Wykład I
FIZJOTERAPIA KARDIOLOGICZNA W ROZNYCH SYTUACJACH KLINICZNYCH
Rehabilitacja pacjentów po przezskórnych interwencjach wieńcowych PCI
Wpływ przezskórnych interwencji wieńcowych PCI na fizjoterapię zależy od:
- Sytuacji klinicznej w której wykonano zabieg
- Stanu klinicznego pacjenta po zabiegu
- Osiągniętego stopnia rewaskularyzacji
- Obecności lub nieobecności powikłań w miejscu wkłucia (krwawienie, krwiak, powikłania zakrzepowe i/lub zapalne, przetoki)
Wystąpienie powikłań zmusza do indywidualizacji postępowania i wydłuża I okres rehabilitacji.
W pozostałych sytuacjach, gdy PCI jest zaplanowanym wcześniej zabiegiem, występują nastepujące odmienności:
- Fizjoterapia przed zabiegiem
- Skrócenie pierwszego etapu KRK w przypadku braku powikłań
Stan kliniczny pacjenta po PCI w celu realizacji II i III etapu rehabilitacji określa się wg ogólnych zasad KRK.
Rehabilitacja pacjentów po pomostowaniu aortalno – wieńcowym CABG (Coronary Artery Bypass Graft):
Przygotowanie przedoperacyjne
Cel:
- Zmniejszenie ryzyka powikłań zatorowo – zakrzepowych
- Zmniejszenie powikłań ze strony układu oddechowego
- Utrzymanie sprawności mięśni obwodowych w celu szybkiego uruchomienia pacjenta po zabiegu
- Minimalizacja stresu pooperacyjnego
- Edukacja pacjenta na temat istoty zabiegu i procesu pooperacyjnego
- Trening mięśni oddechowych
- Nauka oddychania torem brzusznym
- Nauka efektywnego kaszlu
- Lekkie ćwiczenia fizyczne dostosowane do stanu chorego
- Przygotowanie psychoterapeutyczne
Okres pooperacyjny etap I:
- Do osiągnięcia stanu klinicznego umożliwiającego samodzielne opuszczenie szpitala. Usprawnianie wg modelu:
o A2 – przebieg niepowikłany
o B – przebieg powikłany
- Miejsce rehabilitacji:
o Sala intensywnego nadzoru 2 – 3 dni
o Oddział kardiochirurgiczny od 3 – 7 dnia
o Oddział kardiochirurgiczny, kardiologiczny, chorób wewnętrznych lub rehabilitacji kardiologicznej od 7 dnia
Okres pooperacyjny etap II:
Powinien trwać 6 tygodni, a w przypadkach powikłanych moze byc wydłużony do 8 – 12 tygodni. Powinien rozpocząć się w przypadkach niepowikłanych po 10 dniach od zabiegu.
Rekonwalescencja – około 7 – 10 dni
- Pielęgnacja ran
- Delikatne ćwiczenia oddechowe (z wyjątkiem ćwiczeń rozciągających mostek i ćwiczeń na brzuchu)
- Ćw. Ułożeniowe kończyn dolnych wspomagające poprawę odpływu żylnego (szczególnie z kończyny, z której pobrano kończynę)
- Delikatna fizykoterapia zmniejszajaca bolesność klatki piersiowej (zalecane ciepło i lekki masaż)
- Ćw ogólnokondycyjne
Program treningowy - minimum 3 tygodnie:
- W 3 tyg po zabiegu test wysiłkowy - do 70% tętna maksymalnego lub do osiągnięcia poziomu umiarkowanego zmęczenia – 13 punkt wg skali Borga
- Od 3 tyg po zabiegu pacjenci mogą być włączeni do odpowiedniego modelu kinezyterapii zgodnie z tolerancją wysiłku stwierdzoną w teście wysiłkowych i stopniem ryzyka zdarzeń sercowych
- U pacjentów u których wykonano sternotomię, ćw górnej połowy ciała powodujące rozciągnięcie mostka należy rozpoczynać nie wcześniej niż 3 miesiące po zabiegu
- Na zakończenie II etapu rehabilitacji należy wykonać submaksymalna próbę wysiłkową (do osiągnięcia 85% tętna maksymalnego lub do 15 punktów wg skali Borga) lub test typu „symptom limited” (patrz odpowiedni rozdział) hmmm...
Okres pooperacyjny etap III: zgodnie z ogólnymi zasadami KRK
Fizjoterapia pacjentów ze stymulatorem serca
- Prawidłowo działający stymulator praktycznie nie powinien wpływać na zasady definiowania i realizację zadań kinezyterapeutycznych
- Zaburzenia stymulacji mogą byc jednak niebezpieczne. Dlatego rozpoczęcie kinezyterapii wymaga naszej pewności co do stymulatora
- Z tego powodu koniecznym jest:
o Sprawdzenie aktualnych wyników badań stymulacji, wnikliwy wywiad w kierunku objawów mogacych wskazywać na zaburzenia stymulacji (omdlenia, zawroty głowy, napady kołatania serca)
o Wykonanie spoczynkowego elektrokardiogramu
o Analiza funkcji stymulatora w trakcie wstępnego testu wysiłkowego
o Analiza funkcji stymulatora w trakcie wykonanego przed rozpoczeciem treningu badania holterowskiego
- Należy ograniczyć ćw angażujące kończynę górną po stronie wszczepionego stymulatora
- Częstym problemem jest kwestia zastosowanie elektroterapii w leczeniu schorzeń współistniejacych, szczególnie narządu ruchy. Producenci aparatów do elektrot. Nie zezwalają na zastosowanie ich produktów u tych pacjentów bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem. W związku z tym należy rozważyć mozliwość zastosowania innych alternatywnych do elektroterapii metod leczenia.
Rehabilitacja pacjentów z nadciśnieniem tętniczym
- Zalecając trening u chorych z nadciśnieniem należy kierować się ogólnie przyjetymi zasadami
- Regularny wysiłek w zależności od wieku pacjenta oraz towarzyszących chorób i powikłań narządowych, powinien mieć małą lub umiarkowaną intensywność. W badaniach u chorych z niepowikłanym nadcisnieniem wykazano, że mały i umiarkowany wysiłek powoduje identyczne lub nawet większe efekty hipotensyjne niż ciężki trening
- Regularne wykonywanie ćw fizycznych może powodować konieczność zmniejszania dawek leków hipotensyjnych
- W celu obniżenia ryzyka związanego z treningiem fizycznym należy:
o Wykluczyć obecność nadmiernie presyjnej reakcji na wysiłek
o Unikać nagłego początku ćw fiz
o Nie stosować krótkotrwałych wysiłków o duzej intensywności
o U osób z ciężkim nadciśnieniem nie stosować wysiłków izometrycznych i treningu siłowego
- Ważnym zagadnieniem dot nadcisnienia w rehabilitacji kardiologicznej i prewencji wtórnej, są zmiany nadcisnienia tętniczego po zawale serca, które u pacjentów z nadcisnieniem tętniczym może obniżyć się nawet do wartości prawidłowych. W takich przypadkach terapia hipotensyjna może być na dłuższy okres wstrzymana, o ile ciśnienie z powrotem nie ulegnie podwyzszeniu
jowa33