Ayurveda - hinduska medycyna naturalna.doc

Ayurveda to licząca ponad 5 000 lat hinduska medycyna naturalna. Słowo "ayurveda" pochodzi z sanskrytu i składa się z dwóch sylab "ayur" (życie) i "veda" (wiedza, mądrość).

Zasady dobrego trawienia

Według ayurvedy decydujący wpływ na stan naszego zdrowia ma sposób odżywiania. Odpowiednia troska o przewód pokarmowy zaowocuje świeżością i witalnością zewnętrznego wyglądu, jasnością umysłu i dobrym samopoczuciem.

·         nigdy nie jedz, gdy czujesz się zły, zaniepokojony lub wycieńczony fizycznie

·         bardzo korzystne jest   przed posiłkiem wsiąść prysznic; gdy nie ma takiej możliwości, umyj ręce i twarz;

·         Spożywaj posiłki przygotowane  w domu. Potrawy sporządzone z miłością i w zamiarze, aby innym sprawić przyjemność, przenoszą zawsze dobrą energię. W starożytnej tradycji Indii kucharze wybierani byli z pośród nauczycieli duchowych, aby w ten sposób zagwarantować rodzinie to, że posiłki będą naładowane pozytywną energią;

·         spożywaj posiłek sam lub w towarzystwie przyjaciół bądź rodziny – miła atmosfera  asprzyja dobremu trawieniu pokarmów

·         miejsce, w którym jesz, powinno być ustronne i czyste; gdy siedzisz zwrócony na wschód powstaje największa energia trawienia;

·         spokojna muzyka sprzyja dobremu trawieniu i nastraja pozytywnie podczas jedzenia;

·         ciepła woda pita małymi łykami podczas posiłku wspiera ogień trawienia. Nigdy nie jest wskazane picie lodowatej wody lub zimnego mleka podczas posiłku;

·         imbir pobudza apetyt. Najlepiej gdy pokroi się go drobno, zmiesza z sokiem cytryny i małą ilością soli. Taka mieszanka nie jest potrzebna osobom o dominującej doshy Pitta – jak długo dopisuje im dobry apetyt, powinni zrezygnować  z takiego „dopalacza”;

·         ajurweda nie poleca surowych posiłków, gdy niedomaga nasze trawienie; ugotowane potrawy są ogólnie bardziej łatwostrawne;

·         przed posiłkiem podziękuj za to, co za chwilę będziesz spożywał; przenieś pozytywną energię na jedzenie, aby odżywić każdą komórkę ciała (po posiłku również korzystnym jest za niego podziękować)

·         pomijając spokojną muzykę w tle przy jedzeniu powinien panować spokój. Podobno jakość rozmów po posiłku odzwierciedla jakość spożytego jedzenia, podczas gdy rozmowy podczas jedzenia nie są korzystne dobremu trawieniu;

·         jedz tak dużo, ile możesz objąć w swoje dwie złączone dłonie;

·         jedz posiłki, które zawierają wszystkie sześć smaków: słodki, kwaśny, słony, gorzki, ostry i cierpki, przy czym zwiększaj udział tych smaków, które pasują twojej doshy;

·         wybieraj świeże produkty, które rosną sezonowo w twojej okolicy; te z obcych krajów musiały przebyć długą drogę i istnieje duże prawdopodobieństwo, że zostały odpowiednio zakonserwowane na czas podróży;

·         zbytnio kwaśnych lub sfermentowanych  produktów  należy według ajurwedy unikać;

·         po posiłku przepłucz jamę ustną i oczy wodą, i wyjdź na krótki spacer;

·         pomiędzy poszczególnymi posiłkami należy zachowywać odstęp 3 do 6 godzin;

·         jeśli to możliwe, zachowuj regularne godziny spożywania posiłków;

·         dwie godziny po posiłku, a szczególnie po kolacji nie należy spać ani wykonywać intensywnej pracy umysłowej. Oglądanie telewizji podczas i po posiłku również zaburza trawienie.

Przy zaburzeniach trawienia, niestrawności, mdłościach, gdy język jest obłożony nalotem, z ust wydobywa się  nieprzyjemny zapach i doskwierają wzdęcia – wskazane jest, aby odciążyć organizm i dać mu szansę aby się oczyścił.  Najłatwiejszym domowym sposobem jest przeprowadzenie w ciągu jednego dnia głodówki (z dodatkowym zabiegiem oczyszczającym np.  lewatywą), lub przynajmniej odmówienie sobie spożycia jednego posiłku, aby organizm powrócił do energetycznej równowagi.

Ojas - esencją naszej energii

Ojas to esencja naszej energii życia, która w subtelnej formie umiejscowiona jest w czakrze serca – jednym z siedmiu głównych centrów energetycznych.

W naszym fizycznym ciele ojas uwidacznia się jako źródło energii życiowej, które obdarza siłą mięsień serca, reguluje naturalny rytm bicia serca, odżywia całą muskulaturę, zapewnia prawidłowe funkcjonowanie nerek, wątroby oraz systemu odpornościowego.

Osoba o silnym ojas posiada mocne, silne i gibkie ciało. Jego skóra jest gładka, czysta i świeża, włosy mocne i lśniące. Takie osoby mają promienny wyraz twarzy z naturalnym ujmującym uśmiechem, a ruchy ciała świadczą o wewnętrznym spokoju i harmonii.

Soma – substancja, którą wytwarza ojas w umyśle na emocjonalnej płaszczyźnie umożliwia nam odczuwanie  współczucia, dobroci, miłóści, spokoju i kreatywności. Ojas jest również odpowiedzialne za zdrową i harmonijną aurę, która stanowi subtelny płaszcz ochronny przed negatywnymi czynnikami z zewnątrz. Im słabsze jest nasze ojas, tym bardziej podatni jesteśmy na ich zły wpływ i tym szybciej tracimy wewnętrzny spokój.

Ojas będąc w pewnym stopniu wynikiem  zdrowego stylu życia, właściwej diety i dobrego trawienia – powstaje głównie w wyniku odczuwania harmonii, szczęścia i doświadczania transcendencji, co ma miejsce przy medytacji z mantrą lub modlitwie. Ojas jest warunkiem wewnętrznej równowagi jak również powstaje dzięki niej. Wraz z zanikiem ojas tracimy zdrowie. Uwidaczniają się wówczas wszystkie symptomy, które kojarzymy najogólniej z utratą witalności – zarówno fizycznej jak i umysłowej.

Oto niektóre z czynników, które mogą przyczynić się do zaburzenia ojas:

·         ”zdenaturyzowane” pożywienie: nadmiernie przetworzone fabrycznie, konserwowane, modyfikowane genetycznie, jak również jedzenie z mikrofalówki, „Jank food”, „Fast food”, jedzenie nieświeże lub zepsute

·         styl życia, który ogólnie zaburza doshę vata: np. latanie, bardzo szybka jazda samochodem, bardzo forsujące dyscypliny sportu bez odpoczynku, głośna muzyka, ciągłe rozproszenie uwagi, praca przy komputerze, oglądanie telewizji, poddawanie się zbyt intensywnemu promieniowaniu UV, przepracowanie, zbyt częsty lub zbyt długi post; niekontrolowane życie seksualne

·         długotrwałe konflikty na płaszczyźnie emocjonalnej, np. uczucie strachu, złości, smutku, niecierpliwości, przywiązania i troski; brak wiary i ufności

Sposobem, aby przywrócić i wzmocnić ojas, oprócz przede wszystkim wymienionej wcześniej praktyki medytacji i innych czynności związanych z życiem duchowym, jest zastosowanie jeszcze kilku innych naturalnych metod. Godnym polecenia jest mleko (świeże, lekko ciepłe) zmieszane z ghee, które bezpośrednio odżywia ojas. Wartościowe są również odmładzające zioła jak shatavari, ashwaganda i guduchi. Podobnie urlop, na którym zatroszczymy się o bliski kontakt z przyrodą, odpoczynek, spacery i regularny sen, mogą w znacznym sopniu zregenerować nasze siły witalne.

Ama - przyczyną chorób

Według ajurvedy przejadanie się, pospieszne spożywanie posiłków przyczyniają się do wzrostu ama. Ama po pewnym czasie staje się toksyczne przyczyniając się do powstawania chorób.

W ajurwedzie pojęciem ama nazwane są toksyny, które powstają w przewodzie pokarmowym, w wątrobie lub tkankach ciała, gdy nasze trawienie zawodzi lub okazuje się nie dostatecznie silne.

Dosłownie ama znaczy „niedojrzały”, „nieugotowany”, „niestrawiony”. Ama poprzez układ krwionośny krąży w całym organizmie i odkłada się w komórkach, osłabiając  tkanki i w ten sposób przyczynia się do powstawania chorób.

Ama jest korzeniem większości chronicznych schorzeń, choćby takich jak przewlekłe przeziębienie, astma, zwyrodnienie stawów, osłabiony układ odpornościowy, które to z kolei prowadzą do alergii, kataru siennego, a nawet do nowotworu. Symptomy takie jak obłożony nalotem język, nieprzyjemny „zapach” z ust (jak i całego ciała), zaparcia, nadpobudliwość –  sygnalizują, że w organizmie nagromadziła się ama.

Ujmując szerzej pojęcie amy okazuje się, że powstaje ona również na podłożu  psychicznym, jako skutek „nieprzetrawionych” uczuć, obciążeń emocjonalnych i nierozwiązanych konfliktów.  Podobnie jak w procesie trawienia powstają „trujące substancje”- tak i w systemie nerwowym ma miejsce zbliżone zjawisko.   

Ama ma do tego stopnia kluczowe znaczenie w leczeniu chorób, że medycyna ajurwedy zaleca rozpoczęcie jakiejkolwiek terapii właśnie od redukcji amy.

Generalnie ama powstaje w wyniku naszych zaniedbań lub pewnych tendencji, jakie powielamy w sposobie odżywiania lub stylu życia. Jako główne źródło amy należy wymienić zbyt obfite lub zbyt częste posiłki, „podjadanie” między posiłkami, jak również czytanie i oglądanie telewizji podczas spożywania posiłków. Niekorzystnie działa również przyjmowanie posiłków późnym wieczorem lub w nocy, pożywienie nieświerze lub takie, które zostało przyrządzone w niewłaściwy sposób (nieodpowiednia kombinacja produktów), zbyt suche lub zbyt zimne potrawy (np. lody), alkohol, papierosy i inne używki, mięso, jaja, nieregularne spożywanie posiłków, powstrzymywanie fizjologicznych potrzeb ciała, stres i intensywne emocje.

Według ajurwedy odstęp pomiędzy przyjmowaniem kolejnych posiłków powinien wynosić 4 albo nawet 6 godzin (po małym i lekkim posiłku bez produktów zbożowych, np. po owocach – przynajmniej 2 godziny). Gdy skrócimy ten czas i zjemy coś zanim poprzedni posiłek zostanie całkowicie strawiony, te niestrawione resztki pokarmu przekształcają się w żołądku i przewodzie pokarmowym w amę.

Jedną z metod redukcji amy jest stosowana w praktyce ajurwedy kuracja o nazwie Pancha Karma pod opieką specjalisty-terapeuty. Nieco prostszą metodą, którą możemy stosować na co dzień jest np. regularne picie gorącej wody (nisko-zmineralizowanej), którą gotujemy przez ok. 10-15 minut (woda podczas gotowania nabiera lekko słodkiego smaku). Taką wodę pijemy małymi łykami, 2-3 łyki co pół lub co godzinę (wodę można przechowywać w termosie).

Inną metodą jest post (nieprzyjmowanie żadnych pokarmów, dopuszczalne tylko picie wody) przy czym należy podczas tej terapii uwzględnić indywidualną konstytucję ciała. Osoby Vata mogą pościć maksymalnie jeden dzień, osoby o konstytucji Pitta mogą nie przyjmować pokarmów do 3 dni, zaś osoby Kapha – jeszcze dłużej. Na przeprowadzenie takiej kuracji możemy ustalić np. 2 dni w ciągu miesiąca należy jednak pamiętać o dostatecznym piciu wody. Jako odpowiednie dni na post ajurweda przyjmuje każdy jedenasty dzień po nowiu i pełni księżyca (tzw. ekadashi).

Aby zapobiec powstawaniu ama w organiźmie  nie przejadaj się, dokładnie żuj pokarm. Prostym sposobem poprawienia skuteczności trawienia i tym samym zmniejszenia ama  jest rozpoczynanie posiłków od szczypty marynowanego imbiru. Aby go otrzymać zetrzyj niewielką ilość świeżego korzenia imbiru. Dodaj do niego kilka kropli soku z cytryny i szczyptę soli. Kilka minut przed posiłkiem zjedz szczyptę lub dwie tej ostrej mikstury aby pobudzić wydzielanie soków trawiennych.

Ayurvedy ciąg dalszy...

Poniżej przedstawiamy kolejną dawkę ajurwedyjskiej wiedzy. Tym razem omówimy dhatu. Dhatu jest jednym z z kluczowych ale mniej znanych ajurwedyjskich pojęć. Czym ono jest i dlaczego warto cokolwiek o nim wiedzieć, spróbujemy odpowiedzieć w poniższym artykule.

Dhatu -siedem tkanek w organizmie

Dhatu są to różnego rodzaju tkanki które powstały ze spożytego i właściwie przetrawionego pokarmu. Każde dhatu wykształca się na bazie poprzedniego, jest niejako przez niego żywione i zawiera potencjalną esencję swego żywiciela. Z tego więc wynika bezpośrednia zależność wszystkich siedmiu dhatu – gdy jedno nie funkcjonuje należycie, cierpią z tego powodu kolejne.

W ogólnym pojęciu, dhatu współuczestniczą w biologicznym mechanizmie obronnym i razem z agni odpowiadają za układ odpornościowy. Choroba zazwyczaj bierze się z wytrąconej równowagi trzech dosz, lecz miejscem, gdzie ona się „lokalizuje”, to dhatu. Agni zaś jako katalizator dokonuje przemiany pokarmu w tkanki.

Plazma i płyny komórkowe (w sanskrycie: rasa) zawierają pobrane z pokarmu związki odżywcze, które to poprzez krwiobieg zostają przekazane do wszystkich pozostałych tkanek i organów ciała.

Krwinki czerwone (rakta) dostarczają tkankom i organom tlen oraz podtrzymują funkcje wszystkich następnych tkanek: mięśni, tkanki tłuszczowej, kości, tkanek nerwowych i rozrodczych.

Tkanka mięśniowa (mamsa) osłania wrażliwe organy, umożliwia ruch i daje ciału fizyczną siłę.

Tkanka tłuszczowa (meda) służy zarówno magazynowaniu związków odżywczych jak i wyściela ochronną warstwą organy, mięśnie i kości.

Kości (asthi) są rusztowaniem dla ciała.
Szpik kostny wypełnia i odżywia kości, zaś tkanki nerwowe (majja) przekazują motoryczne i sensoryczne impulsy jako rozkazy do działania i postrzegania zmysłami do organów wykonujących te rozkazy, mięśni, mózgu i tkanek tłuszczowych.

Komórki rozrodcze (shukra) zawierają wszystkie cząstki składowe poprzednich tkanek i jako ogół cech dziedzicznych pełnią funkcję przekaźnika wszystkich zawartych informacji w naszym ciele dla naszego potomstwa. To dhatu reprezentuje również siłę, energię i kreatywność.

Cały cykl transformacji pożywienia w kolejne tkanki ciała zamyka się po około 30 dniach, innymi słowy dopiero wówczas przyjęty pokarm zostaje przemieniony w funkcje niezbędne dla organizmu. Możemy na tej podstawie uzmysłowić sobie, jak bardzo kluczową rolę pełni w nim jakość spożywanego pokarmu jak również sprawność naszego ognia trawienia, czyli agni.

Czatnej z gruszek

Ilustracja: CC 2.0; Źródło: flickr.com

Ajurweda stwierdza, że surowe owoce dają życie, zaś gotowane dostarczają energii potrzebnej do odpoczynku. Im lepiej odpoczywamy tym zdrowsi jesteśmy i bardziej aktywni na drugi dzień. Jak więc przygotować takie smaczne gotowane owoce, które zapewnią nam wysokoenergetyczny w efekcie odpoczynek? Nie ma nic prostszego. Czatnej z owoców w wersji, którą tutaj przygotowaliśmy doskonale pobudza ogień trawienia oraz rozgrzewa organizm w chłodne zimowe dni.

Składniki:

- 1 łyżka ghee lub masła
- 5 gruszek (lub jabłek)
- 2 łyżki cukru np. trzcinowego
- 1/4 łyżeczki mielonej chili ( do gruszek) lub 1 łyżeczka mielonego imbiru (do jabłek)
- 1/8 łyżeczki czarnego pieprzu (na końcu noża)
- 1/2 łyżeczki mielonych goździków
½ łyżeczki mielonego liścia laurowego
- 1 łyżeczka kminku
- do jabłek możemy dodać 1/2 łyżeczki cynamonu
- 1/2 łyżeczki kurkumy
- 1 łyżeczka tee masali
- opcjonalnie rodzynki i kilka nitek szafranu

Ilustracja: CC 2.0; Źródło: flickr.com

Przygotowanie:

Owoce przekrajamy, usuwamy z nich gniazda nasienne, następnie kroimy w kostkę. Na patelni rozgrzewamy ghee, podsmażamy w nim kminek do momentu aż zacznie pękać. Następnie dodajemy ½ łyżeczki zmielonych goździków, ½ łyżeczki mielonego liścia laurowego,½ łyżeczki kurkumy, łyżeczkę tee masali i 2 łyżki cukru. Do tak przygotowanej masali wrzucamy pokrojone gruszki. Wszystko to podsmażamy na średnim ogniu na odsłoniętej patelni od czasu do czasu dolewając gotowanej wody. Gdy owoce się już zarumienią zaczynamy dodawać ostre przyprawy: 1/8 łyżeczki czarnego pieprzu oraz szczyptę chili (do jabłek lepiej jest dodać sproszkowany imbir). Następnie całość przykrywamy i dusimy przez około 15 minut we własnym soku. Latem możemy dodać świeżą miętę lub melisę.

Czatneje mają charakter dodatków. Dlatego używa się ich w niewielkich ilościach. Znakomicie pasują w połączeniu z czapatii (*przepis na czapatii podawaliśmy wcześniej i można zapoznać się z nim tutaj), kaszą jaglaną lub ryżem.

Życzymy smacznego!

Agni - ogień trawienia

AGNI – ajurwedyjska odpowiedź na czysty przewód pokarmowy.

Pojęcie "agni" w medycynie ajurwedyjskiej oznacza “ogień trawienia”. Agni jest siłą warunkującą prawidłowe trawienie, dzięki, któremu do wszystkich tkanek ciała dostarczane są substancje odżywcze. Agni jest tą siłą, która usprawnia umysł do działania w inteligentnej dyscyplinie. Odpowiada również za wydalanie z organizmu toksyn i zbędnych wydzielin, przez co przewód pokarmowy może sprawniej funkcjonować. Troska o czysty przewód pokarmowy zaowocuje świeżością i witalnością zewnętrznego wyglądu. Innymi słowy – zrównoważone agni jest warunkiem, by utrzymać ciało i umysł w harmonii i zdrowiu.

Agni to siła, która przetwarza coś obcego – posiłki, napoje, akustyczne i wizualne wrażenia, informacje – w budulec materialnego ciała, uczucia oraz inteligencję. U każdego człowieka może być bardziej lub mniej silne – w zależności od jego konstytucji- praktriti i obecnego stanu-vikriti (Jeśli chcesz dowiedzieć się jaka dosza dominuje w twoim ciele wykonaj test klikając tutaj).

Osoby o konstytucji Kapha mają słabe agni, Pitta – z natury silne, zaś konstytucje Vata – niestałe i zmienne. Stabilne i zharmonizowane agni nazywa się Sama-agni; istnieje, gdy Vata, Pitta i Kapha znajdują się w harmonii, zaś apetyt i trawienie są regularne i zrównoważone.

Zbyt silne lub zbyt słabe agni objawia się bardzo często w psychicznych lub fizycznych zaburzeniach. Gdy agni jest słabe, przyjęty pokarm nie zostanie strawiony. Ponad to do oznak słabego agni należą wzdęcia, zmęczenie umysłowe, zaparcia, problemy z rannym wstawaniem, matowa cera, skąpe wydzielanie potu lub jego brak. Gdy agni jest zbyt silne, pokarm zostanie „spalony”, zanim zostanie wchłonięty przez tkanki. Przy zbyt silnym agni pojawiają się biegunki, silne odbijanie się, wypryski na twarzy, intensywne pocenie się, nadpobudliwość, nerwowość i złość, uczucie pieczenia w przewodzie pokarmowym oraz gadatliwość.

Jak wzmocnić agni?

-Zredukuj objętość posiłków.
-Pij wodę z cytryną lub limonką na początek dnia.
-Pij herbatkę imbirową. Możesz ją bardzo prosto przyrządzać według następującego przepisu: szczyptę imbiru w proszku gotuj w jednej szklance wody, aż ¼ wody wyparuje. Opcjonalnie jeśli masz świeży imbir pokrój go na cienkie plasterki i zalej gorącą wodą. Taką herbatkę zaleca się pić przed i po jedzeniu. Posłodzona syropem klonowym i wypita przed posiłkiem doskonale wpływa na osoby o konstytucji Pitta.
-Jeśli masz ochotę napić się, zrób to najlepiej przed posiłkiem, nigdy po nim. Ewentualnie kilka łyków w czasie jedzenia jest też dozwolone.



-Przyjmuj szczyptę Trikatu przed posiłkami. Mieszanka Trikatu składa się z 3 równych części imbiru, czarnego pieprzu i pieprzu Cayanne. Szczególnie zalecana dla osób o konstytucji Kapha.



-Świeży korzeń imbiru posiekany w drobną kostkę i delikatnie posolony przed jedzeniem dobrze służy osobom o konstytucji Vata.
-Ważne jest dokładne żucie posiłków. Żuj tak długo, aż kęs stanie się płynny i dobrze zmieszany z śliną.
-Między posiłkami pij ciepłą wodę.
-Dla osób o konstytucji Vata może okazać się pomocne roztopione ghee, szczególnie spożywane wraz ze zbożami.
-Dla osób o konstytucji Pitta dla wzmocnienia agni wskazanymi środkami są zioła zawierające goryczkę (np. zioło o tej samej nazwie – goryczka), świeża kolendra ( methi ) i pietruszka w połączeniu z odrobiną czarnego pieprzu.



-Dla osób o konstytucji Kapha generalnie zaleca się lekkie posiłki i ostre przyprawy.
-Posiłek dobrze jest zacząć od słodkiego smaku. W głównym daniu powinny przeważać smaki kwaśno/słone. Na koniec zaleca się spożyć coś gorzkiego lub cierpkiego. Tak skomponowany posiłek jest w pełni kompletny, gdyż zawiera wszystkie smaki.
-Agni można również pobudzić poprzez post.

Unikaj następujących produktów lub połączeń:

-zimnego mleka, zimnych produktów mlecznych jak lody
-produktów mlecznych z owocami, jak jogurty owocowe, serki owocowe, napoje owocowo-mleczne, truskawki z bitą śmietaną,
-różnych gatunków owoców jak na przykład sałatka owocowa,
-słonych pokarmów lub rzodkwi z produktami mlecznymi lub miodem,
-miodu z ghee w równych proporcjach

Dodatkowe wskazówki:

-Poprzez częstsze łykanie śliny przed posiłkiem organizm dostaje zwiększoną dawkę enzymów trawiennych, a są one szczególnie istotne dla lepszego trawienia cukrów. Aby zwiększyć produkcję śliny, przesuwaj język między zębami, a ustami najpierw w jedną stronę, potem w odwrotną.
-Dobrą siłę trawienia warunkuje całkowicie niezaburzone oddychanie przez prawą dziurkę nosa. Jeśli jest ona zatkana, spróbuj wykonać następujące ćwiczenie ( przed jedzeniem ): lewą dłoń złóż w pięść i połóż ją pod prawą pachę, tak aby prawe ramię przykrywało całą pięść. Zamknij lewą dziurkę nosa prawym palcem wskazującym i utrzymaj taki układ dłoni do momentu, aż prawa dziurka nosa stanie się drożna. To ćwiczenie nie działa bezpośrednio na wzmocnienie Agni, jest jednak wyśmienitym sposobem, by wspomóc trawienie.



-Prosta mudra: złączony kciuk i palec wskazujący dłoni - również sprzyja lepszemu trawieniu. Wykonuj ją z wyprostowanym kręgosłupem w siadzie po turecku na podłodze lub siedząc prosto na krześle. Złóż dłonie ze złączonymi palcami na kolanach, wnętrzem do góry. Oddychając spokojnie pozostań w tej pozycji przez kilka minut przed posiłkiem.

Dla każdego coś innego!

Jak odżywiać się według zasad Ajurwedy?
Spostrzeganie i traktowanie istoty ludzkiej jako indywidualności jest jedną z silnych stron ajurwedyjskiego pojęcia zdrowia. Ta zasada w szczególności odnajduje swoje odzwierciedlenie przy doborze diety. Zamiast liczenia kalorii i szukania poszczególnych związków odżywczych, Ajurweda opiera swoją metodę na tym, co ktoś świadomie bądź intuicyjnie wybiera jako korzystne kierując się przy tym smakiem, zapachem, temperaturą, kolorem i właściwościami danego produktu.
<BR

W Ajurwedzie produkty spożywcze są podzielone według swoich właściwości, tzw. gun (ciężki, suchy, gorący, lekki, oleisty i zimny) i według smaku czyli rasy (są to: słodki, kwaśny, sło...