Wprowadzenie do wprowadzenia do psychoterapii – wykład 1
główne szkoły:
– psychoanaliza (Lacan)
– poznawcza
– behawioralna
– relacja terapeuta-pacjent (?)
– humanistyczno-egzystencjalna
psychoterapia jako metoda leczenia – choroba, problem
– niekoniecznie wymaga zdiagnozowania jednostki chorobowej
– „diagnoza psychologiczna” - opis problemu pacjenta
– istotą wzajemna komunikacja – wspólny język, obraz świata
– oparta na badaniach naukowych
– ale: różne podejścia różnych szkół : np. psychoanaliza opiera się bardziej na analizie przypadków
– behawioryzm : procedury, powtarzalność – możliwość badania skuteczności
działania, które nie są psychoterapią, to różne formy pomagania np. treningi.
– problemy w komunikacji są uwarunkowane kulturowo
wspólnym mianownikiem różnych podejsc jest nazywanie tego, co się dzieje, które może dac pacjentowi poczucie ulgi, jest on w stanie dzieki temu cos zrozumiec, ale nie jest to warunek wystarczający, musi być powiązane z doświadczeniem, trzeba uruchomić emocje, przeżycia pacjenta – kontakt nie może być tylko na poziomie intelektualnym
II grupy czynnikow leczacych
– specyficzne – zwiazane z sama psychoterapia
– niespecyficzne np. odreagowywanie emocji – ale nie jest to celem
psychoterapia musi być oparta na jakiejs teorii
psychoterapia – sztuka, czy technika?
Sztuka – angażuje osobowosc psychoterapeuty, są elementy, które nie do konca mogą być wyuczone, psychoterapeuta jest caly zaangazowany w ten proces
technika – kazdego można nauczyc
psychoterapeuta filozof czy poeta?
Filozof – dazyc do czegoś razem z pacjentem (sokrates)
poeta – język sluzy do dialogu i sam język poddawany jest analizie
większość klasycznych szkol uwaza, ze można dotrzec do obiektywnej prawdy dot. pacjenta i jego przezyc
teraz: terapeuta uczestnikiem dialogu, nie wie na pewno, może wniesc nowa perspektywe, korzystamy z teorii, ale wazny jest dystans do niej
konstruktywizm spoleczny prowadzi do nieporozumien co do rzeczywistosci (posiadamy modele do opisu zjawisk, indywidualne konstrukty, zwlaszcza relacje spoleczne kreowane są przez dyskurs, dialog) , w opozycji do szkol modernistycznych
poprzez zaproponowanie naszego punktu widzenia powinnismy doprowadzic do jakiejs zmiany
procesy
psychoanaliza – procesy intrapsychiczne
inne szkoly – interakcje zrodlem symptow, zaburzen i rozwiazan
kontinnum intra ------ inter
linearnosc – symptom skutkiem czegoś, zachowanie powodowane czymś np. inna osoba; przyczyna-> skutek
cyrkularnosc – powiazania między elementami; relacja; co osoby robia sobie nawzajem?
przyczyna <----> skutek
wspolczesnie na psychoterapie wpływ maja :
– konstruktywizm spoleczny
– feminizm
– bio-science np. jądro migdałowate jako zrodlo leku i terapia dzialaniem na mozg np. platy czolowe
glownym wymiarem poziom epistemologiczny – reflekcja nad poznaniem
psychoterapia jako lupa problemow w spoleczenstwie i kulturze.
Wyklad 3.
psychoterapeuta jest fundamentem psychoterapii
1szym opisanym zaburzeniem byla histeria - „dusznosc maciczna” - sokrates
w okresie dominacji kultury chrzescijanskiej lekarze zostali zastapieni przez mistykow itp.
zaburzenia jako kara za grzechy
XII/ XIII w – wraz z powstawaniem uniwersytetow zaczyna wracac medyczna reflekcja
XVII w. - teoria waporow (nieodpowiednio rozchodzace się substancje lotne zrodlem zaburzen)
XVIIIw. - zaczeto zwracac uwage na mozg, podlozem zaburzen zmiany w mozgu
cullen – opis nerwicy jako zlego funkcjonowania mozgu
XIX w. - emocje, uczucia, nieswiadome procesy
dopiero wtedy nastapila zmiana relacji między leczacym a leczonym
wczesniej byla to relacja przedmiotowa, akcent nie na osobie pacjenta, tylko na chorobie, która trzeba wyleczyc
xix w. - relacja miedzypodmiotowa
freud – przeniesienie, przeciwprzeniesienie
– w koncu uwzgledniono elementy afektywne emocji
franz anton mesmer
choroba – zaburzenie dystrybucji fluidu magnetycznego
leczenie przez konwulsje
relacja – sprowadzona do fluidu
komisja ludwika XVI : „wyobraznia bez magnetyzmu wywoluje drgawki”
mesmer uwazal swoja koncepcje za fizjologiczna i racjonalna
mial wielka balie z roznymi rzeczami, chorzy siedzieli wokół trzymajac się za rece, co sprzyjalo przeplywowi fluidu
dziś uznajemy, ze dzialanie to polegalo na hipnozie, sugestii itp.
dzialanie mesmera bylo niezwykle emocjonalne, choc on sam nie unzawal emocji
ludwik xvi uznal magnetyzm za zagrozenie dla obyczajowosci
charles de villers- czynnik uzdrawiajacy – zetkniecie dwoch namietnosci – relacja
james braid - „hipnotyzm”, „sen nerwowy”
hipnoza jako koncentracja na blyszczacym przedmiocie
zjawisko fizjologiczne i psychologiczne
magnetyzerow zastapili hipnotyzerzy „pozytywistyczni” - hipnoza jako proces fizjologiczny
szkola salpetriere i charcot
duze badania nad histeria
hipnoza jako zjawisko somatyczne
sugestia – odzdzialywanie przez intelekt pacjenta
w charcote freud zapoznal się z hipnoza
szkola w nancy (liebeault (?), bernheim)
zaobserwowali, ze symptomy ustepuja, kiedy pracjent przypomina sobie trudne zdarzenie z przeszlosci, a wspomnieniu towarzysza emocje
od czasow kartezjusza – sakralizacja umyslu – zdrowie to racjonalizm
kraeplin i alzheimer – zainspirowani faktem, ze kila wywoluje objawy psychotyczne
anna o. , breuer i freud
anna opowiedziala o początku choroby i wyzdrowiala – stad „katharsis”
freud autozdiagnozowal u siebie neurastenie.
Pacjentka rzucila się freudowi na szyje i zdal sobie sprawe, ze te uczucia nie są skierowane do niego – przeniesienie
– nacisk na aspekt emocjonalny – analiza przeniesienia rzecza podstawowa
termin nieswiadomosc w zasadzie wprowadzil leibniz.
U mesmera był to „automatyzm psychiczny”
XIX w. przed freudem rozumial nieswiadomosc jako proces patologiczny, oddzielony od swiadomosci, zdrowy= swiadomy = racjonalny
freud: nieswiadomosc nie jest autonomiczna, jest nam potrzebna
psychoanaliza
powstawala w opozycji do pogladu, ze zaburzenia to patologia mozgu
obecnie 4 glowne wersje:
w pl nie ma „dobrej tradycji” - zabory, itp., poza tym tematyka – seks
w mniej pragmatycznej europie psychoanaliza nie byla tak dobrze przyjeta jak w usa, poza tym z powodu wojny wielu psychoanalitykow wyjechalo do usa
hellena deutsch- pochodzenia pl, wspolpracowniczka freuda
– nawiazuje do naturalizmu – rozwój wg planu
– funkcje psychiczne są pochodna konstytucji biologicznej
– zachowanie zdeterminowane nieswiadomoscia
– konflikty na roznych etapach rozwoju rozwiazywane na poziomie nieswiadomym
– rozwój ma charakter fazowy, wystepuja coraz bardziej dojrzale mechanizmy obronne
– zablokowanie naturalnego rozwoju = zaburzenia
– terapia – powrot do tej fazy i prezycie jej jeszcze raz
– przeniesienie podstawowym warunkiem psychoterapii
wspolczesnie odeszlo się od popedow, na które kladl nacisk freud
– klein : nie poped, a tworzenie relacji
– lub koncentracja na funkcjach ego (mechanizmy obronne, procesy poznawcze itp.)
– akcent z intra psych na inter psych – nie tylko dynamizmy wewn. procesow
chodzi więc w terapii o dokonanie regresji, przezycie trudnego momentu i umozliwienie zaistnienia coraz dojrzalszych mechanizmow obronnych
2 duze teorie wujasniajace zaburzenia
– konflikt – pomiedzy poszczegolnymi aparatami psychicznymi np. id vs super-ego
– deficyt – np. struktura ego, lub super-ego niedostatecznie rozwinieta
anna freud rozwinela teorie mechanizmow obronnych i techniki leczenia
obserwacji mozemy dokonywac przez ego lub super-ego (?)
techniki:
– hipnoza
– wolne skojarzenia – w ktorym momencie ego stawia opor? Praca : przywrocic zaburzony fragment
– interpretacja marzen sennych (sen jako naturalna sytuacja w której ograniczona jest kontrolucjaca funkcja ego)
– parapleksje – pomylki – jeden z najwazniejszych dowodow istnienia nieswiadomosci
– analiza przeniesienia
znieksztalcenia snow:
– zageszczenie – kilka elementow w jednym
– rozlozenie – ten sam konflikt w kilku elementach
przeniesienie wynikiem przymusu powtarzania – nie pamietamy, ale powtarzamy „matryce emocjonalne” nabyte w trakcie rozwoju
może dotyczyc sfery libidalnej (emocjonalnej) – nienawisc, miłość, strach
przeniesienie obron – w relacji pojawiaja się nie uczucia, ale mechanizmy np. racjonalizacja – pacjent pokazuje, jak sobie radzi z problemami
problem psychoanlizy dzieci
anna freud – w zyciu dzieci znacznie więcej realnosci,
trudno analizowac przeniesienia pod wplywem biezacej sytuacji, który jest zbyt silny
melanie klein – wolne skojarzenia, zabawa i obserwacja w jakich momentach nastepuja przeskoki w procesie
wspolczesne techniki
– interpretacja – uswiadomienie pacjentowi, tego co ma nieswiadome
– konfrontacja – zwrocenie uwagi na konkretna rzecz np. powtarzajace się matryce w relacjach
– klaryfikacja – podsumowanie, zebranie (?)
– instrukcja – dot. procedury terapii
– konstrukcja (rekonstrukcja) – odtworzenie ciagu wydarzen u pacjenta, kolejnosc
– pytania – wydobycie materialu
– przygotowanie do interpretacji – podobne do konfrontacji
psychopatologia
– &...
zwyczajny11