Ćwiczenia laboratoryjne z chemii nieorganiczej.pdf

UNIWERSYTET IM. A.MICKIEWICZA W POZNANIU

WYDZIAŁ CHEMII

ĆWICZENIA LABORATORYJNE

Z CHEMII NIEORGANICZNEJ

Redakcja:

Hieronim Maciejewski

Jacek Guliński

Poznań, styczeń 2003

Ćwiczenia laboratoryjne z chemii nieorganicznej

____________________________________________________________________

Ćwiczenia opracowali pracownicy i doktoranci Wydziału Chemii UAM:

Paulina Błażejewska-Chadyniak, Dariusz Chadyniak, Ludwik Domka, Wojciech Duczmal, Zenon

Foltynowicz, Jacek Guliński, Zbigniew Hnatejko, Magdalena Jankowska, Ireneusz Kownacki, Hieronim

Maciejewski, Ewa Małecka, Piotr Pawluć, Cezary Pietraszuk, Wiesław Prukała, Agnieszka Sydor,

Włodzimierz Urbaniak

Materiały do druku przygotowała Teresa Nowicka

Ćwiczenia laboratoryjne z chemii nieorganicznej

___________________________________________________________________

SPIS TREŚCI

WSTĘP

REGULAMIN PRACOWNI

P ST E Z S Y P

PODSTAWOWE REGUŁY NAZEWNICTWA W CHEMII NIEORGANICZNEJ 12

I. PIERWIASTKI BLOKU s i p

I.1 WŁAŚCIWOŚCI CHELATUJĄCE DIKETONÓW

Sole i kompleksy pierwiastków grup głównych

I.2 MAGNEZ I JEGO ZWIĄZ I

Preparatyka wodorotlenku oraz soli magnezu

I.3 BAR I JEGO ZWIĄZ I

Preparatyka soli oraz nadtlenku baru

I.4 TLENOWE ZWIĄZ I U

Preparatyka kwasu trioksoborowego, tritlenku diboru,

nadtlenooksoboranu sodu i estrów kwasu trioksoborowego

I.5 ALUMINOTERMICZNE OTRZYMYWANIE METALI

Otrzymywanie metalicznego chromu i żelaza

I.6 WIELKOCZĄSTECZKOWE POŁĄCZENIA KRZEMU

Preparatyka metylo- i fenylosiloksanów

I.7 KOWALENCYJNE ZWIĄZKI METALI 14 GRUPY

Preparatyka tetrajodku cyny(IV) i tetraoctanu ołowiu(IV)

I.8 ZWIĄZ I Z TU

Preparatyka hydrazyny oraz soli amonowych

I.9 TLENOWE ZWIĄZ I F SF U

Preparatyka kwasu ortopolifosforowego

i skondensowanych fosforanów

I.10 ZWIĄZKI SIARKI

Preparatyka pirosiarczynu sodu, tiosiarczanu sodu i tiokolu

1.11 BROM I JEGO ZWIĄZ I

Preparatyka bromu i bromowodoru

I.12 ZWIĄZKI MIĘDZYHALOGENOWE

Synteza trichlorku jodu(III) i kwasu tetrachlorojodowego(III)

Ćwiczenia laboratoryjne z chemii nieorganicznej

____________________________________________________________________

II. PIERWIASTKI BLOKU d i f

II.1 LANTANOWCE

Preparatyka tlenku i soli lantanowców na różnych stopniach utlenienia

II.2 ZWIĄZ I TYT U

Preparatyka soli i kompleksów tytanu

II.3 ZWIĄZ I U

Preparatyka związków wanadu na różnych stopniach utlenienia

II.4 ZWIĄZKI CHROMU NA RÓŻNYCH STOPNIACH UTLENIENIA

Preparatyka soli i kompleksów Cr(II) i Cr(III)

II.5 MANGAN I JEGO ZWIĄZ I

101

Synteza związków Mn(II), Mn(IV) i Mn(VI)

II.6 ZWIĄZKI O STRUKTURZE SPINELU

105

Związki spinelowe żelaza, niklu i cynku

II.7 IZOMERIA KOMPLEKSÓW

109

Preparatyka kompleksów kobaltu

II.8 KOMPLEKSY IRYDU

115

Preparatyka związków kompleksowych irydu(I) i irydu(III)

II.9 LICZBA KOORDYNACYJNA I GEOMETRIA KOMPLEKSÓW

119

Preparatyka kompleksów niklu

II.10 EFEKT TRANS

123

Preparatyka kompleksów platyny

II.11 KOMPLEKSY WERSENIANOWE

127

Synteza kompleksów Cu(II), Fe(III) i Cr(III)

II.12 ZWIĄZKI MIEDZI NA NISKICH STOPNIACH UTLENIENIA

131

Preparatyka związków miedzi(I)

II.13 SREBRO I JEGO ZWIĄZ I

135

Preparatyka srebra metalicznego, jego soli i kompleksów

II.14 CYNK I JEGO ZWIĄZ I

139

Preparatyka soli cynku

II.15 KOMPLEKSY RTĘ I

143

Synteza kompleksów rtęci z ligandami olefinowymi i bioligandami

Ćwiczenia laboratoryjne z chemii nieorganicznej

___________________________________________________________________

WSTĘP

„Ćwiczenia laboratoryjne z chemii nieorganicznej" są przeznaczone dla

studentów studiów stacjonarnych II roku chemii, chemii środowiska i zawodowego

studium chemii, odbywających kurs chemii nieorganicznej na Wydziale Chemii

Uniwersytetu im. A.Mickiewicza w Poznaniu i składają się z dwóch zasadniczych

działów, obejmujących ćwiczenia z zakresu syntezy i właściwości związków

pierwiastków bloku s i p oraz bloku d i f. W dwóch działach opisano dwadzieścia

siedem ćwiczeń poprzedzonych „Regulaminem pracowni” i opisem podstawowych

zasad organizacji bezpiecznej pracy laboratoryjnej oraz postępowaniem z

substancjami szkodliwymi.

Zestaw opisów ćwiczeń laboratoryjnych jest uzupełniony krótkimi wstępami

obrazującymi charakterystyczne cechy pierwiastków bloku s i p oraz d i f jak również

przypomnieniem obowiązujących reguł nomenklatury związków nieorganicznych.

Zgodnie z załączonym regulaminem, ćwiczenia realizowane są w grupach

dwuosobowych, a każdy student wykonuje co najmniej po 6 ćwiczeń z każdego

działu. Zadania dla studentów ujęte w opisach ćwiczeń są nierównocenne i

dostosowane do czasu trwania ćwiczeń i do poszczególnych typów studiów.

Zasadniczym celem ćwiczeń z chemii nieorganicznej jest zapoznanie studenta

z metodami syntez poszczególnych typów związków nieorganicznych i ich

właściwościami fizykochemicznymi oraz nauczenie studenta podstawowych technik

laboratoryjnych w trakcie praktycznego wykonywania ćwiczeń. Ogólna koncepcja

realizacji tego celu uwzględnia więc zarówno zapoznanie się studentów z

podstawami teoretycznymi ujętymi w formie zagadnień obowiązujących na

kolokwium, a także z metodą lub metodami preparatyki określonych związków

nieorganicznych jak i wykonanie syntezy wybranego preparatu, jego identyfikację i

opis podstawowych właściwości. Zakres ćwiczeń jest skorelowany z wykładami z

chemii nieorganicznej.

Niniejsze wydanie jest nową, znacznie rozszerzoną wersją poprzedniego

skryptu opracowanego w roku 2000.

Prof.dr hab. Bogdan Marciniec

Kierownik Zakładu Chemii Metaloorganicznej

Poznań, styczeń 2003

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: