ONKOLOGIA
14.02.2006
FILM:
10 000 zachorowań na raka piersi w ciągu roku
Czynniki ryzyka:
- występowanie rodzinne
- nieródki
- aborcja
- wczesna miesiączka
- późna menopauza
- otyłość
- doustna antykoncepcja hormonalna stosowana dłużej niż 5 lat
Sposoby leczenia:
- amputacja całkowita wraz z węzłami chłonnymi
- amputacja częściowa wraz z węzłami chłonnymi
- amputacja samego guza + farmakoterapia
- brachyterapia- odwewnętrzna radioterapia
- radioterapia
- promieniowanie jonizujące
- chemioterapia
Samokontrola wpływa na wykrywalność:
- brak samokontroli- wykryty guz wielkości 4- 4,5cm
- rzadka samokontrola- wykryty guz wielkości 3cm
- regularna samokontrola- wykryty guz wielkości poniżej 2cm, co daje szanse na leczenie zachowawcze
Badania:
- USG( do 35. roku życia)
- mammografia( od 40-45. roku życia)
- biopsjaà histografia
Po mastektomii:
- konieczna rehabilitacja
- czasem radioterapia, chemioterapia
- psychoterapia
- zaopatrzenie ortopedyczne
Rehabilitacja:
- szpitalna
- poszpitalna
- ciągła
Onkologia( onkos- guz, logos- nauka)- zajmuje się leczeniem nowotworów.
Dlaczego potrzebna jest fizjoterapia w onkologii:
- duża liczba zachorowań
- radykalność leczenia
- agresywność leczenia
- duża częstość powikłań
- czynnościowe zaburzenia po leczeniu nowotworów złośliwych( nieunikniony koszt leczenia onkologicznego, np. obrzęk limfatyczny)
Cechy nowotworu:
· stara się być tkanką ustroju( może rozwinąć się na bazie każdej tkanki)
· wzór tkanek zarodkowych, regeneracyjnych lub rozrostowych
· ponadnormalny wzrost
· czynności charakterystyczne dla tkanki
· zdolność różnicowania się i dojrzewania
· szkodliwy wpływ na ustrój
· stan nieodwracalny( w większości przypadków)
· wzrost pozornie bezprzyczynowy
Podział kliniczny nowotworów:
à łagodny:
- wzrasta miejscowo
- nie daje odległych przerzutów
- jego usunięcie jest równoznaczne z jego wyleczeniem
à złośliwy:
- ma zdolności tworzenia odległych przerzutów
- jego komórki mogą przemieszczać się po ciele za pomocą:
1. układu chłonnego- transportowane są do węzłów chłonnych i dalej wraz z limfą do zatok żylnych
2. układu żylnego- może przez to umiejscowić się we wszystkich narządach
3. bezpośredniego naciekania
Najczęstsze przerzuty:
- kości
- mózg
- wątroba
- płuca
- kręgosłup
Podział histologiczny nowotworów:
- pierwotne komórki płciowe( gonioma); wczesne okresy zarodkowe( mesoblastoma)
- zawiązki regionalne lub narządowe( hepatoblastoma)
- tkanka nabłonkowa( carcinoma)- rak
- tkanka łączna( sarkoma)- mięsak
- tkanka krwiotwórcza( lymphosarcoma)
- tkanka naczyniowa( haemangiothelioma)
- tkanka mięśniowa( leyomyoma)
- tkanka nerwowa( medulloblastoma)
Klasyfikacja TNM nowotworów złośliwych:
- T- tumor (1-4)- oznacza rozmiar guza
- N- nodes (1-4)- oznacza zajęcie węzłów chłonnych
- M- metastases (0 lub 1)- oznacza obecność przerzutów
Stopnie złośliwości nowotworów:
- GX- niesprecyzowany
- G1- wysoko zróżnicowany( bardziej podobny do tkanki, z której powstał)
- G2- umiarkowanie zróżnicowany
- G3- nisko zróżnicowany
- G4- niezróżnicowany
Im bardziej zróżnicowany nowotwór, tym mniej złośliwy.
Epidemiologia:
M
% zachorowania
% zgonów
płuco
29,8
34,9
jelito grube
17,0
7,6
prostata
8,0
5,1
żołądek
7,0
10,7
krtań
5,0
3,5
pęcherz moczowy
3,9
trzustka
3,1
4,0
pozostałe
35
30,3
K
pierś
13,4
11,0
10,4
szyjka macicy
9,2
6,6
jajnik
6,2
5,7
trzon macicy
6,1
4,6
5,6
8,1
5,2
36,3
36,8
Przeżycia 5- letnie
I
II
Serduszko_325