Umuzykalnianie przedszkolaków troszeczkę teorii.doc

Zajęcia umuzykalniające

W procesie umuzykalniania przedszkolaków szczególnie często wykorzystuje się elementy współczesnych systemów wychowania muzycznego. Celem form stosowanych w procesie umuzykalniania dzieci przedszkolnych jest: „wychowanie dla muzyki i przez muzykę.” Wielu twórców w swoich programach pracy zwraca uwagę na np.: wyeksponowanie ruchu, twórczą aktywność dzieci, przyjemność, którą powinna dawać im muzyka, satysfakcję płynącą z wykonania choćby najłatwiejszych zadań muzycznych. Formy wychowania muzycznego mają na celu pobudzanie rozwoju umysłowego dzieci. Jeden z twórców systemów muzycznych uważa, że muzyka i ruch wzmacniają i uzupełniają się wzajemnie. Środki dydaktyczno - muzyczne, takie jak: fonetyczno rytmiczna mowa, swobodny i uporządkowany rytm, ruch, melodia mowy i śpiewu oraz ręczne instrumenty są tak wykorzystywane, aby odpowiadały wszystkim zmysłom. Według K. Orffa instrumentarium – to zgromadzone proste instrumenty, których można używać bez znajomości nut i wcześniejszego przygotowania. Do instrumentarium należą: trójkąty, dzwonki, kastaniety, grzechotki, tamburyna, bębenki, kołatki, patyki, niekonwencjonalne źródła dźwięku, a więc te instrumenty, które są wykorzystywane także w rytmice.

Najczęściej wykorzystywanymi w przedszkolu formami muzyczno ruchowymi są

a/ Rytmika – traktowana jest jako podstawowy motor swojego działania. Jest to uwrażliwienie na rytm poprzez stworzenie określonego rodzaju ćwiczeń polegających na dokładnej realizacji usłyszanego rytmu za pomoc prostych gestów i taktowania”. Rytmika ma istotny wpływ na rozwój muzykalności, poczucia rytmu i wrażliwości. Wpływa na rozumienie i umiejętność przeżywania innych dziedzin sztuki, przede wszystkim teatru i sztuk plastycznych. Wartości
rytmiki jest jednoczesne kształcenie cech osobowości psychicznej i struktury fizycznej człowieka. Odnosi ona muzykę do odbiorcy, dając możliwość jej pełnego poznania, pozwala odkryć jej trzeć, a także uczynić muzykę źródłem bogatych, różnorodnych przeżyć. Ważna rolę spełnia również rytmika w kształtowaniu osobowości psychicznej dzieci: integruje je z rówieśnikami, pozwala na tworzenie nowych więzi społecznych. Koryguje trudności
procesie kształtowania osobowości dziecka polegające na występowaniu nadmiernej ruchliwości, braku koncentracji uwagi. Poprzez zainteresowanie dzieci wspólna zabaw eliminuje się u nich cechy egocentryczne, uwrażliwia na troski i kłopoty innych osób, wzbogaca trzeci emocjonalne. „Ma ona różnorodne możliwości w kształtowaniu rozwoju fizycznego, poszczególnych cech motorycznych oraz może być form ruchowego usprawniania leczniczego. Ekspresja (wyrażanie) rytmu jest wskaźnikiem aktywności rytmicznej, jaka zachodzi w korze mózgowej. W rytmice muzyka jest najważniejszym motorem działania, występuje wspólnie z melodii, harmonii, dynamiki oraz agogiki

Cele rytmiki:
• Ćwiczenia rytmiczne maksymalnie aktywizują Ciało i psychikę dziecka, Tworzą nowe odruchy i rozwijają sprawność aparatu mięśniowo ruchowego,
• Poprzez ćwiczenia rytmiczno ruchowe dziecko dochodzi do umiejętności podporządkowania aparatu ruchowego swej woli,
• Ćwiczenia rytmiczne wpływaj na opanowanie nieśmiałości i zaburzeń w zachowaniu dzieci,
• Doskonała form pobudzania aktywności, wiary we własne siły, pełni rolę relaksu i terapii,
• Rytmika wpływa na rozwój zdolności intelektualnych: ćwiczy i rozwija umiejętność koncentracji uwagi, przyczynia się do rozwoju spostrzegawczości, umiejętności porównywania, analizy, pamięci.

Z zakresu rytmiki przydatne w wychowaniu fizycznym i terapii ruchowej s następujące ćwiczenia:

• Ćwiczenia inhibicyjno– incytacyjne: kształtuj szybek reakcję na bodące muzyczne, np. na zmianę tempa, dynamiki, wysokości dźwięku itd. Są również ćwiczeniami oddziałującymi bezpośrednio na receptor słuchowy, kształtując cechy motoryczne,
• Ćwiczenia ruchowej interpretacji różnych wartości rytmicznych. W wychowaniu muzycznym kształtuj one poczucie rytmu i korelacji ruchowej. Stanowi jednoczenie formę ćwiczeń dynamicznych i koordynacyjnych kończyn górnych i dolnych (zdolności szybkościowe).
• Ćwiczenia elementów formotwórczych. Ten rodzaj ćwiczeń w wychowaniu muzycznym służy do kształcenia umiejętności wyczucia formy, może być traktowany jako ćwiczenie dynamiczne, skoordynowane z torem oddechowym.

b/ Improwizacja muzyczno– ruchowa to specyficzny rodzaj wypowiadania się poprzez gest, ruch całego ciała. Ćwiczenia z tego zakresu prowadzone w atmosferze relaksu i zabawy, pomagaj w tworzeniu pewnych form działań przez ćwiczącego, daj mu poczucie swobody i własnych możliwości. Określony utwór muzyczny rozluźnia, aktywizuje i narzuca swój rytm, który narzuca pewna dyscyplinę ruchu. Jednym z najważniejszych sposobów ćwiczeń improwizacji muzyczno –ruchowej jest interpretacja ruchowa utworów muzycznych. Wymaga ona wiadomości
o strukturze utworu, jego przebiegu dynamicznym, rytmie, metrum, tempie, charakterze melodii itd. Improwizacja jest główna droga muzycznego rozwoju dziecka. Rodzi się ona przy udziale mowy i ruchów ciała, następnie rozwijaj się formy artystyczne, wokalne i instrumentalne, nawiązując do muzyki klasycznej. Metoda ta –wyzwalająca maksymalna aktywność „wywołująca w dzieciach muzykę, daje im kolosalna radość i intensywnie wpływa na rozwój pamięci i wyobraźni ogólnej i muzycznej”.

c/ Zabawa muzyczno– ruchowa Jest bardzo istotnym elementem kształtującym poziom kultury muzycznej, wpływa ona na rozwój fizyczny dziecka. W zabawach muzyczno –ruchowych każdy ruch ma określony cel, wyznaczona jest długość jego trwania i uzasadniony charakter. Tematyka zabaw może być różnorodna, obrazująca różnorodne dziedziny działalności człowieka, zwyczaje ludowe, sceny z życia zwierząt, zjawiska przyrody. Zabawa powinna pobudzać wyobraźnię, dzieciom pozostawia się inicjatywę (np. obieranie określonych ról, wyszukiwanie nazw zwierząt, roślin itd.). Ćwiczenia stosowane w zabawach służ rozwojowi sprawności ruchowej dziecka, wpływaj na kształtowanie wszystkich cech motorycznych.

d/ śpiewanie piosenek – odgrywa największa rolę w procesie umuzykalniania, ponieważ swoja trzeci przemawia do wyobraźni dziecka oraz pobudza jego zainteresowanie i uwagę. Dzieci o wiele wcześniej reaguj na tekst piosenki aniżeli na jej melodię, należy o tym pamiętać. Piosenki przeznaczone dla dzieci powinny być proste, rytmiczne i melodyczne a także nie przekraczające
w swojej linii melodycznej 6 dźwięków, czyli tzw. seksty.