TRZUSTKA.docx

TRZUSTKA

Trzustka, drugi co do wielkości gruczoł trawienny, znajduje się w nadbrzuszu, w większej części po stronie lewej, w tylnej części jamy brzusznej. Składa się z głowy, trzonu oraz ogona, który sąsiaduje z wnęką śledziony i lewą nerką. Waży 70100 g, jej długość wynosi 1220 cm, wysokość 45 cm, a grubość 23 cm. Sok trzustkowy zawierający enzymy (produkt zewnątrzwydzielniczy) spływa licznymi drogami do przewodu trzustkowego głównego (przewód Wirsunga). Przewód ma swoje ujście na brodawce 
dwunastniczej większej (brodawka Vatera). Najczęściej łączy się w tym miejscu z drogami żółciowymi (przewód żółciowy wspólny). Możliwe jest istnienie przewodu trzustkowego dodatkowego (przewód Santoriniego), który uchodzi do dwunastnicy na brodawce dwunastniczej mniejszej albo łączy się z przewodem Wirsunga. Hormony (produkty wewnątrzwydzielnicze) przedostają się bezpośrednio do krwi. Insulina jest produkowana w komórkach beta (czerwone punkty) znajdujących się na wyspach Langerhansa 
(niebieskie). Stąd przedostaje się do włośniczek (szare) najdrobniejszych naczyń układu krwionośnego. 


Zapalenie trzustki - objawy

Zapalenie trzustki jest bardzo poważną chorobą, która może doprowadzić nie tylko do trwałych zmian w organizmie, ale także może stanowić bezpośrednie zagrożenie dla naszego życia. Jeżeli zatem zauważysz u siebie jakikolwiek niepokojący objaw nie zwlekaj jak najszybciej zgłoś się do lekarza.
Czym jest zapalenie trzustki?
Zapaleniem trzustki nazywamy proces zapalany zlokalizowany w obrębie tego organu, który może być spowodowany nadużywaniem alkoholu, stosowaniem niektórych leków, infekcjami wirusowymi (świnka), urazami brzucha czy obecnością kamieni żółciowych lub innych przeszkód, które uniemożliwiają przedostawanie się soku trzustkowego do jelita cienkiego.
Na skutek wyżej wymienionych przyczyn w trzustce rozwija się stan zapalny, który może doprowadzić do ciężkiego uszkodzenia tego narządu, powstania na nim torbieli, a nawet może przyczynić się do powolnego niszczenia serca, płuc lub nerek (enzymy produkowane przez trzustkę przedostają się do krwi i niszczą inne organy wewnętrzne). W medycynie wyróżnia się dwie postaci zapalenia trzustki:
przewlekłe zapalenie trzustki
ostre zapalenie trzustki
Objawy przewlekłego zapalenia trzustki
przeszywający ból brzucha - zwykle pojawia się po spożyciu posiłku, jest zlokalizowany po lewej stronie i często towarzyszy mu ból pleców (może trwać kilka tygodni, z upływem czasu i postępem choroby zwiększa się)
spadek masy ciała
podwyższony poziom glukozy we krwi (wystąpienie wtórnej cukrzycy)
biegunka tłuszczowa
gorączka
żółtaczka o niewielkim nasileniu
świąd skóry
cykliczne nasilanie się objawów i ich ustępowanie na krótki okres czasu
Objawy ostrego zapalenia trzustki
silne bóle w środkowej i górnej części brzucha (mogą promieniować aż do okolicy kręgosłupa)
nudności i wymioty nie przynoszące ulgi choremu
wzdęcie brzucha
zatwardzenie i problemy z nadmiernymi gazami
wysoka gorączką (sięgającą nawet czterdziestu stopni Celsjusza)
bóle mięśniowe
zasinienie wokół pępka
gwałtowny przebieg choroby (objawy nakładają się na siebie)
W skrajnych przypadkach do objawów zapalenia dochodzą:
spadek ciśnienia krwi połączony ze wzrostem tętna (tzw. wstrząs)
zatrzymanie moczu
ostra niewydolność nerek
Uwaga! Ostre zapalenie trzustki stanowi bezpośrednie zagrożenie dla życia chorego, które może zakończyć się śmiercią.

Autor: Agata Bernaciak 

Trzustka to gruczoł, który znajduje się w tylnej części jamy brzusznej. Ze względu na budowę, możemy wyróżnić głowę, trzon oraz ogon trzustki. Jest znacznie mniejsza od wątroby, jej wielkość oscyluje wokół kilkunastu, maksymalnie 30cm.

Rola trzustki
Funkcje trzustki w organizmie człowieka dzielimy na wewnątrzwydzielnicze, polegające na wydzielaniu hormonów (m.in. insulina) oraz zewnątrzwydzielnicze, opierające się na wydzielaniu i transporcie soku trzustkowego do dwunastnicy.

Choroby trzustki
Niestety, trzustka potrafi bardzo dać się we znaki. Do najczęstszych i najgroźniejszych schorzeń atakujących ten narząd zalicza się przede wszystkim raka trzustki, kamice przewodów trzustkowych oraz różnego rodzaju zapalenia.

W przypadku problemów z trzustką nie warto zwlekać, najlepiej jak najszybciej udać się na konsultacje z gastrologiem.

http://www.poradnik-pacjenta.pl/trzustka.html 


Zapalenie trzustki

to zapalny proces samotrawienia trzustki. W ostrym zapaleniu trzustki objawy zależne są od wewnątrztrzustkowej aktywacji enzymów, pojawia się ból, nudności i wymioty oraz niedrożność jelit, choroba ma zazwyczaj przebieg zróżnicowany pod względem ciężkości, powikłań i rokowania. W przypadku przewlekłego zapalenie trzustki następuje postępujące uszkodzenie funkcjonowania trzustki, które może się utrzymywać przy nieobecności czynnika etiologicznego, objawia się upośledzeniem czynności egzokrynnej 
oraz endokrynnej.

Wśród objawów zapalenia trzustki wymienia się;

ból brzucha: w nadbrzuszu, może promieniować do okolic kręgosłupa,
nudności i wymioty,
mierne wzdęcie brzucha,
gorączka,
wstrząs,
miernie nasilona żółtaczka,
przebarwienia skóry w okolicy lędźwiowej,
przebarwienia okolicy okołopępkowej,
wysięk w jamie opłucnowej.

Przyczyn choroby jest bardzo wiele. Wśród głównych należy wymienić kamicę pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych, alkoholizm, leki, infekcje wirusowe, zapalenie idiopatyczne, toczeń trzewny układowy, cytomegalię, mukowiscydozę, jad owadów oraz zwierząt, chorobę naczyniowa i inne.

W badaniach laboratoryjnych w ostrym zapaleniu trzustki obserwuje się podwyższoąa aktywność amylazy w surowicy, lipazy w surowicy, ALAT i AspAT oraz inne nieprawidłowości. W ciężkich przypadkach choroby pojawia się hiperbilirubinemia, podwyższone stężenie wapnia, obniżone stężenie glukozy, biegunka tłuszczowa, a czasem wyniki badań mogą być prawidłowe.

Dieta chorego z zapaleniem trzustki powinna zostać wprowadzona po ustąpieniu bólu, niedrożności i tkliwości palpacyjnej. Wskazane są niewielkie ilości pokarmów wysokowęglowodanowych, ubogotłuszczowych i ubogobiałkowych. W przewlekłym zapaleniu trzustki wskazane są niewielkie objętościowo posiłki bogate w białko, należy skorygować dietę w razie występowania cukrzycy. W przypadku wymiotów zakładany jest zgłebnik żołądkowy.

http://www.chorobycywilizacyjne.pl/zapalenie-trzustki/ 


Zapalenie trzustki

Zapalenie trzustki zarówno w formie przewlekłej, jak i ostrej należy do bardzo poważnych chorób, które mogą doprowadzić do trwałych zmian w funkcjonowaniu naszego organizmu. Z tego powodu każdy jego objaw powinien być skrupulatnie przez nas sprawdzony.
Przewlekłe zapalenie trzustki prowadzi do postępujących i nieodwracalnych zmian w miąższu tego narządu oraz w jego okolicznych przewodach. Choroba charakteryzuje się okresami zaostrzeń i remisji, które doprowadzają do upośledzenia funkcjonowania tego organu. Przewlekłe zapalenie trzustki rozwija się przez wiele lat, a jego bezpośrednią przyczyną najczęściej jest nadużywanie alkoholu. Do objawów zapalenia należą:
przeszywający ból brzucha - zwykle pojawia się po spożyciu posiłku, jest zlokalizowany po lewej stronie nadbrzusza i często towarzyszy mu również ból pleców (może trwać kilka tygodni, wraz z upływem czasu zwiększa się)
spadek masy ciała
podwyższony poziom glukozy we krwi (wystąpienie wtórnej cukrzycy)
biegunka tłuszczowa
gorączka
żółtaczka o niewielkim nasileniu
świąd skóry
Zdiagnozowanie przewlekłego zapalenia trzustki jest bardzo trudne, bowiem dostępne testy dają pozytywny wynik dopiero w chwili, gdy uszkodzenia tego organu wynoszą ponad 90%. Aby sprawdzić stan trzustki lekarze najczęściej wykorzystują badanie USG, tomografię komputerową lub wsteczną endoskopową cholangiografię. Dzięki tym badaniom mają szansę ustalenia bezpośredniej przyczyny choroby.
Ostre zapalenie trzustki
Ostrym zapaleniem trzustki nazywamy nienowotworową chorobę tego organu, której przebieg jest bardzo gwałtowny. Jej najczęstszą przyczyną jest nadużywanie alkoholu, uraz lub kamica żółciowa. Ostre zapalenie trzustki powoduje stan zapalny, który doprowadza do produkcji trzustkowych enzymów, które w pewnym momencie zaczynają same trawić ten organ. Jeżeli choroba jest bagatelizowana, może przeistoczyć się w jej przewlekłą formę.
Ostre zapalenie trzustki objawia się:
bardzo silnymi bólami w środkowej i górnej części brzucha (mogą promieniować aż do okolicy kręgosłupa)
nudnościami i wymiotami, które nie przynoszą ulgi choremu
wzdęciem brzucha oraz zatwardzeniem i nadmiernymi gazami
silną gorączką (sięgającą nawet czterdziestu stopni Celsjusza)
bólami mięśniowymi
zasinieniem wokół pępka
W skrajnych przypadkach do objawów zapalenia dochodzą:
spadek ciśnienia krwi połączony ze wzrostem tętna (tzw. wstrząs)
zatrzymanie moczu
ostra niewydolność nerek
Uwaga! Ostre zapalenie trzustki stanowi bezpośrednie zagrożenie dla życia chorego (może skończyć się śmiercią).

Leczenie zapalenia trzustki

Przewlekłe zapalenie trzustki

Jego leczenie odbywa się poprzez wprowadzenie w życie chorego odpowiednio zbilansowanej diety, polegającej na zwiększeniu liczby posiłków, przy jednoczesnym zmniejszeniu ich objętości. Jadłospis powinien obfitować w witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, a także witaminę C, B12 oraz kwas foliowy. Oprócz tego lekarze zalecają chorym zaprzestanie picia alkoholu i rzucenie palenia, bowiem używki te w znacznym stopniu osłabiają organizm.
Dolegliwości bólowe występujące przy przewlekłym zapaleniu trzustki leczy się środkami farmakologicznymi przepisanymi przez lekarza, którymi zwykle są preparaty enzymatyczne (zastępują enzymy produkowane przez trzustkę). Niekiedy występuje konieczność podjęcia leczenia operacyjnego stosuje się je zazwyczaj w przypadku podejrzenia zmian nowotworowych.

Ostre zapalenie trzustki

Ostre zapalenie trzustki wymaga rozpoczęcia natychmiastowego leczenia szpitalnego. Polega ono na wprowadzeniu rygorystycznej diety (żywienie dojelitowe) oraz na podaniu pacjentowi silnych leków przeciwbólowych i rozkurczowych. Podczas pobytu w placówce przez cały czas monitorowane są wszystkie funkcje życiowe chorego włącznie z monitorowaniem czynności nerek i układu oddechowego.
Jeżeli ostre zapalenie trzustki zostało wywołane przez kamicę żółciową, lekarze podejmują decyzję o odblokowaniu przewodów poprzez ich nacięcie. Zabiegu dokonuje się za pomocą endoskopu. Niektóre postaci tej choroby mogą wymagać dodatkowo skomplikowanego leczenia operacyjnego. Mimo, że zwykle pacjenci już po kilku dniach są wypisywani ze szpitala, istnieją przypadki, w których choroba ma bardzo ciężki przebieg i wiąże się z długim okresem leczenia.

Przyczyny zapalenia trzustki

Nadużywanie alkoholu
Obciążenie genetyczne
Palenie tytoniu
Niezdrowa dieta (tłuste i obfite posiłki spożywane nieregularnie)
Przebywanie w zanieczyszczonym środowisku
Przyjmowanie lub nadużywanie niektórych rodzajów leków
Hiperkalcemia (np. w przebiegu nadczynności przytarczyc)
Hiperlipidemia
Zaburzenia odżywiania (wraz z bulimią i anoreksją)
Kamica pęcherzyka żółciowego lub przewodów żółciowych
Przewlekła niewydolność nerek
Mukowiscydoza
Nowotwory 

Powikłania związane z zapaleniem trzustki
Przewlekle zapalenie trzustki:
torbiele rzekome trzustki
żółtaczka (występuje zwykle na skutek zwężenia przewodu żółciowego)
wodobrzusze trzustkowe
zakrzepica żyły wrotnej i śledzionowej
żylaki żołądka
krwawienie z przewodu pokarmowego
tętniak lub tętniak rzekomy pobliskich naczyń krwionośnych
rak trzustki
wysięk opłucnowy
zwężenie dwunastnicy
Ostre zapalenie trzustki:
zespół ostrej niewydolności oddechowej
zespół niewydolności wielonarządowej
hipokalcemia
hiperglikemia
cukrzyca
ropnie
tętniaki rzekome tętnicy śledzionowej (krwotoki z uszkodzonych tętnic i żył śledzionowych)
niedrożność dwunastnicy
niedrożność przewodu żółciowego
przewlekłe zapalenie trzustki

Autor: Agata Bernaciak 


W budowie trzustki można wyróżnić 3 części: głowę, trzon i ogon. Organ ten mierzy średnio około 20 cm i jest położony w górnej części brzucha. Komórki trzustki są zorganizowane w tzw. wyspy Langerhansa, które produkują ważne dla organizmu hormony.

http://www.medonet.pl/zdrowie-na-co-dzien,pokaz-slajdow,203201,1,powazne-problemy-trzustki,index.html 

Komórki wysp trzustkowych produkują: insulinę, glukagon, somatostatynę. Trzustka wydziela enzymy biorące udział w trawieniu pokarmów: amylazę trzustkową, trypsynogen, chymotrypsynogen, elastazę, lipazę, nukleazy, które jako sok trawienny są wydzielane do dwunastnicy.

http://www.medonet.pl/zdrowie-na-co-dzien,pokaz-slajdow,203201,2,powazne-problemy-trzustki,index.html 

Zapalenie trzustki objawia się nagłym i silnym bólem w całej jamie brzusznej, a głównie w nadbrzuszu. Przyczyną zapalenia trzustki mogą być błędy dietetyczne lub kamica żółciowa. Choroba jest stanem bardzo poważnego zagrożenia życia człowieka, szybko następuje spadek ciśnienia tętniczego krwi, przyspieszenie akcji serca, a niekiedy nawet zapaść krążeniowa.

http://www.medonet.pl/zdrowie-na-co-dzien,pokaz-slajdow,203201,3,powazne-problemy-trzustki,index.html 


Bóle w przewlekłym zapaleniu trzustki mogą być słabsze, ale zwykle są długotrwałe. Pojawiają się w nadbrzuszu, promieniują do kręgosłupa. Z czasem stają się bardziej intensywne, nierzadko opasujące, trwają godzinami. Wymagają stosowania mocnych środków przeciwbólowych. Inne objawy to nudności i wymioty. Nawracające bóle, nasilające się po jedzeniu, skłaniają do unikania pokarmów, co wraz z pojawiającymi się biegunkami prowadzi do utraty masy ciała. U ok. 20-30 proc. chorych pojawia się 
cukrzyca. Choroba ujawnia się najczęściej u osób długotrwale nadużywających alkoholu. Wydaje się, że istotne znaczenie w rozwoju tego schorzenia ma także duże spożycie białka i tłuszczów. Predyspozycje do niego mają też chorzy z nadczynnością przytarczyc, z pourazowym lub pooperacyjnym uszkodzeniem przewodu trzustkowego, z rakiem trzustki.

http://www.medonet.pl/zdrowie-na-co-dzien,pokaz-slajdow,203201,4,powazne-problemy-trzustki,index.html 

Podstawowym badaniem trzustki jest USG jamy brzusznej. Pozwala ono obserwować zmiany w obrębie trzustki (zwłóknienia, zwapnienia), a także rozpoznać choroby współistniejące, np. kamicę żółciową.

http://www.medonet.pl/zdrowie-na-co-dzien,pokaz-slajdow,203201,5,powazne-problemy-trzustki,index.html 

Dobrą metodą diagnostyczną jest też tomografia komputerowa oraz rezonans magnetyczny. W zaawansowanych postaciach choroby przydatna bywa endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna (EPCW) pozwalająca na ocenę dróg trzustkowych i żółciowych. Nieraz pomocne jest badanie rentgenowskie jamy brzusznej (wykazuje ewentualne zwapnienia w obrębie trzustki).

http://www.medonet.pl/zdrowie-na-co-dzien,pokaz-slajdow,203201,6,powazne-problemy-trzustki,index.html 

Niejasne, mało specyficzne objawy raka trzustki powodują, że choroba jest wykrywana w późnym stadium. Rak trzustki zajmuje 11. miejsce w wśród chorób nowotworowych pod względem częstości występowania, ale jest czwartą przyczyną zgonów. Zanim rak wywoła rozpoznawalne objawy może się rozprzestrzenić dając odległe przerzuty. Czynniki ryzyka tej choroby to głównie: otyłość, cukrzyca typu 2 i brak aktywności fizycznej, narażenie na działanie niektórych pestycydów, barwników i substancji 
chemicznych, palenie papierosów.

http://www.medonet.pl/zdrowie-na-co-dzien,pokaz-slajdow,203201,7,powazne-problemy-trzustki,index.html 

Rak trzustki ma podłoże genetyczne, często u osób chorych wykrywa się mutacje genów odpowiedzialnych za naprawę uszkodzeń w DNA. Choroba częściej dotyka mężczyzn, prawdopodobnie dlatego, że więcej palą i częściej spożywają alkohol.

http://www.medonet.pl/zdrowie-na-co-dzien,pokaz-slajdow,203201,8,powazne-problemy-trzustki,index.html 

Rak trzustki często jest wykrywany zbyt późno, dlatego nie rzadko rokowania w przypadku choroby są złe. Najważniejsze oprócz leczenia samej choroby i objawów z nią związanych jest psychoterapia i wsparcie najbliższych.

http://www.medonet.pl/zdrowie-na-co-dzien,pokaz-slajdow,203201,10,powazne-problemy-trzustki,index.html 

Leczenie raka trzustki jest głównie operacyjne; rodzaj i zakres zabiegu zależą od lokalizacji zmiany nowotworowej i stopnia zaawansowania procesu. Stosuje się też chemioterapię, leczenie objawowe oraz ogólnie wzmacniające i wspierające upośledzoną czynność zewnątrzwydzielniczą trzustki. Zapobieganie tej chorobie polega głównie na właściwym sposobie odżywiania się, skutecznej likwidacji stanów zapalnych i kamiczych w wątrobie oraz w trzustce

http://www.medonet.pl/zdrowie-na-co-dzien,pokaz-slajdow,203201,9,powazne-problemy-trzustki,index.html 

Biopsja trzustki

Trzustka to organ położony w górnej części jamy brzusznej. Jest odpowiedzialna za produkcję wielu enzymów trawiennych, a także hormonów takich jak insulina czy glukagon, co sprawia, że jej rola w naszym układzie pokarmowym jest nadrzędna.
Czemu służy biopsja trzustki?
Biopsję trzustki wykonuje się w razie wykrycia jakichkolwiek nieprawidłowości w obrazie trzustki podczas tomografii lub ultrasonografii. W trakcie badania lekarz pobiera fragmenty komórek trzustki za pomocą igły biopsyjnej, którą nakłuwa ciało pacjenta.
Tkanka, którą zbierze igła poddawana jest specjalistycznej analizie histopatologicznej lub mikroskopowej w celu zlokalizowania zmian chorobowych. Biopsja trzustki jest niezwykle przydatna, gdyż za jej pośrednictwem możliwe jest opróżnienie torbieli trzustki z ropy lub płynów zapalnych.

Przebieg badania

Biopsja trzustki wykonywana jest metodą cienkoigłową oraz przy użyciu aparatu ultrasonograficznego. Lekarz dezynfekuje pacjenta leżącego na plecach w miejscu, w którym zamierza wbić igłę biopsyjną, następnie znieczula je podając miejscowy środek znieczulający do skóry, tkanki podskórnej i mięśni. Przy użyciu skalpela lekarz nacina skórę i tkankę podskórną po czym wbija igłę w trzustkę, prosząc badanego o chwilowe zatrzymanie oddechu. Gdy to nastąpi, lekarz pobiera fragmenty tkanki trzustki, 
usuwa igłę i zakłada opatrunek uciskowy.

Powikłania

Do nielicznych powikłań śród- i pooperacyjnych wliczamy :
częste wymioty lub nudności,
ból podczas wykonywania zabiegu,
krwawienie lub zapalenie trzustki (występuje u 1 na 200 pacjentów).

Autor: Adam Jagło