Prawo finansowe - skrypt.pdf - instytucje i prawo finansowe - matrix793

PRAWO FINANSOWE

skrypt przygotowany przez zespół arvedui&hodi

na podstawie notatek Jarosława M.

(zaj ę cia u dr Wola ń skiego)

SZTURMOWA.COM

WZ UW 2007

PLIKOSEKCJA

Finanse – środki pienięŜne w postaci strumieni, gromadzone i wydatkowane pełnią 3 funkcje

pieniądza bez funkcji miernika wartości.

Finanse

Prywatne

przeznaczone na cele osobiste

kaŜdy gromadzi jej jak chce

mały zasięg działania

gromadzą je osoby fizyczne i prawne

brak oddziaływania na pieniądz

Publiczne

na cele publiczne

gromadzone w formie przymusu

duŜy zasięg działania, dotyczy całej

gospodarki

gromadzą je jednostki publiczne

państwo ma wpływ na pieniądz

Funkcje finansów publicznych:

1. alokacyjna – rozdysponowuje środki między jednostki; w idealnym rozumieniu funkcja ta

powinna być realizowana przez rynek, a tylko tam gdzie sobie rynek nie radzi wkracza państwo.

Państwo alokuje w sektorach, które nie przynoszą dochodów; gdzie występuje monopol;

w dotkniętych katastrofą naturalną itp.

2. redystrybucyjna – przekazywanie środków od podmiotów gospodarczych (osób prawnych

i fizycznych) do innych podmiotów.

3. stabilizacyjna – ma na celu stabilizacje gospodarki: inflacja, bezrobocie, wzrost PKB,

odpowiednia wymiana z zagranicą (dodatni bilans płatniczy)

Sektory:

1. rz ą dowy – administracja rządowa, np. sejm, NIK, ministerstwa.

2. samorz ą dowy – jednostki sam. Terytorialnego i podległe im jednostki

3. sektor ubezpieczeniowy – ZUS, OFE

Do sektora finansów publicznych nie nale Ŝą przedsi ę biorstwa publiczne.

Zasady gospodarki finansami publicznymi:

1. jawność

2. efektywność

3. celowość

4. respektowanie wcześniejszych zobowiązań

5. nie moŜna przekroczyć limitu wydatków przy określonych przychodach

6. ograniczanie deficytu budŜetowego.

Formy organizacyjne jednostek:

1. jednostka bud Ŝ etowa – rozliczenie brutto ; dostaje wszystko z budŜetu, (moŜe zarabiać, ale

przychody przekazuje do budŜetu) np. wojsko, jednostki administracji, urzędy centralne,

sądownictwo.

2. zakład bud Ŝ etowy – rozliczenie netto ; otrzymuje środki z budŜetu, moŜe zarabiać

i dochody przeznaczać na własne cele np. instytucje kultury, oświaty.

3. fundusze celowe (pozabud Ŝ etowe) – środki, uzyskane z budŜetu, przeznaczone są na ściśle

określone cele; fundusze celowe są poza budŜetem, np. Fundusz Ubezpieczeń Społecznych,

Fundusz Emerytalno-Rentowy Rolników, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska, Fundusz

Ochrony Zdrowia.

4. Gospodarstwa pomocnicze – część jednostki budŜetowej, która pozyskuje środki na własne

cele, np. środki szkoleniowe jednostek budŜetowych.

SZTURMOWA.COM

WZ UW 2007

PLIKOSEKCJA

Gospodarka finansowa – wszystkie czynności związane z planowaniem, gromadzeniem

wydatkowaniem i kontrolowaniem środków.

Polityka finansowa – działanie celowe, świadome z wykorzystaniem środków finansowych; jej

znaczenie zaleŜy od stopnia wykorzystania pieniądza.

System finansowy – wszystkie instytucje słuŜące realizacji polityki finansowej .

Prawo finansowe

– ogół norm prawnych regulujących działalność finansową

Działy prawa finansowego:

prawo budŜetowe

prawo ubezpieczeń

prawo samorządów terytorialnych

prawo podmiotów gospodarczych

prawo walutowe

prawo bankowe

prawo celne

Źródła prawa:

konstytucja

ustawy

rozporządzenia

ratyfikowane umowy międzynarodowe

Źródła prawa miejscowego:

akty prawa miejscowego

Konstytucja dotyczy:

a) budŜetu

b) NBP i RPP

c) Podatków

d) Finansów jednostek samorządu terytorialnego

e) Przepisów finansów publicznych

Podmioty prawa finansowego:

a) czynne : instytucje państwowe i samorządowe

b) bierne : osoby fizyczne i przedsiębiorstwa (adresaci prawa)

Charakter stosunku finansowo-prawnego:

- majątkowy charakter

- wszystkie podmioty nie są równorzędne

- nierównorzędność interesów podmiotów

Bud Ŝ et

- plan wydatków i dochodów (def. ekonomczna)

- akt normatywny (def. prawna)

- zasób pienięŜny państwa (def. ogólna)

Charakterystyka bud Ŝ etu:

- sporządzany na rok

- określona procedura prawna ustalania

- dotyczy czasu przyszłego

- plan dochodów i wydatków

- plan dyrektywny (jednostki muszą go wykonać)

SZTURMOWA.COM

WZ UW 2007

PLIKOSEKCJA

Zasady bud Ŝ etowe:

- jawno ść – jasność uchwalania i jawność ustawy

- zupełno ść – nie łączy się dochodów i wydatków

- szczegółowo ść – odpowiednia klasyfikacja budŜetowa

- jedno ść – jeden budŜet w jednym akcie prawnym; wszystkie dochody i wydatki

razem w jednym miejscu; umoŜliwia to kontrolę (fundusze celowe są poza

budŜetem => wyjątek od zasady)

- ogólno ść – nie łączy się dochodów z wydatkami

- uprzednio ść – budŜet trzeba uchwalić przed rokiem budŜetowym

( buahahaha ! dop. redakcja;)

jeśli nie uda się spełnić tej zasady to:

a) moŜe być prowizorium budŜetowe (ustawa uchwalana raz w roku na krócej

niŜ rok)

b) prerogacja budŜetowa – działanie na podstawie poprzedniego budŜetu

c) obowiązuje projekt budŜetu

d) upowaŜnienie rządu do wykonywania niezbędnych wydatków

Funkcje bud Ŝ etu:

1. rozdzielcza – państwo gromadzi środki i rozdziela je na róŜne cele

2. kontrolna

a) ex ante (wstępna) – kontrola załoŜeń do budŜetu; naleŜy wziąć pod uwagę wskaźniki

makroekonomiczne

b) bieŜąca – w roku budŜetowym

c) ex post (sprawozdawcza) – kontrola wykonania budŜetu

Kryteria podziału:

1) podmiotowe – organy administracji rządowej i województwa; tzw. części budŜetowe;

dysponują nimi dysponenci części budŜetowych np. dla ministerstwa dysponentem jest

odpowiedni minister.

2) przedmiotowo-funkcjonalne – wydatki ze względu na cel, a dochody ze względu na

źródła; podział na działy i rozdziały.

3) rodzajowe – na konkretne cele; paragrafy i pozycje budŜetowe

Część budŜetowa

nr 19 Ministerstwo Finansów

Dział budŜetowy

nr700 Obsługa długu publicznego

Rozdział

nr... Obligacje skarbowe

Pozycje

Wydatki budŜetu państwa:

Rodzaje – art. 97

- na państwo

- wydatki samorządu terytorialnego

- subwencje dla samorządu terytorialnego

- dotacje celowe

- obsługa długu publicznego

- dotacje do wydatków unijnych

SZTURMOWA.COM

WZ UW 2007

PLIKOSEKCJA

Paragraf

nr... Odsetki

Klasyfikacja wydatków

1. bieŜące – art. 106

a) subwencje

b) dotacje

c) wydatki jednostek budŜetowych

d) zakupy towarów i usług – wydatki bieŜące

2. na obsługę

a) wydatki z tytułu oprocentowania i dyskonta od skarbowych papierów

wartościowych

b) oprocentowania zaciągniętych poŜyczek

c) związane z poręczeniami

d) koszty emisji skarbowych papierow wartościowych

3. majątkowe

a) na zakup akcji i udziałów

b) wydatki inwestycyjne

Inny podział

1. sztywne (obligatoryjne) – musza być z budŜetu ponoszone

a) na utrzymanie państwa

b) na instytucje nieodpłatne lub częściowo odpłatne

c) na obsługę długu skarbu państwa

d) na subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego

e) na świadczenia społeczne

f) na składkę na rzecz UE

2. ekonomiczne/gospodarcze – słuŜą restrukturyzacji gospodarki; bez konkretnego celu.

a) na inwestycje

b) na dotacje

c) na prywatyzacje

d) na wsparcie eksportu

e) dopłaty do kredytów, poręczenia, gwarancje

[Im więcej wydatków idzie na 2. tym lepiej]

subwencje i dotacje – jednostronne i bezzwrotne transfery z budŜetu państwa.

subwencje

na dowolny cel;

dotacje

na ściśle określony cel; jeśli nie zostały na niego

wydane, to musz ą by ć zwrócone ;

tylko dla jednostek samorządu

terytorialnego

przysługują jednostką budŜetowym,

przedsiębiorstwom, zakładom budŜetowym,

funduszom celowym, gospodarstwom

pomocniczym

SZTURMOWA.COM

WZ UW 2007

PLIKOSEKCJA

Prawo finansowe - skrypt.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: