ustawa o ochronie przyrody.pdf

©Kancelaria Sejmu

s. 1/1

USTAWA

z dnia 16 kwietnia 2004 r.

o ochronie przyrody 1)

Opracowano na pod-

stawie: Dz.U. z 2004

r. Nr 92, poz. 880, z

2005 r. Nr 113, poz.

954, Nr 130, poz.

1087, z 2007 r. Nr 75,

poz. 493, Nr 176, poz.

1238, Nr 181, poz.

1286, z 2008 r. Nr

154, poz. 958.

Rozdział 1

Przepisy ogólne

Art. 1.

Ustawa określa cele, zasady i formy ochrony przyrody żywej i nieożywionej oraz

krajobrazu.

Art. 2.

1. Ochrona przyrody, w rozumieniu ustawy, polega na zachowaniu, zrównoważo-

nym użytkowaniu oraz odnawianiu zasobów, tworów i składników przyrody:

1) dziko występujących roślin, zwierząt i grzybów;

2) roślin, zwierząt i grzybów objętych ochroną gatunkową;

3) zwierząt prowadzących wędrowny tryb życia;

4) siedlisk przyrodniczych;

5) siedlisk zagrożonych wyginięciem, rzadkich i chronionych gatunków roślin,

zwierząt i grzybów;

6) tworów przyrody żywej i nieożywionej oraz kopalnych szczątków roślin i

zwierząt;

7) krajobrazu;

8) zieleni w miastach i wsiach;

1) Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia następujących dyrektyw Wspól-

not Europejskich:

1) dyrektywy Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa

(Dz.Urz. WE L 103 z 25.04.1979, str. 1, z późn. zm.; Dz.Urz. UE Polskie wydanie specjalne,

rozdz. 15, t. 1, str. 98, z późn. zm.),

2) dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych

oraz dzikiej fauny i flory (Dz.Urz. WE L 206 z 22.07.1992, str. 7, z późn. zm.; Dz.Urz. UE Pol-

skie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 2, str. 102, z późn. zm.),

3) dyrektywy Rady 1999/22/WE z dnia 29 marca 1999 r. dotyczącej trzymania dzikich zwierząt w

ogrodach zoologicznych (Dz.Urz. WE L 94 z 9.04.1999, str. 24; Dz.Urz. UE Polskie wydanie

specjalne, rozdz. 15, t. 4, str. 140).

2008-09-10

©Kancelaria Sejmu

s. 2/2

9) zadrzewień.

2. Celem ochrony przyrody jest:

1) utrzymanie procesów ekologicznych i stabilności ekosystemów;

2) zachowanie różnorodności biologicznej;

3) zachowanie dziedzictwa geologicznego i paleontologicznego;

4) zapewnienie ciągłości istnienia gatunków roślin, zwierząt i grzybów, wraz z

ich siedliskami, przez ich utrzymywanie lub przywracanie do właściwego

stanu ochrony;

5) ochrona walorów krajobrazowych, zieleni w miastach i wsiach oraz zadrze-

wień;

6) utrzymywanie lub przywracanie do właściwego stanu ochrony siedlisk przy-

rodniczych, a także pozostałych zasobów, tworów i składników przyrody;

7) kształtowanie właściwych postaw człowieka wobec przyrody przez eduka-

cję, informowanie i promocję w dziedzinie ochrony przyrody.

Art. 3.

Cele ochrony przyrody są realizowane przez:

1) uwzględnianie wymagań ochrony przyrody w polityce ekologicznej pań-

stwa, programach ochrony środowiska przyjmowanych przez organy jedno-

stek samorządu terytorialnego, koncepcji przestrzennego zagospodarowania

kraju, strategiach rozwoju województw, planach zagospodarowania prze-

strzennego województw, strategiach rozwoju gmin, studiach uwarunkowań i

kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planach

zagospodarowania przestrzennego i planach zagospodarowania przestrzen-

nego morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy

ekonomicznej oraz w działalności gospodarczej i inwestycyjnej;

2) obejmowanie zasobów, tworów i składników przyrody formami ochrony

przyrody;

3) opracowywanie i realizację ustaleń planów ochrony dla obszarów podlega-

jących ochronie prawnej, programów ochrony gatunków, siedlisk i szlaków

migracji gatunków chronionych;

4) realizację krajowej strategii ochrony i zrównoważonego użytkowania różno-

rodności biologicznej wraz z programem działań;

5) prowadzenie działalności edukacyjnej, informacyjnej i promocyjnej w dzie-

dzinie ochrony przyrody;

6) prowadzenie badań naukowych nad problemami związanymi z ochroną

przyrody.

Art. 4.

1. Obowiązkiem organów administracji publicznej, osób prawnych i innych jedno-

stek organizacyjnych oraz osób fizycznych jest dbałość o przyrodę będącą dzie-

dzictwem i bogactwem narodowym.

2008-09-10

©Kancelaria Sejmu

s. 3/3

2. Organy administracji publicznej są obowiązane do zapewnienia warunków

prawnych, organizacyjnych i finansowych dla ochrony przyrody.

3. Obowiązkiem organów administracji publicznej, instytucji naukowych i oświa-

towych, a także publicznych środków masowego przekazu jest prowadzenie

działalności edukacyjnej, informacyjnej i promocyjnej w dziedzinie ochrony

przyrody.

Art. 5.

Użyte w ustawie określenia oznaczają:

1) gatunek - zarówno gatunek w znaczeniu biologicznym, jak i każdą niższą od

gatunku biologicznego jednostkę systematyczną, populację, a także mie-

szańce tego gatunku w pierwszym lub drugim pokoleniu, z wyjątkiem form,

ras i odmian udomowionych, hodowlanych lub uprawnych;

2) korytarz ekologiczny - obszar umożliwiający migrację roślin, zwierząt lub

grzybów;

3) obszar specjalnej ochrony ptaków - obszar wyznaczony, zgodnie z przepi-

sami prawa Unii Europejskiej, do ochrony populacji dziko występujących

ptaków jednego lub wielu gatunków, w którego granicach ptaki mają ko-

rzystne warunki bytowania w ciągu całego życia, w dowolnym jego okresie

albo stadium rozwoju;

4) ochrona częściowa - ochronę gatunków roślin, zwierząt i grzybów dopusz-

czającą możliwość redukcji liczebności populacji oraz pozyskiwania osob-

ników tych gatunków lub ich części;

5) ochrona czynna - stosowanie, w razie potrzeby, zabiegów ochronnych w ce-

lu przywrócenia naturalnego stanu ekosystemów i składników przyrody lub

zachowania siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk roślin, zwierząt lub grzy-

bów;

6) ochrona ex situ - ochronę gatunków roślin, zwierząt i grzybów poza miej-

scem ich naturalnego występowania oraz ochronę skał, skamieniałości i mi-

nerałów w miejscach ich przechowywania;

7) ochrona in situ - ochronę gatunków roślin, zwierząt i grzybów, a także ele-

mentów przyrody nieożywionej, w miejscach ich naturalnego występowa-

nia;

8) ochrona krajobrazowa - zachowanie cech charakterystycznych danego kra-

jobrazu;

9) ochrona ścisła - całkowite i trwałe zaniechanie bezpośredniej ingerencji

człowieka w stan ekosystemów, tworów i składników przyrody oraz w

przebieg procesów przyrodniczych na obszarach objętych ochroną, a w

przypadku gatunków - całoroczną ochronę należących do nich osobników i

stadiów ich rozwoju;

10) ogród botaniczny - urządzony i zagospodarowany teren wraz z infrastrukturą

techniczną i budynkami funkcjonalnie z nim związanymi, będący miejscem

ochrony ex situ, uprawy roślin różnych stref klimatycznych i siedlisk, upra-

wy roślin określonego gatunku oraz prowadzenia badań naukowych i edu-

kacji;

2008-09-10

©Kancelaria Sejmu

s. 4/4

11) ogród zoologiczny - urządzony i zagospodarowany teren wraz z infrastruktu-

rą techniczną i budynkami funkcjonalnie z nim związanymi, gdzie zwierzęta

gatunków dziko występujących są hodowane i utrzymywane w celu ochrony

ex situ, prowadzenia badań naukowych i edukacji oraz w celu ich publicznej

ekspozycji nie mniej niż 7 dni w roku;

12) ostoja - miejsce o warunkach sprzyjających egzystencji roślin, zwierząt lub

grzybów zagrożonych wyginięciem lub rzadkich gatunków;

13) ośrodek rehabilitacji zwierząt - miejsce, w którym jest prowadzone leczenie

i rehabilitacja zwierząt dziko występujących, wymagających okresowej

opieki człowieka w celu przywrócenia ich do środowiska przyrodniczego;

14) otulina - strefę ochronną graniczącą z formą ochrony przyrody i wyznaczoną

indywidualnie dla formy ochrony przyrody w celu zabezpieczenia przed za-

grożeniami zewnętrznymi wynikającymi z działalności człowieka;

15) pozyskiwanie:

a) zbiór roślin lub grzybów gatunków chronionych lub ich części ze sta-

nowisk naturalnych do celów gospodarczych,

b) chwytanie, łowienie lub zbieranie zwierząt gatunków chronionych lub

ich części i produktów pochodnych do celów gospodarczych,

c) eksploatację lub wydobywanie skamieniałości, w tym kopalnych

szczątków roślin lub zwierząt;

16) różnorodność biologiczna - zróżnicowanie żywych organizmów występują-

cych w ekosystemach, w obrębie gatunku i między gatunkami, oraz zróżni-

cowanie ekosystemów;

17) siedlisko przyrodnicze - obszar lądowy lub wodny, naturalny, półnaturalny

lub antropogeniczny, wyodrębniony w oparciu o cechy geograficzne, abio-

tyczne i biotyczne;

18) siedlisko roślin, siedlisko zwierząt lub siedlisko grzybów - obszar występo-

wania roślin, zwierząt lub grzybów w ciągu całego życia lub dowolnym sta-

dium ich rozwoju;

19) specjalny obszar ochrony siedlisk - obszar wyznaczony, zgodnie z przepi-

sami prawa Unii Europejskiej, w celu trwałej ochrony siedlisk przyrodni-

czych lub populacji zagrożonych wyginięciem gatunków roślin lub zwierząt

lub w celu odtworzenia właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych

lub właściwego stanu ochrony tych gatunków;

20) środowisko przyrodnicze - krajobraz wraz z tworami przyrody nieożywionej

oraz naturalnymi i przekształconymi siedliskami przyrodniczymi z występu-

jącymi na nich roślinami, zwierzętami i grzybami;

21) tereny zieleni - tereny wraz z infrastrukturą techniczną i budynkami funk-

cjonalnie z nimi związanymi, pokryte roślinnością, znajdujące się w grani-

cach wsi o zwartej zabudowie lub miast, pełniące funkcje estetyczne, rekre-

acyjne, zdrowotne lub osłonowe, a w szczególności parki, zieleńce, prome-

nady, bulwary, ogrody botaniczne, zoologiczne, jordanowskie i zabytkowe

oraz cmentarze, a także zieleń towarzyszącą ulicom, placom, zabytkowym

fortyfikacjom, budynkom, składowiskom, lotniskom oraz obiektom kolejo-

wym i przemysłowym;

2008-09-10

s. 5/5

22) udostępnianie – umożliwianie fotografowania lub filmowania w celach za-

robkowych oraz korzystania z zasobów, tworów i składników przyrody w

celach naukowych, edukacyjnych, turystycznych, rekreacyjnych i sporto-

wych;

23) walory krajobrazowe - wartości ekologiczne, estetyczne lub kulturowe ob-

szaru oraz związane z nim rzeźbę terenu, twory i składniki przyrody,

ukształtowane przez siły przyrody lub działalność człowieka;

24) właściwy stan ochrony gatunku – sumę oddziaływań na gatunek, mogącą w

dającej się przewidzieć przyszłości wpływać na rozmieszczenie i liczebność

jego populacji na terenie kraju lub państw członkowskich Unii Europejskiej

lub naturalnego zasięgu tego gatunku, przy której dane o dynamice liczeb-

ności populacji tego gatunku wskazują, że gatunek jest trwałym składnikiem

właściwego dla niego siedliska, naturalny zasięg gatunku nie zmniejsza się

ani nie ulegnie zmniejszeniu w dającej się przewidzieć przyszłości oraz od-

powiednio duże siedlisko dla utrzymania się populacji tego gatunku istnieje

i prawdopodobnie nadal będzie istniało;

25) właściwy stan ochrony siedliska przyrodniczego – sumę oddziaływań

na siedlisko przyrodnicze i jego typowe gatunki, mogącą w dającej się

przewidzieć przyszłości wpływać na naturalne rozmieszczenie, strukturę,

funkcje lub przeżycie jego typowych gatunków na terenie kraju lub państw

członkowskich Unii Europejskiej lub naturalnego zasięgu tego siedliska,

przy której naturalny zasięg siedliska przyrodniczego i obszary zajęte przez

to siedlisko w obrębie jego zasięgu nie zmieniają się lub zwiększają się,

struktura i funkcje, które są konieczne do długotrwałego utrzymania się sie-

dliska, istnieją i prawdopodobnie nadal będą istniały oraz typowe dla tego

siedliska gatunki znajdują się we właściwym stanie ochrony;

26) wstęp do parku narodowego albo rezerwatu przyrody - wejście lub wjazd na

obszar objęty ochroną ścisłą lub czynną w celu naukowym, edukacyjnym,

turystycznym lub rekreacyjnym;

27) zadrzewienie - drzewa i krzewy w granicach pasa drogowego, pojedyncze

drzewa lub krzewy albo ich skupiska niebędące lasem w rozumieniu art. 3

ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz.U. z 2000 r. Nr 56, poz. 679,

z późn. zm. 2) ), wraz z terenem, na którym występują, i pozostałymi składni-

kami szaty roślinnej tego terenu, spełniające cele ochronne, produkcyjne lub

społeczno-kulturowe;

28) zagrożenie wewnętrzne - czynnik mogący wywołać niekorzystne zmiany

cech fizycznych, chemicznych lub biologicznych zasobów, tworów i skład-

ników chronionej przyrody, walorów krajobrazowych oraz przebiegu proce-

sów przyrodniczych, wynikający z przyczyn naturalnych lub z działalności

człowieka w granicach obszarów lub obiektów podlegających ochronie

prawnej;

29) zagrożenie zewnętrzne - czynnik mogący wywołać niekorzystne zmiany

cech fizycznych, chemicznych lub biologicznych zasobów, tworów i skład-

ników chronionej przyrody, walorów krajobrazowych oraz przebiegu proce-

2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2000 r. Nr 86, poz.

958 i Nr 120 , poz. 1268, z 2001 r. Nr 110, poz. 1189 i Nr 145, poz. 1623, z 2002 r. Nr 25, poz.

253, Nr 113, poz. 984 i Nr 200, poz. 1682 oraz z 2003 r. Nr 80, poz. 717 i poz. 721, Nr 162, poz.

1568, Nr 203, poz. 1966 i Nr 229, poz. 2273.

2008-09-10

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: