Zakrzewski Kazimierz - Bizancjum w średniowieczu(1).pdf

(568 KB) Pobierz
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.01//EN" "http://www.w3.org/TR/html4/strict.dtd">
866970604.001.png
K AZIMIERZ Z AKRZEWSKI
B IZANCJUM W ŚREDNIOWIECZU
W YDAWNICTWO U NIVERSITAS
K RAKÓW 1995
Seria
BESTSELLERY Z PRZESZŁOŚCI
pod redakcją
ANDRZEJA NOWAKOWSKIEGO
Projekt okładki i stron tytułowych:
JACEK SZCZERBIŃSKI
© 1995 Copyright by Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac
Naukowych UNIVERSITAS, Kraków.
Wyd. II (na podstawie wydania z roku 1939, Warszawa, Wydaw-
nictwo MSZ)
ISBN 83-7052-361-7
LCCN DF552 .Z28 1995
O D W YDAWCY
Ta znakomita książka Kazimierza Zakrzewskiego została wyda-
na po raz pierwszy w roku 1939. Niewielki nakład oraz zawieru-
cha wojenna spowodowały, że stała się ona niemal niedostępna na
rynku księgarskim. Również niewiele bibliotek w Polsce posiada
jej egzemplarze, a te, które dochowały się do czasów dzisiejszych
zostały dosłownie zaczytane.
Wznowienie tej pracy w serii „Bestsellery z przeszłości” wydaje
się więc ze wszech miar zasadne, tym bardziej, że ta popularno-
naukowa książeczka znakomitego polskiego historyka nic nie stra-
ciła ze swoich wysokich walorów poznawczych.
I
„D RUGI R ZYM
Położenie Konstantynopola — Założenie miasta — Kościół Bożej Mą-
drości i wielki pałac cesarski — Mury miasta — Basileus — Ustrój poli-
tyczny i społeczny — Kultura bizantyńska.
Podanie głosi, że gdy Megaryjczycy skierowali do Delf zapyta-
nie, gdzie założyć swoją kolonię, wyrocznia pouczyła ich, że mają
usadowić się naprzeciwko „miasta ślepych”. Niełatwo było roz-
wiązać tę zagadkę. Ostatecznie jednak założyciele nowej kolonii
doszli do przekonania, że miastem ślepych jest Kalchedon (później
Chalkedon, dziś Kadiköy), położony na brzegu azjatyckim u wejś-
cia z morza Marmara do Bosforu. Położony więc możliwie najbli-
żej naprzeciw Chalkedonu skalisty cypel po stronie europejskiej
stanowił miejsce wskazane przez Apollona jako teren przyszłej ko-
lonii megaryjskiej.
Dlaczego Kalchedon w tej dowcipnej legendzie zasłużył sobie
na miano „miasta ślepców”? Oczywiście dlatego, że jego założy-
ciele, którzy wyruszyli w świat siedemdziesiąt lat przed Megaryj-
czykami, nie zauważyli nadzwyczajnych korzyści położenia tego
miejsca, na którym powstała potem (w roku 658 przed Chrystusem
według bardzo zresztą niepewnej chronologii greckiej) kolonia
megaryjska. Ta kolonia to Byzantion, dzisiejszy Stambuł (właści-
wie Istanbul), jak nazywamy starą, turecką, a ongiś bizantyńską
część wielkiego miasta nad Złotym Rogiem. Co prawda ów skalis-
ty pas lądu, wcinający się w morze, nie posiada wody źródlanej; w
ciągu wieków tylko ogromnym wysiłkiem pracy ludzkiej, przez
budowę wielkich cystern i akweduktów, rozwiązano zagadnienie
zaopatrzenia mieszkańców Bizancjum w wodę do picia. Tym wię-
ksza pochwała należy się Megaryjczykom, że przezwyciężyli ten
szkopuł. Jakiś dziwny instynkt rzucił ich na miejsce jakby prze-
Zgłoś jeśli naruszono regulamin