Krwawienie w drugim trymestrze ciąży.pdf

(240 KB) Pobierz
R10_053-056_PoloznictwoCC.indd
10. Krwawienie w drugim
i trzecim trymestrze
ciąży
Diagnostyka różnicowa
krwawienia
Wywiad ukierunkowany
na diagnostykę różnicową
krwawienia
Krwotok przedporodowy ( antepartum hae-
morrhage , APH) jest to krwawienie z dróg
rodnych po 24. tygodniu ciąży. Jest to odręb-
na jednostka chorobowa w stosunku do krwa-
wienia we wczesnym okresie ciąży związane-
go z poronieniem samoistnym (zob. rozdz. 7).
Na ryc. 10.1 zebrano przyczyny krwotoku
przedporodowego. W około 50% przypadków
jest on następstwem występowania łożyska
przodującego lub przedwczesnego oddzielenia
się łożyska. W pozostałych 50% przyczyna
pozostaje niewyjaśniona.
Na ryc. 10.2 przedstawiono algorytm po-
stępowania diagnostycznego w przypadku
krwotoku przedporodowego. Ważne punkty
wywiadu to:
• objętość utraconej krwi,
• krew jasna lub ciemna,
• jakakolwiek obecność śluzowych upławów.
Mogło nastąpić oczywiste zdarzenie, które
wywołało krwawienie, jak niedawny stosunek
płciowy (będący przyczyną krwawienia
z uszkodzonej szyjki macicy) lub wypadek
drogowy (powodujący przedwczesne oddzie-
W każdym przypadku
krwawienia w ciąży nale-
ży ocenić stan pacjentki
oraz ocenić objętość tra-
conej krwi tak dokładnie, jak to
tylko możliwe. W razie koniecz-
ności należy podjąć czynności
resuscytacyjne.
Przyczyny krwotoku w ciąży
Źródło krwotoku Rodzaj krwotoku
Macica
(zob. rozdz. 37)
łożysko przodujące
przedwczesne oddzielenie
się łożyska
naczynia przodujące
łożysko obwałowane
Dolny odcinek
dróg rodnych
(zob. rozdz. 23)
nadżerka szyjki macicy
polip szyjki macicy
rak szyjki macicy
zapalenie szyjki macicy
zapalenie pochwy
żylaki sromu
Ważne jest, aby zwrócić uwagę, że nawet
w przypadku niewielkiego epizodu krwawie-
nia śmiertelność okołoporodowa płodów ro-
śnie dwukrotnie w porównaniu z ciążą
o prawidłowym przebiegu. U pacjentki
z krwotokiem przedporodowym istnieje rów-
nież zwiększone ryzyko krwotoku poporodo-
wego.
Nieznanego po-
chodzenia
Uwaga: podbarwiona krwią śluzowa wydzielina
z pochwy może być oznaką rozpoczynającego się
porodu
Ryc. 10.1. Przyczyny krwotoku w ciąży.
53
252515878.051.png 252515878.062.png 252515878.073.png 252515878.076.png 252515878.001.png 252515878.002.png 252515878.003.png 252515878.004.png 252515878.005.png 252515878.006.png 252515878.007.png 252515878.008.png 252515878.009.png 252515878.010.png 252515878.011.png 252515878.012.png 252515878.013.png 252515878.014.png
Krwawienie w drugim i trzecim trymestrze ciąży
krwawienie z dróg rodnych
ból brzucha
bez bólu brzucha
przedwczesne
oddzielenie
się łożyska
badanie
ultrasonograficzne
łożysko nisko
umiejscowione
łożysko prawidłowo
umiejscowione
łożysko
przodujące
badanie we
wzierniku
postawa
wyczekująca
stan
prawidłowy
nieprawidłowe
dolne drogi rodne
niewyjaśnione leczyć, jeżeli
obecne wskazania
postawa
wyczekująca
Ryc. 10.2. Algorytm po-
stępowania w krwotoku
w ciąży.
lenie się łożyska). Aby wykluczyć szyjkową
przyczynę krwawienia, istotny jest wynik
ostatniego rozmazu szyjkowego u pacjentki.
Należy zapytać pacjentkę o ruchy płodu.
Obecność lub brak stałego bólu brzucha
ma szczególne znaczenie, gdyż pozwala na
różnicowanie pomiędzy łożyskiem przodu-
jącym a przedwczesnym oddzieleniem się
łożyska (zob. rozdz. 37). Należy pamiętać,
że przedwczesnemu oddzieleniu się łożyska
nie musi towarzyszyć widoczne krwawienie
– tzw. ukryte przedwczesne oddzielenie się
łożyska (zob. rozdz. 37).
W typowym przypadku
obecność bólu brzucha
pozwala odróżnić przed-
wczesne oddzielenie się
łożyska od łożyska przo-
dującego.
Ból może być spowodowany skurczami
macicy. W przypadku przedwczesnego od-
dzielenia się łożyska błona mięśniowa macicy
jest nacieczona przez krew, co może zapo-
54
252515878.015.png 252515878.016.png 252515878.017.png 252515878.018.png 252515878.019.png 252515878.020.png 252515878.021.png 252515878.022.png 252515878.023.png 252515878.024.png 252515878.025.png 252515878.026.png 252515878.027.png 252515878.028.png 252515878.029.png 252515878.030.png 252515878.031.png 252515878.032.png 252515878.033.png 252515878.034.png 252515878.035.png 252515878.036.png 252515878.037.png 252515878.038.png
Badania diagnostyczne u pacjentki z krwawieniem w drugim i trzecim trymestrze ciąży
czątkowywać skurcze macicy lub po prostu
być przyczyną nadmiernej jej pobudliwości na
bodźce skurczowe.
próbki surowicy krwi. Jeżeli krwawienie jest
obfite, to konieczne może być wykonanie pró-
by krzyżowej, zwłaszcza w przypadku łożyska
przodującego. Pacjentce o ujemnym czynniku
Rh należy podać immunoglobulinę anty-D,
aby zapobiec rozwojowi konfliktu w zakresie
czynnika Rh w następnych ciążach.
Badanie fizykalne pacjentki
z krwawieniem w drugim
i trzecim trymestrze
Celem badania jest ocena dobrostanu matki
i płodu.
Nawet w przypadku nie-
wielkiego krwawienia
po 12. tygodniu ciąży
pacjentce o ujemnym
czynniku Rh należy podać immu-
noglobulinę anty-D.
Dobrostan matki
• Tętno i ciśnienie krwi.
• Bladość powłok.
• Badanie palpacyjne brzucha, aby ocenić
bolesność macicy i/lub obecność skurczów.
• Badanie we wziernikach w celu wyklucze-
nia nieprawidłowości szyjki macicy [łoży-
sko przodujące nie wyklucza badania we
wziernikach – przyp. red.].
• Wewnętrzne badanie palpacyjne – tylko po
wykluczeniu łożyska przodującego – u pa-
cjentki z akcją porodową, w celu oceny
szyjki macicy.
Monitorowanie płodu
Należy wykonać kardiotokogram w celu
oceny stanu płodu. Może on również pomóc
w ocenie napięcia mięśniówki macicy wyra-
żającej się obecnością ustalonych skurczów
lub wzmożonym napięciem podstawowym
macicy.
Dobrostan płodu
• Badanie palpacyjne brzucha wykonuje się,
aby ocenić położenie oraz rodzaj części
przodującej, jak również zaawansowanie
części przodującej w kanale rodnym.
W przypadku przedwczesnego oddzielenia
się łożyska mogą istnieć trudności z palpa-
cyjnym badaniem płodu.
• Osłuchiwanie serca płodu w celu oceny
jego stanu.
Badanie ultrasonograficzne
Podczas rutynowego badania ultrasonograficz-
nego w 20. tygodniu ciąży określa się umiej-
scowienie łożyska. Badanie należy przeprowa-
dzić, jeżeli dotychczas nie było wykonywane.
Może być konieczne badanie przezpochwowe
w celu oceny dolnego bieguna łożyska w sto-
sunku do wewnętrznego ujścia szyjki macicy,
zwłaszcza gdy łożysko jest usytuowane na
ścianie tylnej macicy. Duże znaczenie ma roz-
różnienie stopnia przodowania łożyska (zob.
rozdz. 37).
Badanie ultrasonograficzne może również
ujawnić obecność krwiaka pozałożyskowego,
co wskazuje na przedwczesne oddzielenie się
łożyska, jednak rozpoznanie to często ustala
się na podstawie obrazu klinicznego. Nie-
wielki krwiak może pozostać niezauważony,
zwłaszcza gdy łożysko znajduje się na ścianie
tylnej.
Badania diagnostyczne
u pacjentki z krwawieniem
w drugim i trzecim trymestrze
ciąży
Badania krwi
Wstępne badania diagnostyczne obejmują
pobranie krwi w celu oznaczenia stężenia
hemoglobiny i grupy krwi oraz zachowania
55
252515878.039.png 252515878.040.png 252515878.041.png 252515878.042.png 252515878.043.png 252515878.044.png 252515878.045.png 252515878.046.png 252515878.047.png 252515878.048.png 252515878.049.png 252515878.050.png 252515878.052.png 252515878.053.png 252515878.054.png 252515878.055.png 252515878.056.png
Krwawienie w drugim i trzecim trymestrze ciąży
Postępowanie lecznicze
u pacjentki z krwawieniem
w drugim i trzecim trymestrze
trymestrze ciąży, zwłaszcza jeżeli obliczony
termin porodu jest odległy. Jeżeli przewiduje
się zakończenie ciąży, to należy podać domię-
śniowo steroidy, aby przyspieszyć dojrzewanie
płuc płodu (zob. rozdz. 38).
Opieka w warunkach szpitalnych jest zale-
cana u kobiet z dużym stopniem przodowania
łożyska w trzecim trymestrze ciąży ze wzglę-
du na nieprzewidywalny termin rozpoczęcia
porodu oraz ryzyko poważnego krwawienia
z pochwy. Jeżeli łożysko pokrywa na 2 cm
ujście wewnętrzne szyjki, to niezbędne jest
cięcie cesarskie, które powinno być wykonane
przez specjalistę położnika.
Postępowanie zależy od nasilenia krwawienia,
stanu matki i płodu oraz prawdopodobnej
przyczyny krwawienia. W przypadku podej-
rzenia przyczyny szyjkowej pacjentkę można
skierować na dalsze badania diagnostyczne,
takie jak kolposkopia (zob. rozdz. 23).
Pacjentka z krwotokiem
przedporodowym jest
zagrożona wystąpieniem
krwotoku poporodo-
wego.
Przedwczesne oddzielenie się
łożyska
Jeżeli krwawienie jest łagodne do umiarko-
wanego, to postawa wyczekująca jest również
właściwym postępowaniem. Jednak, w zależ-
ności od obrazu klinicznego, w tym nasilenia
krwawienia i stanu płodu, konieczne może
być natychmiastowe rozwiązanie ciąży ze
względu na dobro matki i płodu.
Łożysko przodujące
Leczenie zachowawcze jest właściwym po-
stępowaniem tylko w przypadku łagodnego
do umiarkowanego krwawienia w drugim
56
252515878.057.png 252515878.058.png 252515878.059.png 252515878.060.png 252515878.061.png 252515878.063.png 252515878.064.png 252515878.065.png 252515878.066.png 252515878.067.png 252515878.068.png 252515878.069.png 252515878.070.png 252515878.071.png 252515878.072.png 252515878.074.png 252515878.075.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin