Dietetyka pediatryczna opracowanie 6 - biegunka, zaparcia, problemy żyw.docx

(61 KB) Pobierz

l       DIETA W ZAPARCIACH I BIEGUNKACH U DZIECI

 

Ostra biegunka /definicja WHO z roku 1958 / stan, w którym dziecko oddało 3 lub więcej płynnych stolców w ciągu 24 h lub też w tym czasie oddało jeden płynny stolec z domieszką składników patologicznych (krew, ropa, śluz).

Jeśli objawy utrzymują < 10 dni  biegunka ostra,  

Biegunka utrzymująca się powyżej dwuch tygodni, bez ustalonej przyczyny jest określana jako biegunka przewlekła.

 

Standardy Medyczne

              Znamienne zwiększenie liczby wypróżnień w ciągu doby w porównaniu do poprzedniego okresu i(lub) zmianą konsystencji stolca na płynną lub półpłynną

              Definicja nie dotyczy noworodków i niemowląt karmionych wyłącznie piersią, u których biegunkę zdefiniowano jako liczbę stolców przewyższającą w ciągu doby o co najmniej 2 przeciętną dobową liczbę stolców w ciągu ostatnich 4 tygodni.

 

ETIOLOGIA

Szczepienie - Rotarix

 

OBJAWY KLINICZNE:

l       ODWODNIENIE:

l       Zalecenia WHO/UNICEF - skład ORS

l       Preparaty do nawadniania doustnego

l       PROBIOTYKI

l       PROBIOTYKI

 

(według Działu Dietetyki Śląskiego Centrum Pediatrii w Zabrzu):

q      1 dzień: 5x ryż na wodzie + tarte jabłko

q      2 dzień: 1x kakao na wodzie + sucharki; 1x biszkopty + kleik ryżowy i tarte jabłko; 1x zupa jarzynowa (na wywarze z przewagą marchwi i ziemniaków); 2x ryż na wodzie + tarte jabłko

q      3 dzień: 1x kakao na mleku z wodą (w proporcji 1:1) + sucharek lub biszkopt; 1x sucharek (biszkopt) + tarte jabłko; 1x zupa na wywarze z jarzyn + chude gotowane mięso; 2x ryż na wodzie + tarte jabłko

q      4 dzień: 1x kakao na mleku + sucharek (biszkopt); 1x sucharek (biszkopt) + tarte jabłko; 1x zupa na chudym rosole + gotowane chude mięso + ziemniaki puree + marchew saute; 1x kisiel na wodzie + jabłko tarte (lub banan); 1x ryż na mleku (lub Bebiko 2R)

q      5 dzień: 1x ryż na mleku; 1x kisiel mleczny z żółtkiem + owoce; 1x zupa na chudym rosole + gotowane chude mięso + ziemniaki puree + marchew saute; 1x sucharek (biszkopt) + owoce (banan, jabłko); 1x bułka z masłem + szynka lub chudy biały ser (lub Bebiko 2R).

 

 

– co można jeść

  1. Domowej roboty kisiel z czarnych jagód (może być na bazie mrożonych owoców lub przecierowego soku jagodowego)
  2. Kompot lub przecier z rozgotowanych jabłek
  3. Puree z banana
  4. Tarte jabłko
  5. Ryż zapiekany z jabłkiem
  6. Pszenna bułeczka, cienko posmarowana masłem z chudą szynką i plasterkiem ogórka bez skórki
  7. Łagodna zupa pomidorowa (ze świeżych pomidorów lub soku pomidorowego) przygotowana bez wywaru mięsnego
  8. Zupa krem z jarzyn z przewagą marchewki
  9. Ziemniaki gotowane w mundurkach, do tego lekko osolony twarożek homogenizowany z dodatkiem szczypty świeżych ziół
  10. Delikatna potrawka z piersi kurczaka podana z ryżem i duszoną marchewką
  11. Pulpety z chudej ryby, ziemniaki i kilka różyczek ugotowanego na miękko brokuła

 

 

Preparaty żywieniowe stosowane w leczeniu biegunki u niemowląt i małych dzieci

 

Epidemiologia

  1. Zaburzenia rytmu oddawania stolca w postaci zaparć dotyczą znacznej grupy pacjentów pediatrycznych, stanowi około 3% ogółu porad udzielanych przez lekarzy pediatrów
  2. Pacjenci z zaparciem stanowią 25% dzieci konsultowanych w Oddziałach Gastroenterologicznych
  3. 38% matek podaje występowanie zaparcia u dzieci
  4. 23% z nich konsultuje ten problem z lekarzem.

 

 

Prawidłowy rytm defekacji

q      Prawidłowa częstość oddawania stolca waha się od 4 i więcej dziennie w pierwszym tygodniu życia do 1,7 dziennie w drugim roku życia.

q      Dzieci w 3 i 4 roku życia oddają stolce z częstością od 3 razy dziennie do 3 stolców tygodniowo.

q      Począwszy od 4 roku życia rytm oddawania stolca podobny jest do występującego u dorosłych

 

Zaparcie jest to utrudnione, wymagające wysiłku oddawanie stolca oraz wydalanie go w odstępach większych niż 3 dni

             

Zaparcie definiowane jest również jako zaburzenie w częstości, objętości oraz konsystencji oddawanego stolca, czemu towarzyszy zwiększony wysiłek w trakcie defekacji, a stolce mają wygląd zbity, spieczony

 

Do zaparć stolca może dojść w wyniku wystąpienia jednego z trzech mechanizmów:

  1. Zwiększone wchłanianie wody przy prawidłowym pasażu jelitowym
  2. Prawidłowe wchłanianie wody przy jednoczesnym wydłużeniu pasażu jelitowego
  3. Zaburzenia defekacji spowodowane zaburzeniem czynności odcinka anorektalnego

 

Zaparcie ze względu na patomechanizm możemy podzielić na:

l       Zaparcia rzekome

l       Zaparcia prawdziwe

O zaparciu rzekomym mówimy wtedy, gdy dziecko otrzymuje lub przyjmuje niewielkie ilości pożywienia co skutkuje oddawaniem stolców o niewielkiej objętości.

Zaparcia u dzieci tylko w 5-10 % przypadków są objawem choroby organicznej.

Częściej (90-95 %) są wynikiem zaburzeń czynnościowych

 

 

Dietetyczne-najczęściej spotykane

  1. Dieta ubogoresztkowa-niedobór błonnika
  2. Deficyt płynów
  3. Dieta bogatowęglowodanowa-słodycze
  4. IgE-zależna alergia pokarmowa

 

Zmiana warunków życia:

  1. Unieruchomienie
  2. Podróż
  3. Pośpiech, brak czasu
  4. Hospitalizacja
  5. Postawa agresywna, obojętność
  6. Tłumienie parcia

 

  1. Alkalia
  2. Antycholinergiczne
  3. Sympatykomimetyki
  4. Stosowane w leczeniu ch. Parkinsona
  5. Stosowane w leczeniu ch. wrzodowej
  6. Stosowane w leczeniu zab. lipidowych –cholestyramina
  7. Kodeina
  8. Diteryki
  9. Analgetyki-morfina, petydyna
  10. Przeciwpadaczkowe
  11. Psychotropowe

 

Nieprawidłowości w rejonie odbytnicy

  1. Choroba Hirschsprunga w postaci klasycznej lub inne postacie dysganglinozy
  2. Pierścień odbytowo-odbytniczy-anorectal ring
  3. Nadmierne wydłużenie jelita grubego (dolichocolon lub dolichosigma)
  4. Zarośnięcie odbytu
  5. Podatkowe fałdy skórne w okolicy odbytu
  6. Uchyłek odbytnicy-rectocoele
  7. Zwężenie odbytu
  8. Wrzód samotny odbytnicy-SRUS
  9. Zespół zstępującego krocza
  10. Zaburzenia czynnościowe-dyssynergia
  11. Kamienie kałowe

 

Choroby i zaburzenia metaboliczne

l       niedoczynność tarczycy

l       Mukowiscydoza

l       niedoczynność nadnerczy

l       hipokaliemia

l       odwodnienie

l       kwasica kanalikowa

l       hiperwitaminoza D

l       hipercalcemia

l       mocznica

l       Etiologia

Choroby nerwowo-mięśniowe

1.              brak lub niedorozwój mięśni prostych brzucha-nieprawidłowa tłocznia brzuszna

2.              neuropatie, np. stwardnienie rozsiane

3.              dystrofia mięśniowa

4.              uszkodzenia rdzenia (uszkodzenia dróg wstępujących lub zstępujących w odcinku               krzyżowym, guzy, rozszczep kręgosłupa, urazy)

5.              wrodzona wiotkość mięśni

6.              Nie fizjologiczne prowokowanie defekacji

l       Predyspozycje genetyczne

              Wywiad rodzinny zwykle wskazuje na podobne, jak u chorego dziecka, dolegliwości u innych członków rodziny. Wynika to z podobnych upodobań żywieniowych, uwarunkowań socjoekonomicznych oraz predyspozycji genetycznych. W grupie bliźniąt monozygotycznych aż w 80% przypadków (par bliźniąt, z których przynajmniej jedno miało zaparcie) zaparcie stwierdzono u obydwojga bliźniąt, podczas gdy w grupie bliźniąt dwuzygotycznych – w zaledwie 18%.

 

l       Objawy kliniczne

Zasadnie objawy kliniczne i dolegliwości nie są typowe i zależne są od etiologii oraz czasu trwania zaparcia, najczęściej obecne są:

  1. Wzdęcia i bóle brzucha
  2. Nasilone parcie na stolec
  3. Uczucie niepełnego wypróżnienia
  4. Brudzenie bielizny-encopresis
  5. Okresowo obecna krew w stolcu
  6. Ból w trakcie defekacji
  7. Brak łaknienia
  8. Wielodniowe odstępy pomiędzy stolcami

 

l       Postępowanie

Bardzo ważne są informacje zebrane podczas wywiadu lekarskiego, w którym powinno się zwrócić uwagę na:

  1. Jakie są główne dolegliwości
  2. Czas wystąpienia zaparć
  3. Rodzaj stosowanej diety
  4. Przyjmowane leki
  5. Tryb życia
  6. Objawy towarzyszące

l       Objawy alarmowe

  1. Wczesny początek
  2. Opóźnione oddawanie smółki
  3. Brak objawów encopresis
  4. Brak powstrzymywania się od defekacji
  5. Upośledzony rozwój fizyczny
  6. Choroby pęcherza moczowego-hyperrefleksja detruzora
  7. Nieskuteczne leczenie konwencjonalne
  8. Objawy z górnego odcinka p. pokarmowego

l       Badania diagnostyczne:

  1. Czas pasażu jelitowego-metoda Hintona
  2. Wlew kontrastowy jelita grubego-na oczyszczone bądź nie oczyszczone jelito
  3. Manometria anorektalna
  4. Rekto, sigmo lub kolonoskopia
  5. Badanie hist.-pat. bioptatów odbytnicy
  6. Defekografia
  7. Elektromiografia dna miednicy
  8. Endoultrasonografia
  9. Nowe metody

l       Schemat postępowania

Różnicowanie zaparć czynnościowych i organicznych

l       Leczenie-zasady ogólne

              Większość pacjentów z zaparciem poddaje się leczeniu po długotrwałym czasem kilkuletnim okresie występowania objawów chorobowych. Zwykle wówczas gdy pojawia się brudzenie lub domieszka krwi w stolcu co stanowi sygnał alarmowy dla rodziców czy opiekunów dziecka.

              U większości dzieci z zaparciem czynnościowym obserwuje zaburzenia emocjonalne, które u części z nich stanowią podłoże zaburzeń w oddawaniu stolca, bądź też są ich następstwem. Stwierdzone u dzieci tych zaburzenia najczęściej mają charakter zahamowania ekspresji emocji oraz nadpobudliwości emocjonalnej. Większość badanych dzieci z zaparciami ma niekorzystną sytuację rodzinną, szkolną oraz zaburzone kontakty z rówieśnikami. Jeśli występuje brudzenie bielizny należy wytłumaczyć rodzicom i dziecku mechanizm brudzenia co pozwoli im powiązać brudzenie z zaleganiem stolca

l       Leczenie dietetyczne

Zgodnie ze schematem postępowania u większości dzieci wystarczająco skuteczna jest korekcja diety uzupełniona dodatkiem leku rozluźniającego stolec (laktuloza, sól gorzka). Zasadnicze znacznie ma stosowanie diety bogatoresztkowej, bogatej w błonnik pokarmowy.

Ograniczenie produktów zawierających garbniki:

1/ kawa ziarnista

2/ mocna herbata

3/ kakao

4/ czekolada

l       Błonnik

wśród zespołu substancji zaliczanych do błonnika zaliczamy:

celulozę...

Zgłoś jeśli naruszono regulamin