Leczenie żywieniowe u osób z zaparciami.pdf

Leczenie ˝ywieniowe

Miros∏aw Jarosz, Jan Dzieniszewski

Podstawowe zalecenia dietetyczne

Leczenie ˝ywieniowe odgrywa bardzo istotnà rol´ w zwalcza-

niu i zapobieganiu zaparciom stolca. Przywrócenie prawid∏o-

wej cz´stoÊci spo˝ywania posi∏ków i stopniowa modyfikacja

diety przynoszà cz´sto bardzo dobre rezultaty. Zmiany po-

winny pójÊç w kierunku zwi´kszenia w diecie w∏ókien roÊlin-

nych, Êwie˝o fermentowanych produktów mlecznych oraz

ograniczenia posi∏ków t∏ustych i s∏odyczy.

Istotnà rol´ w prawid∏owym funkcjonowaniu przewodu

pokarmowego, w tym równie˝ jelita grubego, odgrywa tak˝e

sposób ˝ywienia. Posi∏ki powinno spo˝ywaç si´ regularnie,

o ustalonych porach dnia, co najmniej 3 razy dziennie (lepiej

jednak 4 –5 razy dziennie). Nie powinno rezygnowaç si´ ze

Êniadania, które jest najwa˝niejszym posi∏kiem w ciàgu dnia

(w godzinach rannych nast´puje wzrost czynnoÊci motorycz-

nych i wydzielniczych przewodu pokarmowego). Bardzo do-

brze by∏oby równie˝, gdyby posi∏kiem tym by∏o np. muesli

zmieszane z twarogiem, kefirem lub jogurtem. JeÊç powinno

si´ wolno, bez czytania wówczas prasy czy oglàdania telewizji.

Nale˝y przywiàzywaç du˝à wag´ do starannego prze˝uwania

pokarmów. Nast´pnie, codziennie powinno si´ przeznaczyç

(po Êniadaniu) troch´ czasu na trawienie defekacyjne i prób´

wypró˝nienia.

Nale˝y podkreÊliç, ˝e ˝ywienie u osób z zaparciami stolca

powinno byç jednak ustalane indywidualnie (najlepiej po

konsultacji z dietetykiem). Jakkolwiek podstawowe zalecenia

sà pewnym drogowskazem w modyfikacji diety, to jednak

przy wyborze produktów ˝ywnoÊciowych nale˝y kierowaç si´

preferencjami ˝ywieniowymi i sytuacjà klinicznà pacjenta.

˚ywienie osób z zaparciami skurczowymi b´dzie jednak ró˝-

ni∏o si´ od ˝ywienia osób z tzw. zaparciami atonicznymi.

WÊród ogólnych zaleceƒ dietetycznych, majàcych na celu

przeciwdzia∏anie zaparciom stolca, wymieniç nale˝y:

zwi´kszenie spo˝ycia produktów bogatoresztkowych ( gru-

be kasze – np. gryczana , chleby z grubo mielonej màki, p∏atki

owsiane, otr´by pszenne );

zwi´kszenie spo˝ycia Êwie˝ych i suszonych owoców, Êwie-

˝ych warzyw oraz soków;

picie wi´kszych iloÊci p∏ynów, zw∏aszcza przeczyszczajà-

cych wód mineralnych;

spo˝ywanie Êwie˝o fermentowanych produktów mlecznych

( np. maÊlanka, kefiry, jogurty );

wskazane jest picie kawy (w tzw. zaparciu atonicznym),

grubo mielonego siemienia lnianego, bulionu;

wskazane jest spo˝ywanie ry˝u nie∏uskanego oraz stosowa-

nie przypraw;

unikanie produktów „zapierajàcych”, które sà bardzo wol-

no trawione, takie jak: szparagi, groch, fasola, grzyby,

orzechy;

ograniczenie spo˝ywania t∏uszczów;

zrezygnowanie z jedzenia s∏odyczy lub ograniczenie ich

spo˝ycia.

Jakie produkty sà szczególnie polecane?

Polecane sà te produkty, które korzystnie wp∏ywajà na perystal-

tyk´ i formowanie si´ stolca, zw∏aszcza jego uwodnienie. Na-

le˝à do nich przede wszystkim:

potrawy wzmagajàce perystaltyk´ jelit (pieczywo razowe,

grube kasze);

warzywa;

owoce pestkowe: maliny, je˝yny, truskawki;

otr´by pszenne;

maÊlanka;

kefiry;

jogurty naturalne;

twaróg.

Komentarz: Âwie˝e, fermentowane produkty mleczne (kefiry,

jogurty) dostarczajà kwas mlekowy, który hamuje proce-

sy gnilne i sprzyja rozwojowi pozytywnej flory bakteryjnej

wytwarzajàcej mi´dzy innymi witaminy z grupy B oraz

witamin´ K.

Czego staraç si´ unikaç szczególnie?

Nale˝y szczególnie unikaç:

produktów i posi∏ków bogatot∏uszczowych, tzw. t∏ustego

jedzenia;

s∏odyczy ( zw∏aszcza czekolady, cukierków i ciastek w czeko-

ladzie );

nadmiernego spo˝ycia jaj;

potraw pieczonych, sma˝onych oraz grillowanych;

alkoholu ( mo˝e byç spo˝ywany w niewielkich iloÊciach );

napojów gazowanych;

cukru ( zarówno bia∏ego, jak i brunatnego, owocowego, gro-

nowego, s∏odowego ).

Produkty spo˝ywcze, potrawy i napoje zalecane

i nie zalecane osobom z zaparciami stolca

Tabela 3 u∏atwi wybór poszczególnych produktów. Ma ona

pomóc osobom z zaparciami stolca w realizacji zaleceƒ ˝y-

wieniowych.

Tabela 3

Produkty spo˝ywcze, potrawy i napoje zalecane oraz te, których nale-

˝y unikaç lub je ograniczaç

Produkty, potrawy,

napoje i desery

Zalecane

Nie zalecane

Pieczywo

zawierajàce du˝o w∏ók- zawierajàce ma∏o w∏ók-

na roÊlinnego; czerstwe: na roÊlinnego;

razowe ˝ytnie (chleb Êwie˝e: pszenne, jasne

„wytrawny graham”, „li- bu∏ki, chleb razowy na

tewski”), pumpernikiel, miodzie, pieczywo pó∏-

chleb z otr´bami, sitko- cukiernicze w niewiel-

wy, pieczywo chrupkie kich iloÊciach, sucharki

lecytynowe

Kasze

zawierajàce du˝o w∏ók- zawierajàce ma∏o w∏ók-

na roÊlinnego: grube na roÊlinnego: manna,

kasze (gryczana, j´cz- krakowska, kukurydzia-

mienna, jaglana – nie-

na, ry˝

przecierana), kie∏ki

pszenne

cd. tab. 3

Produkty, potrawy,

napoje i desery

Zalecane

Nie zalecane

Màka zawierajàca du˝o w∏ók- zawierajàca ma∏o w∏ók-

na roÊlinnego: pszenna, na roÊlinnego: pszenna

˝ytnia niskiego prze- wysokiego przemia∏u,

mia∏u kukurydziana, ziemnia-

czana

Mi´sa z ma∏à zawartoÊcià z du˝à zawartoÊcià

t∏uszczu (chude): wo∏o- t∏uszczu (t∏uste): wie-

wina, ciel´cina, konina, przowina, baranina,

królik podroby, dziczyzna

W´dliny, wyroby chuda szynka (wo∏owa z du˝à zawartoÊcià

w´dliniarskie

gotowana, kanapkowa), t∏uszczu: salami, kaba-

pol´dwica

nosy, parówki, szynka

wieprzowa gotowana,

szynka wiejska

Konserwy

szynka konserwowana wszystkie pozosta∏e

mi´sne

(nie mielona), ciel´cina

i pó∏mi´sne

w galarecie

Ryby

z ma∏à zawartoÊcià z du˝à zawartoÊcià

t∏uszczu (chude): dorsz, t∏uszczu (t∏uste): Êledê

sandacz, szczupak,

w oleju, w´gorz w´dzo-

karp Êwie˝y, leszcz,

ny, sardynka w oleju,

karaÊ (wybieraç goto-

w´gorz Êwie˝y; pasztet

wane)

rybny homogenizo-

wany

Drób

z ma∏à zawartoÊcià z du˝à zawartoÊcià

t∏uszczu (chudy): indyk, t∏uszczu (t∏usty): g´si,

kurczak, kura, brojler,

kaczki, dzikie ptactwo

go∏àb, drób w postaci

rozdrobnionej (rolady,

pulpety, gulasz drobno

siekany)

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: