1 Wymagania klimatyczne dla gatunk�w sadowniczych upr.w Polsce Czynniki klimatyczne: temp, suma temp aktywnych tzn suma dobowych temp pow 5 stopni, srednia temp okresu wegetacji, przymrozki, zastoiska mrozowe Minimalna temp ponizej ktorej roslina mo�e zginac jablon -30- -35st C, wisnia �30, sliwa �25,grusza �25, morela i czeresnia �25 i brzoskwinia �20. Czynnikiem ograniczajacym uprawe niekt�rych gat i odm ros sad jest zbyt mala ilosc ciepla latem, wraza si� ona suma temp aktywnych tzn suma dobowych temp ponad 5st C Wymagane uslonecznienie dla jabloni 50% - pelnego uslonecznienia do wzrostu drzew, 30-50% - do zawiazania si� pakow kwiatowych, oraz zawiazywania sioe owocow i ich wzrostu, 60-80% - do wytworzenia si� rumienca na owocach, 10-20%- dla wzrostu pedow jednorocznych. Wartosc krytyczna dla europy to 30% Opady atmosferyczne ich ilosc, jakos i rozklad w ciagu roku 2 Czynniki decyduj�ce o kwalifikacji terenu pod sady Klasyfikacja terenu pod sad: 1. Typ gleby 2. Zastoiska mrozowe i pasy gradowe 3. Odkrywki glebowe (badania profilu, woda gruntowa) 4. Pobieranie pr�bek gleby (spos�b, oznaczanie pH, sk�ad pokarmowy, zasolenie) 5. Topografia (nachylenie) Planowanie, modelowanie i zak�adanie sadu - Kwatery do 0,5 ha - Nie mo�na miesza� gatunk�w!- r�ne wymagania fitosanitarne i agrotechniczne - Maksymalna d�ugo�� rz�du 400m, minimalna 200m. - Mi�dzy kwaterami powinna by� odleg�o�� do 6m (uw�ocia), aby ci�gnik m�g� nawr�ci� pod koniec rz�du - Droga g��wna ok. 12m - Trawnik w sadzie s�u�y do je�d�enia. Trawnik utwardza gleb�. Mo�na te� pod�o�y� w sadzie �u�el lub p�yty, tam gdzie b�d� sz�y ko�a ci�gnika - W sadzie musi by� punkt zaopatrzenia w wod� (zbiornik powinien mie�ci� ok. 6-12 ty� litr�w) - Jako pasy wiatroch�onne zalecane s� pasy zieleni; olchy, topole - Sad powinien mie� te�: + ch�odnie, przechowalnie + agrochemia + urz�dzenia, maszyny rolnicze Czynniki decydyj�ce o kwalfikacji terenu pod sad Poziom wody gruntowej dla ro�lin sadowniczych: Orzech w�oski Czere�nie wi�nie 180- 200cm grusze Jab�onie rosn�ce (podk�adki silne i p�kar�owe ) 150 cm Jab�onie (podk�adki kar�owe)100 cm Malina 50 cm (max) �liwy 100 cm Gleby: 6,7-7,1 brzoskwinia, czere�nia, morela, orzech w�oski, wi�nia ~~Grusze: czarnoziemy, bielice ale na glinach, g��wnie ciep�e Nie toleruje w glebie obecno�ci Ca 2+ (np. r�dzin) ~~Jab�onie: wszystkie, ale.. gleby musz� by� �yzne, przepuszczalne, przewiewne (nie za ci�kie, gleby nie zbite) ~~�liwy: (r�dziny, brunatne, czarne ziemie) wysoko�� poziomu wody gruntowej do 1m ~~wi�nie i czere�nie: lessy, r�dziny, bielice (toleruj� obecno�� Ca2+) ~~Brzoskwinie i morele: bielice, lessy, r�dziny, gleby piaskowe Sprawdzany czy teren nie stoi na zstoisku mrozowym Sprawdzany czy nie le�y w pasie gradowym Pobieranie pr�bek gleby (spos�b, oznaczanie pH, sk�ad pokarmowy, zasolenie) Topografia (nachylenie) 3 najwa�niejsze cele w�a�ciwego przygotowania gleb dla drzew owocowych Klasyfikacje gleby i terenu pod sad: -je�li nie przewidujemy nawadniania to wykluczamy czesc gleb klasy IV i klasy V -wykluczamy gleby pisaki luzne, gliniaste i calkowite -sprawdzamy czy teren nie lezy w zastoisku mrozowym -sprawdzamy czy nie lezy w pasie gradowym -poziom wody gruntowej -pobieramy probki gleby w celu wykonania analizy chemicznej, i ganulometrycznej Cel w�asciwego przygotowania gleby pod sad: -likwidacja trwalego zachwaszczenia -zmiana kwasowosci -wzbogacenie w skaldniki mienralne -poprawa w�a�ciwo�ci fizycznych przygotowanie gleby przed sadzeniem: przedplon dla dzrewek owocowcyh to miesznaki traw z maotylkowatymi, okopowe rzepak faceliapeluszka lubin. Poz iemniakach i lucernie nie sadzic truskawek obornik niezaleznie od przedpolonu nalez dac w dawce 35-40 ton a na hektar 5 wykorzystanie �wiat�a przez drzewa owocowe * Us�onecznienie - fotosynteza; bezpo�rednia ilo�� �wiat�a do uzyskania jak najlepszego plonu. Fazy rozwojowe maj� swoje punkty krytyczne, warto�ci krytyczne intensywno�ci �wiat�a s�onecznego - wzrost drzewa 50 % - zawi�zywanie p�k�w kwiatowych 25- 30 % - zawi�zywanie owoc�w 10- 15 % - wzrost owoc�w 50 % - wykszta�cenie rumie�ca 40- 50% - dojrzewanie owoc�w 30 % Bardziej o�wietlone jest drzewo 2- 3 m ni� 3-3,5 m; lepiej ukszta�towana jest korona Us�onecznienie intercepcja- przechwytywanie �wiat�a przez drzewostan dystrybucja- rozprzestrzenianie �wiat�a wewn�trz koron Dystrybucja �wiat�a w drzewie (korona) 1. kszta�t korony 2. wysoko�� korony 3. g�sto�� korony 4. dop�ywy �wiat�a do korony 6 znaczenie intercepcji i dystrybucji �wiat�a s�onecznego w sadzie Bardziej o�wietlone jest drzewo 2- 3 m ni� 3-3,5 m; lepiej ukszta�towana jest korona Us�onecznienie - intercepcja- przechwytywanie �wiat�a przez drzewostan - dystrybucja- rozprzestrzenianie �wiat�a wewn�trz koron Dystrybucja �wiat�a w drzewie (korona) 5. kszta�t korony 6. wysoko�� korony 7. g�sto�� korony dop�ywy �wiat�a do korony, Us�onecznienie - fotosynteza; bezpo�rednia ilo�� �wiat�a do uzyskania jak najlepszego plonu. Fazy rozwojowe maj� swoje punkty krytyczne, warto�ci krytyczne intensywno�ci �wiat�a s�onecznego - wzrost drzewa 50 % - zawi�zywanie p�k�w kwiatowych 25- 30 % - zawi�zywanie owoc�w 10- 15 % - wzrost owoc�w 50 % - wykszta�cenie rumie�ca 40- 50% - dojrzewanie owoc�w 30 % 8 por�wnianie podk�adek * M9- M26 Podk�adka M9 jest podk�adk� kar�ow�, wchodz�c� w okres owocowania w 2 roku - polepszeniem jako�ci owoc�w - adaptacj� klimatyczn� (temperatura, opady) i glebow� (potrzeby pokarmowe)- wymaga gleb bardzo dobrych - odporno�ci� na choroby i szkodniki - tworzenie silnego systemu korzeniowego podkladka M26 - odporna na nieskie temperatury - tolerancyjna na guzowatosc, srednio wrazliwa na zgnilizne pierscieniowa i bawelnice korowke, ale wrazliwa na zaraze ogniowa - w owocowanie wchodzi w 3 roku po posadzeniu - pozno rozpoczyna i konczy wegetacje - preferuje lekkie i mniej �yzne gleby - nie wymaga podpor * F12/1�gisela5 Podkladka wegetatywan F12/1 - poch. Siewka czeresni ptasiej - ma�o podatna na choroby - srednia wytrzymaloscna mroz - silny wzrost, dobre zrastanie z odmainami - wymaga gleb zyznych podk weget kar�owa Gisela 5 - pochodzi z Niemiec - wzrost 40-50%F12/1 - duza wytzrymalosn na mroz - zgodna z wieloma odmianami - trudno si� ta podkladka rozmnaza tylko przez kultury tkankowe - owocow bardzo duzo ale mog� by� drobne * Podk�adki dla grusz: 1. Generatywne: grusza kaukaska - bardzo silny wzrost - dobre zrastanie si� z odmianami grusz - odporna na choroby - wytrzyma�a na mr�z - p�no rozpoczyna owocowanie 2. Wegetatywne: pigwa A (MA)- Cydonia oblonga - podk�adka p�kar�owa *rakoniewicka Pumiselecka -- Pumiselect * kar�owa - poch z niemiec - ma�a wrazliwosc na choroby - odpornosc na mroz nie sprawdzona - zmniejsza sile wzrostu o oko�o 50 % w stosunku do siewek przydatna do sadow intensywnych, dobrze zrasta si� z wieloma odmainami, nie wydaje odrostow korzeniowych, tworzy sileny system korzeniow, odporna na szrake, wymaga dobrych gleb, odporna na susze, przydatna tak�e do moreli Podkladki dla brzoskwin Siewka Rakoniewicka - ma�a wrazliwosc na choroby - dobra wytrzymalosc na mroz - dobrze przystosowana do warunkow klimatycznych i glebowcy polski - drzewa rosna silnie 9. Nawo�enie dolistne vs. doglebowe Dokarmianie dolistne.,est ono szybsze, dzia�a od razu, b�yskawicznie. Doglebowe jest bardzo drogie. Doglebowe: - nawozy mineralne, terminy stosowania i spos�b umiesczania - nawoz azotowy mocznik i jego wielofunkcyjnosc - dawki nawozow mineralnych stosowane w sadzie nawozy fosforowe i potasowe mog� by� stosowane niezaleznie od terminu przed za�ozeniem sadu: - P 100-300 kg/ha - K 150-300 - Mg 60-200 M�ode sady: - pierwszy rok 10-20 g N na metr2 (30-40 kg N/ha) - drugi rok 50-75 kg N/ha i 50-80 kg K/ha - trzeci rok 50-80 kg N/ha, 80-120 kg K/ha i 60-120 kg Mg/ha Stosunek K/Mg : bardzo wysoki tzn pow 6, wysoki 3,5-6 i poprawny ponizej 3,5 Sady owocuj�ce: - od 4 roku; N 50-80 kg/ha - 60-100 kg/ha K20 Dolistne: Kiedy stosuje si� nawo�enie pozakorzeniowe: 1. Przy ograniczonej dzia�alno�ci systemu korzeniowego 2. Kiedy sk�adnik pokarmowy jest w glebie, ale ro�lina ma trudno�ci w pobraniu go, gdy sk�adnik pokarmowy jest trudno dost�pny (przy pH> 7, Fe,Mn,B,Zn,Cu przechodz� w formy nie przyswajalne dla ro�lin sadowniczych, przy niskim pH Mg jest unieruchomiony w glebie) 3. Przy wyst�pieniu trudno�ci w transporcie w ro�linie uprzednio pobranego z gleby sk�adnika (rola li�ci i p�d�w w transporcie wapnia) 4. Aby zmniejszy� koszty nawo�enia szczeg�lnie przy stosowaniu kosztownych nawoz�w. 10. Kryteria stosowania nawo�enia dolistnego (przyklady preparatow i obliczania ile cieczy roboczej) Kiedy stosuje si� nawo�enie pozakorzeniowe: 1. Przy ograniczonej dzia�alno�ci systemu korzeniowego 2. Kiedy sk�adnik pokarmowy jest w glebie, ale ro�lina ma trudno�ci w pobraniu go, gdy sk�adnik pokarmowy jest trudno dost�pny (przy pH> 7, Fe,Mn,B,Zn,Cu przechodz� w formy nie przyswajalne dla ro�lin sadowniczych, przy niskim pH Mg jest unieruchomiony w glebie) 3. Przy wyst�pieniu trudno�ci w transporcie w ro�linie uprzednio pobranego z gleby sk�adnika (rola li�ci i p�d�w w transporcie wapnia) 4. Aby zmniejszy� koszty nawo�enia szczeg�lnie przy stosowaniu kosztownych nawoz�w. Zwiazki chemiczne do nawozenia pozakorzeniowego: Azot- po kwitnieniu mocznik 5 kg na ha, tj 0-5% 3-4 zabiegi, a po zbiorach mocznik w ilosci 40 kg na ha tj 4% jeden zabieg Potas- po kwitnieniu K2SO4 10...
Sax1701