Niedokrwistość, potocznie nazywana anemią (łac. anaemia) to zespół objawów chorobowych, który polega na stwierdzeniu niższych od normy wartości hemoglobiny i erytrocytów i ich następstw.
Chorobami krwi zajmuje się hematologia.
Niedokrwistości dzielimy na trzy grupy:
Niedokrwistości pokrwotoczne dzielimy na:
· niedokrwistości pokrwotoczne ostre
· niedokrwistości pokrwotoczne przewlekłe
Objawy zależą od ilości utraconej krwi, są to przede wszystkim:
· bladość powłok skórnych
· utrata przytomności
· niskie ciśnienie krwi
· tachykardia
· bóle zamostkowe
Są to niedokrwistości, w których do upośledzonego wytwarzania erytrocytów dochodzi z powodu niewystarczającej podaży substancji potrzebnych w procesie erytropoezy. Spośród niedokrwistości niedoborowyh wyróżniamy:
· niedokrwistość z niedoboru żelaza
· niedokrwistość z niedoboru kwasu foliowego
· niedokrwistość z niedoboru witaminy B12
· niedokrwistość z niedoboru miedzi
Niedokrwistość z niedoboru żelaza (łac. anaemia sideropenica) - niedokrwistość sideropeniczna. Występuje najczęściej u niemowląt między 6-18 miesiącem życia. Przyczyną niedoboru żelaza jest niedostateczne zaopatrzenie organizmu w ten pierwiastek przy zwiększonym jego zapotrzebowaniu. Do najczęstszych przyczyn niedoboru zaliczamy:
· zmniejszone zapasy w życiu płodowym
· zaburzenia wchłaniania
· szybki rozwój
U dorosłych niedokrwistości z niedoboru żelaza mogą być skutkiem przewlekłego krwawienia, stymulującego szpik do zwiększenia tempa erytropoezy doprowadzając do wyczerpania ustrojowych zapasów żelaza. U kobiet jedną z najczęstszych przyczyn są obfite krwawienia miesięczne. U kobiet po menopauzie i u mężczyzn w piątej dekadzie życia i starszych częstą przyczyną przewlekłego krwawienia mogą być zmiany dysplastyczne w obrębie układu pokarmowego (polipy jelita grubego, nowotwór jelita grubego). Innym częstym miejscem krwawienia są owrzodzenia żołądka i dwunastnicy. Również w tym przypadku należy wykluczyć obecność zmiany o charakterze nowotworowym.
Objawy:
· bladość skóry śluzówek i spojówek
· szorstkość skóry
· zanik brodawek
· wygładzenie języka
· zajady w kącikach ust
· pieczenie w jamie ustnej i przełyku
· łamliwość włosów i paznokci
· osłabienie
Występuje wtedy gdy erytrocyty są większe niż prawidłowe. Najczęstszymi przyczynami są:
· niedobór witaminy B12 (kobalamina)
· niedobór kwasu foliowego
· bladość z odcieniem słomkowym
· duszność
· zapalenie błony śluzowej żołądka
· piekący, czerwony język
· objawy neurologiczne (tylko w przypadku niedoboru Witaminy B12)
Aplazja szpiku wynika ze zwiększenia użycia (także niektórych leków) i obecności środków chemicznych oraz toksycznych w życiu człowieka.
· wybroczyny, sińce
· krwawienia z nosa, krwotoki
· czasami stany zapalne jamy ustnej lub migdałków
· podatność na infekcje
Spowodowana jest skróceniem czasu życia erytrocytów, co powoduje zmniejszenie ich ilości w krwi. Prawidłowo etrocyt żyje 100-120 dni, w stanie hemolitycznym - ok. 50 dni. Występuje podczas nasilenia hemolizy i osłabienia zdolności kompensacyjnej szpiku.
Przyczyny:
· czynniki wewnątrzkrwinkowe
o defekty błony erytrocytów
o defekty enzymów tych krwinek
o zaburzenia tworzenia hemoglobiny
· czynniki zewnątrzkrwinkowe
o obce przeciwciała
o własne przeciwciała
o leki
o choroby zakaźne
o czynniki chemiczne
o czynniki fizyczne
· bladość
· żółtaczka
· powiększenie śledziony
· kamica żółciowa
· sferocytoza wrodzona
· owalocytoza
· hemoglobinopatia
· talasemia
· niedobór enzymów glikolitycznych
· eliptocytoza
· wrodzona żołtaczka hemolityczna
· hemoglobinuria
· zakażenia paciorkowcem hemolizującym, gronkowcem, pneumokokami, pałeczką okrężnicy lub salmonellą
· zakażenia wirusowe (grypa typu A, mononukleoza zakaźna, wirusowe zapalenie płuc) mogą powodować powstanie zespołu hemolitycznego
Choroby spowodowane nieprawidłową budową hemoglobiny, np. anemia sierpowata, talasemie.
betty11