Zebnik.pdf
(
1404 KB
)
Pobierz
D:\Wykłady\Rysunek Techniczny\Zębnik.wpd
Materiały pomocnicze do projektowania
z przedmiotu:
Grafika Inżynierska
Zębnik
Ćwiczenie nr 1
dr inż. Andrzej J. Zmysłowski ©
Politechnika Śląska w Gliwicach
Zakład Inżynierii Systemów Technicznych
Instytut Inżynierii Produkcji
Wydział Organizacji i Zarządzania
ul. F. Roosevelta 26–28, 41-800 ZABRZE
Grafika Inżynierska – Zębnik – Ćwiczenie nr 1
Rys. 1
Rysunek wykonawczy zębnika dla celów ćwiczeniowych – niektóre informacje są do uzupełnienia.
©Andrzej J. Zmysłowski
stronica 2 z 20
Grafika Inżynierska – Zębnik – Ćwiczenie nr 1
Rys. 2
Rysunek wykonawczy zębnika wzorcowy – do wykorzystania w celu uzupełnienia rysunku ćwiczebnego.
©Andrzej J. Zmysłowski
stronica 3 z 20
Grafika Inżynierska – Zębnik – Ćwiczenie nr 1
Interpretacja rysunku
Zębnik
to rodzaj koła zębatego, które posiada wszystkie cechy wału, czyli:
• jeden lub dwa czopy końcowe,
• dwa czopy pod łożyska,
• czopy polerowane pod gumowe pierścienie uszczelniające,
• odsadzenia pośrednie zapewniające właściwy dystans pomiędzy
kołem zębatym a obudową przekładni zębatej,
• elementy konstrukcyjne pozwalające mocować łożyska na czopach
łożyskowych,
• promieniowo zaokrąglone przejścia między czopami walcowymi
a powierzchniami oporowymi,
• ścięcia (fazowania) ostrych krawędzi wymiarowane i nie
wymiarowane.
Element przedstawiony na rysunku
Rys. 1
i na
Rys. 2
jest zębnikiem, czyli mniejszym kołem
zębatym pojedynczego stopnia przekładni zębatej. Przekładnia zębata posiada tyle zębników,
ile ma stopni redukujących obroty. Zębnik pierwszego stopnia zwykle jest oznaczany nazwą
zębnik 1
, zębnik drugiego stopnia jest oznaczany nazwą
zębnik 2
, itd. Nazwa rysunku umie-
szczona w
tabliczce rysunkowej
może być bardziej skomplikowana i zawierać podstawowe
parametry konstrukcyjne jak, liczba zębów, moduł normalny uzębienia, kąt pochylenia linii
zęba, kierunek pochylenia linii zęba i inne. Zębnik przedstawiony na rysunku
Rys. 1
i na
Rys.
2
posiada jeden czop końcowy, jeden czop polerowany pod gumowy pierścień uszczelniający,
dwa czopy pod łożyska, itd.
Czop końcowy pod piastę sprzęgła
Czop końcowy ma długość 110 mm, a średnicę wg normy .
Oznaczenie średnicy oraz odniesienie do normy o numerze oznacza, że
czop końcowy ma postać
wielowypustu
. Liczba wypustów zgodnie z oznaczeniem średnicy
wynosi
8
. Średnica mniejsza (wewnętrzna) ma wartość
Ø46 mm
. Średnica zewnętrzna ma
wartość
Ø54 mm
. Litera
d
w oznaczeniu średnicy oznacza centrowanie czopa z otworem
wielowpustowym piasty na średnicy wewnętrznej Ø46 mm. Centrowanie na średnicy
zewnętrznej miałoby oznaczenie
D
, a centrowanie na bokach wypustów miałoby oznaczenie
literą
b
. Litera
s
po myślniku oznacza połączenie czopowe - spoczynkowe, czyli odchyłki
wykonawcze powierzchni centrujących powinny dawać pasowanie
mocno wciskane
lub
bardzo lekko wtłaczane
.
Rowki wielowypustu są frezowane obwiedniowo specjalnym frezem kształtowym.
Wyfrezowanie rowków automatycznie wyznacza wielowypust. Na tle zarysu czopa linia
©Andrzej J. Zmysłowski
stronica 4 z 20
Grafika Inżynierska – Zębnik – Ćwiczenie nr 1
cienka obrazuje rowki wielowypustu. Rowki i wielowupusty mają pełny i zgodny z normą
Rys. 3
Czop wielowypustowy zębnika – fragment rysunku 2.
przekrój na długości
85 mm
. Wymiar długości wielowypustu jest informacją o podwójnym
znaczeniu. Dla konstruktora piasty sprzęgła długość wielowypustu jest podstawą prawidłowego
wyboru postaci piasty oraz jej wymiarów, aby piasta sprzęgła oparła się na powierzchni
oporowej stanowiącej początek czopa polerowanego pod gumowy pierścień uszczelniający
(lewa strona wymiaru 110 mm). Dla technologa wymiar
85 mm
oznacza zakres ruchu freza
kształtującego rowki wielowypustu. Ostatnia pozycja freza pozostawiła promieniowo
zanikający rowek o promieniu
R28 mm
. Wynika stąd, że frez do wykonania rowków powinien
mieć średnicę Ø56 mm.
Oba wymiary 110 mm oraz 85 mm są wymiarami typu
mieszanego
i mają przypisane
tolerancje +0,2 mm. Tolerancję wyznaczono poprzez zastosowanie odchyłki górnej dodatniej.
Dolna odchyłka równa się 0 (zero), dlatego w oznaczeniu została pominięta. Dobierając
odchyłki zastosowano zasadę tolerowania w głąb materiału. W takim przypadku, przyjmując
bazę obróbkową na powierzchni czołowej czopa (prawa strona obu omawianych wymiarów),
odchyłka powinna być określona dodatnio, jak na
Rys. 3
.
Odchyłka współosiowości
czopa względem bazy
AB
podana jest
średnicowo. Oś czopa na całej jego długości musi się zawierać w obrębie walca o średnicy
Ø0,05 mm położonego wokół osi wyznaczonej przez bazę
AB
. Odchyłka współosiowości ma
złożony charakter, ponieważ uwzględnia zarówno przemieszczenie równoległe osi jak też
przemieszczenie kątowe. Przy braku przemieszczenia kątowego tolerancja Ø0,05 oznacza, że
oś czopa może być oddalona od bazy
AB
maksymalnie o wartość
25 µm
. Natomiast, przy
braku przemieszczenia równoległego oś czopa może być skoszona o kąt, którego tangens
wynika z wartości dopuszczalnej odchyłki oraz długości czopa. Dla odchyłki Ø0,05 mm
i długości czopa 110 mm maksymalny kąt przekoszenia wynosi
.
©Andrzej J. Zmysłowski
stronica 5 z 20
Plik z chomika:
madafak1
Inne pliki z tego folderu:
b5 łożyska.pdf
(10699 KB)
Konstruowanie kół zębatych.pdf
(3781 KB)
Koło.bmp
(2357 KB)
Koło.idw
(226 KB)
Koło.ipt
(882 KB)
Inne foldery tego chomika:
Inne
normy
przykladowy rys
Wykłady
Zadanie
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin