Monitor Ubezpieczeniowy nr 42(1).pdf

(709 KB) Pobierz
monitor_42_do pdf.pdf
MONITOR
UBEZPIECZENIOWY
PISMO RZECZNIKA UBEZPIECZONYCH
NR 42
CZERWIEC 2010
 
SPIS TREŒCI
Rozpatrywanie skarg z zakresu ubezpieczeñ gospodarczych wp³ywaj¹cych do Biura
Rzecznika Ubezpieczonych–Ikwarta³2010r.wporównaniu do I kwarta³u 2009 r. ........................................... 3
Aktualnoœci .......................................................................................................................................................... 4
Praktyczne wskazówki zwi¹zane z likwidacj¹ szkód z ubezpieczeñ domów i mieszkañ .................................... 11
Podzia³ i dziedziczenie œrodków zgromadzonych w kapita³owej czêœci systemu emerytalnego ........................ 19
Najczêstsze problemy zg³aszane do Rzecznika Ubezpieczonych
w trakcie dy¿urów telefonicznych z zakresu ubezpieczeñ gospodarczych–Ikwarta³2010r. ........................... 21
Podstawowe informacje na temat obowi¹zkowego ubezpieczenia OC
posiadaczy pojazdów mechanicznych i jego podstaw prawnych ...................................................................... 29
Pomniejszenie wartoœci czêœci koniecznych do naprawy pojazdu
(tzw. potr¹cenie amortyzacyjne ub merkantylny ubytek wartoœci)
w przypadku likwidacji szkody w ramach obowi¹zkowego ubezpieczenia OC
posiadacza pojazdu mechanicznego ..................................................................................................................33
Przes³anki rozwi¹zania umowy obowi¹zkowego ubezpieczenia OC
posiadaczy pojazdów mechanicznych ................................................................................................................37
DopuszczalnoϾ zatrzymania pojazdu przez warsztat w sytuacji,
gdy zak³ad ubezpieczeñ nie pokry³ w pe³ni kosztów naprawy .......................................................................... 44
Roszczenie regresowe zak³adu ubezpieczeñ po wyp³acie odszkodowania z ubezpieczenia mienia .................. 46
Ubezpieczenie NNW dzieci i m³odzie¿y szkolnej i akademickiej – podstawowe zagadnienia ........................... 47
Problemy zg³aszane Rzecznikowi Ubezpieczonych w zwi¹zku z ochron¹ danych osobowych
oraz ich dalszym wykorzystywaniem w toku prowadzonych czynnoœci ubezpieczeniowych ............................ 50
Instytucje runku ubezpieczeniowego: Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny .............................................. 54
Wrêczenie nagród IX edycji Konkursu Rzecznika Ubezpieczonych
na najlepsz¹ prace doktorsk¹, magistersk¹, licencjack¹ i podyplomow¹
z dziedziny ubezpieczeñ gospodarczych i spo³ecznych ..................................................................................... 56
Czerwiec 2010 r. Numer 42
59
Rozpatrywanie skarg z zakresu ubezpieczeñ gospodarczych
wp³ywaj¹cych do Biura Rzecznika Ubezpieczonych
– I kwarta³ 2010 r. w porównaniu do I kwarta³u 2009 r.
Z roku na rok wzrasta liczba spraw kierowanych do Rzecznika Ubezpieczonych i to zarówno skarg, jak i próœb o informacje
i porady. Powodów tego stanu rzeczy jest kilka, w tym m.in. wzrost w spo³eczeñstwie œwiadomoœci ubezpieczeniowej
w zakresie swych praw i wynikaj¹ce st¹d s³uszne przekonanie o mo¿liwoœci ich dochodzenia oraz szersza wiedza o Urzêdzie
Rzecznika Ubezpieczonych.
Prowadzone od pocz¹tku istnienia Urzêdu postêpowania skargowe, które podobnie jak inne formy pomocy œwiadczonej
przez Rzecznika Ubezpieczonych, wykazuj¹ znacz¹c¹ dynamikê.
W I kwartale 2010 r. do Biura Rzecznika Ubezpieczonych wp³ynê³o 2 927 pisemnych skarg zg³aszanych w indywidualnych
sprawach z zakresu problematyki ubezpieczeñ gospodarczych tj. o 39,8% wiêcej ni¿ w I kwartale 2009 r. (wykres nr 1).
Wykres nr 1
Liczba skarg wp³ywaj¹cych do Rzecznika Ubezpieczonych z zakresu ubezpieczeñ gospodarczych
3000
2500
2000
2927
1500
2093
1000
500
0
I kwarta³ 2009r.
I kwarta³ 2010r.
Tematyka skarg (wykres nr 2)
W zakresie problematyki skarg nie zaobserwowano zasadniczych ró¿nic, co oznacza, i¿ w I kwartale 2010 r., podobnie jak
w latach poprzednich, najliczniejsza grupa skarg odnosi³a siê do problematyki ubezpieczeñ komunikacyjnych (59,7%),
tj. obowi¹zkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych – 33,3%, sk³adek ubezpieczeniowych w zakresie
ubezpieczeñ komunikacyjnych – 15,1%, ubezpieczeñ autocasco – 9,4%, ubezpieczeñ NNW kierowcy i pasa¿erów – 0,6% oraz
ubezpieczeñ assistance – 0,2% i Zielonej Karty – 0,1 %.
W porównaniu do I kwarta³u 2009 r. procentowy udzia³ grupy skarg odnosz¹cej siê do problematyki ubezpieczeñ
komunikacyjnych uleg³ zmniejszeniu o 3,0%, natomiast liczbowo grupa tych spraw wzros³a o 435 skarg. Spadek skarg o 4,6%
nast¹pi³ w odniesieniu do spraw dotycz¹cych obowi¹zkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych oraz
o 0,4% w odniesieniu do dobrowolnych umów ubezpieczeñ autocasco.
Ubezpieczenia komunikacyjne od pocz¹tku istnienia Urzêdu Rzecznika Ubezpieczonych stanowi³y najwiêksz¹ liczebnie
grupê skarg. Pomimo spadku w stosunku do roku poprzedniego, tendencja ta wystêpuje nadal. Tak znacz¹ca wielkoœæ wynika
g³ównie z faktu, ¿e s¹ to – i zapewne bêd¹ w przysz³oœci – najczêœciej zawierane umowy ubezpieczenia, choæby z racji
obowi¹zku zawarcia ubezpieczeñ OC posiadaczy pojazdów mechanicznych oraz masowego charakteru pozosta³ych
ubezpieczeñ komunikacyjnych.
Ubezpieczaj¹cy i poszkodowani w zakresie tej grupy ubezpieczeñ skar¿yli siê przede wszystkim na:
a³kowit¹ odmowê uznania roszczenia o odszkodowanie lub œwiadczenie;
odmowê uznania czêœci roszczenia;
opiesza³e prowadzenie postêpowañ likwidacyjnych, co prowadzi³o do nieterminowego zaspokajania roszczeñ;
odmowê lub utrudnienia w udostêpnianiu akt szkody;
brak wyczerpuj¹cych uzasadnieñ dla przyjmowanych przez zak³ad ubezpieczeñ stanowisk, zarówno gdy dotyczy³y one
odmowy uznania roszczenia, jak i wysokoœci ustalonego odszkodowania lub œwiadczenia.
Czerwiec 2010 r. Numer 42
3
c
329666254.026.png 329666254.027.png 329666254.028.png
 
329666254.001.png 329666254.002.png 329666254.003.png 329666254.004.png
Aktualnoœci
Wykres nr 2
Tryb rozpatrywania skarg z zakresu ubezpieczeñ gospodarczych
wp³ywaj¹cych do Rzecznika Ubezpieczonych
– Rzecznik
Ubezpieczonych wzi¹³ udzia³
w Targach Wiedzy Konsumenckiej
zorganizowanych z okazji Œwiatowego
Dnia Praw Konsumenta. Na targach
zaprezentowano dzia³alnoœæ Biura
na rzecz konsumentów us³ug
ubezpieczeniowych.
– Przedstawiciel Biura
Rzecznika Ubezpieczonych,
Ma³gorzata Wiêcko, uczestniczy³a
w spotkaniu cz³onków organizacji
FIN–NET, które odby³o siê w siedzibie
Parlamentu Europejskiego w Brukseli.
– Rzecznik
Ubezpieczonych, Halina Olendzka,
wziê³a udzia³ w konferencji
zorganizowanej przez Wydzia³ Prawa,
Administracji i Ekonomii Uniwersytetu
Wroc³awskiego pt. „Aktualne
tendencje w Prawie Konsumenckim”.
– Przedstawiciel Biura
Rzecznika Ubezpieczonych, Cezary
Or³owski, wzi¹³ udzia³ w seminarium
organizowanym przez Polsk¹ Izbê
Ubezpieczeñ pt. „Prywatne
ubezpieczenia szpitalne – szanse,
wyzwania i ograniczenia”.
– Dyrektor Biura Rzecznika
Ubezpieczonych, Krystyna Krawczyk,
wziê³a udzia³ w uroczystoœci
wrêczenia nagród w VI Wielkopolskiej
Olimpiadzie Wiedzy Konsumenckiej,
w której Rzecznik Ubezpieczonych
ufundowa³ nagrody dla laureatów.
– Dyrektor Biura Rzecznika
Ubezpieczonych, Krystyna Krawczyk,
wziê³a udzia³ w konferencji
zorganizowanej przez Polsk¹ Izbê
Ubezpieczeñ pt. „Jakoœæ danych
w systemach informatycznych
zak³adów ubezpieczeñ”.
– Przedstawiciel Biura
Rzecznika Ubezpieczonych,
Ma³gorzata Wiêcko, wziê³a udzia³
w Konferencji Jubileuszowej z okazji
5-lecia dzia³alnoœci Europejskiego
Centrum Konsumenckiego w Polsce.
– Dyrektor Biura Rzecznika
Ubezpieczonych, Krystyna Krawczyk
oraz Zastêpca Dyrektora Biura
Rzecznika, Aleksander Daszewski,
wziêli udzia³ w konferencji
80,0
70,0
60,0
30.03.2010
50,0
78,5%
73,0%
40,0
30,0
20,0
10,0
16,5%
14,5% 12,5%
5,0%
08.04.2010
0,0
I kwarta³ 2009r. I kwarta³ 2010r.
Podjêcie interwencji Niepodjêcie interwencji
Brak ostatecznej oceny w postêpowaniu wewnêtrznym
08.04.2010
Wysoka pozycja w zakresie liczebnoœci skarg w tej grupie ubezpieczeñ,
bo 15,1% przypad³a problemom odnosz¹cym siê do sk³adek ubezpieczenio-
wych. Procentowy ich udzia³ uleg³ zwiêkszeniu w stosunku do I kwarta³u
ubieg³ego roku o 1,7%.
Bezpoœredni¹ przyczyn¹ formu³owania tego rodzaju skarg by³o m.in.:
wystêpowanie tzw. podwójnego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów
mechanicznych, do którego dochodzi³o w zwi¹zku z nabyciem pojazdu
od innego posiadacza lub zmian¹ dotychczasowego ubezpieczyciela;
wezwanie do zap³aty przez zak³ad ubezpieczeñ przedawnionych sk³adek
ubezpieczeniowych lub ich rat wraz z odsetkami za zw³okê; zak³ady
ubezpieczeñ korzystaj¹c z us³ug firm windykacyjnych lub kieruj¹c sprawê
bezpoœrednio do s¹du, licz¹ na brak wiedzy by³ego klienta, co do
mo¿liwoœci uwolnienia siê od p³atnoœci za spraw¹ podniesienia zarzutu
przedawnienia roszczeñ;
uzyskanie zwrotu od zak³adu ubezpieczeñ niewykorzystanej czêœci sk³adki
za OC posiadaczy pojazdów mechanicznych w nastêpstwie zbycia pojazdu;
kwestionowanie wysokoœci sk³adek, w tym zg³aszanie w¹tpliwoœci i pytañ
dotycz¹cych konstrukcji taryf sk³adek.
Przyczyn¹ powstawania tzw. podwójnego ubezpieczenia OC posiadaczy
pojazdów mechanicznych jest w znacznej mierze nadal brak znajomoœci przez
czêœæ posiadaczy pojazdów przepisów okreœlaj¹cych zasady funkcjonowania
tego ubezpieczenia, w tym zmian jakie wprowadzi³a od 1 stycznia 2004 r. ustawa
o ubezpieczeniach obowi¹zkowych, UFG i PBUK.
Ponadto czêœæ skarg dotyczy³a UFG, w tym:
nak³adania op³at tytu³em niedope³nienia obowi¹zku zawarcia umowy
obowi¹zkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych
– 0,2%;
odmowy uznania w ca³oœci lub w czêœci zasadnoœci roszczeñ odszkodowa-
wczych zg³aszanych do Funduszu – 0,8%.
W stosunku do I kwarta³u 2009 r. liczba skarg dotycz¹ca pierwszej grupy nie
uleg³a zmianie, co oznacza, i¿ zarówno w I kwartale 2009 r., jak i w I kwartale 2010
r. wynios³a 0,2%, natomiast w drugiej grupie zwiêkszy³a siê o 0,4%.
W przedstawianym okresie sprawozdawczym drugie miejsce z uwagi na liczbê
zajmuj¹ skargi dotycz¹ce ubezpieczeñ na ¿ycie. Ich procentowy udzia³ w ogólnej
liczbie skarg uleg³ zwiêkszeniu w stosunku do I kwarta³u roku ubieg³ego o 0,3%
(tabela nr 1).
12.04.2010
19.04.2010
07.05.2010
13.05.2010
4
PR U
14.03.2010
ISMO ZECZNIKA BEZPIECZONYCH
329666254.005.png
 
329666254.006.png 329666254.007.png 329666254.008.png
 
329666254.009.png
 
329666254.010.png
 
329666254.011.png
 
329666254.012.png
 
329666254.013.png
 
329666254.014.png
 
329666254.015.png 329666254.016.png
 
329666254.017.png
 
329666254.018.png
 
329666254.019.png
 
329666254.020.png 329666254.021.png
 
329666254.022.png
 
329666254.023.png
 
329666254.024.png
W grupie skarg zwi¹zanych z ubezpieczeniami tzw. starego portfela, tj. z umowami na ¿ycie zawartymi jeszcze
z Pañstwowym Zak³adem Ubezpieczeñ przed 1989 r. a realizowanych obecnie przez PZU ¯ycie S.A., w stosunku do roku
minionego procentowy udzia³ w ogólnej liczbie skarg uleg³ zmniejszeniu o 0,5%. W ostatnich kilku latach wyraŸnie zaznacza
siê tendencja wygasania skarg odnosz¹cych siê do ww. problematyki.
Tabela nr 1
Podzia³ skarg z zakresu ubezpieczeñ gospodarczych kierowanych do Rzecznika Ubezpieczonych
Lp.
Podzia³ skarg
I kwarta³ 2009 r. I kwarta³ 2010 r.
Liczba
%
Liczba
%
1.
2.
3.
4.
Dzia³ I – Ubezpieczenia na ¿ycie
Dzia³ II – Pozosta³e ubezpieczenia osobowe oraz ubezpieczenia maj¹tkowe
Brak w³aœciwoœci Rzecznika Ubezpieczonych
Ogó³em
320
1770
3
2093
15,3
86,4
0,1
100
457
2465
5
2927
15,6
84,2
0,2
100
Natomiast w grupie skarg dotycz¹cej ubezpieczeñ na ¿ycie zawartych po 1989 r. procentowy udzia³ w ogólnej liczbie skarg
uleg³ zwiêkszeniu o 0,8% w stosunku do roku ubieg³ego.
Najczêœciej podnoszonymi zarzutami pod adresem zak³adów ubezpieczeñ by³y:
odmowa uznania roszczenia przez zak³ad ubezpieczeñ, z uzasadnieniem, i¿:
zdarzenie ubezpieczeniowe nie mieœci siê w granicach ochrony gwarantowanej umow¹;
ubezpieczony zatai³ lub poda³ niepe³ne informacje o stanie zdrowia przed zawarciem umowy ubezpieczenia;
b)spory odnoœnie wysokoœci œwiadczenia – w tym mieszcz¹ siê zarówno zarzuty dotycz¹ce zani¿enia procentu uszczerbku
na zdrowiu, jak te¿ zbyt niskiej kwoty przyznanego œwiadczenia;
c) opiesza³oœæ w prowadzonym postêpowaniu odszkodowawczym, co prowadzi³o do nieterminowego zaspokajania
roszczeñ;
d)zbyt niska wobec oczekiwañ ubezpieczonego, b¹dŸ ca³kowita odmowa wyp³aty, tzw. wartoœci wykupu polisy,
proponowana osobom wypowiadaj¹cym umowy w czasie jej trwania. Skargi te s¹ konsekwencj¹ rezygnacji z zawartej
umowy ubezpieczenia na ¿ycie zwi¹zanej z ubezpieczeniowym funduszem kapita³owym, gdy ubezpieczony ubiega siê
o przewidziany w umowie wykup polisy. Wypowiadanie tych umów w czasie ich trwania wywo³ane jest miêdzy innymi
pogorszeniem sytuacji materialnej ubezpieczonych, jak te¿ w wiêkszoœci przypadków dowodzi nietrafnoœci decyzji
zawarcia czêœci tych umów lub wyst¹pienia niekorzystnych zdarzeñ losowych;
e)wysokie op³aty likwidacyjne (w pierwszym roku polisowym nawet do 99%), zwi¹zane z wykupem polisy;
f) okolicznoœci towarzysz¹ce zawarciu umowy ubezpieczenia, a zw³aszcza niew³aœciwa ocena produktu przez
ubezpieczaj¹cego, wynikaj¹ca z braku rzetelnej i obiektywnej informacji ze strony agenta;
dodatkowo, w odniesieniu do ubezpieczeñ grupowych brak mo¿liwoœci zapoznania siê z o.w.u., w przypadku gdy ubezpie-
czaj¹cym jest bank oraz brak oceny ryzyka przez zak³ad ubezpieczeñ, tj. rezygnacja z wywiadu medycznego.
W naszej opinii poziom niezadowolenia z zawarcia niedostosowanej do potrzeb ubezpieczonego umowy ubezpieczenia na
¿ycie wynika równie¿ z nieodpowiedniego poziomu œwiadomoœci ubezpieczaj¹cych, co odzwierciedla siê m.in. w ich ma³o
aktywnej postawie w kontaktach z agentami przed i przy zawieraniu umowy (np. brak, czy te¿ nik³a liczba pytañ o szczegó³y
umowy i przedterminowe jej rozwi¹zanie).
Odnoœnie skarg dotycz¹cych tzw. starego portfela, to podobnie jak w latach minionych, ich przedmiotem by³a zbyt niska
kwota ustalonego œwiadczenia, b¹dŸ to z tytu³u ubezpieczenia dzieci (tzw. ubezpieczenie posagowe) lub ubezpieczenia renty
odroczonej. Czêœæ skarg w tej grupie dotyczy³a problemu przedawnienia roszczeñ z tytu³u zawartej umowy. Niestety problem
waloryzacji tych œwiadczeñ nie doczeka³ siê systemowych rozwi¹zañ, które pozwoli³yby na uzyskanie od PZU ¯ycie S.A.
œwiadczeñ w spodziewanej przez ubezpieczonych wysokoœci, dlatego znaczna czêœæ spornych spraw kierowana jest na drogê
s¹dow¹. Pomimo wskazywanego zjawiska w licznych przypadkach, w wyniku interwencji Rzecznika Ubezpieczonych
dochodzi³o do zawarcia ugody, bez koniecznoœci uciekania siê do drogi postêpowania s¹dowego.
Wysoka pozycja w zakresie liczebnoœci skarg w tej grupie ubezpieczeñ, bo 1,2% przypad³a problemom odnosz¹cym siê do
sk³adek ubezpieczeniowych. Wiêkszoœæ spraw dotyczy³a zwrotu czêœci sk³adki przypadaj¹cej proporcjonalnie do okresu o jaki
uleg³ skróceniu planowany okres ochrony ubezpieczeniowej, w zwi¹zku z wczeœniejsz¹ sp³at¹ kredytu lub po¿yczki. Zdaniem
wielu zak³adów ubezpieczeñ sk³adka ubezpieczeniowa jest obliczana i pobierana jednorazowo za ca³y okres przewidywanej
ochrony ubezpieczeniowej udzielanej grupie osób, które zaci¹gnê³y kredyt i nie podlega zatem zwrotowi. W opinii
ubezpieczyciela fakt wczeœniejszej sp³aty kredytu przez niektóre osoby nie stanowi podstawy do zwrotu czêœci sk³adki
ubezpieczeniowej. Zdaniem Rzecznika Ubezpieczonych wczeœniejsza sp³ata zad³u¿enia skraca czas, w którym ponoszone jest
ryzyko ubezpieczeniowe, co powinno skutkowaæ zwrotem niewykorzystanej czêœci sk³adki.
W I kwartale 2010 r. nastêpna grupa skarg dotyczy³a ubezpieczeñ OC, w tym m.in. OC z tytu³u prowadzonej dzia³alnoœci
i posiadanego mienia, OC z tytu³u wykonywania zawodu oraz OC w ¿yciu prywatnym. Liczba w tej grupie skarg w ostatnich
latach wykazuje tendencje wzrostow¹. Procentowy ich udzia³ w ogólnej liczbie skarg w stosunku do I kwarta³u 2009 r. wzrós³
o 1,0%.
Czerwiec 2010 r. Numer 42
5
a)
329666254.025.png

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin