Informator halas wyd3 - dopuszczalna emisja hałasu dla maszyn.pdf

(240 KB) Pobierz
Informator-halas-wyd3
WYMAGANIA DOTYCZĄCE
DOPUSZCZALNEJ EMISJI HAŁASU
DLA MASZYN UMIESZCZANYCH
NA RYNKACH UNII EUROPEJSKIEJ
I NA RYNKU POLSKI
(Wydanie III)
Opracowanie:
Na zlecenie Ministerstwa Gospodarki – Departament Polityki Przemysłowej
SPIS TRE Ś CI
1. Przedmowa do wydania III-go ........................................................................................ 3
2. Wst ę p ................................................................................................................................. 4
3. Dotychczasowe regulacje prawne dotycz ą ce ochrony przed hałasem osób i
ś rodowiska naturalnego. ................................................................................................... 6
4. Uregulowania prawne Unii Europejskiej dotycz ą ce hałasu .......................................... 9
5. Omówienie nowych, krajowych regulacji prawnych zwi ą zanych z emisj ą hałasu ... 25
6. Analiza przeprowadzonej w 2001r. ankietyzacji przedsi ę biorstw w produkuj ą cych
wyroby obj ę te Dyrektyw ą 2000/14/EC Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 8
maja 2000 r. o zbli Ŝ eniu przepisów Pa ń stw Członkowskich dotycz ą cych emisji
hałasu do otoczenia przez urz ą dzenia u Ŝ ywane na zewn ą trz pomieszcze ń . ............... 32
7. Normy zharmonizowane do bada ń mocy akustycznej urz ą dze ń wyszczególnionych
w Dyrektywie 2000/14/WE i Rozporz ą dzenia RM ....................................................... 36
Literatura ............................................................................................................................. 41
2
1. Przedmowa do wydania III-go (uzupełnionego)
Przedmiotem dotychczasowych opracowa ń zwi ą zanych z emisj ą hałasu pracuj ą cych
maszyn i urz ą dze ń były głównie regulacje prawne w tym zakresie, zarówno krajowe, jak i
obowi ą zuj ą ce aktualnie w Unii Europejskiej. W ostatnim okresie proces legislacji zwi ą zanej z
transpozycj ą prawa UE został w Polsce, w zwi ą zku ze zbli Ŝ aj ą cym si ę terminem
przewidywanego członkostwa, wyra ź nie przy ś pieszony. Równie Ŝ Parlament Europejski i
Rada Wspólnoty Europejskiej wydały szereg aktów prawnych zwi ą zanych z szeroko
rozumian ą ochron ą ś rodowiska. Najwa Ŝ niejszym aktem prawnym, odnosz ą cym si ę do
maszyn i urz ą dze ń jest Dyrektywa 2000/14/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 8
maja 2000 r. O zbli Ŝ eniu przepisów Pa ń stw Członkowskich dotycz ą cych emisji hałasu do
otoczenia przez urz ą dzenia u Ŝ ywane na zewn ą trz pomieszcze ń .
W bie Ŝą cym roku została uchwalona przez Sejm RP ustawa „Prawo ochrony ś rodowiska”
(Dz. U. Z 2000 r. Nr 62 poz. 627) reguluj ą ca cało ść spraw zwi ą zanych z ochron ą ś rodowiska
przed zanieczyszczeniami, w tym sprawy zwi ą zane z emisj ą hałasu do otoczenia
( ś rodowiska).
Została te Ŝ zweryfikowana pod wzgl ę dem merytorycznym i j ę zykowym Dyrektywa
2000/14/WE z dnia 8 maja 2000 r., co pozwoliło na opracowanie projektu Rozporz ą dzenia
Rady Ministrów wdra Ŝ aj ą cego t ę Dyrektyw ę do prawa polskiego.
Wymieniona Dyrektywa WE stanowi nowe podej ś cie do zagadnie ń zwi ą zanych z emisja
hałasu pracuj ą cych urz ą dze ń nie tylko z uwagi na swoj ą konstrukcj ę (t.zw. „nowe podej ś cie”)
lecz równie Ŝ na zmian ę ukierunkowa ń badawczo-regulacyjnych w porównaniu do
dotychczasowych dziewi ę ciu t.zw. „dyrektyw hałasowych”. Główna zmiana w podej ś ciu do
zagadnie ń emisji hałasu polega na rozpatrywaniu wielko ś ci tej emisji do otoczenia tylko dla
urz ą dze ń pracuj ą cych na zewn ą trz pomieszcze ń . Sprawy zwi ą zane z oddziaływaniem hałasu
na zatrudnionych przy obsłudze urz ą dze ń pracuj ą cych w pomieszczeniach zamkni ę tych i na
stanowiskach operatora na zewn ą trz pomieszcze ń pozostawiono dla oddzielnych uregulowa ń .
Takie usytuowanie regulacji prawnych wprowadzonych Dyrektyw ą 2000/14/WE daje
niejako priorytet sprawom zwi ą zanym z ochron ą ś rodowiska.
Celem niniejszego opracowania jest przybli Ŝ enie zainteresowanym problemów
zwi ą zanych z emisj ą hałasu okre ś lonych rodzajów urz ą dze ń , a głównie z regulacjami
prawnymi w tej dziedzinie oraz przekazanie podstawowych informacji dotycz ą cych emisji
3
hałasu w ogóle. Wyst ę puj ą ce ró Ŝ nice w układzie tekstów zał ą czonej Dyrektywy i projektu
Rozporz ą dzenia RM wynikaj ą z obowi ą zuj ą cej w Polsce techniki legislacyjnej.
2. Wst ę p
Hałas i jego oddziaływanie na ś rodowisko i ludzi.
Zgodnie z definicj ą sformułowan ą przez Z. Engela i J. Małeckiego, w referacie na
konferencji po ś wi ę conej poprawie klimatu akustycznego w Polsce, hałasem nazywamy
„wszelkie niepo Ŝą dane, nieprzyjemne, dokuczliwe lub szkodliwe drgania mechaniczne
o ś rodka spr ęŜ ystego działaj ą ce za po ś rednictwem powietrza na organ słuchu i inne zmysły
oraz elementy organizmu człowieka”. Głównym sprawc ą hałasu, ogólnie rzecz bior ą c, jest
technika. Z przeprowadzonych szczegółowych bada ń w ró Ŝ nych krajach wynika, Ŝ e na
pierwszym miejscu pod wzgl ę dem uci ąŜ liwo ś ci plasuje si ę hałas drogowy (w tym szynowy)
oraz kolejno:
- hałas lotniczy,
- hałas przemysłowy,
- hałas s ą siedzki,
- hałas stadionów i innych miejsc imprez masowych.
Zakres szkód, jak wynika z przeprowadzonych bada ń jest najwi ę kszy w wyniku
oddziaływania hałasu na ludzi i ś rodowisko głównie powodowanego prac ą ś rodków
komunikacji (hałas komunikacyjny). Na drugim miejscu plasuj ę si ę szkody spowodowane
hałasem pracuj ą cych maszyn i urz ą dze ń (oddziaływanie na ludzi i ś rodowisko naturalne).
Ujemne oddziaływanie hałasu na organizm człowieka mo Ŝ na podzieli ć na dwa rodzaje:
- wpływ hałasu na narz ą d słuchu,
- pozasłuchowe działanie hałasu na organizm,
Sporadyczny gło ś ny hałas o krótkim czasie trwania (impulsowy) mo Ŝ e spowodowa ć
chwilowe zaburzenie słuchu. Z reguły słuch powraca do normalnego poziomu po dłu Ŝ szym
lub krótszym odpoczynku. Wydłu Ŝ ony okres nara Ŝ enia pracownika na działanie gło ś nego
hałasu mo Ŝ e jednak doprowadzi ć do uszkodzenia wra Ŝ liwe rz ę ski ucha ś rodkowego,
powoduj ą c trwałe uszkodzenie słuchu. Tego typu uszkodzenia słuchu s ą nieuleczalne. Takie
uszkodzenie słuchu mo Ŝ e by ć spowodowane wystawieniem pracownika na hałas o poziomie
d ź wi ę ku (t.zw. A-wa Ŝ onym) przekraczaj ą cym 100 dB.
4
Skutki działania hałasu kumuluj ą si ę w czasie i s ą zale Ŝ ne od dawki energii akustycznej,
któr ą okre ś la iloczyn nat ęŜ enia d ź wi ę ku i czasu trwania ekspozycji.
Nawet stosunkowo niewielkie zaburzenie słuchu mo Ŝ e by ć uci ąŜ liwe, poniewa Ŝ powoduje
trudno ś ci w komunikowaniu si ę . Osoby, u których wyst ą piły zaburzenia słuchu zauwa Ŝ aj ą ten
fakt z opó ź nieniem z uwagi, Ŝ e po pewnym czasie przyzwyczajaj ą si ę do pogorszaj ą cego si ę
słuchu. Pierwszym objawem uszkodzenia słuchu jest uci ąŜ liwy szum w uszach. Ponadto
bod ź ce słuchowe (podwy Ŝ szone) poprzez poł ą czenia drogi słuchowej z kor ą mózgow ą
oddziałuj ą na o ś rodkowy układ nerwowy, a za jego po ś rednictwem na układ gruczołów
wydzielania wewn ę trznego powoduj ą c zaburzenia funkcji wielu narz ą dów wewn ę trznych
(układ oddechowy, układ kr ąŜ enia, przewód pokarmowy i inne).
Silne bod ź ce akustyczne o poziomach ci ś nienia akustycznego 110-120 dB wpływaj ą na
funkcje narz ą dów zmysłów np. zaburzenia wzroku, równowagi i dotyku. Infrad ź wi ę k
(podd ź wi ę ki – d ź wi ę ki o cz ę stotliwo ś ci poni Ŝ ej 20 Hz), wyczuwalne w okre ś lonym zakresie
mog ą równie Ŝ powodowa ć zaburzenia reakcji, senno ść oraz ogólne złe samopoczucie
pracowników. Ultrad ź wi ę ki z kolei (d ź wi ę ki o cz ę stotliwo ś ci powy Ŝ ej 20 000 Hz), przy
długotrwałym oddziaływaniu na narz ą d słuchu mog ą spowodowa ć jego uszkodzenie.
Ultrad ź wi ę ki mog ą wyst ę powa ć szczególnie przy zastosowaniu niektórych przyrz ą dów
medycznych i przemysłowych wykorzystuj ą cych to zjawisko fizyczne.
Hałas jest równie Ŝ specyficznym czynnikiem zanieczyszczaj ą cym ś rodowisko.
Charakteryzuje si ę on w tym przypadku mnogo ś ci ą ź ródeł i powszechno ś ci ą wyst ę powania
we wszystkich ś rodowiskach biosfery. Jest on w wielu przypadkach przyczyn ą degradacji
ś rodowiska naturalnego pogarszaj ą c jego jako ść , a Ŝ do uniemo Ŝ liwienia znacznym obszarom
biosfery pełnienia ich normalnych funkcji. Najbardziej jaskrawym zjawiskiem zwi ę kszaj ą cym
swoj ą intensywno ść na przestrzeni ostatnich lat jest hałas od komunikacji drogowej, obiektów
komunikacyjnych, zakładów i poszczególnych urz ą dze ń przemysłowych generuj ą cych tego
typu zanieczyszczenia oraz powoduj ą cych jego emisj ę do otoczenia.
Pogorszenie jako ś ci ś rodowiska naturalnego sprowadza si ę głównie do zakłócenia ciszy, a
tym samym utraty cech rekreacyjnych i leczniczych terenów wypoczynkowych, szpitalnych,
sanatoryjnych, miejsc odpoczynku i zamieszkania. Nadmierny hałas w danym ś rodowisku
powoduje u osób nim dotkni ę tych uczucie niepokoju, obni Ŝ a sprawno ść intelektualn ą ,
utrudnia skupienie uwagi, a niekiedy wyzwala agresj ę .
Bardzo wa Ŝ nym czynnikiem degraduj ą cym ś rodowisko naturalne jest równie Ŝ wpływ
hałasu na zachowanie si ę naturalnej fauny wyst ę puj ą cej na danym terenie.
Ograniczenie uci ąŜ liwo ś ci oddziaływania na ś rodowisko polega głównie na:
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin