UPRAWA WARZYW Z ROZSADY

Rozsada to inaczej młode rośliny wyhodowane z nasion w inspektach, szklarniach lub na rozsadnikach, przeznaczone do wysadzenia na stałe. Chociaż rośliny uprawiane z rozsady wymagają znacznie więcej zabiegów uprawowo-pielęgnacyjnych, niż rośliny wysiewane wprost do gruntu, to jednak uprawa warzyw z rozsady może przynieść nam wiele korzyści, a w niektórych przypadkach okazuje się wręcz konieczna. Z rozsady uprawia się najczęściej warzywa, które mają długi okres wegetacji i potrzebują wyższych temperatur do wzrostu. Są to takie warzywa, jak: pomidory, papryka, oberżyna, kawon, melon, seler. Wymienione warzywa ciepłolubne możemy wysadzać do gruntu dopiero, gdy minie okres wiosennych przymrozków, czyli od połowy maja. Gdybyśmy wysiali je dopiero w tym terminie go druntu, nie osiągnęły by dojrzałości zbiorczej przed jesienią i cały nasz trud poszedłby na marne.

Uprawa z rozsady pozwala również uzyskać plony wcześniejsze, bardziej obfite i lepsze jakościowo. Taki efekt uzyskamy w przypadku sałaty, cukinii, patisona, kabaczków i ogórków. Z rozsady warto również uprawiać warzywa, które po wschodach rosną bardzo wolno i niepotrzebnie zajmowały by dużo miejsca na grządkach, a ich pielęgnacja, odchwaszczanie, podlewanie i ochrona przed szkodnikami jest o wiele łatwiejsza na rozsadniku. Do tej grupy zaliczamy liczne odmiany warzyw kapustnych.

Uprawa z rozsady jest przydatna również w przypadku warzyw, których nasiona długo kiełkują (szpinak nowozelandzki, karczochy). Nasiona tych warzyw wysiewamy do doniczek już w drugiej połowie lutego, gdyż wysadzenie na miejsca stałe będzie możliwe dopiero po ponad 10-ciu tygodniach.

Zatem, w zależności od wymagań poszczególnych gatunków warzyw, produkcję rozsad rozpoczynamy od drugiej połowy lutego (w dobrze oświetlonym i ogrzewanym pomieszczeniu wysiewamy do skrzynek wysiewnych lub większych doniczek nasiona wczesnych warzyw) i kontynuujemy w marcu i kwietniu (wysiew do rozmaitych kiełkowników i inspektów). Jeżeli rozsadę produkujemy w domu, pamiętajmy aby zapewnić jej odpowiednią ilość światła, najlepsze miejsce będzie zatem bezpośrednio przy oknie.

Podłoża do rozsad

Powodzenie uprawy z rozsady w dużej mierze zależne jest od właściwego przygotowania podłoża. Podłoże takie musi być bogate w składniki pokarmowe, posiadać odpowiednie warunki wodno-powietrzne, odczyn zbliżony do obojętnego, a także być wolne od różnego rodzaju patogenów i szkodników.

Podłoże takie przygotowujemy przy użyciu dość łatwo dostępnych składników, takich jak obornik, torf, piasek, glina, oraz ziemie pochodzące z przekompostowania resztek roślinnych. Przykładowy skład zalecanej mieszanki może wyglądać następująco: 2 części ziemi kompostowej (pobranej z kompostownika założonego nie później niż przed rokiem), 2 części gliny, 1 część torfu i 2 części gruboziarnistego piasku.

Do uprawy warzyw z rozsady nadaje się również ziemia inspektowa, czyli ziemia z pola, przekompostowana z obornikiem. Do ziemi inspektowej dodajemy także niewielkie domieszki składników rozluźniających jej strukturę i zapewniających właściwe stosunki wodno-powietrzne (piasek, żwir, glina lub torf).

W okresie wczesnej wiosny, kiedy to najczęściej przystępujemy do uprawy z rozsady, nie ma zbyt wielkiego zagrożenia ze strony patogenów atakujących części nadziemne roślin. Niebezpieczeństwo stwarzają natomiast choroby odglebowe i przenoszone na powierzchni nasion, min. zgorzele siewek. Ich sprawcy porażają warzywa wszystkich gatunków uprawianych z siewu. Dlatego też musimy zadbać aby ziemia przeznaczona do wysiania rozsady była wolna od patogenów. W tym celu najlepiej jest ją przez ok. 2 godziny odparować w piekarniku w temp. 180°C. Lepiej jednak nie robić tego w domowej kuchni, gyż może wydzielić się bardzo nieprzyjemny zapach. Doskonałe natomiast będą tu stare przenośne piekarniki ogrodowe, których nie używamy już do przygotowywania posiłków.

Wysiew i pielęgnacja rozsady

W uprawie z rozsady nasiona możemy wysiewać do różnego rodzaju doniczek, skrzyneczek lub kuwet.

.

Przygotowując rozsadę powinniśmy zabezpieczyć ją przed rozwojem chorobotwórczych grzybów i pleśni. Dobrym sposobem jest zastosowanie wyciągu z czosnku lub podlanie Bioczosem. Wskazane jest również aby same nasiona były wcześniej zaprawione.

.

Kiełkującym roślinom powinniśmy zapewnić dużo światła, temperaturę 18-25°C, oraz odpowiednią wilgotność. Rośliny zraszamy co najmniej raz dziennie. Warto też cały pojemnik przykryć folią lub plastikową osłoną lub wykorzystać małą szklarenkę. To pozwoli stworzyć młodym roślinom korzystny mikroklimat.

Praktyczne w uprawie warzyw z rozsady są również wielodoniczki. Są to pojedyncze lub połączone niczym komórki plastra miodu małe doniczki, do których można wysiewać nasiona, a także przesadzać siewki przed wysadzeniem do gruntu. Wielodoniczki mogą być wykonane z plastyku, papieru lub sprasowanego kompostu otoczonego siatką, przez którą mogą przerastać korzenie młodych sadzonek. Do jednej doniczki wysiewamy od 2 do 3 nasion, po skiełkowaniu pozostawiając najsilniejszą roślinę. W niektórych przypadkach możliwe jest również rozdzielenie roślin dopiero w momencie przesadzania na miejsca stałe (min. pory i cebula).

Gdy siewki osiągną odpowiednie rozmiary, rośliny wyjmujemy ze skrzynek lub wielodoniczek pojedynczo i sadzimy do gruntu, umieszczając ich bryły korzeniowe w przygotowanych dołkach. Ziemię wokół nich ugniatamy i podlewamy. Uwaga - warzywa uprawiane w pomieszczeniu należy przed posadzeniem w gruncie odpowiednio zahartować, aby stopniowo przyzwyczaiły się do niższych temperatur i wiatru. Hartowanie w zimnym inspekcie lub pod osłonami powinno trwać od 10 do 14 dni. Polega ono na coraz dłuższym wietrzeniu roślin, najpierw w ciągu dnia, a z czasem również nocą.

Gdzie szukać więcej informacji?

Czy chcesz rozkoszować się smakiem sałaty z własnego ogródka, gotować zerwaną przed chwilą zieloną fasolkę, dekorować dania zawsze świeżymi ziołami lub odkrywać niezapomniany smak skorzonery i pasternaku? Ale boisz się, że zabraknie Ci doświadczenia lub umiejętności?

Skorzystaj zatem z rad doświadczonych ogrodników. Dzięki nim, jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki, uprawa warzyw stanie się dla Ciebie prosta!

"ABC warzywnictwa" poprowadzi Cię krok po kroku, etap po etapie, do stworzenia Twojego własnego ogrodu warzywnego. W tym bogato ilustrowanym poradniku (500 barwnych rysunków przedstawia kolejne czynności) znajdziesz szczegółowe opisy popularnych i mniej znanych warzyw. Każdej z roślin poświęcony jest rozdział, który omawia wszystkie czynności od siewu po zbiór. Nawożenie, pikowanie, sadzenie, podlewanie, ochrona przed chorobami i szkodnikami - wszystkie zabiegi wyjaśnione są w przejrzysty, dostępny dla każdego sposób. Skorzystaj z tych porad i Ty!

2