwo w podziale dywidendy;

§         Imienne;

§         Na okaziciela;

§         Pracownicze;

§         Zależne od rynku;

§         New connect.

Obligacje:

·         Skarbowe – emitowane przez Skarb Państwa;

·         Komunalne (municypalne) – obligacje gminne;

·         Przedsiębiorstw – emitowane przez przedsiębiorstwa na pokrycie inwestycji;

·         Zamienne na akcje;

·         Pupilarne – dla osób małoletnich, ubezwłasnowolnionych.

Hipoteczne listy zastawne – długoterminowy dłużny papier  wartościowy emitowany przez banki hipoteczne, wykorzystywany do sfinansowania kredytów hipotecznych.

Cechy rynku kapitałowego:

·         Rynek o dużym zróżnicowaniu pod względem ryzyka i wartości, na nim występują duże oprocentowania inwestycji o charakterze spekulacyjnym;

·         Przedsiębiorstwo na rynku kapitałowym może występować na dwóch obszarach: jako emitent i jako inwestor;

·         Na rynku kapitałowym zawieranych jest o wiele więcej transakcji (liczbowo) niż na rynku pieniężnym, ale o znacznie mniejszym wartościach;

·         Na rynku kapitałowym występuje ryzyko inwestycji, większe niż na rynku pieniężnym.

Ćwiczenia 2                                                                                                                                       16.10.2010r.

Cechy rynku kapitałowego:

·         Ze względu na organizacje:

ü       Rynek giełdowy – najbardziej sformalizowany, oparty na konkretnych przepisach prawnych;

ü       Rynek pozagiełdowy  – o mniejszej formalizacji;

ü       Rynek prywatny – funkcjonuje po za ogólnymi przepisami prawa.

·         Ze względu na kontrahenta:

ü       Rynek pierwotny – rynek emisji papierów wartościowych, kontrahentem jest emitent i pierwszy nabywca (rynek pozyskania kapitału);

ü       Rynek wtórny – kontrahentem są inwestorzy, (rynek wyceny emitenta).

·          

ü       Rynek publiczny – oferta skierowana do wszystkich inwestorów, którzy chcą nabyć dany papier;

ü       Rynek niepubliczny – oferta skierowana do konkretnej grupy inwestorów, którzy chcą dany papier zakupić (wybrani).

Rynek kapitałowy (efektywny) – taki rynek, który w sposób jawny odzwierciedla pełną informację o instrumentach dostępnych na rynku.

Krajowy depozyt papierów wartościowych – powołany w 1991r. jako element GPW, od 1994r. jest samodzielną spółką akcyjną z udziałami następującymi:

113 udziałów – Skarb Państwa

113 – NBP

113 – GPW

Jest jednostką nadzorczą, kontrolującą obroty papierów wartościowych poprzez system depozytowo-rozliczeniowy.

Funkcje:

·         Rozliczanie transakcji na publicznym rynku kapitałowym;

·         Przechowywanie papierów wartościowych dopuszczonych do publicznego obrotu;

·         W momencie emisji danego papieru wartościowego – weryfikacja jego ilości i wartości;

·         Regulowanie zobowiązań pomiędzy inwestorami oraz emitentem;

·         Nadzór nad wielkością emisji papierów wartościowych;

·         Zarządzanie funduszem rozliczeniowym.

Komisja Nadzoru Finansowego - funkcjonuje od września 2006r. i  nadzoruje rynek kapitałowy i rynek ubezpieczeniowo-emerytalny, a od 1 stycznia 2008r. nadzoruje również system bankowy.

Funkcje:

·         Administrowanie obrotem papierów wartościowych;

·         Wydawanie zgody na funkcjonowanie biur maklerskich i domów maklerskich;

·         Pośredni nadzór nad GPW;

·         Bezpośredni nadzór na giełdami towarowymi;

·         Podstawowe źródło informacji o rynku kapitałowym.

MTS CETO SA – powstała w 1996r. jako instytucja nie zależna od jednostek publicznych i powołało ją do życia 20 największych biur maklerskich przy współudziale banków komercyjnych (CETO -> Centralna Tablica Ofert).

Zadania:

·         Utworzenie elektronicznej platformy danych dotyczącej funkcjonowania rynków publicznych i niepublicznych;

·         Wprowadzenie pozagiełdowego regulowanego obrotu papierami wartościowymi ( z przewagą obligacji i bonów skarbowych);

MTS – w 2004r. CETO zostało wykupione przez włoski koncern finansowy MTS, który został właścicielem 75% akcji, a 25% zostało u pierwotnych właścicieli.

CESR – Europejski Komitet Regulatorów Papierów Wartościowych

ESC – Europejski Komitet Papierów Wartościowych

CESR – ustawodawcza;

ESC – wykonawcza.

Domy i Biura Maklerski – różnią się kapitałem, Dom Maklerski ma większy kapitał niż Biura Maklerskie

·         Maklerzy;

·         Doradcy inwestycyjni.

Giełda i Rynek Giełdowy – funkcjonuje od 1991r.

·         Giełda – regularne spotkania (sformalizowane) nabywców i sprzedawców papierów wartościowych, których cena jest ustalona na podstawie popytu i podaży na te papiery.

Cechy giełdy:

ü       Instytucja sformalizowana i uporządkowana pod względem prawnym;

ü       Instytucja cechująca się dużą różnorodnością instrumentów finansowych.

              Elementy giełdy:

ü       Jasny i kompletny regulamin zawierania transakcji;

ü       Posiadanie nadzoru i agent nadzoru;

ü       Odpowiednio wysoki kapitał.

              Powoływanie giełdy:

ü       Dotyczy powstawania giełdy na podstawie przepisu określonego aktu prawnego;

ü       Powołanie giełdy przez niezależne grupy instytucji finansowych zainteresowanych utworzeniem giełdy.

              Zadania Giełdy w Polsce:

ü       Koncentracja popytu i podaży papierów wartościowych dopuszczonych dopuszczonego do  publicznego obrotu;

ü       Nadzór nad bezpiecznym  przeprowadzeniem transakcji;

ü       Rola dydaktyczna co do analizy i oceny instrumentów finansowych.