Lew Szestow - Na szalach Hioba.pdf - mordohaj

Lew Szestow

Na szalach Hioba

Lew Szestow

Na szalach Hioba

Przełożył Jacek Chmielewski

FUNDACJA

E T H El

Warszawa 2003

Duchowe wędrówki

Źródło przekładu:

Na wiesach Iowa. Stranstwowanija po duszam, Paris 1975

by: Jacek Chmielewski, Warszawa 2003

by Fundacja Aletheia, Warszawa 2003

Redakcja Ewa Matuszczyk

Książka ukazała się dzięki pomocy finansowej Fundacji

im. Stefana Batorego oraz Open Society Institute

w Budapeszcie w ramach „East Translates East Project"

ISBN 83-89372-06-1

O, gdyby zważono udrękę moją i położono na

szali całą nędzę moją!

Byłyby cięższe niż piasek morski, dlatego są

[szalone] 1 moje słowa.

Wielka i ostateczna wałka czeka ludzką duszę.

Plotyn I, 6, 7 3

1 W cytowanym przekładzie: „gwałtowne". „Szalone", nie wy stępujące

w żadnym z polskich przekładów Księgi Hioba, wydają się jednak bliższe

intencjom samego Szestowa, który jednemu z rozdziałów niniejszej książki

nadał tytuł Szalone mowy, zaczerpnięty z tego samego fragmentu Księgi

Hioba, po raz kolejny użytego przez autora jako motto. [Wszystkie

przypisy oznaczone cyframi pochodzą od tłumacza, przypisy oznaczone

gwiazdkami — od Szestowa lub francuskiego wydawcy].

2 Księga Hioba, przeł. z hebrajskiego Czesław Miłosz, Paris 1980, s. 76.

3 W polskim przekładzie Ennead : „A tutaj czeka dusze także największa

i ostateczna walka o to, do czego zmierzał cały trud, ażeby mianowicie nie

zostały pozbawione najlepszego i najcudniejszego «widoku»: szczęsny

w pełni szczęsnego widzenia ten, kto go dostąpi, niepocieszony zaś, kto nie

dostąpi". Plotyn, Enneady, przeł. Adam Krokiewicz, Warszawa 1959,1.1,

s. 112.

Księga Hioba 6, 2-3 2

NAUKA I SWOBODNE POSZUKIWANIE

(Zamiast wstępu)

Przypomina się stara, wszystkim znana, ale przez wszystkich

zapomniana, opowieść. Mądra kobieta z Tracji, widząc, jak

śledzący niebieskie tajemnice Tales wpadł do studni, szczerze

śmiała się ze starego dziwaka: nie potrafi dojrzeć, co znajduje się

pod nogami, a wyobraża sobie, że dojrzy, co znajduje się na

niebie 1 ...

Wszyscy rozsądni ludzie rozumują tak samo jak Tracjanka.

Wszyscy są przekonani, że ordo et connexio rerum 2 na niebie

pozostaje takie samo jak na ziemi. Nawet filozofowie, którzy, jak

należy sądzić, nie bez podstaw przysłuchiwali się zawsze sądom

rozumnych ludzi, od dawna już dążą do ustanowienia prawa

ciągłości zjawisk we wszechświecie. Sam Tales, bohater przyto-

czonej właśnie przez nas anegdoty, sam Tales był tym, któremu po

raz pierwszy przyszła do głowy myśl o jedności wszechświata.

I zupełnie możliwe, że kiedy, wpadłszy do swojej studni, usłyszał

wesoły śmiech młodej dziewczyny, z przerażeniem poczuł, że

„słuszność" znajduje się po jej stronie, że nawet ten, a może właśnie

przede wszystkim ten, kogo niepokoją tajemnice nieba, powinien,

naprawdę powinien patrzeć pod nogi.

1 „O Talesie powiadają [...], że gdy gwiazdy badał i w niebo patrzył,

a w studnię wpadł, wtedy pewna fertyczna pokojówka z Tracji miała go

wyśmiewać, że mu się zachciewa wiedzieć, co się dzieje na niebie, a nie

widzi tego, co ma przed nosem i pod nogami". Platon, Teajtet (174b), w:

tenże, Dialogi, przeł. Władysław Witwicki, Kęty 1999, t. II, s. 377. Por.

także: Ezop, Bajka 40 (Astrolog), w: Bajki Ezopowe, przeł. i oprać. Marian

Golias, Wrocław 1961, s. 20.

2 „Porządek i związek idei jest taki sam, jak porządek i związek rzeczy".

Benedykt de Spinoza, Etyka (II, 7), przeł. Ignacy Myślicki, Warszawa

1954, s. 71.

Lew Szestow - Na szalach Hioba.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: