Agatha Christie - życie i twórczość pisarki.doc

Agatha Christie (Agatha Mary Clarissa Miller Christie) – pisarka, autorka przeszło 60 powieści kryminalnych i szpiegowskich. Urodziła się 15 września 1891 roku w angielskim mieście Torquay, zmarła 12 stycznia 1976 roku w Londynie.

Agatha Christie część swojego wczesnego życia spędziła w Paryżu, gdzie odbywała studia muzyczne. Uczyła się również rysunku. Jednym z jej pierwszych utworów literackich był Snow upon the Desert z 1909 roku. W 1912 pisarka poznaje swojego przyszłego męża Archibalda Christie. Dwa lata później, w czasie I wojny światowej, gdy jej Archibald walczy na froncie Agatha Miller działa w Ochotniczym Komitecie Pomocy. Pobierają się 24 grudnia 1914 roku. Po zakończeniu wojny państwo Christie przeprowadzają się do Londynu, gdzie na męża Agathy czeka praca w Ministerstwie Lotnictwa. W 1919 roku na świat przychodzi córka państwa Christie – Rossalind.

Pierwsza powieść autorki – Tajemnicza historia w Styles ukazała się w 1920 roku. Pojawił się w niej po raz pierwszy detektyw Herkules Poirot.

W 1924 roku ukazał się Mężczyzna w brązowym garniturze  – wynik podróży, którą autorka odbyła w raz z mężem przez Afrykę Południową, Australię, Hawaje i Kanadę w 1922. Również w roku 1924, pisarka opublikowała swój pierwszy tom wierszy: Road of Dreams.

Szczególną sławę Agacie Christie przyniosła powieść Zabójstwo Rogera Ackroyda opublikowana w 1926 roku. Niestety w tym samym czasie umiera matka Agaty, a małżeństwo wisi na włosku. Kobieta opuszcza dom na dziesięć dni i ukrywa się w hotelu pod fałszywym nazwiskiem, co wzbudza żywe zainteresowanie prasy.

W roku 1928 powstają pierwsze adaptacje filmowe powieści Christie.

W 1930 roku powstaje pierwsza powieść Agathy Christie, w której pojawia się postać panny Murple (Morderstwo na plebanii). Pisarka poznaje Maxa Mallowana – młodszym od niej o 14 lat archeologiem, którego poślubia jeszcze w tym samym roku. W czasie małżeństwa wyjeżdża w raz z nim na wykopaliska do Iraku, później do Syrii. Podróże te były inspiracją m. in. dla powieści: Morderstwo w Orient Expressie, Niedokończony portret (powieść autobiograficzna, napisana pod pseud. Mary Wastmacott), Morderstwo w Mezopotamii, Karty na stół i Śmierć na Nilu.

Podczas wybuchu II wojny światowej, po ukazaniu się słynnych Dziesięciu Murzynków, Agatha zgłosiła się do pracy w aptece, w rodzinnym mieście Torquay. Jej córka wychodzi za mąż w 1941 roku za majora Huberta Pricharda, w dwa lata później rodzi im się syn – Mathew. Rok później mąż Rossalind ginie na froncie.

Agatha Christie za swoją działalność twórczą otrzymała w USA nagrodę dla najlepszego pisarza literatury detektywistycznej. Została przewodniczącą Klubu Detektywów i otrzymała tytuł honoris causa na uniwersytecie w Exeter.

Po jej śmierci wydano Autobiografię oraz wspomnienia męża Maxa Mallowana.

NIEKTÓRE POWIEŚCI AGATHY CHRISTIE W RAZ Z OMÓWIENIEM

à Tajemnicza historia w Styles (The Mysterious Affair at Styles, 1920) – powieść detektywistyczna, w której po raz pierwszy pojawia sie postać detektywa Herlulesa Poirot. Akcja dzieje się podczas I wojny światowej. Narrację prowadzi jeden z uczestników opowieści – Hastings. Tytułowa Styles Court to rezydencja, w której panuje dość nieprzyjemna atmosfera. Na domiar złego właścicielka posiadłości zostaje otruta. Przebywający wówczas w rezydencji Arthur Hastings proponuje usługi swojego przyjaciela detektywa Poirot. Podejrzanym zostaje dwadzieścia lat młodszy małżonek zmarłej i syna, który kłócił się z nią w dzień przed śmiercią. Mordercą okazuje się maż - Alfred Inglethorp, któremu pomaga służąca Ewelina Howard.

à Tajemniczy przeciwnik (The Secret Adversary, 1922) – powieść kryminalna, rozgrywająca się w latach 1915-1920, gdzie po raz pierwszy pojawia się para detektywów - Tommy Beresford i Tuppence Cowley.

à Morderstwo na polu golfowym (Murder on the Links,1923) – Ponownie pojawia się Herkules Poirot i Arthurem Hastingsem, który poznaje swoją przyszłą żonę Dulcie Duveen.

à Mężczyzna w brązowym garniturze (The Man In The Brown Suit lub Mystery Of The Mill House) – powieść z 1924 roku, w której pojawia się postać pułkownika Race, inspirowana podróżami Christie.

àWielka czwórka (The Big Four, 1927) – powieść kryminalna, w której śledztwo prowadzi Herkules Poirot. Wielka Czwórka jest organizacją przestępczą, a na jej czele stoją bardzo wpływowe osoby.

à Tajemnica Błękitnego Expressu (The Mystery of the Blue Train, 1928) – pierwotna wersja opowiadania Ekspres do Plymouth ze zbioru opowiadań Agathy Christie wydanego w 1974 roku: Wczesne sprawy Poirota.

à Morderstwo na plebanii (The Murder at the vicarage, 1930) – powieść kryminalna wprowadzająca po raz pierwszy postać panny Murple. Sprawa którą zajmuje się detektywka toczy się wokół morderstwa pułkownika, którego ciało znalazł proboszcz w swoim gabinecie.

à Tajemnica Sittaford (The Sittaford Mystery lub The Murder at Hazelmor, 1931)

à Samotny Dom (Peril at End House, 1932) – ekranizacja w 1990 roku przez ITV. W roli detektywa Herkulesa Poirot obsadzony został David Suchet.

à Morderstwo w Orient Expressie (Murder on the Orient Express/Murder on the Calais Coach, 1934) – powieść detektywistyczna, z początku publikowana w odcinkach. Znów pojawia się postać Herkulesa Poirot.

FABUŁA: Hercules Poirot planuje podróż powrotną z Azji do Europy pociągiem Orient Express. Okazuje się, że jest kłopot z miejscem. Pociąg jest zatłoczony, a wszystkie przedziały zarezerwowane. Poirot korzysta z uprzejmości przyjaciela – Bouca  – dyrektora Compagnie Internationale des Wagons Lits i udaje mu się znaleźć wolny przedział.

W czasie jazdy, do detektywa zwraca się amerykański milioner, Samuel Ratchett, który twierdzi, że dostaje listy z pogróżkami i prosi go o odnalezienie autora anonimów. Hercules Poirot odmawia. Na drugi dzień Ratchetta znajdują zasztyletowanego w swoim przedziale. Podejrzanych jest ok. dwunastu osób. Są nimi pasażerów przedziału, bo drzwi do innych części pociągu pozostawały zamknięte, a sprawca nie mógł uciec na żadnej ze stacji (pociąg wpadł w nocy w śnieżne zaspy i utknął w okolicy Bałkanów).

Każdy z podejrzanych ma dobre wytłumaczenie. W czasie śledztwa Poirot dowiaduje się też nieciekawych rzeczy o zamordowanym (fałszywe nazwisko, kryminalna przeszłość). Całe podejrzane towarzystwo okazuje się winne zbrodni, ponieważ w jakimś stopniu byli związani z rodziną Armstrongów, których córka została zamordowana z winy Ratchetta (zabójstwo miało być zemstą).

à A.B.C. (The ABC Murders, 1936) – powieść z Herkulesem Poirot, który zajmuje się serią morderstw dokonywanych alfabetycznie w Anglii. Morderca przy zwłokach zostawia rozkład jazdy pociągów, w którym stacje są ułożone w porządku  alfabetycznym, stąd nazwa "ABC". Przed zbrodnią, morderca przysyła Poirot list ze wskazówkami, służącymi jego wytropieniu. Detektyw dochodzi kolejno do czterech alfabetycznych zbrodni. Z początku aresztowana zostaje niewłaściwa osoba, a Herkules dochodzi do wniosku, że wśród morderstw chodziło tylko o jedną osobę. Mordercą okazał się brat jednej z ofiar na literę C, który liczył na spadek po bracie.

àDziesięciu małych Murzynków (Ten Little Niggers, 1939) – powieść, której akcja toczy się na odludnej wyspie. Pan Owen zaprasza nią ośmiu gości. Pozornie nie są oni ze sobą powiązani. Gdy przyjeżdżają, okazuje się, ze nie ma gospodarza. Służący postępują jednak wg danych im instrukcji odtwarzają płytę, na której Owen oskarża wszystkich gości o zbrodnie; jednak żadnej z nich nie można udowodnić. Każda osóba znajduje w swoim pokoju wierszyk o znikających Murzynkach, a w nocy zaczyna się zabawa.

Goście zostają zamordowani w różny sposób (cyjanek potasu, uderzenie w głowę). Gospodarz musi być wśród nich.