Filozofia - umiłowanie mšdroci. Według Pitagorasa, człowiek może jedynie dšżyć do mšdroci. Filozofia starożytna ma dwa nurty: pogański - uprawiany przez pogan, chrzecijańska - uprawiana przez chrzecijan. Filozofię pogańskš dzielimy na pięć okresów: okres naturalistyczny (kosmologiczny, filozofii przyrody) trwajšcy od Vi do połowy V wieku przed Chrystusem. Drugi okres, to okres humanistyczny (owiecenie ateńskie), Ii połowa V wieku przed Chrystusem. Okres ten wišzał się z intensywnym rozwojem Aten, które zwyciężyły Persję w tym okresie. W tym okresie działajš Sokrates i sofici. Wiek Iv to okres systemów Platona i Arystotelesa. Zaczyna wtedy rosnšć w siłę Macedonia. Arystoteles umiera w roku 322 kończšc ten okres. Kolejny, to okres hellenistyczny, który zaczyna się wyprawami Aleksandra Wielkiego. W 336 Aleksander wstępuje na tron. Rok 31 - Bitwa pod Akcjum. Koniec okresu helleńskieg. Okres synkretyczny - kończy się w roku 529 - cesarz Justynian zamyka wszystkie szkoły pogańskie. Filozofia powstała w Grecji. ródłem filozofii greckiej sš poematy. Homer pokazuje pewne wzorce moralne. Był on wychowawcš greków. Drugim pisarzem jest Heziod, autor (Teogonii), oraz poematu dydaktycznego o życiu rolnika (Prace i dnie). W literaturze pojawia się pytanie: skšd wzišł się wiat? Co rzšdzi wiatem? Drugim ródłem jest religia. Religia misteryjna, np. orfizm, była to religia, do której trzeba było być wtajemniczonym. Uczestników tego kultu obowišzywała tajemnica. Orfizm miał bardzo duży wpływ na filozofów. Zawierał doktrynę, o niemiertelnoci duszy. Ciało jest więzieniem dla duszy. Poprzez uczestnictwo w kulcie misteryjnym, dusza człowieka może się wyzwolić. Okres naturalistyczny to okres wielkiej kolonizacji. Filozofia rodzi się za sprawš Talesa z Miletu. Pytał on Skšd wzišł się wiat? Szukał uzasadnienia dla swej teorii. Doszedł do wniosku, że przyczynš rzeczywistoci jest woda. Uczniem Talesa był Anaksymander z Miletu. Był to myliciel, który doszedł do nowych wniosków. Wprowadził prawdo podobnie termin arche, poczštek, zasada, władza nad czym. Arche, to poczštek, przyczyna rzeczywistoci. Anaksymander stwierdził, że Tales nie ma racji odnonie wody, jako poczštku wszystkiego. Zaprzeczył temu, że arche jest skończona ilociowo. Zasada, poczštek rzeczy musi być nieskończona. Obserwujšc rzeczywistoć, Anaksymander twierdzi, że arche musi być pozbawiona pierwotnych cech. Zasada nie może być jakociowo okrelona. Zasada ta została nazwana bezkresem. Anaksymenes, uczeń Anaksymandra, powraca do teorii Talesa. Nie dostrzega on wagi odkrycia Anaksymandra i za swojš zasadę pierwotnš uważa powietrze. Heraklit z Efezu napisał dzieło (O naturze), był on nazwany ciemnym filozofem, ponieważ język jego dzieł, był trudny. Uważał, że wszystko do okoła się zmienia. Panta rei - wszystko płynie. Zmiana polega na walce przeciwieństw. Jest to walka dnia z nocš, ciemnoci z jasnociš, dobra ze złem itd. Jest to przemiana jednego w drugie. Przeciwieństwa te nabierajš sensu i znaczenia tylko w parach. Rzeczywistoć polega na zmianie, oraz na syntezie przeciwieństw. Heraklit mówi, że jest prawo rzšdzšce tš zmianš. Logos - rozum. Dla Heraklita zasadš wiata jest ogień, ponieważ jego ruchliwoć symbolizuje zmianę. Zmiennoć ognia wyraża zmiennoć całej rzeczywistoci. Ta grupa mylicieli zwana jest Milezyjczykami, lub Jońskimi filozofowie przyrody. Najważniejszym pojęciem jest zasada, arche. Drugš grupš filozofów okresu naturalistycznego sš pitagorejczycy. Byli zorganizowani na wzór wspólnoty religijnej, inspirowanej orfizmem. Nie można było uczyć się bezporednio. Należało przejć kilka stopni wtajemniczenia. Poznanie tej nauki dawało zbawienie, uwolnienie duszy od ciała. Wszyscy Pitagorejczycy przypisywali swe odkrycia Pitagorasowi z wyspy Samos. Interesowali się astrologiš, prowadzili astrologie. Była ona rzšdzona pewnymi relacjami matematycznymi. Arche była dla nich liczbš. Cykle przyrodnicze były regularne. Pitagorejczycy również odkryli interwały muzyczne. Uważali, że wszechwiat jest uporzšdkowany. Nadali mu miano Kosmos. Drugi składnik Pitagoreizmu to nauka dotyczšca człowieka. Człowiek jest duszš za karę połšczonš z ciałem. Ciało jest więzieniem, a nawet grobem dla człowieka. Sposobem oczyszczenia duszy w pitagoreimie jest nauka. Drugim pomocnym składnikiem, były praktyki ascetyczne. Metempsychoza - wędrówka dusz - reinkarnacja. Kolejnš grupš filozofów jest szkoła ereacka, założona w miecie Erea, przez Parmenidesa. Napisał on poemat (O naturze). Zachowały się jego fragmenty. Przekazywał informacje na temat dwuch drug: prawdy i fałszu. Te drogi pokazała Parmenidesowi bogini. Istniały dla niego droga poznania zmysłowego i intelektualnego. Poznaniem zmysłowym poznajemy wszystko co zmienne, to co widzimy, czujemy, słyszymy. To, co poznajemy umysłem jest stałe i niezmienne. Intelektualnie możemy poznawać figury geometryczne. Jest to droga prawdy. Przedmiot poznany intelektualnie nigdy się nie zmienia. Przedmiot poznania intelektualnego Parmenides nazywa bytem. Byt, czyli to, co jest rzeczywiste, to co istnieje. Nauka Parmenidesa to ontologia. Byt jest czym niezmienny, nie ma poczštku i końca. Byt jest, a niebytu nie ma. Poznanie zmysłowe, to droga fałszu. To co widzimy, słyszymy, dotykamy, nie jest prawdziwym bytem. Zenon z Elenii bronił poglšdów Parmenidesa zaprzeczajšc możliwoci innych poglšdów. Zenon był wynalazcš dialektyki, czyli posługiwaniem się argumentami. Zenon pokazuje, że ruch jest niemożliwy. Dychotomia - podział na dwie częci. Strzała - w każdym momencie swojego ruchu jest nieruchoma. Dialektyka polega na obaleniu tezy przeciwnej. Pluralici: Empedokles, Anaksagoras, Demokryt.
izabela_kubis