Hauptmann, Gerhart-Przygoda mojej młodości.pdf

PRZYGODA

MOJEJ

MŁODOŚCI

Księga pierwsza

ROZDZIAŁ PIERWSZY

Powiadają, że początek i koniec życia są dla człowieka mroczną

tajemnicą. Nikt nie może datować narodzin swojej świadomości

w dniu przyjścia na świat. Moją świadomość też przebudzono dopie-

ro, gdy miałem ponad rok. Do dziś pamiętam tamtą chwilę.

Nie mogłem ani siedzieć, ani leżeć, bo, jak mi później opowiada-

no, moje plecy i siedzenie zbite były na kwaśne jabłko. Moją pierw-

szą myślą i przebłyskiem ducha było pytanie: „Kim ja będę, skoro

nawet siedząc i leżąc odczuwam taki ból?"

Owo przebudzenie zawdzięczałem swojej niani. Nie mogę sobie

jednak przypomnieć samej procedury bicia.

Ból obudził więc mojego ducha, a cierpienie obdarzyło mnie świa-

domością.

Siedziałem na ręku niani i krzyczałem wniebogłosy, bezgranicz-

nie czymś oburzony. Poczciwa kobieta niosła mnie przez ciemny ko-

rytarz, prowadzący na podwórze naszego majątku. Tam powitał mnie

donośny głos, który sprawił, że zamilkłem. Było to moje pierwsze

spotkanie z pruskim podoficerem i jednocześnie druga faza budze-

nia się mojej świadomości.

Całe podwórze było pełne wojska.

Pewnego dnia siedziałem, przytrzymywany przez nianię, na para-

pecie otwartego okna i spoglądałem z góry na dziedziniec. Przy wtórze

kapeli regimentu ujeżdżano tam młode konie. Stawały dęba, wierz-

gały, a nieustający rytm wybijany przez doboszy doprowadzał je do

szału.

Później dowiedziałem się, że było to na krótko przed bitwą pod

Königgrätz*.

Podobno zetknięcie się dziecięcych zmysłów i różnych obiektów

powoduje, iż dzieci sięgają po wszystkie możliwe rzeczy. Ma to miej-

sce mniej więcej w ciągu pierwszych trzech lat życia.

Uświadomiłem to sobie zaskakująco szybko, bo w wieku czterech

lat.

Pewnego dnia na głównej ulicy naszej wsi pojawili się obcy żoł-

nierze, Austriacy. Zrozumiałem, że byli to jeńcy i ranni. Szyja jed-

nego z nich przewiązana była białą zakrwawioną chustką. Uznałem,

że jego głowa została odcięta od tułowia, a chustka po prostu łączy

obie części. Inny jeniec nazywał się Boaba. Był Czechem i nie mówił

po niemiecku.

Z tego czasu pochodzą też moje pierwsze wspomnienia związane

z moimi dwoma braćmi. Ranni wrogowie w lazarecie zasypywani by-

li przez nich dobrymi uczynkami. Starszy, Georg, od rana do wieczo-

ra pisywał dla nich listy. Codziennie wraz z młodszym bratem, Car-

lem, plądrował spiżarnię mamy, a łup rozdawał rannym żołnierzom.

Ja i mój brat Carl mieliśmy wspólną sypialnię. Był ode mnie o czte-

ry i pół roku starszy, a w tym wieku to duża różnica. Już wtedy, nic

0 tym nie wiedząc, miał we mnie swojego cichego obserwatora. A ja

dziwiłem się, cieszyłem, czasami zaś naśmiewałem się z niego. Dziś

trudno mi pojąć takie zachowanie w tak młodym wieku.

Carl był wielkim entuzjastą. Uważałem to za swego rodzaju sła-

bość. Czasami, a było to również w roku sześćdziesiątym szóstym,

informowano nas o nocnych przemarszach wojsk. Wieczorami Carl

stawiał wtedy pod łóżkiem ogromny kosz pełen kwiatów, by potem

sypać je z okna na maszerujących żołnierzy. Pamiętam, jak kiedyś,

usłyszawszy głuchy odgłos rytmicznych kroków, zaspany sięgnął po

kosz i z zamkniętymi oczyma podbiegł do okna, wysypał kwiaty i nie

przebudziwszy się chwiejnie wrócił do łóżka. Nie przestraszyłem się,

lecz chichotałem, bo całe zdarzenie uznałem za bardzo zabawne.

Oczywiście mniej więcej w tym samym czasie dobrze zdawałem

już sobie sprawę z istnienia moich rodziców, więzów, jakie mnie

z nimi łączyły, wiedziałam, jak nazywa się mój dom rodzinny i miej-

scowość, w której mieszkaliśmy. Na pytanie, w jaki sposób uświa-

domiłem sobie te wszystkie drobne niuanse stosunków łączących

mnie z otoczeniem, ani wówczas, ani nawet dzisiaj nie potrafiłbym

udzielić odpowiedzi. Ta matka, ten ojciec, ten dom i najbliższa oko-

lica, ta malutka mieścina, zwana Ober-Salzbrunn - Szczawno Zdrój,

miały w sobie coś ponadczasowego. I to właśnie matka, ojciec, dom

1 jego otoczenie byli moim mikroświatem; poza nim nie istniało nic

innego.

Sieroty żyją bez matki, bez niej rosną i rozwijają się. Nigdy nie

mogłem tego pojąć, a sprawiała to duchowa jedność, jaka łączyła

mnie z moją matką. To właśnie dzięki jej sercu, jej miłości przebrną-

łem przez pierwsze decenium mojego życia. Ojciec był wszechmo-

gącym bogiem, chroniącym nas oboje. Nic na świecie nie ośmieliło

mu się kiedykolwiek sprzeciwić. Jakże dumny, jak wdzięczny by-

łem, pławiąc się w szczęśliwym poczuciu tak błogiego bezpieczeń-

stwa. Brakowało tu jednak wewnętrznego porozumienia silnego, nie-

rozerwalnego związku.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: