Zofia Kossak, Bursztyny[1]
Propozycja cyklu lekcji z lekturą
Temat: Wielki konkurs. Czy znam lekturę Z. Kossak Bursztyny?
Czas: 2 godziny lekcyjne
Cele lekcji:
· sprawdzenie umiejętności czytania ze zrozumieniem
· łączenie wiedzy z różnych dziedzin – literatury i historii
· wyszukiwanie informacji w tekście
· analiza i interpretacja tekstu
· uzasadnianie własnego zdania, stosowanie słownictwa typowego dla argumentacji
Metody, techniki:
· praca z tekstem
· tworzenie własnego tekstu
· wchodzenie w rolę, żywy obraz
· uzupełnianie tabel
Formy pracy:
· zespołowa
· indywidualna
· zbiorowa
Materiał:
· Załącznik nr 1
· Załącznik nr 2
· Wydruk zadań dla uczniów/zespołów (II wersja konkursu)
Informacje o pracy domowej:
Każdy uczeń przynosi na lekcję 3–5 pytań związanych z treścią lektury. Każde pytanie jest zapisane na osobnej kartce. Do każdej kartki z pytaniem musi być dołączona druga, na której jest zapisana odpowiedź na dane pytanie (wraz ze wskazaniem miejsca w tekście, gdzie znajduje się potwierdzenie informacji: tytuł opowiadania, numer strony). Na dole każdej kartki z pytaniem powinien się znaleźć podpis ucznia, który je opracował.
Przebieg lekcji:
Nauczyciel wybiera wersję oraz dostosowuje czas przeznaczony na wykonanie zadań do poziomu umiejętności uczniów w danej grupie.
Wersja I (łatwiejsza):
Podział klasy na dowolną liczbę rywalizujących zespołów. Nauczyciel czyta zadania i przydziela punkty.
Wersja II (trudniejsza):
Wybór dwu zespołów uczestniczących w rywalizacji oraz przydzielenie pozostałym osobom ról: widowni, dziennikarzy, ekspertów, sędziów, sekretarza, osoby prowadzącej konkurs.
Zespoły i zadania:
Zespoły zawodników – udział w konkursie, udzielanie odpowiedzi na pytania.
Widownia – podział na kibiców wybranej drużyny; obserwacja przebiegu konkursu, pomoc zawodnikom jednej z drużyn przewidziana regulaminem.
Dziennikarze – obserwacja przebiegu konkursu, przygotowanie wywiadu z uczestnikiem zdarzenia (osobą z widowni, ekspertem, sędzią, sekretarzem, prowadzącym konkurs) lub relacji z konkursu.
Eksperci – porządkowanie zebranych wcześniej pytań z treści lektury i wybranie 10 najciekawszych pytań lub ustalenie zasad losowania, potwierdzanie poprawności udzielanych odpowiedzi lub wskazywanie błędów.
Sędziowie – konsultacja z ekspertami, przydzielanie punktów zawodnikom.
Sekretarz – protokołowanie zdobytych przez drużyny punktów i ich podsumowanie.
Prowadzący konkurs – rozpoczyna i kończy konkurs, czyta pytania, przedstawia zadania dla zespołów, czuwa nad przebiegiem konkursu, pilnuje czasu przeznaczonego na udzielenie odpowiedzi, ogłasza wynik rywalizacji.
Zadania dla uczniów:
I. Zawodnicy
· Wybierzcie lidera odpowiedzialnego za pracę zespołu.
· Udzielcie odpowiedzi na pytania (1. i 2. etap) oraz wykonajcie zadania (3. etap).
II. Widownia
· Podzielcie się na kibiców rywalizujących zespołów.
· Obserwujcie przebieg konkursów, w razie konieczności udzielcie poprawnej odpowiedzi w imieniu swojego zespołu (1. i 2. etap).
III. Dziennikarze
· Uważnie obserwujcie przebieg konkursu i sporządzajcie notatki.
· Po zakończeniu rywalizacji zespołów napiszcie wywiad z uczestnikiem zdarzenia (osobą z widowni, ekspertem, sędzią, sekretarzem lub osobą prowadzącą konkurs) albo zredagujcie relację z przebiegu konkursu.
IV. Eksperci
· Spośród zebranych na początku lekcji pytań uczniów wybierzcie 10 takich, które ze względu na poprawność językową i właściwy poziom trudności mogą być wykorzystane w 1. etapie konkursu. Podzielcie je tak, aby w puli pytań dla danego zespołu nie znalazły się te, których autorami są zawodnicy reprezentujący ów zespół.
· Czuwajcie nad poprawnością odpowiedzi zawodników.
· Koncentrujcie zgłaszane przez sędziów wątpliwości w ocenie odpowiedzi i zadań zespołów.
V. Sędziowie
· Odwołując się do klucza odpowiedzi, przyznajcie punkty za udzielone przez zespoły odpowiedzi i wykonane przez nie zadania.
· W razie braku jednomyślności konsultujcie decyzje z ekspertami.
VI. Sekretarz
· Protokołuj zdobyte przez drużyny punkty.
· Zsumuj punkty uczestników konkursu po zakończeniu rywalizacji.
VII. Prowadzący konkurs
· Czuwaj nad przebiegiem konkursu.
· Przywitaj uczestników.
· Poinformuj o zasadach konkursu i jego etapach.
· Odczytaj pytania i polecenia do zadań dla zespołów.
· Pilnuj czasu przeznaczonego na udzielenie odpowiedzi i dbaj o porządek pracy zawodników.
· Ogłoś wyniki konkursu.
Nauczyciel pomaga, organizuje pracę i ocenia zespoły.
Regulamin konkursu:
· Konkurs ma na celu sprawdzenie czytania ze zrozumieniem lektury oraz doskonalenie umiejętności pracy w grupie.
· W rywalizacji biorą udział dwa trzy- lub czteroosobowe zespoły, które wybierają swojego lidera.
· Lider mobilizuje zespół do pracy, udziela odpowiedzi po uprzedniej konsultacji z grupą lub wyznacza osobę odpowiadającą na pytania.
· Konkurs składa się z trzech części. Są to: pytania ekspertów (1. etap), rozpoznawanie fragmentów (2. etap), zadania dla grup (3. etap).
· Zespoły odpowiadają na pytania oraz prezentują efekty swojej pracy naprzemiennie, nad czym czuwa prowadzący konkurs i nauczyciel.
· W 1. i 2. etapie możliwe jest udzielenie odpowiedzi przez osobę z widowni, która zdobywa punkt dla zespołu zgłaszającego potrzebę takiej pomocy, ale nie może się to powtórzyć więcej niż 3 razy w ciągu całego konkursu. Jeżeli zespół wykorzysta możliwość regulaminowej pomocy, a nie potrafi udzielić poprawnej odpowiedzi, nie zdobywa punktu.
Przebieg konkursu
Etap 1. Pytania ekspertów.
Każdy zespół odpowiada kolejno na 5 pytań zadawanych przez ekspertów. (Lista pytań powstaje wcześniej na drodze eliminacji pytań zebranych w klasie na początku lekcji przed rozpoczęciem konkursu. Eksperci nie mogą zadać tych pytań, które przygotowali zawodnicy danego zespołu). Za każdą poprawną odpowiedź zespół otrzymuje 1 punkt.
Etap 2. Rozpoznawanie fragmentów (załącznik nr 1).
Zespoły otrzymują zestawy fragmentów do rozpoznania. Każdy zestaw zawiera trzy fragmenty, po jednym w każdej kategorii: fragment A – zawodnicy rozpoznają bohatera, o którym mowa w tekście, fragment B – zespoły ustalają, kto się wypowiada w tekście; fragment C – uczestnicy konkursu rozpoznają przedstawioną sytuację (odpowiadają na pytania: co to za wydarzenie?, kiedy i gdzie miało miejsce?, kto w nim uczestniczy – należy podać 2 najważniejsze postacie uczestniczące w wydarzeniu). Po upływie przydzielonego czasu (około 1 minuty) przedstawiciele zespołów udzielają odpowiedzi.
Etap 3. Zadania dla zespołów (załącznik nr 2).
Zadania:
A) łączenie postaci z wydarzeniem, w którym ta postać brała udział
B) uzupełnianie informacji w tabeli (data, wydarzenie, tytuł opowiadania)
C) przygotowanie żywego obrazu ilustrującego jakąś sytuację opisaną w lekturze jako zagadka dla przeciwnego zespołu
Punktacja
etap
typ zadania
punktacja
I
pytania ekspertów
za każdą poprawną odpowiedź 1 pkt
II
rozpoznawanie fragmentów:
fragment A – o kim mowa?
fragment B – kto mówi?
fragment C – jaka to sytuacja?
1 pkt za rozpoznanie bohatera
1 punkt za rozpoznanie osoby mówiącej w tekście
2 pkt za pełną odpowiedź (jakie to jest wydarzenie/sytuacja – nazwij to wydarzenie?, gdzie i kiedy miało miejsce? kto w nim uczestniczy – wymień 2 najważniejsze postaci?
Za 2-3 informacje przyznajemy 1 punkt, za 4 informacje – 2 punkty.
III
zadania dla zespołów
A. połączenie postaci z wydarzeniem
B. tabela
C. żywy obraz
za 5–6 poprawnych odpowiedzi – 3 pkt
za 5–6 informacji (data, wydarzenie, tytuł opowiadania) – 3 pkt, za 4 – 3 informacje – 2 pkt, 2 informacje – 1 pkt
1 pkt za rozpoznanie sytuacji + 1 pkt za rozpoznanie 2 uczestników zdarzenia + 1 pkt za podanie czasu zdarzenia (uczeń podaje dokładną datę lub wiek, lub wskazuje władcę, który panował, kiedy wydarzenie miało miejsce)
maksymalna liczba punktów w poszczególnych etapach
...
maksiulo