liczenie produkcji sdz_matpom_zpu_zppro.pdf

Politechnika PoznaŚska

Zakÿad ZarzĦdzania i InƋynierii Jakoůci

PLANOWANIE PROCESíW WYTWARZANIA

Materiaÿy pomocnicze do projektu z przedmiotu:

ZarzĦdzanie produkcjĦ i usÿugami

Opracowaÿ

Krzysztof ƊYWICKI

PoznaŚ, 2005r.

1. OBSZAR TEMATYCZNY PROJEKTU

1.1. System wytwarzania

System wytwarzania stanowi jeden z elementw skÿadowych systemu produkcyjnego

(rys.1.1). System produkcyjny definiowany jest jako celowo zaprojektowany i zorganizowa-

ny ukÿad materialny, energetyczny i informacyjny sÿuƌħcy produkowaniu okreŰlonych pro-

duktw (wyrobw lub usÿug) w celu zaspokajania rƌnorodnych potrzeb klientw [3]. Pro-

dukcja wyrobw odbywa siĶ w procesie produkcyjnym, ktry jest uporzħdkowanym ciħ-

giem dziaÿaś w wyniku, ktrego konsument otrzymuje produkty (wyroby lub usÿugi). Na

proces produkcyjny skÿadajħ siĶ[2]:

• proces badaś i rozwoju Ï odpowiada za, np.: projektowanie produktu, przygotowanie

zasobw produkcyjnych, inwestycyjne przygotowanie produkcji, itd.

• proces wytwarzania,

• proces dystrybucji i obsÿugi klienta Ï dotyczy zorganizowania i funkcjonowania sieci

sprzedaƌy, obsÿugi serwisowej, badaś marketingowych.

W systemie wytwarzania materiaÿy podlegajħ bezpoŰredniemu przetwarzaniu

w wyroby poprzez realizacjĶ procesw wytwarzania. W ujĶciu przedmiotowym system wy-

twarzania to zbir komrek produkcyjnych (stanowisk, gniazd, linii) powiħzanych ze sobħ

relacjami wynikajħcymi z procesu wytwarzania.

Rys. 1.1. System wytwarzania

System wytwarzania podlega zarzħdzaniu w zakresie organizacji systemu, planowania pro-

cesw wytwarzania i potrzeb materiaÿowych oraz sterowania tymi procesami.

Proces wytwarzania jest to proces bezpoŰredniego przetwarzania czynnikw produkcji

(materiaÿy, energia, informacje) w wyroby. Na proces wytwarzania skÿadajħ siĶ procesy

technologiczne oraz procesy pomocnicze w obszarze kontroli wyrobw lub procesw a

takƌe wewnĶtrzne procesy logistyczne: transportu i magazynowania (rys. 1.2).

Rys. 1.2. Struktura procesu wytwarzania

Proces technologiczny stanowi podstawowħ czĶŰĚ procesu wytwarzania obejmujħcħ

dziaÿania majħce na celu uzyskania wymaganych ksztaÿtw, wymiarw i wÿaŰciwoŰci wyrobu

(proces technologiczny obrbki) lub ustalenie wzajemnych poÿoƌeś czĶŰci czy zespoÿw w

wyrobie (proces technologiczny montaƌu).

Proces technologiczny obrbki dzieli siĶ na o p e r a c j e . Operacja technologiczna jest to

czĶŰĚ procesu technologicznego wykonywana na jednym stanowisku produkcyjnym przez

jednego pracownika (lub grupĶ pracownikw) na jednym wyrobie (lub grupie przedmio-

tw) bez przerw na inna pracĶ.

Podstawowym skÿadnikiem operacji jest z a b i e g . Jest to czĶŰĚ operacji technologicznej

realizowana za pomocħ tych samych Űrodkw produkcji bez zmiany parametrw obrbki,

ustawienia i zamocowania. W zabiegu moƌna wyrƌniĚ przejŰcia, polegajħce na zdjĶciu ko-

lejnych warstw materiaÿu. W zwiħzku z tym zabieg moƌe byĚ wykonywany w jednym lub

kilku przejŰciach.

Przeprowadzenie operacji lub zabiegu wymaga wykonania okreŰlonych c z y n n o Ű c i , do

ktrych moƌna zaliczyĚ: zamocowanie przedmiotu, uruchomienie obrabiarki, dosuniĶcie

narzĶdzia obrbkowego, zatrzymanie obrabiarki, odmocowanie przedmiotu itd. Kaƌdħ

czynnoŰĚ moƌna jeszcze podzieliĚ na r u c h y e l e m e n t a r n e , np. uchwycenie, przestawienie

itd.

Na procesy pomocnicze skÿadajħ siĶ:

Operacje kontroli wystĶpujħ, gdy czeŰĚ, zespÿ lub gotowy wyrb jest sprawdzany (kon-

trolowany). Procesy te polegajħ na sprawdzeniu poprawnoŰci zmian wywoÿanych w obro-

bionym przedmiocie podczas obrbki lub na skutek procesw naturalnych np. skÿadowa-

nia. Operacja ta nie zmienia przedmiotu, zuƌywa jednak czas, energiĶ, pracĶ ludzkħ, narzĶ-

dzia i urzħdzenia.

Operacja transportu wystĶpuje wwczas, gdy materiaÿ, pÿwyrb, czĶŰĚ lub caÿy wyrb

zostaje w procesie wytwrczym przemieszczany pomiĶdzy stanowiskami obrbkowymi w

czasie ustalonym przez program przepÿywu produkcji, ustalony z gry lub korygowany w

trakcie realizacji procesu wytwrczego. Operacja ta cechuje siĶ brakiem zmiany wÿaŰciwoŰci

przedmiotu, zuƌywa natomiast czas oraz Űrodki produkcji. Organizacja produkcji powinna

zakÿadaĚ minimalizacjĶ liczby i czasu tych operacji przy zapewnieniu prawidÿowego prze-

biegu procesu wytwrczego.

Operacja magazynowania wystĶpuje, gdy materiaÿ, pÿwyrb lub gotowy wyrb spoczy-

wa w wyodrĶbnionych powierzchniach magazynowych, skÿadowych, lub wprost na urzħ-

dzeniach technologicznych, kontrolnych lub transportowych. Operacje te nie powodujħ

zmian wyrobu, zuƌywajħ jednak kapitaÿ, czas i Űrodki pracy, czyli gÿwnie powierzchnie

magazynowe i urzħdzenia do magazynowania. WystĶpowanie tych operacji w procesie wy-

twarzania nie jest konieczne w prawidÿowym jego przebiegu, dlatego powinny byĚ ograni-

czone do niezbĶdnego minimum.

1.2. Planowanie produkcji

Planowanie produkcji jest programem dziaÿaś dotyczħcych gÿwnie podejmowaniu de-

cyzji w zakresie wykorzystywania zasobw produkcyjnych i materiaÿowych w celu realizacji

zleceś produkcyjnych. Podstawowym celem planowania produkcji powinno byĚ speÿnienie

wymagaś klienta w zwiħzku z zamwionymi zleceniami produkcyjnymi: wielkoŰciħ i termi-

nem dostawy. Od strony producenta istotne jest racjonalne wykorzystanie zdolnoŰci pro-

dukcyjnych i minimalizacji zapasw. W efekcie chodzi o to, ƌeby sprecyzowaĚ moment

rozpoczĶcia i zakośczenia zadaś oraz ustaleniu, kiedy i z wykorzystaniem, jakich zasobw

produkcyjnych ma ono byĚ wykonywane. W planowaniu produkcji pojawiajħ siĶ dwa pod-

stawowe pojĶcia takie jak: planowanie zadaś w czasie - harmonogramowanie oraz bilanso-

wanie obciħƌeś, polegajħce na koordynacji moƌliwoŰci produkcyjnych urzħdześ i pracowni-

kw realizujħcych produkcjĶ.

Proces planowania produkcji jest uzaleƌniony od wielu czynnikw min. od:

• struktury wyrobw (wyroby proste lub zÿoƌone),

• realizacji zleceś produkcyjnych (produkcja na zamwienie, produkcja na magazyn),

• przebiegu produkcji (produkcja stacjonarna, w gniazdach, liniach produkcyjnych),

• iloŰci zamwieś (produkcja jednostkowa, seryjna, masowa).

W projekcie za podstawowe kryterium planowania przyjĶto realizacjĶ zleceś produkcyj-

nych na podstawie zamwieś. W takim przypadku podczas planowania opracowywane sħ

coraz bardziej szczegÿowe plany przydziaÿu zasobw w postaci maszyn, materiaÿw, urzħ-

dześ transportowych, pracownikw oraz terminw ich wykorzystania. SzczegÿowoŰĚ tych

planw jest uzaleƌniona od przyjĶtej jednostki planowania. Schemat przykÿadowego prze-

biegu planowania produkcji przedstawiono na rys 1.3.

Etap planowania produkcji rozpoczyna przyjĶciem zleceś produkcyjnych, ktre bĶdħ

podlegaÿy decyzji, co do ich przyjĶcia do wytwarzania w systemie.

Rys. 1.3. Etapy planowania produkcji

Etap planowania produkcji rozpoczyna przyjĶciem zleceś produkcyjnych, dla, ktrych

ustala siĶ, ktre zasoby i w jakim stopniu bĶdħ wykorzystywane do ich wykonywania. Jest to

planowanie zleceś produkcyjnych w postaci planu produkcji. W etapie tym planuje siĶ, kt-

re urzħdzenia produkcyjne bĶdħ wykorzystane do wykonania zadania, jakie i ile Űrodkw

transportowych trzeba bĶdzie uƌyĚ, aby zapewniĚ pÿynnħ pracĶ urzħdześ, ile miejsca zare-

zerwowaĚ na zÿoƌenie zakupionych materiaÿw, gdzie zÿoƌyĚ wyroby gotowe, ile osb bĶ-

dzie pracowaÿo przy wykonaniu zadania i ile potrzeba bĶdzie czasu na wykonanie zadania.

Jednostkħ planowania w tym etapie jest najczĶŰciej okres jednego tygodnia.

Kolejnym etapem jest planowanie operacyjne, ktre jest dokÿadnym planowaniem cza-

sowym wykonania zadaś skÿadajħcych siĶ na zlecenia produkcyjne. W ten sposb jest two-

rzony harmonogram produkcyjny, bĶdħcy szczegÿowym planem obciħƌeś zasobw pro-

dukcyjnych. Precyzowany jest czas rozpoczĶcia i zakośczenia poszczeglnych operacji oraz

czynnoŰci zwiħzanych z bezpoŰrednim przygotowaniem produkcji (pobranie materiaÿw i

narzĶdzi, zarezerwowanie miejsca przy maszynie, zarezerwowanie odpowiedniej iloŰci palet

lub pojemnikw, itp.).

W czasie realizacji procesw wytwrczych wedÿug planw operacyjnych, konieczna jest

ich kontrola, co do bez zakÿceniowego ich przebiegu. W przypadku wystħpienia zakÿce-

nia np. awaria urzħdzenia produkcyjnego konieczna jest korekta planw operacyjnych, aby

moƌliwa byÿa dalsza realizacja procesw wytwarzania. Dziaÿania te wchodzħ w zakres ste-

rowania produkcjħ.

Rys. 1.4. Obszary zwiĦzane z planowanie produkcji

Celem planowania produkcji jest zaplanowanie (doprowadzenie) zadaś produkcyjnych

dla poszczeglnych komrek produkcyjnych: wydziaÿw, oddziaÿw, gniazd, linii oraz sta-

nowisk produkcyjnych przy uwzglĶdnieniu warunkw organizacyjnych oraz ekonomicz-

nych.

Planowanie operacyjne polega przede wszystkim na zbilansowaniu zadaś planowanych w

postaci zleceś produkcyjnych z moƌliwoŰciami produkcyjnymi w oparciu o:

• okreŰlone zapotrzebowanie na zdolnoŰci produkcyjne Ï okreŰlenie pracochÿonnoŰci re-

alizacji kolejnych faz procesu wytwarzania dla poszczeglnych komrek produkcyjnych,

• obliczenie dysponowanego funduszu czasu poszczeglnych komrek produkcyjnych,

• ustalaniu kolejnoŰci zadaś produkcyjnych, czasu i trwania oraz poczħtku i kośca ich wy-

konania Ï zestawienie dÿugoŰci cykli wytwarzania,

• ustaleniu potrzeb materiaÿowych, oprzyrzħdowania, narzĶdzi.

Wynika z tego iƌ konieczna jest koordynacja dziaÿaś podejmowanych w obszarach (rys.

1.4):

• projektowania procesw technologicznych,

• planowania produkcji,

• planowania zapotrzebowania materiaÿowego.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: