08 - neurofizjologia.pdf - Skrypty CM UJ i SUM - Fizjologia - Wamper8994

NEURO FIZJOLOGIA

2007 by nixon

RECEPTORY BÓLOWE

- wysoki próg pobudliwości

o 10 2 niższy dla bodźców termicznych niż bólowych

o maksymalne czucie bólu wywołane bodźcem 2x wyższym niż progowy

o substancja P i prostaglandyny obniżają próg bólowy

- nie ulegają adaptacji

- specyficzna wrażliwość na środki znieczulające

2 formy odczuwania bólu związane z szybkością przewodzenia przez włókna:

- szybki, ostry, dobrze zlokalizowany

o przewodzony przez włókna Aδ: 2-5 μm; 12 – 30 m/s

- wolny, tępy, rozlany

o przewodzony przez włókna C: 0,4 – 1,2 μm; 0,5 – 2 m/s

o tej fazie towarzyszy komponenta emocjonalna cierpienia, która jest narzucona

przez wzgórze

DROGI PRZEWODZENIA BÓLU

- z kończyn i tułowia: droga rdzeniowo – wzgórzowa boczna

o do jądra brzusznego tylno – bocznego wzgórza

o ze wzgórza impulsy biegną do okolic czuciowych pierwszorzędowych kory (pola

1, 2, 3 Brodmanna) => odpowiada za lokalizację bodźca bólowego

o oboczne połączenia do układu siatkowatego (jąder śródblaszkowych wzgórza), a

także do istoty szarej środkowej śródmózgowia

- II droga – rdzeniowo – siatkowata

o wielosynaptyczna sieć w rdzeniu kręgowym

o stamtąd impulsacja przez układ wstępujący pnia do jąder przyśrodkowych i

śródblaszkowych wzgórza

o stamtąd do całej kory => reakcja wzbudzenia w korze mózgowej

- z obszaru twarzy ból przez n. V (trójdzielny) do jądra brzusznego tylno –

przyśrodkowego i stamtąd do kory

Istota szara środkowa śródmózgowia

- otrzymuje połączenia z obu dróg:

· rdzeniowo – wzgórzowej bocznej

· rdzeniowo – siatkowatej

- kluczowa dla skoordynowanej reakcji wegetatywnej organizmu na ból

ból głęboki

ból powierzchowny

RR↓

RR↑

aktywność ruchowa

wokalizacja (krzyk)

Reakcja, która wystąpi zależy od istoty szarej środkowej śródmózgowia

HR↓

HR↑

Ból trzewny

- do rdzenia kręgowego impulsacja przez korzenie grzbietowe

- tam wchodzą także włókna aferentne z trzewi, mięśni i skóry

- w obrębie rogu tylnego wszystkie te włókna przełączają się na II neuron w drodze

rdzeniowo – wzgórzowej bocznej

- biegną dalej do wzgórza i do kory czuciowej (pola 1-3), czyli tam, gdzie odbierane jest

czucie eksteroceptywne

- zbieżność tych włókien w rogu tylnym jest podstawą do wytłumaczenia tzw. „bólu

przeniesionego”

Ból z narządów wewnętrznych może powodować:

- przeczulicę skóry

- obronę mięśniową

Przewodzenie bólu po specyficznych drogach bólowych jest zachowane w czasie:

- głębokiej narkozy

- snu

Natężenie czucia bólu zależy od ilości impulsów i od wrażliwości ośrodków czucia i bólu.

Obie te zależności są regulowane przez:

- hamującą bramkę kontrolną (rogi tylne i wzgórze)

przewodzenie między: 1. i 2. neuronem (rogi tylne)

2. i 3. neuronem (wzgórze)

- istnienie systemu włókien eferentnych z pnia do rdzenia kręgowego, które hamują

przewodnictwo miedzy 1. i 2. neuronem

- humoralny system, w który zaangażowane są substancje opiatowe i egzogenna morfina

dotyk

Zstępujący system

przeciwbólowy z pnia

ból

Aβ

serotonina

jj. wielkie szwu i

istota szara

środkowa

śródmózgowia

substancja P

enkefaliny

Aδ

substancja P

P – neurony pośredniczące

H – neurony hamujące

Jądra szwu  wydzielają serotoninę

OPIATY => 3 typy

- endorfiny klasy α, β, γ => pochodzą od POMC

- enkefaliny pochodzą od proenkefaliny występują w 2 rodzajach:

o enkefalina metioninowa

o enkefalina leucynowa

- dynorfiny pochodzą z prodynorfiny

2 sposoby działania:

1. wzrost przepuszczalności błony dla K + i hiperpolaryzacja

2. receptory metabotropowe – aktywacja G i => cAMP ↓

Tłumią ból przez receptory:

- mi (μ)

- delta (δ)

- kappa (κ)

(dynorfina)

Morfina wiąże się z receptorami mi

o z μ 1 – efekt przeciwbólowy

o z μ 2 – depresja oddechowa

Specyficzny antagonista – nalokson

o podany przed morfiną uniemożliwia jej wiązanie z receptorami μ

o podany po morfinie wypiera ją z receptorów

o nalokson podany przed zabiegiem akupunktury znosi jej działanie przeciwbólowe

Endomorfina – nowo wykryta substancja endogenna

Dynorfiny

o niewiele wiadomo

Endorfiny

o wywołują uspokojenie

o zwężenie źrenic

o spadek aktywności ukł. oddechowego

Enkefaliny

o wytwarzane głównie w podwzgórzu

o funkcjonują jako neuro – modulatory, gdyż zmieniają wydzielanie substancji w

kolbkach synaptycznych

o neuroprzekaźniki

Analiza jakości dochodzącego bólu – wieczko wyspy

Odkorowanie nie znosi odczuwania bólu, może być zaburzona lokalizacja, ale odczuwanie jest

obecne.

Próg bólu => około 45°C

(endorfina, enkefalina)

INFORMACJE CZUCIOWE

Ukł. sznurów przednio–bocznych (wstęga rdzeniowa)  j. brzuszne tylno – boczne  kora

Droga rdzeniowo – wzgórzowa przednia

- dotyk nieprecyzyjny (protopatyczny)

Układ sznurów tylnych (w pniu wstęga przyśrodkowa)

- pęczek smukły i klinowaty

- dotyk epikrytyczny

- ucisk

- świadome czucie proprioceptywne (ułożenia ciała i ruch)

Droga wzrokowa

n. wzrokowy  skrzyżowanie  pasmo  ciało kolankowate  okolica nadwzrokowa

wzrokowe wzrokowe boczne

(rytm dobowy)

promienistość  pole 17 Brodmanna

wzrokowa

Droga słuchowa

- pokrywa i wzgórki dolne pokrywy

- słuchowe ośrodki odruchowe

- połączenia z układem limbicznym (istota szara środkowa śródmózgowia)

istota szara środkowa => odruchy na nagle pojawiające się dźwięki lub obrazy

śródmózgowia

na skraju pola widzenia, niewyraźne, np. tylko

mignięcia czegoś przed oczami

Całość informacji czuciowej prócz węchu przechodzi przez wzgórze

WZGÓRZE

ukł. limbiczny

twór siatkowaty?

kora asocjacyjna

skroniowo – ciemieniowo-

- potyliczna

jj. podstawne

VI s VL

Pul.

VPL

VPM

kora

słuchowa

móżdżek

kora wzrokowa

pęczek smukły

i klinowaty

dr. rdzeniowo - korowa

n. V

Jądra wzgórza

- jądra kojarzeniowe

- jądra siatkowate

- jądra swoiste wzgórza

Wzgórze

- obdarza wrażenia komponentą emocjonalną

- ośrodek scalający

- ośrodek kontrolujący przepływ info czuciowej (bramka kontrolna)

Uszkodzenie wzgórza

1. Zmiana wrażliwości na bodźce czuciowe

o hipoestezja ( ¯ wrażliwości)

o hiperestezja ( wrażliwości)

2. Spaczony odbiór bodźców (np. dotyk jako ból)

3. Gwałtowne, uporczywe bóle (trudne do opanowanie)

4. Ruchy mimowolne

KORA MÓZGOWA

6 warstw:

I drobinowa – połączenia z różnymi warstwami kory

II ziarnista zewnętrzna – drogi ukł. siatkowatego

III piramidowa zewnętrzna – połączenia międzykorowe

IV ziarnista wewnętrzna – swoiste drogi

V piramidowa wewnętrzna – źródło wielkich dróg zstępujących ukł. piramidowego

VI wielokształtna – połączenia między różnymi obszarami kory mózgowej

Kora:

- budowa kolumnowa kory (charakterystyczna)

- obustronne połączenia ze wzgórzem grzbietowym

- istnienie pól o odmiennej fizjologii (odmiennych połączeniach i funkcji)

Zakręt zaśrodkowy:

- organizacja kontrlateralna

- wielkość reprezentacji => odzwierciedlenie wrażliwości na bodźce

- organizacja somatotopowa

- reprezentacja czucia

o eksteroceptywnego

o proprioceptywnego

o interoceptywnego

Uszkodzenie kory zaśrodkowej:

- niemożność lokalizacji działającego bodźca

- astereognozja (niemożność rozpoznania przedmiotów dotykiem)

- osłabienie czucia proprioceptywnego

Uszkodzenia korowe nie znoszą całkowicie czucia somatycznego

Uporządkowanie czucia wg. stopnia uszkodzenia:

dotyk epikrytyczny > propriocepcja > czucie temperatury > czucie bólu

Pole 5 i 7 – wytworzenie schematu własnego ciała

Czucie z języka biegnie do mostu, a potem do wzgórza i kory

Okolice kojarzeniowe kory:

08 - neurofizjologia.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: