Kara śmierci.pdf

Kara śmierci

Nauczanie PapieŜa uchodzi za konserwatywne. Tak nie jest przynajmniej w jednej

dziedzinie: w nauce o karze śmierci. Jan Paweł II zrewolucjonizował podejście Kościoła

do tego problemu.

Jeszcze do niedawna Kościół nie tylko aprobował stosowanie takiej kary, ale takŜe starał się ją

uzasadnić moralnie, co nie było łatwe, zwaŜywszy Ŝe przykazanie "nie zabijaj" obowiązuje

bezwzględnie, czyli zawsze i wszystkich.

PapieŜ Pius XII (zm. 1958) uwaŜał np., Ŝe państwo, skazując na śmierć, nie pozbawia przestępcy

"prawa do Ŝycia", tylko "dobra Ŝycia". Prawa do Ŝycia przestępca bowiem pozbawia siebie sam.

W XVIII w., kiedy to oświeceniowi humaniści zaczęli podwaŜać prawo państwa do zabijania

przestępców, Kościół ograniczał się jedynie do przypominania, iŜ skazać na śmierć moŜna tylko w

prawomocnym procesie sądowym, a skazańcom powinno się umoŜliwić spowiedź i komunię świętą.

W średniowieczu spod ochrony przykazania "nie zabijaj" wyłączano nie tylko złoczyńców, ale takŜe

odstępców od wiary. Uprawomocniło to działalność kościelnej inkwizycji. Św. Tomasz z Akwinu

(XIII w.) za godnych śmierci uznawał zatwardziałych grzeszników. Taki grzesznik traci bowiem

zdaniem Akwinaty ludzką godność, dlatego pozbawienie go Ŝycia nie róŜni się moralnie od zabicia

zwierzęcia. Natomiast św. Augustyn (w IV w.) twierdził, Ŝe ten sam Boski autorytet, który

przykazanie "nie zabijaj" ustanowił, ogranicza jego zakres i dopuszcza w określonych przypadkach

wyjątki.

Nigdy jednak nie udało się Kościołowi ostatecznie wyjaśnić, w jaki sposób zabijanie przestępców nie

narusza piątego przykazanie Dekalogu.

Dopiero Jan Paweł II w encyklice Evangelium vitae (1995) wskazał, Ŝe istnieje jedna tylko sytuacja,

w której nie z naszej winy i woli zmuszeni jesteśmy zabić, i Ŝe nie da się dramatyzmu i

paradoksalności tej sytuacji do końca racjonalnie wytłumaczyć.

Pozbawić Ŝycia przestępcę moŜna zdaniem PapieŜa wyłącznie wtedy, gdy w inny sposób nie da

się obronić przed nim społeczeństwa. Jedynie obrona konieczna usprawiedliwia zamach na Ŝycie,

czyli jedynie w społeczeństwach nie dysponujących moŜliwością odizolowania niebezpiecznych

przestępców takie sytuacje mogą mieć miejsce.

"Dzisiaj jednak" pisze Jan Paweł II "dzięki coraz lepszej organizacji instytucji penitencjarnych

takie przypadki są bardzo rzadkie, a być moŜe juŜ nie zdarzają się wcale".

Papieska nauka zmusiła redaktorów Katechizmu Kościoła Katolickiego do przeredagowania punktu

dotyczącego kary śmierci.

PapieŜ nie pozostawił jej tylko na papierze, od kilku lat wytrwale prosi władze amerykańskich

stanów, w których kara śmierci jest stosowana, o zaniechanie egzekucji.