W tabeli zamieszczono hasła programowe polskich partii politycznych z przełomu XIX
i XX w. Przyporządkuj im przedstawione niżej nazwy partii. W kolejnych rubrykach
tabeli (A, B, C) wpisz odpowiadające im liczby.
Hasła programowe Partia
A. Rozwiązanie podstawowych problemów wsi, równouprawnienie
chłopów w życiu politycznym, wprowadzenie demokratycznej
ordynacji wyborczej
2
B. Walka o wewnętrzną spoistość narodu oraz przeciwstawianie się
obcym wpływom i wynarodowieniu, w sprzyjających
okolicznościach odbudowa niepodległej Polski
4
C. Połączenie walki o niepodległość z realizacją socjalnego
programu społecznego, budowa demokratycznego państwa
polskiego i stopniowe wprowadzanie reform socjalnych
1
1. Polska Partia Socjalistyczna
2. Polskie Stronnictwo Ludowe
3. Socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy
4. Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne
Przeczytaj fragment listu, w którym Ignacy Jan Paderewski 5 grudnia 1939 r. udziela
odpowiedzi na propozycję objęcia funkcji przewodniczącego Rady Narodowej. Wykonaj
polecenie.
Z całym zaufaniem i głęboką wiarą, jaką pokładam w Panu, Generale, w zrozumieniu wagi,
jaką naród przywiązuje do współpracy Pana Generała z Panem Prezydentem
Rzeczypospolitej, oddaję siebie do Ich dyspozycji.
Źródło: M.M. Drozdowski, Ignacy Jan Paderewski. Zarys biografii politycznej, Warszawa 1981, s. 240
Podaj nazwisko adresata tego listu. Sikorki
Przeanalizuj tekst dotyczący powstania warszawskiego i wykonaj polecenie.
Polskie klasy posiadające, obszarnicy i kapitaliści, którzy przez cały czas wojny
przygotowywali się do objęcia władzy w Polsce dla restauracji reżimu przedwrześniowego
w oparciu o pomoc interwencyjnych wojsk anglo-amerykańskich – odpowiedzieli
na powstanie PKWN wybuchem nienawiści klasowej […]. Nie zamierzali oni zrezygnować
z władzy. Postanowili za podszeptem swoich anglo-amerykańskich imperialistycznych
protektorów za wszelką cenę nie dopuścić PKWN do stolicy […]. Wykorzystując ofiarny
patriotyzm ludu warszawskiego […] uknuli plan zbrodniczej dywersji, plan powstania
w Warszawie.
Źródło: Historia Polski 1864-1945. Materiały do nauczania w klasie XI, [w:] A.L. Sowa, Wielka historia Polski,
t. 10, Kraków 2001, s. 153
Podaj dwa argumenty, które świadczą o tym, że powyższy tekst pochodzi z okresu
stalinowskiego.
• W okresie stalinowskim potępiano politykę rządu RP na emigracji.
• Ocena wydarzenia i język przekazu są charakterystyczne dla okresu
stalinowskiego. Na przełomie lat 40. i 50. poprzedniego wieku powszechnie
określano Anglików i Amerykanów mianem imperialistycznych protektorów
rządu polskiego na emigracji, a decyzję o wybuchu powstania traktowano
jako zbrodnię.
Poniżej zamieszczono fotografię przedstawiającą wiec zorganizowany przez władze
PRL. Odpowiedz na pytanie, w którym roku wykonano fotografię. Wybrany rok
podkreśl, a następnie, odwołując się do wiedzy pozaźródłowej, uzasadnij swój wybór.
Źródło: Mówią wieki, nr 03/03 (519), s. 26
A. Fotografia została wykonana w roku
1. 1956.
2. 1968.
3. 1970.
4. 1976.
B. Argumentacja:
Na transparentach są hasła, które wznoszono w czasie wieców
organizowanych przez władze w marcu 1968 roku. Ich treść i stylistyka
wyraźnie wskazują na wydarzenia marcowe, np. nawoływanie „Studenci
do nauki”.
Poniżej zamieszczono plakat propagandowy z 1953 r.
Wyjaśnij treść tego przekazu propagandowego, uwzględniając wszystkie jego elementy.
Odpowiedz, w kogo był on wymierzony.
Źródło: Karta, nr 38, 2003, s. 104
Plakat ten wymierzony był w rozgłośnie radiowe nadające programy
do Polski (m.in. w Radio Wolna Europa). Stacje radiowe zostały porównane
do stada szczekających psów (tytuł plakatu: Szczekaczki – aluzja do działań
propagandowych niemieckiego okupanta). Autor plakatu wskazuje na Stany
Zjednoczone jako mocodawcę tych rozgłośni (symbole waluty amerykańskiej,
dłoń trzymająca smycz – na smyczy te stacje). Oskarżenie tych stacji
o uprawianie propagandy w stylu goebelsowskim (portret Goebbelsa, znaki
swastyki na ścianie i meblach).
Bairiki