Pedagogika specjalna.doc

1 co to jest wczesa interwencja i jakie ma cele?

2.omow w punktach metode osrodkow pracy M.Grzegorzeskiej

3 do jakich instytucji nalezy sie zwrócic rodzic dziecka o specjalnych potrzebach edukacyjnych

4.wsrod osob z uszkodzonym wzrokiem wyrozniamy

-

-

5.podaj głowne zasady prowadzenia zajec terapeutycznych

6.widzenie obwodowe i widzenie centralne

7.wymien stadia procesu przystosowania sie do niepelnosprawnosci

8wymien rodzaje postaw rodzicow wobec niepelnosprawnych dzieci

9w przezyciach rodzicow po wykryciu u dziecka niepelnosprawnosci mozna wyroznic kilka okresow jakie to okresy i wymien je

10 wymien metody nauczania i wychowania osob niepelnosprawnych

11literatura na egzamin z czego korzystales/as

12pojecia; habituacja ortodydaktyka kompensacja rewalidacja

13wymien przyczyny okoloporodowe uposledzen

14 czym sie charakteryzyje dziecko z zespolem downa?

15 czym sie charakteryzuje sie dziecko z zespolem aspergera?

16czym sie char.dziecko autystyczne

17opieka nad osoba  uposledzona obejmuje okresy; wymiej je

18przyczyny uposledzenai umyslowego

19klasyfiacja uposledzenia umyslowego wedlug swiatowej organizacji zdrowia

20wymien dzialy pedagogii specjalnej

Ad.1

-Wczesna interwencja

definiowany jest jako „zorganizowany system wielospecjalistycznej, realizowanej w zespole opieki nad małymi dziećmi wykazującymi poważne zaburzenia rozwoju”[1].  W praktyce wczesna interwencja, wspomaganie, odnosi się do: wszelkich form pomocy w zakresie diagnozy i terapii skierowanych na dziecko z zaburzonym rozwojem i jego rodzinę. W Polsce granicą wiekową dzieci objętych wczesną interwencją jest szósty  rok życia.

Podjęcie wczesnej interwencji często zapobiega pogłębianiu się zaburzeń, a odpowiednio prowadzona rehabilitacja może doprowadzić do ich zahamowania bądź całkowitej eliminacji.

-Celem wczesnej interwencji jest pomoc dzieciom z nieprawidłowym rozwojem i ich rodzinom, w przezwyciężeniu trudności z tego wynikających.

-zmniejszenie ryzyka opóźnień rozwojowych

-zmniejszenie skutków ubocznych ciążącego na dziecku upośledzenia

-pomoc rodzicom w zakresie postępowania z dzieckiem

-dostarczenie informacji z zakresu diagnozy,przyczyn kalectwa,prognoz,wiedzy na temat rozwoju dziecka.

-umozliwienie całej rodzinie przystosowania się do nowej sytuacji związanej z obecnością i postępowaniem wobec dziecka niepełnosprawnego.

Ad.2

Modele ośrodków pracy M.Grzegorzewskiej

W metodzie ośrodków pracy wyróżnia się 5 etapów:
1) zajęcia wstępne –celem jest rozładowanie napięć psychicznych uczniów, aktywizowanie do pracy lub wyciszenie, kształtowanie elementarnych pojęć czasowych (data), obserwacja otaczającego świata, wyrabianie nawyków higienicznych i doskonalenie czynności samoobsługowych, dzielenie się przeżyciami, rozwiązywanie spraw absorbujących dzieci. Ten etap to także zajęcia porządkowe –opieka nad roślinami i zwierzętami w klasie, praca dyżurnych, kontrola czystości, przygotowywanie miejsc pracy.
2) obserwacja –celem jest dokładne poznanie wybranego przedmiotu lub zjawiska. Punktem wyjścia do każdej obserwacji powinno być zainteresowanie dzieci. Proces poznania zaczyna się od obserwacji spontanicznej (dowolnej), podczas której dzieci zaspokajają swoją ciekawość. Następnie przechodzi się do obserwacji ukierunkowanej, podczas której następuje dokładne poznanie zjawiska lub przedmiotu.
3) kojarzenie –jest to etap, który zajmuje najwięcej czasu. Po dokładnym poznaniu zjawiska lub przedmiotu następuje porządkowanie, uzupełnianie i powiązanie wiadomości w logiczną całość. Kojarzenie odbywa się w czasie –poprzez porównywanie spostrzeżeń aktualnych z dawnymi i w przestrzeni –poprzez porównywanie tego, co dziecko widzi w danym miejscu z tym co widziało gdzie indziej. Na tym etapie przeprowadza się szereg ćwiczeń, podczas których dzieci piszą, liczą a także wzbogacają swoją wiedzę i uczą się nowych rzeczy.
4) ekspresja –celem jest uzewnętrznienie zdobytych wiadomości i przeżyć podczas ekspresji konkretnej –prace ręczne, gospodarcze, modelowanie, lepienie, rysunek, śpiew, ćwiczenia fizyczne i ekspresję oderwaną –wypowiedzi, czytanie, pisanie, rozwiązywanie zadań.
5) zajęcia końcowe –jest to etap podsumowujący ośrodek pracy, w czasie którego następuje ocena pracy dzieci, porządkowanie miejsc pracy, przypomnienie o zadaniach domowych, zrelaksowanie się i miłe pożegnanie.

Ad.4

Wsrod osob z uszkodzonym wzrokiem wyrozniamy

-niewidomi

-niedowidzący

Ad.7

Stadia procesu przystosowania sie do niepelnosprawnosci

Kerr (1977) wyróżnia kilka kolejnych etapów przystosowania się do niepełnosprawności:

-faza szoku - "odrzucanie choroby" w efekcie działania mechanizmu zaprzeczenia,

-faza oczekiwania poprawy stanu zdrowia,

-faza lamentu - przekonanie, że "wszystko stracone",

-faza obronna prawidłowa - "idę do przodu bez względu na inwalidztwo" (stawianie nowych celów, realizowanie nowych zadań),

-faza obronna neurotyczna - uruchomienie mechanizmów obronnych osobowości celem zaprzeczenia skutkom inwalidztwa

-faza przystosowania

Ad.8

Rodzaje postaw rodzicow wobec niepelnosprawnych dzieci

1.typy nieprawidłowych postaw rodzicielskich:

-postawa odtrącająca

-postawa zbyt wymagająca

-postawa unikająca

-postawa nadmiernie chroniąca

2.typy postaw prawidłowych:

-postawa akceptująca

-postawa uznawania praw dziecka

-postawa współdziałania

-postawa rozumnej swobody

Ad.9 W przezyciach rodzicow po wykryciu u dziecka niepelnosprawnosci mozna wyroznic kilka okresow jakie to okresy i wymien je:

-Okres szoku, nazywany także okresem krytycznym lub okresem wstrząsu emocjonalnego, następuje bezpośrednio po tym, kiedy rodzice dowiadują się, że ich dziecko jest niepełnosprawne i że nie będzie się rozwijać prawidłowo. Wiadomość ta jest dla rodziców ogromnym wstrząsem psychicznym. Oczekiwali dziecka zdrowego. Po otrzymaniu tej informacji większość rodziców załamuje się - ich równowaga psychiczna dezorganizuje się. W ich przeżyciach dominują: rozpacz, żal, lęk, poczucie krzywdy, beznadziejności i bezradności. Rodzice wspominają ten okres jako pasmo bezgranicznego bólu i cierpienia oraz poczucia, że "świat zawalił się im na głowę", a sytuacja, w jakiej znaleźli się jest bez wyjścia. Częstymi objawami występującymi w tym okresie u rodziców są: obniżony nastrój, niekontrolowane reakcje emocjonalne (płacz, krzyk, agresja słowna) oraz reakcje i stany nerwicowe (zaburzenia snu, łaknienia, stany lękowe). Silne uczucia przeżywane wówczas przez rodziców, zazwyczaj negatywne, wpływają na ich ustosunkowanie się do siebie i do dziecka. Pojawiają się nieporozumienia, wzajemna wrogość, kłótnie i agresja. Rodzice mogą zamykać się w kręgu swych przeżyć i nie pomagać sobie. Trawi ich niepokój, bo nie wiedzą jak postępować z dzieckiem. Zachowania ich są przepełnione lękiem lub poczuciem winy. Na pewno w tym okresie potrzebują fachowej pomocy.
-Okres kryzysu emocjonalnego, nazywany często okresem rozpaczy lub depresji następuje po pierwszej fazie bardzo silnych i negatywnych przeżyć (okresie szoku).
W dalszym ciągu rodzice nie potrafią pogodzić się z myślą, że mają niepełnosprawne dziecko. Nadal przeżywają silne negatywne emocje, ale już nie tak burzliwe. Spostrzegają swoją sytuację jako beznadziejną, są przygnębieni, zrozpaczeni i bezradni. Mają poczucie zawodu i niespełnionych marzeń spowodowane nową rzeczywistością. W przeżyciach rodziców dominuje poczucie klęski życiowej, poczucie osamotnienia, skrzywdzenia przez los i beznadziejności. Często towarzyszy im poczucie winy wobec dziecka niepełnosprawnego, przekonanie, że to z ich powodu stało się tak, że nic dla niego nie mogą zrobić. W tym czasie rodzice zazwyczaj bardzo pesymistycznie oceniają przyszłość dziecka. Neurotyczne przeżywanie problemów własnych i rodziny może wywołać agresję w ich wzajemnych stosunkach oraz bunt i wrogość wobec otaczającego świata. Konflikty i kłótnie między rodzicami pogłębiają dezorganizację w funkcjonowaniu rodziny. W tym okresie może wystąpić zjawisko odsuwania się ojca od rodziny. Przybiera ono różne formy, takie jak: niezajmowanie się sprawami rodziny i dziecka, ucieczka w alkohol lub w pracę zawodową i społeczną, wreszcie całkowite opuszczenie rodziny.
Przyczyny odchodzenia ojców od rodziny są mało poznane. Obiegowe opinie wskazują na egoizm ojców i chęć uniknięcia przez nich licznych obowiązków i wyrzeczeń związanych z wychowaniem dziecka niepełnosprawnego. Dotychczasowe badania przeżyć emocjonalnych ojców bazują na ich bezpośrednich deklaracjach werbalnych, w których pozostają oni wierni obowiązującemu w naszej kulturze modelowi "mocnego, niezłomnego mężczyzny". W rzeczywistości jednak ojcowie mogą cierpieć z powodu niepełnosprawności dziecka równie silnie a nawet silniej niż matki. Mogą oni znajdować się w złożonej sytuacji emocjonalnej, ponieważ trudniej odreagować im przeżywane napięcie. Jak uważa M. Grodzka, kobieta ma łzy, które w naszej kulturze nie są dozwolone mężczyznom i ma koleżanki, którym może się wyżalić. Natomiast mężczyźnie znacznie trudniej rozmawiać z kolegami o upośledzeniu swojego dziecka. Ponadto kobieta może znaleźć ulgę w codziennych zabiegach wokół dziecka, dających jej poczucie, że robi coś dla niego i że jest dlań niezbędna. D. Kornasiążona obowiązkami pielęgnacyjnymi i przytłoczona negatywnymi przeżyciami może przejawiać wobec męża postawę pretensji i w konsekwencji nieświadomie przyczyniać się do jego odsuwania od rodziny. Zakłócenia w relacjach między rodzicami oraz ich negatywne przeżycia w istotny sposób wpływają na psychikę niepełnosprawnego dziecka. Interakcje z dzieckiem są w takiej sytuacji ograniczone i zakłócone. W konsekwencji u dziecka może wystąpić niezaspokojenie potrzeby kontaktu emocjonalnego i potrzeby bezpieczeństwa. Bardzo często rodzice w swych relacjach z dzieckiem ograniczają się jedynie do wykonywania czynności opiekuńczych i pielęgnacyjnych.
W opisanych powyżej okresach dominują przeżycia silnie negatywne emocjonalnie, powodujące, że funkcjonowanie rodziców i rodziny jest w poważnym stopniu bardzo zdezorganizowane.

-Okres pozornego przystosowania się do sytuacji jest kolejnym okresem w przeżyciach rodziców wychowujących niepełnosprawne dziecko. Jego dominującą cechą jest to, że rodzice podejmują nieracjonalne próby przystosowania się do sytuacji, w jakiej się znaleźli po stwierdzeniu u dziecka niepełnosprawności. Rodzice nie mogąc pogodzić się z faktem, że ich dziecko jest niepełnosprawne, stosują różne mechanizmy obronne - tzn. deformują obraz realnej rzeczywistości zgodnie ze swymi pragnieniami. W konsekwencji wytwarzają sobie nieprawidłowy obraz dziecka, który dominuje nad realną rzeczywistością.

Ad.10

Metody nauczania i wychowania osob niepełnosprawnych

-metoda manipulacji

-metoda ośrodków pracy

-metody nauczania podstawowych technik szkolnych

-metody terapii zajęciowej

-metody relaksacyjne

- metody zabawowe

Ad.11

Literatura:

M. Grzegorzewska; Pedagogika specjalna

Lipkowski O. - Pedagogika specjalna.

Ad.12

HABITUACJA

w psychologii proces stopniowego zmniejszania się (aż do zaniku) reakcji człowieka lub zwierzęcia na powtarzający się bodziec, zwł. monotonny i nie mający określonego znaczenia dla organizmu; np. pierwsze krople spadające na kielich morskiego anemonu powodują jego skurcz, na dwudziestą kolejną przestaje reagować;

Ortodydaktyka

to dział pedagogiki specjalnej zajmujący się nauczaniem dzieci i młodzieży z odchyleniami od normy, która wskutek zaburzeń rozwojowych ma znaczne trudności w zdobywaniu potrzebnej wiedzy i umiejętności.

Kompensacja - jeden z mechanizmów obronnych znanych w psychologii, odmiana substytucji.

Jest to wynagradzanie siebie za braki lub defekty. Daje chwilową przyjemność, ale powtarzane może spowodować utrwalenie się podświadomego skojarzenia danego defektu z nagrodą i utrudnić jego usunięcie.Przykład: Dziewczyna uważa się za nieatrakcyjną, więc wynagradza to sobie słodyczami.

Rewalidacja – oznacza przywrócenie człowiekowi pełnej sprawności. Jest procesem wychowawczym, z zaplanowanymi celami, uwzględniającym wiedzę teoretyczną i działanie skierowane na osobę niepełnosprawną. Usprawnianie zaburzonych funkcji rozwojowych i intelektualnych.

Ad.13

Przyczyny urazów okołoporodowych

w                   Mechaniczne – ucisk, naruszenie ciągłości lub przerwanie powłok skórnych.

w                   Fizyczne – zmiany i wahania ciśnienia wewnątrzmacicznego.

w                   Chemiczne – głód tlenowy, zatrucia.

w                   Zakaźne – zakażenie bakteryjne, wirusowe, pierwotniakowe.

w                   Hemolityczne – niezgodność czynnika Rh i grup głównych krwi.

Ad.14

Charakterystyczne cechy zespołu Downa.

spłaszczona potylica lub małogłowie

spłaszczona nasada nosa

drobne, skośnie, szeroko rozstawione szpary powiekowe (hiperteloryzm oczny)

zmarszczka nakątna

nisko osadzone, małe małżowiny uszne

mikrognacja i zwiazana z nią rzekoma makroglosja (język nie mieści się w jamie ustnej)

bruzdy na języku tzw. język mosznowy

wąskie usta

krótka szyja.

Ad.15

Cechy zespołu Aspergera

1. Zaburzenie sfery społecznej w powiązaniu ze skrajną egocentrycznością, mogące obejmować:
· niezdolność do uczestniczenia w interakcjach z rówieśnikami
· brak ochoty do uczestniczenia w interakcjach z rówieśnikami
· słabe rozumienie wskazówek społecznych
· reakcje niewłaściwe pod względem społecznym i emocjonalnym

2. Ograniczone zainteresowania i zajęcia, a w ich zakresie:
· większe wykorzystanie pamięci, niż rozumienia
· względne wyłączenie innych zainteresowań
· lgnięcie do tego co powtarzalne

3. Powtarzające się rutynowe zachowania lub rytuały, które mogą:
· angażować siebie samego
· angażować innych

4. Osobliwości związane z mową i językiem, takie jak:
(przy możliwym, choć nie spotykanym stale wczesnym opóźnieniu rozwoju tychże)
· nadzwyczajnie perfekcyjny język ekspresyjny, dziwaczna prozodia,
· osobliwa charakterystyka głosu
· defekt rozumienia języka, obejmujący niewłaściwą interpretację znaczeń literalnych (dosłownych) oraz domyślnych

5. Problemy w zakresie komunikacji niewerbalnej, takie jak:
· ograniczone używanie gestów
· nieporadna mowa ciała
· ograniczona lub niewłaściwa ekspresja twarzy
· osobliwe „obojętne” spojrzenie
· trudność w regulowaniu fizycznej bliskości z innymi

6. Ruchowa niezdarność :
· nie musi występować we wszystkich przypadkach

Ad.16

Cechy dziecka Autystycznego.

nie może nawiazac kontaktu z otoczeniem.

izoluje sie od otoczenia

tworza swoj swiat

potrzebuja wsparcia rodzicow

niezdolne do normalnego funkcjonowania

woli spedzac czas samo niz z rowiesnikaami

malo sie usmiecha

czeste napady zlego humoru

Ad.18

Przyczyny upośledzenia umysłowego nie zawsze są znane. Najczęściej dzieli się je biorąc pod uwagę okres występowania, a więc:

I dziedziczne
II wrodzone (okres życia płodowego)
III okołoporodowe
IV nabyte w czasie samodzielnego życia jednostki / poporodowe
· przed urodzeniem np.: wiek matki, czynniki dziedziczne, niedotlenienie płodu, uszkodzenia chemiczne, mechaniczne i radiacyjne występujące wskutek używania i nadużywania leków, wstrząsów, prześwietleń promieniami Roentgena, choroby infekcyjne matki - grypa w pierwszych trzech miesiącach ciąży, różyczka i inne choroby zakaźne;
· w okresie porodowym: uszkodzenia mechaniczne i niedotlenienie dziecka;
· po urodzeniu: urazy fizyczne, choroby mózgu, ciężkie zaburzenia przemiany materii, niekorzystne warunki psychospołeczne, które hamują rozwój psychiczny

Ad.20 Dzialy pedagogii specjalnej

-tyflopedagogika

-surdopedagogika

-oligofrenopedagogika

-resocjalizacyjna

-terapeutyczna

-ortodydaktyka

CHARAKTERYSTYKA UPOŚLEDZEŃ

Upośledzenie w stopniu lekkim:

Lekki niedorozwój umysłowy/ upośledzenie umysłowe
• totakipoziom funkcjonowania intelektualnego i społecznego,który mieści się między 2,1 a 3 odchyleniem standardowym…55-69 (werschlera)
•jako osoby dorosłe nie przekraczają ogólnego poziomu rozwoju dziecka w wieku 10lat i 11miesięcy io prawidłowym rozwojuumysłowym
•jako osoby doroślenie przekraczają na ogół poziomu dojrzałości społecznej 17-latków o prawidłowym rozwoju intelektualnym
•wśród ogólnej populacji stanowią 2,6%, wśród osób umysłowo upośledzonych 89,0%
•dobrze rozumieją złożona polecenia
•mówią złożonymi zdaniami
•opanowują umiejętnbośći czytania, pisania oraz rozwiązywania prostych zadań matematycznych
•zdobywają wiedzę o świecie w zakresie 4 do 6 klasy szkoły masowej, w czasie pobytu w szkole specjalnej
•ujawniają bogactwo potrzeb psychicznych oraz potrzebę samourzeczywistnienia
•potrafią dbać o higienę osobistą, o swój ubiór i wygląd
•zdobywają zawód, zarabiają i biorą udział wżyciu społecznym


Upośledzenie umysłowe w stopniu umiarkowanym

•to taki poziom funkcjonowania intelektualnego i społecznego, który mieści się między 3,01 a 4.00 odchylenia standardowego
•jako osoby dorosłe przekraczają poziom rozwoju intelektualnego dziecka w wieku 8lat i 12 miesięcy o prawidłowym rozwoju
•myślenie ma charakter konkretno- obrazowy
•gdy dorosną rzadko przekraczają poziom rozwoju społecznego 10-letniego dziecka o prawidłowym rozwoju umysłowym, posiadają jednak bogatsze doświadczenia życiowe niż dzieci w wieku 10 lat
•rozumieją złożone polecenia, mówią zdaniami, potrafią ...