notatki Brze+¦.doc

Rozumowanie dedukcyjne:

·         modus ponens - sposób potwierdzający przez potwierdzenie - tautologia rachunku zdań mówiąca, że jeśli uznajemy prawdziwość poprzednika prawdziwej implikacji, to musimy uznać też prawdziwość jej następnika:

·         modus tollens - sposób zaprzeczający przy pomocy zaprzeczenia– wnioskowanie logiczne, reguła logiki mówiąca, że jeśli zaakceptujemy że z X wynika Y, oraz że Y jest fałszywe, to musimy zaakceptować też fałszywość X.

·         negacja koniunkcji jest równoważna alternatywie negacji

Kolejne stadia metody naukowej:

Fakty-> teorie-> przewidywania-> fakty

Zasady racjonalności:

·         Słaba - Zasada intersubiektywności

o       Intersubiektywna komunikowalność

o       Intersubiektywna sprawdzalność (kontrolowalność)

·         Mocna – zasada racjonalnego przekazywania przekonań

Co charakteryzuje poznanie naukowe?

·         jest intersubiektywne

·         jest powtarzalne

·         ma idealizacyjny charakter

Warunki poprawnej konstrukcji zmiennej:

·         formalne

o       rozłączność – jednej osobie przysługuje tylko jedna wartość

o       adekwatność

§         wyczerpywalność – każdej osobie musi być przypisana jakaś wartość

§         wyłączność – wartości zmiennej mogą być przypisane tylko tym osobom, które ta zmienna obejmuje swoim zasięgiem

·         treściowy – kryterium wyodrębniania wartości musi być trafne

Schemat:

1.      Problem, hipoteza

2.      Struktura zmiennych

3.      Operacjonalizacja zmiennych

4.      Model badawczy (badawczy lub korelacyjny)

5.      Dobór próby

6.      Model statystyczny

7.      Akceptacja/ odrzucenie hipotez

8.      Ocena, interpretacja, generalizacja

Trafność zewnętrzna: zakres wyników

·         Warunki od których zależy:

o       wyniki mogą być podstawą do formułowania uogólnień na całą populację

o       problem reprezantywności warunków w których przeprowadzono badanie

o       czy zmienne zoperacjonalizowane nie zniekształcają rzeczywistych zmiennych

o       problem czasu w jakim było przeprowadzane badanie

·         czynniki zakłócające:

o       Interakcja selekcji z postępowaniem eksperymentalnym

o       Interakcja warunków badania z postępowaniem eksperymentalnym

o       Interakcja historii z postępowaniem eksperymentalnym

o       Interakcja pretestu Y z postępowaniem eksperymentalnym

Obserwacja> ex post facto > quasi- eksperyment > eksperyment terenowy > eksperyment laboratoryjny

Trafność wewnętrzna – precyzja badania

·         historia

·         dojrzewanie

·         selekcja

·         testowanie

·         instrumentacja (np. zmiana narzędzi, wrażliwość ankieterów)

·         regresja statystyczna

·         utrata osób badanych

eksperyment laboratoryjny > eksperyment terenowy > quasi- eksperyment > ex post facto > obserwacja

Interakcja „badacz-OB” (Rosenthal)

·         efekt Pigmaliona

·         efekt Galatei (efekt pozytywnych oczekiwań)

·         efekt Golema (efekt negatywnych oczekiwań)

·         badania Orne’a (wskazówki sugerujące hipotezę badawczą)

·         Lęk przed oceną

·         Status motywacyjny osoby badanej

Czynniki pośredniczące w powstaniu OIB:

·         Klimat – badacz jest „milszy” dla osób z grupy „+”

·         Sprzężenie zwrotne – poświęcają więcej uwagi

·         Wkład – więcej wymaga

·         Wydajność – stwarza więcej okazji do wykazania się

Usprawiedliwienie okłamywania uczestników badania:

·         cel badania jest bardzo ważny i nie można go osiągnąć w inny sposób

·         nie wpłynie to na osłabienie zaufania do badacza (gdyż będzie później wyjawiony prawdziwy cel)

·         uczestnicy mogą w każdym momencie wycofać się z udziału w badaniu

·         uczestnicy mogą wycofać swoje wyniki po zakończeniu badania

·         badacz ponosi pełną odpowiedzialność za wywołanie i zneutralizowanie efektów stresu powstałego na skutek uczestnictwa w badaniu

Statystyka

Zmienna zależna: Y

Zmienna niezależna: X

- główna (Xg)

- uboczna (Xu)

- zakłócająca (Xz)

Obciążony estymator: we wzorze n

Nieobciążony estymator: we wzorze n-1

Miara precyzji badania empirycznego: wariancja wewnątrzgrupowa wyrażona jako % wariancji całkowitej

Badania eksperymentalne – zmienne manipulacyjnie

Badania korelacyjne – zmienne klasyfikacyjne

„Bez randomizacji nie ma manipulacji” J

Eksperyment jedno-jednozmiennowy – badacz manipuluje jedną zmienną niezależną główną, dwuwartościową, która oddziałuje na jedną zmienną zależną; nawiązuje do kanonu jednej różnicy (Mill)- na podstawie indukcji eliminacyjnej, eksperyment „wszystko albo nic”

Dodatkowe wady: 1. mocne założenie o liniowej zależności; 2. nie można testować hipotez mówiących o wpływie interakcji

Kontrola zmiennych ubocznych  (Xu):

- ustalenie stałej wartości lub stałego podzakresu wartości danej zmiennej ubocznej dla osób z obu grup

- wyeliminowanie na drodze analizy statystycznej:

              - analiza korelacji cząstkowej i semicząstkowej

              - analiza kowariancji

Randomizacja jest akceptowaną formą kontroli zmiennych niezależnych zakłócających (Xz)

Grupy zależne albo 2 razy pomiar u tych samych osób albo: są to grupy złożone z różnych grup ale są one w tym sensie zależne, że do każdej osoby z jednej grupy dobierana jest osoba ja najbardziej do niej podobna (zabieg doboru parami)

Statystyczna kontrola efektu pretestu: współczynnik korelacji semicząstkowej

Plan Solomona – czterogrupowy z dwiema grupami eksperymentalnymi i dwiema kontrolnymi

1 grupa: Pretest Y(1) --> X --> Posttest Y(1)

2 grupa: Pretest Y (2) --------> Postetest Y(2)

3 grupa:                           X --> Posttest  Y(3)

4 grupa                                      Postetst  Y(4)

Analiza danych: ANOVA i ANCOVA