familiaris_consortio.pdf

Jan Paweł II

ADHORTACJA APOSTOLSKA

O ZADANIACH RODZINY CHRZEŚCIJAŃSKIEJ W ŚWIECIE WSPÓŁCZESNYM

FAMILIARIS CONSORTIO

DO BISKUPÓW KAPŁANÓW I WIERNYCH CAŁEGO KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO

Spis treści

 WPROWADZENIE

 CZĘŚĆ PIERWSZA. BLASKI I CIENIE RODZINY W DOBIE OBECNEJ

 CZĘŚĆ DRUGA. ZAMYSŁ BOŻY WZGLĘDEM MAŁŻEŃSTWA I RODZINY

 CZĘŚĆ TRZECIA. ZADANIA RODZINY CHRZEŚCIJAŃSKIEJ

 Tworzenie wspólnoty osób

 W służbie życiu

 Uczestnictwo w rozwoju społeczeństwa

 Uczestnictwo w życiu i misji Kościoła

 CZĘŚĆ CZWARTA. DUSZPASTERSTWO RODZIN: ETAPY, ORGANIZACJA,

PRACOWNICY I OKOLICZNOŚCI

 Etapy duszpasterstwa rodzin

 Struktury duszpasterstwa rodzin

 Pracownicy duszpasterstwa rodzin

 Duszpasterstwo rodzin w przypadkach trudnych

 ZAKOŃCZENIE

WPROWADZENIE

Kościół w służbie rodziny

1. Rodzina w czasach dzisiejszych znajduje się pod wpływem rozległych, głębokich i

szybkich przemian społecznych i kulturowych. Wiele rodzin przeżywa ten stan rzeczy,

dochowując wierności tym wartościom, które stanowią fundament instytucji rodzinnej. Inne

stanęły niepewne i zagubione wobec swych zadań, a nawet niekiedy zwątpiły i niemal

zatraciły świadomość ostatecznego znaczenia i prawdy życia małżeńskiego i rodzinnego.

Inne jeszcze, na skutek doznawanych niesprawiedliwości, napotykają na przeszkody w

korzystaniu ze swoich podstawowych praw.

Kościół, świadomy tego, że małżeństwo i rodzina stanowią jedno z najcenniejszych dóbr

ludzkości, pragnie nieść swoją naukę i zaofiarować pomoc tym, którzy znając wartości

małżeństwa i rodziny, starają się pozostać im wierni; tym, którzy w niepewności i niepokoju

poszukują prawdy; i tym, którzy niesłusznie napotykają na przeszkody w realizowaniu

własnej wizji rodziny. Podtrzymując pierwszych, oświecając drugich i wspierając tych, którym

stwarzane bywają trudności, Kościół pragnie służyć każdemu człowiekowi, zatroskanemu o

losy małżeństwa i rodzin y 1 .

W sposób szczególny Kościół zwraca się do ludzi młodych, którzy mają wstąpić na drogę

życia małżeńskiego i rodzinnego, aby ukazać im nowe horyzonty, pomóc odkryć piękno i

wielkość powołania do miłości i służby życiu.

Synod roku 1980 kontynuacją poprzednich Synodów

2. Znakiem tego głębokiego zainteresowania Kościoła problematyką rodziny był ostatni

Synod Biskupów, który odbył się w Rzymie, w dniach od 26 września do 25 października

1980 roku. Był on naturalną kontynuacją dwóch poprzednich Synodów 2 . Rodzina

chrześcijańska jest bowiem pierwszą wspólnotą powołaną do głoszenia Ewangelii osobie

ludzkiej, która jest w stałym rozwoju, i doprowadzenia jej, poprzez stopniowe wychowanie i

katechezę, do pełnej dojrzałości ludzkiej i chrześcijańskiej.

Ponadto problematyka ostatniego Synodu wiąże się ściśle z tematyką Synodu o

kapłaństwie służebnym i o sprawiedliwości w świecie współczesnym. Rodzina bowiem, jako

wspólnota wychowawcza, powinna pomóc człowiekowi w rozpoznaniu własnego powołania i

podjęciu koniecznych wysiłków na rzecz większej sprawiedliwości, przygotowując go od

samego początku do relacji międzyosobowych, opartych na sprawiedliwości i miłości.

Ojcowie Synodu przedstawili mi na zakończenie swych obrad obszerny wykaz propozycji,

w których zebrali owoce refleksji wysnutych w czasie dni intensywnej pracy, i jednomyślnie

prosili, abym wobec całej ludzkości wypowiedział żywe zainteresowanie Kościoła sprawą

rodziny oraz udzielił potrzebnych wskazań dotyczących nowych zadań pasterskich w tej

podstawowej dziedzinie życia ludzkiego i kościelnego.

Wypełniając to zadanie poprzez niniejszą Adhortację, która jest szczególnym wyrazem

powierzonego mi urzędu apostolskiego, pragnę podziękować wszystkim uczestnikom

Synodu za cenny wkład nauki i doświadczenia oddany do mojej dyspozycji, zwłaszcza w

postaci „Propositiones”; powierzam je Papieskiej Radzie do Spraw Rodziny celem głębszego

studium dla ukazania pełnej wartości zawartego tam bogactwa.

Wielkie dobro małżeństwa i rodziny

3. Kościół oświecony wiarą, która pozwala mu poznać całą prawdę o wielkiej wartości

małżeństwa i rodziny oraz o ich głębokim znaczeniu, czuje się przynaglony do głoszenia

Ewangelii — „dobrej nowiny” — wszystkim bez wyjątku, a zwłaszcza ludziom powołanym do

małżeństwa i przygotowującym się do niego, wszystkim małżonkom i rodzicom całego

świata.

Jest on głęboko przekonany, że jedynie przyjęcie Ewangelii pozwala na spełnienie

wszystkich nadziei, które człowiek słusznie pokłada w małżeństwie i rodzinie.

Zamierzone przez Boga w akcie stwórczym 3 małżeństwo i rodzina są wewnętrznie

skierowane do urzeczywistnienia się w Chrystusie 4 i potrzebują Jego łaski dla uzdrowienia z

ran grzech u 5 i nawiązania do „początku” 6 , czyli do pełnego poznania i całkowitego

wypełnienia zamysłu Bożego.

W obecnym momencie historycznym, gdy rodzina jest przedmiotem ataków ze strony

licznych sił, które chciałyby ją zniszczyć lub przynajmniej zniekształcić, Kościół jest świadom

tego, że dobro społeczeństwa, i jego własne, związane jest z dobrem rodziny 7 , czuje silniej i

w sposób bardziej wiążący swoje posłannictwo głoszenia wszystkim zamysłu Bożego

dotyczącego małżeństwa i rodziny, zapewniając im pełną żywotność, rozwój ludzki i

chrześcijański oraz przyczyniając się w ten sposób do odnowy społeczeństwa i Ludu

Bożego.

CZĘŚĆ PIERWSZA

BLASKI I CIENIE RODZINY W DOBIE OBECNEJ

Potrzeba rozeznania sytuacji

4. Z uwagi na to, że Boży plan względem małżeństwa i rodziny dotyczy mężczyzny i

kobiety w konkretnej codzienności ich bytowania w określonych sytuacjach społecznych i

kulturowych, Kościół chcąc spełnić swoją posługę musi dołożyć starań, aby poznać stosunki,

w których urzeczywistnia się dzisiaj małżeństwo i rodzina 8 .

Poznanie takie jest przeto niezbędnym wymogiem dzieła ewangelizacji. Rodzinie bowiem

naszych czasów Kościół ma dzisiaj zanieść niezmienną a zawsze nową Ewangelię Jezusa

Chrystusa, gdyż właśnie rodziny powołane są do przyjęcia i przeżywania planu Bożego

wobec nich, w zależności od obecnych warunków świata, w jakich żyją. Nadto, skoro

wymagania i wezwania Ducha zawarte są także w samych wydarzeniach historycznych,

przeto Kościół może głębiej poznawać niewyczerpaną tajemnicę małżeństwa i rodziny

również poprzez sytuacje, nurtujące pytania, niepokoje i nadzieje młodzieży, małżonków i

rodziców żyjących dzisiaj 9 .

Winna tu dojść do głosu jeszcze inna, szczególnie ważna w naszych czasach refleksja.

Nierzadko się zdarza, że mężczyźnie i kobiecie w ich szczerym i dogłębnym poszukiwaniu

odpowiedzi na codzienne i trudne problemy życia małżeńskiego i rodzinnego przedkłada się

wizje i kuszące propozycje, które w różny sposób zdradzają prawdę i godność osoby

ludzkiej. Propozycje te często znajdują poparcie ze strony potężnej i rozgałęzionej sieci

środków społecznego przekazu, które niepostrzeżenie narażają na niebezpieczeństwo

wolność i zdolność obiektywnej oceny.

Wielu ludzi już uświadamia sobie niebezpieczeństwo, na jakie narażona jest osoba ludzka,

i podejmuje działanie na rzecz prawdy. Kościół przyłącza się do nich poprzez swój osąd

ewangeliczny i ofiarowuje wolę służebna prawdzie, wolności i godności każdego mężczyzny i

każdej kobiety.

Osąd ewangeliczny

5. To swoje rozeznanie przedstawia Kościół jako kierunek zmierzający do ocalenia i

urzeczywistnienia całej prawdy i pełnej godności małżeństwa i rodziny.

Ocena ta dokonywana jest przez zmysł wiar y 10 , który jest darem udzielonym przez Ducha

wszystkim wiernym 11 . Jest ona zatem dziełem całego Kościoła wedle różnorodności darów i

charyzmatów, które wszystkie razem i wedle właściwej każdemu odpowiedzialności,

współdziałają w głębszym poznaniu i wypełnieniu Słowa Bożego: Kościół zatem dokonuje

własnej oceny ewangelicznej nie tylko poprzez Pasterzy nauczających w imieniu i mocą

Chrystusa, ale także poprzez świeckich: Chrystus ich „po to ustanowił świadkami oraz

wyposażył w zmysł wiary i łaskę słowa, aby moc Ewangelii jaśniała w życiu codziennym,

rodzinnym i społecznym” 12 . Świeccy przeto, wezwani do wyjaśniania i wprowadzania ładu do

rzeczywistości doczesnej według zamysłu Boga Stwórcy i Odkupiciela, mają z racji

właściwego im powołania szczególne zadanie odczytywania w świetle Chrystusa dziejów

tego świata.

„Nadprzyrodzony zmysł wiary ” 13 nie polega jednak wyłącznie i koniecznie na wspólnym

odczuciu wiernych. Kościół, idąc za Chrystusem, naucza prawdy, która nie zawsze jest

zgodna z opinią większości. Słucha on głosu sumienia, a nie „siły”, i w ten sposób broni

ubogich i pogardzanych. Docenia badania socjologiczne i statystyczne, o ile okazują się

pożyteczne dla uchwycenia kontekstu historycznego, w którym ma on rozwijać działalność

pasterską, i dla lepszego poznania prawdy; badania te nie mogą jednak być uważane za

wyraz zmysłu wiary.

Skoro zadaniem posługiwania apostolskiego jest zapewnienie niewzruszonego trwania

Kościoła w Prawdzie Chrystusowej i wprowadzania w nią coraz głębiej, przeto Pasterze

winni rozwijać zmysł wiary u wszystkich wiernych, rozważać krytycznie i autorytatywnie

osądzać prawdziwość jego przejawów oraz wychowywać wiernych do coraz dojrzalszej

oceny ewangelicznej 14 .

Dla wyprowadzenia autentycznej oceny ewangelicznej w różnorakich sytuacjach i

kulturach, w jakich mężczyzna i kobieta przeżywają swoje małżeństwo i rodzinę,

małżonkowie i rodzice chrześcijańscy mogą i powinni ofiarować swój własny i niezastąpiony

wkład. Uzdalnia ich do tego zadania charyzmat czy właściwy im dar, dar sakramentu

małżeństwa 15 .

Sytuacja rodziny w świecie współczesnym

6. Sytuacja, w której znalazła się rodzina, posiada aspekty pozytywne i aspekty

negatywne: pierwsze są znakiem zbawienia Chrystusowego działającego w świecie, drugie

— znakiem odrzucenia przez człowieka miłości Boga.

Z jednej strony ma się bowiem do czynienia z żywszym poczuciem wolności osobistej, jak

również ze zwróceniem większej uwagi na jakość stosunków międzyosobowych w

małżeństwie, na podnoszenie godności kobiety, na odpowiedzialne rodzicielstwo, na

wychowanie dzieci; prócz tego obserwuje się świadomość potrzeby zacieśnienia więzów

między rodzinami celem niesienia wzajemnej pomocy duchowej i materialnej, pełniejsze

odkrycie posłannictwa kościelnego właściwego rodzinie i jej odpowiedzialności za budowanie

społeczeństwa bardziej sprawiedliwego. Z drugiej jednak strony nie brakuje niepokojących

objawów degradacji niektórych podstawowych wartości: błędne pojmowanie w teorii i

praktyce niezależności małżonków we wzajemnych odniesieniach; duży zamęt w

pojmowaniu autorytetu rodziców i dzieci; praktyczne trudności, na które często napotyka

rodzina w przekazywaniu wartości; stale wzrastająca liczba rozwodów, plaga przerywania

ciąży, coraz częstsze uciekanie się do sterylizacji; faktyczne utrwalanie się mentalności

przeciwnej poczęciu nowego życia.

U korzeni tych negatywnych objawów często leży skażone pojęcie i przeżywanie wolności,

rozumianej nie jako zdolność do realizowania prawdziwego zamysłu Bożego wobec

małżeństwa i rodziny, ale jako autonomiczna siła, utwierdzająca w dążeniu do osiągnięcia

własnego egoistycznego dobra, nierzadko przeciwko innym.

Zasługuje także na uwagę fakt, że w krajach tak zwanego Trzeciego Świata rodziny nie

mają podstawowych środków do życia, takich, jak pożywienie, praca, mieszkanie, lekarstwa,

często brakuje im też najbardziej elementarnych swobód. W krajach bogatszych natomiast,

nadmierny dobrobyt i nastawienie konsumpcyjne, paradoksalnie połączone z pewnym lękiem

i niepewnością co do przyszłości, odbierają małżonkom wielkoduszność i odwagę do

przekazywania życia nowym istotom ludzkim: w ten sposób życie bywa często pojmowane

nie jako błogosławieństwo, lecz jako niebezpieczeństwo, przed którym należy się bronić.

Sytuacja historyczna, w której żyje rodzina, przedstawia się więc jako mieszanina blasków

i cieni.

Dowodzi to, że historia nie jest po prostu procesem, który z konieczności prowadzi ku

lepszemu, lecz jest wynikiem wolności, a raczej walki pomiędzy przeciwstawnymi

wolnościami, czyli — według znanego określenia św. Augustyna — konfliktem między

dwiema miłościami: miłością Boga, posuniętą aż do wzgardy sobą i miłością siebie,

posuniętą aż do pogardy Bog a 16 .

Wynika z powyższego, że tylko wychowanie do miłości zakorzenionej w wierze może

doprowadzić do osiągnięcia zdolności odczytywania „znaków czasu”, które są historycznym

wyrazem tej podwójnej miłości.

Wpływ sytuacji na sumienie wiernych

7. Żyjąc w takim świecie, pod presją płynącą głównie ze środków społecznego przekazu,

wierni nie zawsze potrafili i potrafią uchronić się przed zaciemnianiem podstawowych

wartości i stać się krytycznym sumieniem kultury rodzinnej i aktywnymi podmiotami budowy

autentycznego humanizmu rodzin.

Wśród najbardziej niepokojących znaków tego zjawiska Ojcowie Synodu uwydatnili w

szczególny sposób szerzenie się rozwodów i tworzenie nowych związków także wśród

wierzących; zawieranie jedynie cywilnych kontraktów małżeńskich, wbrew powołaniu

ochrzczonych do „poślubienia się w Panu”; przyjmowanie sakramentu małżeństwa bez żywej

wiary, dla innych motywów; odrzucanie norm moralnych, które regulują współżycie

małżeńskie i nadają mu ludzki i chrześcijański wymiar.

Nasza epoka potrzebuje mądrości

8. Przed całym Kościołem staje zadanie głębokiego przemyślenia i zaangażowania, by

nowa kultura, która się rodzi, została na wskroś przeniknięta Ewangelią, by uznane zostały

prawdziwe wartości, by bronione były prawa mężczyzny i kobiety i szerzona sprawiedliwość

wewnątrz samych struktur społecznych. W ten sposób „nowy humanizm” nie będzie odciągał

ludzi od Boga, lecz bardziej do Niego zbliżał.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: