STUDIUM PRZYPADKU
Początek roku szkolnego rozpoczyna się dla dzieci 6-letnich w grupie „0” okresem adaptacji. W tym czasie dzieci poznają się wzajemnie, zapoznają się z przedszkolem, rówieśnikami i swoją wychowawczynią. Jest to okres, w którym wychowawczyni prowadzi obserwację poszczególnych dzieci: ich zachowania w czasie zabawy, posiłków, kontaktów z rówieśnikami. Prowadzi się także obserwację każdego dziecka na podstawie różnych arkuszy obserwacyjnych- czy to stworzonych samodzielnie na potrzeby placówki, czy też gotowych np. Janiny Kołsut. Podsumowanie takiego arkusza obserwacyjnego pozwala nauczycielce uzyskać pogląd na poziom poszczególnych funkcji i sprawności danego dziecka, z drugiej na mankamenty jego rozwoju emocjonalno-społecznego. Jest to dla nauczycielki podstawa do ukierunkowania pracy stymulującej rozwój dziecka oraz uzasadnienie do ewentualnego kierowania niektórych dzieci do Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej.
Bardzo ważne w grupie 6-latków jest także zbadanie dzieci w celu wyłonienia zaburzeń mowy. By zbadać wymowę poszczególnych dzieci w grupie posłużono się obserwacją w czasie wypowiedzi swobodnych, albumem obrazkowym stworzonym wg. poszczególnych grup głosek w nagłosie, w śródgłosie, w wygłosie wyrazów, kwestionariuszem do badania dzieci z błędami wymowy. Wyniki powyższych badań były podstawą do rozpoczęcia pracy stymulującej prawidłową wymowę.
DIAGNOZA. PROJEKT PRACY STYMULUJĄCEJ
Jeden chłopiec z grupy 6-latków błędnie wymawiał głoskę r . Należało poprawić wymowę tej głoski.
Indywidualną pracę stymulującą będą poprzedzać każdorazowo ćw. oddechowe i ćw. słuchu fonematycznego.
Następnie będą prowadzone z dzieckiem ćw. usprawniające narządy artykulacyjne, których celem będzie przygotowanie narządów mowy (język i wargi) do rozpoczęcia ćw. wymowy głoski błędnej. Ćw. głoski błędnej r rozpoczną się od ćw. przygotowujących język do drgań związanych z wymową tej głoski. Następnie głoska r będzie ćwiczona z samogłoskami w różnych układach. Później w wyrazach w różnych pozycjach. Na końcu będzie utrwalana.
PRAKTYCZNA REALIZACJA PROJEKTU
Ćw. oddechowe i ćw. słuchu fonematycznego przeprowadzano z całą grupą codziennie w ranku po 5 min. każde ćwiczenie. Co tydzień wprowadzano nowe ćwiczenie o zwiększonym stopniu trudności, powtarzając również ćwiczenie poprzednie.
1. ćw. mobilizujące wyłącznie aparat oddechowy
2. oddychanie brzuszno-przeponowe
3. łączenie ćw. oddechowych z ruchami rąk, nóg, tułowia
4. j.w.
5. ćw. oddechowe z jednoczesnym wypowiadaniem pojedynczych głosek
6. j.w.
7. ćw. oddechowe związane z mówieniem i śpiewaniem
Ćw. słuchu fonematycznego
1. różnicowanie głosek opozycyjnych
2. ćw. analizy i syntezy słuchowej
Indywidualną pracę stymulującą z chłopcem z błędną wymową głoski r prowadzono dwa razy w tygodniu po ćwiczeniach ogólnych, w czasie zabaw dowolnych.
Ćw. prowadzono w ściśle określonej kolejności. Do następnego etapu ćwiczeń przechodzono dopiero gdy etap poprzedni był dobrze utrwalony.
1. Ćw. usprawniające motorykę narządów mownych (ćw. języka i warg)
2. Ćw. przygotowujące język do drgań związanych z wymową głoski r(ćw. głoski r w
izolacji.
3. Ćw. głoski z samogłoskami w różnych pozycjach i układach
4. Ćw. głoski w wyrazach w nagłosie, w śródgłosie, w wygłosie
5. Utrwalenie ćwiczonej głoski
WERYFIKACJA DIAGNOZY I PROJEKTU W TOKU DZIAŁALNOŚCI PRAKTYCZNEJ
W trakcie ćwiczeń stymulujących stwierdzono, że chłopiec ma zbyt duże trudności w ich wykonywaniu. Już ćwiczenie usprawniające język sprawiało mu trudności, jego język był zbyt szeroki, zbyt duży, dlatego powstały problemy z wykonywaniem ruchów językiem. Próby przygotowania języka do drgań, powtarzanie określonych dźwięków nie dały pozytywnych rezultatów.
Mimo systematycznej i cierpliwej pracy trzeba było przerwać ćwiczenia, były one zbyt dużym problemem dla chłopca.
Podejrzewano u niego wadę wymowy, dlatego został skierowany za zgodą rodziców do logopedy.
Opracowanie i realizacja Danuta Pilch
beatam.5554