Moduł 5.pdf

Pielęgnacja chorego w chorobach układu krążenia, oddechowego i pokarmowego

Pielęgnacja chorego w chorobach układu krążenia,

oddechowego i pokarmowego

1. Rolapielęgniarki w diagnostyce i leczeniu zawału serca

1.1. Obserwacja pielęgniarska

1.2. Metody inwazyjne

1.3. Postępowanie pielęgniarki wobec chorego we wstrząsie kardiogennym

2. Problemypielęgnacyjne pacjenta w ostrej i przewlekłej niewydolności krążenia

2.1. Istota schorzenia

2.2. Profilaktyka wobec pacjenta z nadciśnieniem tętniczym

2.2.1. Patogeneza nadciśnienia pierwotnego

3. Pielęgnowanie w schorzeniach układu oddechowego

3.1. Zapalenie płuc ( pneumonia )

3.2. Dychawica oskrzelowa ( asthma bronchialae )

3.3. Gruźlica płuc ( tuberculosis pulmonum )

3.4. Badania diagnostyczne

4. Pielęgnowanie chorego w schorzeniach układu pokarmowego

4.1. Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy ( morbus ulcerosus ventri culi et duodeni )

4.2. Marskość wątroby ( cirrhosis hepatis )

4.3. Rola pielęgniarki w przygotowaniu pacjenta do badań diagnostycznych w chorobach układu

pokarmowego

5. Pielęgnowanie chorego w schorzeniach dolnego odcinka przewodu pokarmowego

5.1. Rola pielęgniarki wobec pacjenta z zapaleniem jelit

5.2. Przygotowanie do badań

5.3. Choroby pasożytnicze (tasiemiec, lamblia, owsik) — zadania pielęgniarki

5.4. Standard edukacji pacjenta w profilaktyce chorób układu pokarmowego

Pielęgnacja chorego w chorobach układu krążenia, oddechowego i pokarmowego

1. Rola pielęgniarki w diagnostyce i leczeniu zawału serca

Zawałem nazywamy niedokrwienną martwicę mięśnia sercowego w wyniku nagłego

zamknięcia tętnicy wieńcowej serca. Zawał serca często rozpoczyna się od pęknięcia

blaszki miażdżycowej i powstania zakrzepu zatykającego naczynie. Jest to choroba

o różnej etiologii i o wspólnym mechanizmie patofizjologicznym niewydolności

naczyń wieńcowych. W 90% przypadków przyczyną zawału jest miażdżyca tętnic

wieńcowych. Czynnikami ryzyka są: wiek, płeć (męska), obciążenia rodzinne (zawał

w wywiadzie rodzinnym), palenie tytoniu, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia

gospodarki tłuszczowej (wzrost stężenia całkowitego cholesterolu frakcji LDL,

zmniejszenie stężenia cholesterolu frakcji HDL, wzrost stężenia lipoproteiny A

i hiperfibrynogemia), cukrzyca, otyłość, brak ruchu, stres emocjonalny i typ

osobowości.

Rozpoznanie zawału bywa trudne i nie ma powszechnie akceptowanych kryteriów

diagnostycznych. Opiera się na:

1) typowym wywiadzie klinicznym:

— charakterystyczny ból w klatce piersiowej, promieniujący do żuchwy lub ręki

(nieustępujący po nitroglicerynie),

— duszność,

— niepokój,

— dolegliwości żołądkowo-jelitowe (tzw. postać brzuszna zawału),

— inne objawy, tj. kołatanie serca, zawroty głowy, omdlenia,

— w rozległym zawale może dojść do nagłego zatrzymania krążenia;

2) zmianach w zapisie EKG (patologiczne załamki Q, uniesienie odcinka ST,

przeciwległe obniżenie odcinka ST, odwrócenie załamka T).

Lokalizacja zawału na podstawie EKG:

— przednio-boczny,

— przednio-przegrodowy,

— przednio-wierzchołkowy,

— dolny (przeponowy),

— tylny;

Pielęgnacja chorego w chorobach układu krążenia, oddechowego i pokarmowego

3) podwyższeniu poziomów enzymów sercowych (CPK — fosfokinaza

kreatynowa — wzrasta po 6–8 godzinach od rozpoczęcia zawału, osiągając

najwyższe stężenie po 24 godzinach. Po kolejnych 24 godzinach wraca do

wartości prawidłowych);

4) wzroście troponin (białka pełniącego rolę regulacyjną w aparacie kurczliwym

miocytów, stanowiącego czuły wskaźnik uszkodzenia komórek mięśnia

sercowego);

5) potwierdzeniu anatomopatologicznemu;

6) gorączce występującej 48 godzin później;

7) podwyższonej leukocytozie i OB.

Leczenie

1. Faza przedszpitalna

Przy najmniejszym podejrzeniu zawału chorego należy niezwłocznie przewieźć

do szpitala karetką pogotowia w obecności lekarza. Założyć drogę żylną

i rozpocząć podawanie leków. Nie wolno wykonywać wstrzyknięć

domięśniowych. Choremu należy zapewnić możliwość defibrylacji i

monitorowanie w karetce (założenie elektrod i podłączenie do monitora). Tlen

podaje się przez cewnik donosowy. W następnej kolejności należy zmierzyć RR

i według niego podać azotany we wlewie (przeciwwskazaniem jest RR poniżej

100 mmHg). Istotne znaczenie ma również zastosowanie leków przeciwbólowych,

a w niektórych przypadkach również leków uspokajających. Nie odczuwający

bólu, odprężony pacjent jest w mniejszym stopniu narażony na wystąpienie

zaburzeń rytmu serca. Podanie heparyny (5000 j.) zmniejsza ryzyko zatorowości

układowej i płucnej. Przy niestabilnym i długim czasie transportu zalecane jest

rozpoczęcie leczenia trombolitycznego.

2. Faza leczenia szpitalnego

W izbie przyjęć powinna nastąpić szybka ocena stanu ogólnego pacjenta,

założenie drogi żylnej (jeśli nie była założona w karetce). Następnie wykonujemy

zapis EKG w 12 odprowadzeniach, pobieramy krew na badania podstawowe

i biochemiczne (glukoza, elektrolity, mocznik, kreatynina, CPK, CK-MB), grupę

krwi, APTT, PT, troponiny. Podajemy doustne 150 mg aspiryny, dożylnie

Pielęgnacja chorego w chorobach układu krążenia, oddechowego i pokarmowego

diamorfinę w dawce 2,5–5,0 mg, metoclopramid w dawce 10 mg (również

dożylnie), nitroglicerynę w sprayu w 2 dawkach (jeśli nie ma hipotensji). Pacjenta

układamy w łóżku, uspokajamy farmakologicznie (Diazepam 5 mg, powoli

dożylnie) i podajemy tlen przez cewnik. Leczenie bólu zawałowego polega na

podaniu azotanów odciążających serce, nitrogliceryny (1–2 tabl. po 0,5 mg

podjęzykowo) lub dwuazotanu izosorbiolu (2–10mg% we wlewie pod kontrolą

RR), leków przeciwbólowych (opiaty 2–5 mg powoli dożylnie). Zalecane jest

podawanie łatwostrawnych posiłków i regularne wypróżnienia.

3. Leczenie reperfuzyjne

Leczenie reperfuzyjne zachowawcze polega na podaniu leków trombolitycznych

(Actilysa, Streptokinaza) w przypadku opóźnienia przekazania chorego do OIOK-

u lub braku możliwości wykonania zabiegu inwazyjnego (PTCA — Percutaneous

Transluminal Coronary Angioplasty ).

Śmiertelność w tej chorobie — bez leczenia — wynosi 40% w ciągu pierwszych 4-

tygodni, spośród czego połowa pacjentów umiera w pierwszych dwóch godzinach od

wystąpienia objawów. Znaczne opóźnienia w podejmowaniu opieki szpitalnej są

zwykle związane z odwlekaniem przez chorego decyzji o szukaniu pomocy

lekarskiej. U 90% chorych w ciągu 4-godzin od wystąpienia bólu dochodzi do zawału

pełnościennego w następstwie całkowitego zamknięcia tętnicy wieńcowej. Gdy

pozwala na to rodzaj zmiany, korzystne jest wykonanie PTCA, a w przypadku

rozsianych zmian miażdżycowych w naczyniach wieńcowych wskazane jest leczenie

kardiochirurgiczne.

1.1. Obserwacja pielęgniarska

Obserwacja pielęgniarska w chorobie serca jest sprawą bardzo ważną.

Podstawowym elementem, jaki powinien być obserwowany, jest kontrola tętna.

Częstość tętna jest wyrazem szybkości pracy serca i przedstawiamy ją liczbą

uderzeń na minutę. Nadmierne zwolnienie czynności serca może być spowodowane

utrudnieniem przewodnictwa między przedsionkami a komorami lub zwolnieniem

Pielęgnacja chorego w chorobach układu krążenia, oddechowego i pokarmowego

czynności zatokowo-przedsionkowej. Przyspieszenie czynności serca (tachykardia)

występuje fizjologicznie pod wpływem wysiłku fizycznego, emocji lub jest objawem

wielu chorób (np. gorączki, nagłego spadku RR, w wielu chorobach serca —

zapalenia mięśnia sercowego). Do obserwacji chorego należy również oznaczenie

RR. W przypadku ciężkiego stanu należy założyć kartę kontroli, w której

odnotowujemy datę, godzinę, tętno, RR, liczbę oddechów oraz inne dane

kontrolowane w zależności od zlecenia lekarza. Ważna jest również kontrola

gospodarki wodno-elektrolitowej. Stan nawodnienia chorego jest wyrazem stopnia

niewydolności serca oraz wpływu leków nasercowych i odwadniających. Pielęgniarka

powinna spytać i zanotować masę ciała chorego ze względu na dawkę heparyny lub

innych leków. Bardzo ważna jest również realizacja podstawowych potrzeb chorego,

do których należy zaliczyć:

— dopływ świeżego powietrza,

— ułożenie wysokie w łóżku lub niskie po badaniu koronarografii,

— bezwzględne leżenie, które przyczynia się do utrudnień w zaspokajaniu potrzeb

fizjologicznych.

Pielęgniarka musi też regulować czas odwiedzin rodziny ze względu na konieczny

bezwzględny spokój w trakcie leczenia. Dużą rolę w leczeniu chorób serca spełnia

właściwa dieta — u chorych z nadwagą, nadciśnieniem tętniczym i świeżym zawałem

stosujemy dietę lekkostrawną, nie ograniczamy zapotrzebowania na białko.

Ograniczamy natomiast spożywanie tłuszczów i węglowodanów prostych.

1.2. Metody inwazyjne

Koronarografia (cewnikowanie naczyń wieńcowych, angiografia) jest radiologicznym

zabiegiem diagnostycznym, którego wynik umożliwia precyzyjną ocenę zmian

drożności w tętnicach doprowadzających krew do mięśnia sercowego.

Koronaroplastyka (PTCA) jest to przezskórna angioplastyka tętnic wieńcowych,

polegająca na poszerzeniu zwężonego naczynia za pomocą stentu lub balonu.

Przyczyną zwężenia tętnic wieńcowych są najczęściej zmiany miażdżycowe, które

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: