zielarstwo (2).docx

Dieta a choroby cywilizacyjne człowieka:

jednym z głównych czynników wpływających na zdrowie człowieka jest żywienie . Ponad 50 zespołów chorobowych rozwija się na skutek wadliwego żywienia tzw. choroby dietozależne a należą do nich:

·         choroby układu krążenia ( miażdżyca, zawał serca, udar mózgu)

·         choroby metaboliczne ( otyłość , cukrzyca, dna moczanowa)

·         nowotwory ( żołądka, piersi, prostaty, jelita grubego )

zielarstwo- dział rolnictwa zajmujący się hodowlą uprawą i zbiorem badaniem roślin mających zastosowanie  w lecznictwie kosmetyce i dietetyce. Obejmuje także zagadnienia związane z przygotowaniem roślinnych surowców leczniczych z roślin uprawnych lub pozyskiwanie ze stanowiska naturalnego.

Ziołolecznictwo- fitoterapia- metoda leczenia za pomocą roślinnych surowców leczniczych ( ziół) otrzymanych z nich preparatów stanowią jedno z głównych metod allelopatycznych.

Rośliny lecznicze – to tak która zawiera w swym składzie substancje swoiste zwane ciałami czynnymi. Ilość tych substancji w roślinie jest bardzo niska najczęściej poniżej 1% a tylko  rzadko przekracza klika procent przy czym podlega wahaniom  na które wpływają zarówno czynniki genetyczne rozwojowe środowiskowe jak i procesy technologiczne jakim poddaje się surowiec leczniczy po zbiorze. Rośliny lecznicze dostarczają tzw. surowców zielarskich.

Surowce zielarskie – części rośliny uprawnych lub dziko rosnących ( rzadziej całe rośliny) zawierające związki farmakologiczne czynne mają zastosowanie w lecznictwie ( roślinne surowce lecznicze ) oraz w wielu gałęziach przemysłu np. farmaceutycznego, spożywczego, perfumeryjnego, chemicznego, garbarskiego.

Substancja czynna- mają wpływ na procesy biologiczne organizmów stałocieplnych, mają mogą spowalniać , przyśpieszać wywoływać i likwidować procesy życiowe.

Farmakopea- zbiór norm określanych skłąd i wymagania jakości :

surowców farmaceutycznych

środków leczniczych

postaci leków

metody badań

sposobu dawkowanie i przechowywania

opakowań

sposobu przygotowania prostych form leków

monografia farmakopealna – zamieszczone w farmakopei definicje środków leczniczych ich opis oraz wymagania jakościowe . Są systematycznie weryfikowane .

F. Narodowa – na terenie jednego kraju

F. europejska- na terenie krajów które zawarły porozumienie

F. internacjonalis – między narodowa ( WHO)

F Polska – Forma wojskowa i szpitalna 1874r. Tzw. F. Kościuszkowska Poloniae

Polska I w 1817r. II w 1937r. III w 1954r. IV w 1970r. V w 1990r. VI 2002r. VII 2006r. VIII 2008r.

suplementy diety – preparaty wzmacniające siły witalne i poprawiające stan psychofizyczny człowieka. Mają dostarczać w skoncentrowanej formie składniki odżywcze lub inne substancje o działaniu żywieniowym lub fizjologicznym. W tym celu pozyskuje się środki spożywcze nie znanych lub mało znanych jako naturalne , głównie rośliny i mineralne ingrediencje które w sposób zadowalający mógłby pełnić korzystne pod względem fizjologicznym funkcje wiatlizujące  w postaci środków odżywczych. Do tej pory w 2010r zarejestrowano ich 4519.

nutraceutyki – szczególne dodatki dietetyczne czy też żywność funkcjonalna będąca czymś więcej niż tylko pożywieniem wszystko wskazuje na to zę w III tysiącleciu  żywność prozdrowotna i jej suplementy będą wraz z lekami roślinnymi podstawą integralnego systemu ochrony zdrowia. Obejmuje produkty i półprodukty spożywcze które przynosi korzyści zdrowotne .postać – to pojedyncze izolowane składniki spożywcze w postaci kapsułek, tabletek , wyciągów itp. dodatki do żywności produkty ziołowe przetwory spożywcze , np. soja, czosnek, warzywa i owoce, likopina z pomidorów, grzyby jadalne, olejki roślinne. Przyszłość to dwie generacje

I- żywność wzbogacona w składniki odżywcze lub o obniżone zawartości składników

II- produkty żywnościowe z dodatkiem nutraceutyków ( probiotyki, prebiotyki, sterole, proteiny, peptydy, kwas linolowy)

pierwsza plantacja towarowa ziół w Polsce 1916 roku w Dąbrowie k. Tomaszowa Maz.

Pierwsze badania :

·         Rolniczy Zakład Doświadczalny w Kisielnicy

·         wydział Rolniczy w Dublanach

·         Instytut Rolniczy w Puławach

polski komitet zielarski w 1930r. Będący członkiem Światowej Federacji Zielarksiej.

Powierzchnia upraw ziół w Polsce w 1938r.: ogółem ok. 450 ha  w tym:

50 ha- mięty

42 ha- kozłka lekarskiego

37 ha- prawoślazu

29 ha – rumianku

powierzchnia upraw zielarskich w wybranych krajach:

·         Argentyna 75 tys ha

·         Chile 50

·         Polska 30-50

·         Francja- 25

·         Hiszpania -19

·         Niemcy – 6

·         Holandia Włochy -2,5

światowi eksporterzy ziół:

Argentyna  Chile, Chiny, Turcja, Egipt, Kraje bałkańskie

import wyrobów zielarskich w wybranych krajach:

·         Niemcy 70 tys t

·         Holandia 30

·         Francja 25

·         Włochy- 16

·         Austria 15

zioła apteczne  to 20 tys. gatunków

potencjalne źródła surowców 3-4 tys. gatunków

dozwolone do stosowania 300 gatunków

światowa produkcja ziół 1,5 mln t rocznie w tym 50% to 10 asortymentów:

·         rumianek

·         owoc dziej róży, liść miłorzębu

·         kwiat i owoc głogu

·         korzeń pokrzywy

·         ziele jeżówki

·         owoce ostropestu

·         liść bluszczu

70%- na cele spożywcze

20-25% - przemysł farmaceutycznego

2-5%- przemysł kosmetyczny

5-8% inne

powstawanie leku

padania przedkliniczne – obejmuje opracowanie i wczesne badanie składu leku , prowadzone są w laboratoriach na modelach komputerowych , wyizolowanych komórkach oraz zwierzętach.

Badania kliniczne- kontrola bezpieczeństwa  bierze w niej udział 10-100 osób zdrowych ,na tym etapie zbiera się dane  dotyczące bezpieczeństwa określonych dawek

ustalenie zasad badania – badanie obejmuje 50-500 osób dotkniętych chorobą którą ma zwalczać testowany lek, specjaliści ustalają  w jakich badaniach oraz wstępnie szacują wielkość skuteczności dawki i czas trwania leczenia.

Ostateczna faza obejmuje 300 do 30 tys. z badaną chorobą skutki uboczne.

Faza nieustanna weryfikacja – prowadzona jest już po rejestracji leku i wprowadzeniu go na rynek. Służy dalszej ocenie bezpieczeństwa stosowanie specyfiku i działań niepożądanych , może obejmować tysiące chorych i trwa latami.