Moduł 8. Ochrona przeciwpożarowa.odt

Moduł 8. Ochrona przeciwpożarowa

8.1. Organizacja ochrony przeciwpożarowej

8.1.2. Pojęcie ochrony przeciwpożarowej

Ochrona przeciwpożarowa to działania mające na celu ochronę życia, zdrowia, mienia lub środowiska przed:

•       pożarem,

•       klęską żywiołową,

•       miejscowym zagrożeniem.

Ochrona przeciwpożarowa jest realizowana poprzez zapobieganie powstawaniu i rozprzestrzenianiu się tych zagrożeń oraz prowadzenie działań ratowniczych.

Podstawy prawne dotyczące ochrony przeciwpożarowej to:

•       Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej,

•       Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów.

Od stycznia 2009 r. Kodeks pracy nakłada na pracodawców obowiązek wyznaczenia pracownika odpowiedzialnego za ochronę przeciwpożarową w zakładzie pracy

8.1.3. Zagrożenia pożarowe w obiektach

Aby doszło do pożaru, muszą jednocześnie zaistnieć 3 czynniki:

•       zapalnik,

•       paliwo,

•       tlen.

Dwa pierwsze czynniki mogą być bardzo różne, w zależności od typu budynku, materiałów i substancji, które się w nim znajdują, oraz procesów pracy, jakie mają w nim miejsce.

Do najczęstszych przyczyn powstawania pożarów w obiektach należą:

1. Lekceważenie zasad bezpieczeństwa pożarowego, np. palenie w niedozwolonych miejscach.
2. Zaprószenie ognia, np. podczas spawania, cięcia, lutowania, malowania lub konserwacji z użyciem materiałów łatwopalnych.
3. Uszkodzona lub wadliwie eksploatowana instalacja elektryczna.
4. Nieprawidłowe magazynowanie substancji niebezpiecznych.
5. Samozapalenie się biologiczne lub chemiczne materiałów.
6. Wyładowania elektryczności statycznej bądź wyładowania atmosferyczne.
7. Podpalenia.

8.1.4. Podstawowe wymagania przeciwpożarowe w budynkach

Pracodawca w miejscu pracy powinien zapewnić warunki bezpieczeństwa pożarowego wymagane przepisami. Ponadto jest zobowiązany do określenia stopnia zagrożenia pożarowego i wybuchowego, który zależy głównie od konstrukcji obiektu, rodzaju prowadzonych w nim procesów produkcyjnych oraz stosowanych urządzeń i instalacji technicznych. Wymagania przeciwpożarowe dla budynków i pomieszczeń są ustalane w zależności od ich przeznaczenia i sposobu użytkowania. Pod uwagę brana jest także wysokość budynku.

8.1.4. Podstawowe wymagania przeciwpożarowe w budynkach cd.

Do podstawowych zabezpieczeń przeciwpożarowych w budynkach należą:

•       podręczny sprzęt gaśniczy,

•       instalacje sygnalizacji alarmu pożarowego posiadającego funkcję monitoringu do najbliższej jednostki Państwowej Straży Pożarnej,

•       wewnętrzna sieć hydrantów,

•       oświetlenie ewakuacyjne,

•       urządzenia ewakuacyjne (klatki ewakuacyjne, rękawy ratownicze),

•       stałe lub półstałe urządzenia gaśnicze (wodne lub gazowe).

W niektórych typach obiektów wymagane jest stosowanie urządzeń sygnalizacyjno-alarmowych, służących do samoczynnego wykrywania i przekazywania informacji o pożarze. Obiekty użyteczności publicznej, zamieszkania zbiorowego oraz pełniące funkcje produkcyjne, magazynowe oraz inwentarskie powinny mieć instrukcje bezpieczeństwa pożarowego.

8.1.6. Sprzęt gaśniczy

Do powszechnie stosowanych środków gaśniczych należą:

•       woda,

•       piana,

•       piasek,

•       gazy i 

•       proszki.

Do gaszenia pożaru w pierwszej jego fazie służy podręczny sprzęt gaśniczy:

•       gaśnice (pianowa, proszkowa, śniegowa),

•       koce gaśnicze,

•       hydranty,

•       hydronetki,

•       agregaty gaśnicze,

•       kule gaśnicze.

Na każdym sprzęcie gaśniczym umieszczona jest instrukcja obsługi oraz oznakowanie grupy pożarów, do których można go stosować.

8.1.6. Sprzęt gaśniczy cd.

W pomieszczeniach, w których znajdują się łatwopalne wartościowe instalacje albo materiały instaluje się stałe urządzenia gaśnicze na gazy obojętne.
Użycie innych środków gaśniczych mogłoby spowodować uszkodzenie cennych materiałów.

Stałe urządzenia gaśnicze instaluje się przede wszystkim w:

•       serwerowniach,

•       archiwach,

•       laboratoriach,

•       centralach telekomunikacyjnych,

•       centralach przetwarzania danych.

Gaszenie pożarów za pomocą gazów gaśniczych polega na odizolowaniu palącego się materiału od tlenu oraz obniżeniu temperatury. Z tego względu nie można wchodzić do pomieszczenia, w którym został uruchomiony środek gaśniczy z gazem obojętnym.

8.1.7. Podsumowanie

Ochrona przeciwpożarowa obejmuje działania związane z zapobieganiem i walką ze skutkami pożarów, klęsk żywiołowych i innych zagrożeń dla życia, zdrowia, mienia lub środowiska.

Pracodawca w miejscu pracy powinien zapewnić wymagane przepisami warunki bezpieczeństwa pożarowego. Do najczęstszych przyczyn powstawania pożarów należy nieprzestrzeganie zasad bezpieczeństwa pożarowego i zaprószenie ognia.

Oprócz podręcznego sprzętu gaśniczego, jak gaśnice i hydranty wewnętrzne, w niektórych obiektach instaluje się stałe urządzenia gaśnicze na gazy obojętne.

8.2. Zasady postępowania w przypadku pożaru i innych zagrożeń

8.2.1. Czy wiesz, że..

Pożary nie są najczęstszą przyczyną wypadków przy pracy, ale ich skutki są trudne do naprawienia i kosztowne. Podczas pożaru występuje największe zagrożenie utraty życia lub zdrowia dla większej liczby ludzi. Przywrócenie stanu firmy sprzed pożaru wymaga o wiele więcej czasu i nakładu pracy niż po innych wypadkach. Wiąże się to nie tylko z usuwaniem szkód wyrządzonych przez ogień, ale i tych spowodowanych środkami gaśniczymi, np. wodą.

8.2.2. Schemat postępowania w przypadku pożaru lub innego zagrożenia

W sytuacji zagrożenia jedną z kluczowych kwestii jest czas reakcji. Gdy zauważysz pożar, postaraj się zachować spokój - pomoże Ci to szybko podejmować właściwe decyzje.

Postaraj się również postępować zgodnie z następującym schematem:

1. Zaalarmuj wszystkie osoby znajdujące się w pobliżu zagrożenia i narażone na jego skutki. Nie wahaj się uruchomić alarmu przeciwpożarowego.
2. Wezwij odpowiednie służby ratunkowe. Podaj lokalizację oraz rodzaj zdarzenia. Jeśli jest to pożar, w pierwszej kolejności powiedz, gdzie i co się pali. Przedstaw się, podaj numer telefonu, z którego dzwonisz oraz powiedz, czy istnieje zagrożenie dla życia. Pamiętaj! Nie rozłączaj się pierwszy, poczekaj na potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia.
3. Rozpocznij ewakuację ludzi ze strefy zagrożenia. Poszkodowanym udziel pierwszej pomocy.
4. Jeśli pożar nie jest zbyt rozległy, rozpocznij gaszenie pożaru przy pomocy podręcznego sprzętu gaśniczego. Nie narażaj się na niebezpieczeństwo - jeśli pożar jest zbyt duży lub w pobliżu znajdują się materiały łatwopalne i wybuchowe, ewakuuj się.

8.2.3. Zasady ewakuacji

Ewakuacja, czyli wyprowadzenie ludzi z budynku zagrożonego pożarem lub inną katastrofą, jest bardzo ważnym elementem działania ratunkowego. Istotne jest, aby została przeprowadzona sprawnie i w krótkim czasie. Czas ewakuacji zależy między innymi od znajomości obiektu, dróg i wyjść ewakuacyjnych.

Aby szybko i sprawnie dotrzeć do wyjścia ewakuacyjnego, musisz wiedzieć, gdzie się ono znajduje. Spójrz na ilustrację obok - widzisz na niej zielono-białe znaki informacyjne. Służą one do oznaczenia dróg i wyjść ewakuacyjnych w budynkach.

Każdy pracownik powinien wiedzieć, gdzie w jego firmie znajdują się drogi i wyjścia ewakuacyjne.

Nie w każdym obiekcie muszą być oznakowane drogi ewakuacyjne - np. w małych oddziałach na parterze kamienic.

8.2.3. Zasady ewakuacji cd.

W wypadku wystąpienia pożaru lub innego zagrożenia należy niezwłocznie przystąpić do ewakuacji. Podczas ewakuacji należy stosować się do poleceń osoby prowadzącej ewakuację. Może to być pracownik firmy, wcześniej wyznaczony przez pracodawcę, lub pracownik służb ratunkowych.

Ewakuację rozpoczynamy od osób znajdujących się najbliżej źródła zagrożenia oraz tych, którym ogień może odciąć drogę ucieczki. W budynkach wielopiętrowych najpierw ewakuuje się najwyższe piętra. Nie wolno zastawiać ani blokować wyjść ewakuacyjnych. Nawet jeśli na co dzień drzwi są zamknięte, nie mogą być zatorowane, a klucz powinien wisieć w łatwo dostępnym miejscu.

Pamiętaj! Podczas ewakuacji nie wolno używać wind. Odpowiednimi drogami ewakuacji są korytarze i schody.

8.2.4. Dobór środka gaśniczego

Sprzęt gaśniczy dobieramy w zależności od rodzaju palącego się materiału. Na każdej gaśnicy znajduje się oznaczenie grupy pożarów, do których może być stosowana. Rodzaje gaśnic znajdujących się w zakładach pracy powinny być dostosowane do ...