złącze DVI.txt

ZŁĽCZE DVI od 1999roku
Trio - w protokole TMDS przesyłane sš na kilku symetrycznych parach przewodów trzy cyfrowe sygnały różnicowe. 

Standardy transmisji
Specyfikacja DVI - możliwe jest zastosowanie podwójnej magistrali TDMS, co daje szerokoć pasma 330 MHz 
W segmencie komputerów biurkowych jako standard transmisji cyfrowych danych obrazu przyjšł się protokół TMDS, opracowany przez Silicon Image. Odpowiednie podzespoły oraz sam protokół znane sš też pod nazwš PanelLink. Cyfrowa komunikacja wymaga odpowiedniego nadajnika i odbiornika. Nadajnik otrzymuje z karty graficznej równoległy, 24-bitowy strumień danych pikselowych, który w postaci szeregowej trafia do CLK. Każdy z kolorów dysponuje po stronie nadawczej i odbiorczej własnym dekoderem, który przetwarza po dwa bity sygnału sterujšcego i osiem bitów danych pikselowych.

Wród danych sterujšcych znajdujš się między innymi informacje dotyczšce Plug & Play, w tym dane DDC oraz bit rozpoznawania hot-plug. Karta graficzna i monitor połšczone sš trzema symetrycznymi parami przewodów, po jednej dla każdej z barw. Ta wersja pojedynczego łšcza TMDS oferuje szerokoć pasma 165 MHz. Transmisja w każdej parze przewodów jest różnicowa, a dzięki temu odporna na zakłócenia. Na długoci do 2 metrów - typowej odległoci między komputerem a monitorem - przewody sygnałowe TMDS nie muszš być ekranowane.

Bagaż przeszłoci
Bywa różnie. W wypadku karty ATI RADEON 8500 sygnał analogowy na wyjciu DVI-I ma wyranie lepszy przebieg i stromoć zbocza, niż oryginalny sygnał VGA. 
W roku 1999 na rynku były już trzy różne warianty. Już w roku 1997 IBM opracowało, a VESA zdefiniowała standard Plug-and-Display. Wymylony przy tej okazji wtyk miał być wielofunkcyjny i obsługiwać oprócz danych graficznych również IEEE 1394 i USB. Ponad 30 styków i szerokoć ponad 40 mm sprawiały, że przy szczupłym wtyku VGA wyglšdał wręcz monstrualnie. Miał też służyć nie tylko monitorom czy wywietlaczom cyfrowym; przewidziano również obsługę urzšdzeń analogowych. W zamyle twórców wszystkie urzšdzenia, również mysz i klawiatura, miały być obsługiwane za porednictwem kabla monitora. Urzšdzenia peryferyjne byłyby zatem podłšczane do monitora.

Standard Plug-and-Display opiera się na pojedynczym łšczu TMDS o szerokoci 165 MHz. Maksymalna rozdzielczoć jest tym samym ograniczona do SXGA (1280 x 1024 punkty). Rozmiary i złożona budowa wtyku powodujš, że jest kosztowny w produkcji, więc nie znalazł uznania u producentów kart graficznych i monitorów. wiatło dzienne ujrzały naprawdę nieliczne produkty seryjne z tym wtykiem. Pod koniec 1998 w blokach startowych pojawił się następny kandydat, DFP (Digital Flat Panel). Na poczštku 1999 stał się oficjalnym standardem VESA. W gruncie rzeczy DFP był wersjš technologii Plug-and-Display, przy czym z niektórych funkcji zrezygnowano na rzecz obniżenia kosztów. Złšcze DFP służy wyłšcznie do przenoszenia cyfrowych danych obrazowych i oprócz tego nie oferuje nic. Skrelono USB i IEEE 1394, skrelono też opcję przesyłania analogowych danych obrazowych. W efekcie wtyk miał już znacznie mniejsze rozmiary.

Dzięki rezygnacji z dodatkowych funkcji pozostało 20 styków, które przyjęły postać wtyku Mini-D. Koszty spadły o połowę w porównaniu z przeroniętym wtykiem VESA. Ponieważ szerokoć ograniczono do 30 mm, odpowiednie gniazdo można było bez problemu umiecić na kartach graficznych, nawet obok standardowego VGA. Skoro jednak DFP opiera się na technologii pojedynczego łšcza TMDS, maksymalna rozdzielczoć pozostała na poziomie 1280 x 1024 punkty. Pierwszš kartš w tym standardzie była ATI Rage Pro LT.

Compaq wyposażał seryjnie różne modele Presario w złšcze DFP. Niektórzy producenci oferowali wywietlacze TFT ze złšczem DFP, dorzucajšc często w pakiecie kartę ATI. Ograniczenie wyłšcznie do przesyłania danych obrazowych oraz limit rozdzielczoci spowodowały, że DFP objawił się wyłšcznie jako standard przejciowy.

Digital Visual Interface
Status quo - tak wyglšda większoć kart graficznych wyższej klasy - TV-out, DVI-I i analogowe złšcze VGA w zgodnej koegzystencji. 
w roku 1998 zawišzało się konsorcjum - Digital Display Working Group. Aby poszerzyć pasmo, rozszerzono protokół. W pojedynczym łšczu standardowego protokołu TMDS maksymalna szerokoć pasma wynosi 165 MHz. W DVI do trzech kanałów TMDS doszły trzy kolejne, dzięki czemu szerokoć pasma podwoiła się do 330 MHz. Ta metoda, okrelana jako dual link, dzieli całe pasmo na dwa symetryczne łšcza, taktowane tš sama liniš synchronizujšcš. 

W trakcie transmisji danych pierwsze łšcze przesyła nieparzyste, a drugie parzyste piksele. Po starcie systemu uruchamia się najpierw jedno łšcze, a gdy monitor wykaże zdolnoć do obsłużenia drugiego łšcza, jest ono uruchamiane. Odpowiednie podzespoły nadajników i odbiorników produkuje Silicon Image. 

W praktyce stosuje się obecnie przede wszystkim rozwišzania oparte na jednym łšczu. W przyszłoci może się to okazać problemem, szczególnie w wypadku wywietlaczy TFT o wysokiej rozdzielczoci. Dlatego też pojawiajš się propozycje łšczenia wywietlaczy z komputerem za pomocš dwóch pojedynczych łšczy.

Wtyki DVI
Podział pracy - we wtyku DVI-I 24 styki przenoszš sygnał cyfrowy, pięć styków po prawej stronie sygnał analogowy. 
Wyglšd wtyku DVI zdradza jego pokrewieństwo ze standardem Plug-and-Display VESA. Sš dwa rodzaje wtyków DVI: DVI-D (digital) i DVI-I (integrated). DVI-D ma 24 styki wyłšcznie do sygnału cyfrowego oraz kołek ustalajšcy. Do połšczenia z urzšdzeniami analogowymi potrzebne jest dodatkowe przyłšcze D-Sub. Okrelenie ăintegratedÓ w DVI-I oznacza przyłšcze do sygnałów cyfrowych i analogowych, dochodzš tu cztery dodatkowe styki, a kołek ustalajšcy jest nieco szerszy, gdyż stanowi jednoczenie styk masy sygnału analogowego.

Karty graficzne z wyższej półki sš obecnie z reguły wyposażone zarówno w gniazdo DVI-I, jak i VGA. Dotyczy to odpowiednio również wywietlaczy TFT. Niemal wszystkie produkty do profesjonalnych zastosowań sš wyposażone w przyłšcze DVI. W jego 24 stykach oprócz danych obrazowych mieszczš się dane sterujšce Plug&Play, zgodnie ze standardem DCC. Ponieważ złšcze DVI jest pod względem elektrycznym zgodne z wczeniejszymi standardami, dostępne sš odpowiednie adaptery. Oczywicie umożliwiajš jedynie transmisję przez pojedyncze łšcze TMDS, zresztš stosowne karty graficzne i tak nie majš większych możliwoci.

 
Czysto cyfrowe - w czysto cyfrowej wersji wtyku DVI 24 styki przenoszš cyfrowe dane obrazowe. 
Również cieszšce się dużš popularnociš w zastosowaniach biurowych zintegrowane płyty główne mogš na życzenie dostarczać sygnał cyfrowy. W starszych produktach, na przykład Intel i815, jest znormalizowane gniazdo, oznaczone jako DVO. Nowsze produkty, na przykład Intel i845G, można zmusić do wysyłania sygnału cyfrowego, stosujšc kartę AGP typu riser. W ten sposób integratorzy systemów mogš niewielkim kosztem zestawiać kompletne systemy, przystosowane do pracy cyfrowej. Oprócz wersji DVI-I i DVI-D jest jeszcze wersja DVI-A (analogue), która przesyła tylko dane analogowe. W praktyce wersja ta nie odgrywa żadnej roli. Bardzo nieliczne monitory, na przykład NEC-Mitsubishi MultiSync FP955, majš odpowiednie złšcze.

Złšcze analogowe w praktyce
Nawet ci z użytkowników, którzy majš kartę graficznš ze złšczem DVI, niekoniecznie podłšczajš do niego urzšdzenie cyfrowe. Jeżeli karty graficzne wyposażone sš w złšcze DVI, to z reguły jest to DVI-I, które umożliwia również podłšczenie urzšdzeń analogowych.

Jakoć analogowego sygnału ze złšcza DVI-I w żadnej mierze nie odpowiada jakoci oryginalnego złšcza VGA. Nasze pomiary wykazały zarówno odchylenia i na plus, i na minus. Na przykład karta Matrox G550 dostarcza lepszy sygnał analogowy na wyjciu VGA, niż na wyjciu DVI-I.

Dokładnie odwrotnie ma się rzecz w wypadku karty ASUS V8460 Ultra z układem GeForce4 Ti4600 oraz karty ATI z układem Radeon 8500 - analogowy sygnał ze złšcza DVI-I jest lepszy, niż z 15-stykowego złšcza D-Sub tradycyjnego wyjcia analogowego.

Muzyka przyszłoci
Do tej pory złšcze DVI przesyła wyłšcznie cyfrowe dane obrazowe. Jeżeli wierzyć dostawcom treci cyfrowych i producentom niezbędnego sprzętu, w przyszłoci tš drogš ma być przesyłany również dwięk. Konsorcjum takich firm, jak Hitachi, Philips, Sony i Thompson, pracuje nad definicjš nowego złšcza o nazwie HDMI (High Definition Multimedia Interface). Specyfikację wersji 1.0 zatwierdzono w grudniu 2002. Złšcze opiera się na DVI i ma też być kompatybilne w dół z DVI. Ten sam kabel ma przesyłać, oprócz danych wideo, również dwięk wielokanałowy. HDMI oferuje szerokoć pasma 5 GB/s. Popularny w Stanach Zjednoczonych standard HDTV wykorzysta z tego najwyżej połowę. Ewentualne produkty mieszczš się w kręgu kina domowego. Producenci chętnie akceptujš fakt, że jest już system ochrony przed kopiowaniem dla złšcza DVI, mianowicie HDCP (High Bandwidth Digital Content Protection), który może też być zastosowany w HDMI. Na rynku sš już projektory za złšczem DVI, chronionym za pomocš tej technologii.