Leczenie.pdf

STANDARDY POST Ę POWANIA W ELEKTROTERAPII SERCA

SEKCJA STYMULACJI SERCA

I ELEKTROFIZJOLOGII KLINICZNEJ

POLSKIEGO TOWARZYSTWA KARDIOLOGICZNEGO

Opracowane przez zespół w składzie:

Przewodnicząca:

Prof. dr hab. n. med. Gra Ŝ yna Ś wi ą tecka

II Klinika Chorób Serca IK AM - Gdańsk

Dr n. med. Katarzyna Bieganowska

Klinika Kardiologii, Centrum Zdrowia

Dziecka - Warszawa

Dr hab. n. med. Włodzimierz Kargul

I Klinika Kardiologii Śl.AM - Katowice

Prof. dr hab. n. med. Zdzisława Kornacewicz-Jach

Klinika Kardiologii PAM - Szczecin

Dr n. med. Andrzej Kutarski

Klinika Kardiologii AM - Lublin

Dr n. med. Ewa Lewicka-Nowak

II Klinika Chorób Serca IK AM - Gdańsk

Dr n. med. Andrzej Lubi ń ski

II Klinika Chorób Serca IK AM - Gdańsk

Prof. dr hab. n. med. Włodzimierz Musiał

Klinika Kardiologii AM - Białystok

Prof. dr hab. n. med. Wiesława Piwowarska

Klinika Choroby Wieńcowej IK CMUJ - Kraków

Dr hab. n. med. Fryderyk Prochaczek, prof. nzw.

Klinika Chorób Wewnętrznych

i Chemioterapii Onkologicznej Śl.AM - Katowice

Prof. dr hab. n. med. Zygmunt Sadowski

Instytut Kardiologii - Warszawa

Prof. dr hab. n. med. Maria Trusz-Gluza

I Klinika Kardiologii Śl.AM - Katowice

Dr hab. n. med. Franciszek Walczak

Samodzielna Pracownia Elektrofizjologii

Klinicznej IK - Warszawa

Dr n. med. Dariusz Wojciechowski

Samodzielna Pracownia BioinŜynierii Klinicznej

IBI PAN, Szpital Wolski - Warszawa

Wst ę p

Oddajemy do rąk Państwa publikację na temat standardów postępowania w

elektroterapii serca. Są one zgodne z oficjalnym stanowiskiem Polskiego Towarzystwa

Kardiologicznego i zostały opracowane przez ekspertów z Sekcji Stymulacji Serca i

Elektrofizjologii Klinicznej.

Standardy powstawały "w ogniu" dyskusji przez prawie cały 1998 rok. Staraliśmy się

dostosować powszechnie przyjęte normy do polskich warunków.

Opracowując standardy dla ogółu lekarzy, trudno nie pominąć szczegółów. Mamy teŜ

świadomość, Ŝe standardy mogą ulec deaktualizacji w miarę upływu czasu. Z tego

powodu przewidujemy kolejne ich wydanie za dwa, najdalej trzy lata.

Oprócz standardów postępowania w elektroterapii serca zeszyt ten zawiera projekt

dotyczący sposobu przyznawania certyfikatów lekarzom, personelowi pomocniczemu

oraz poszczególnym ośrodkom zajmującym się elektroterapią serca.

Prof. dr hab. Gra Ŝ yna Ś wi ą tecka

B. przewodnicząca Sekcji Stymulacji Serca

i Elektrofizjologii Klinicznej

Dr hab. Włodzimierz Kargul

Przewodniczący Sekcji Stymulacji Serca

i Elektrofizjologii Klinicznej

Spis tre ś ci:

Wskazania do stałej stymulacji serca

• Wskazania do stałej elektrostymulacji serca w blokach przedsionkowo-

komorowych o ró Ŝ nej etiologii

• Wskazania do wszczepienia stymulatora w utrwalonych blokach odnóg pęczka

Hisa o ró Ŝ nej etiologii z towarzysz ą cymi zaburzeniami przewodzenia p-k

• Stałe b ą d ź epizodyczne zwolnienia akcji komór w przebiegu przewlekłego

migotania przedsionków

• Wskazania do stałej stymulacji serca w chorobie węzła zatokowego

• Wskazania do stałej stymulacji serca w zespole wydłu Ŝ onego QT

• Wskazania do stałej elektrostymulacji serca u osób z bradykardi ą zale Ŝ n ą od

dysfunkcji układu autonomicznego

o Zespół nadwra Ŝ liwej zatoki t ę tnicy szyjnej

o Zespół wazowagalny

• Wskazania do stałej elektrostymulacji w kardiomiopatiach

o Stała stymulacja u osób z kardiomiopati ą przerostow ą zaw ęŜ aj ą c ą

o Stała stymulacja serca u osób z kardiomiopatią rozstrzeniową

• Stała stymulacja serca u osób po przeszczepie serca

o Dobór optymalnej metody stałej stymulacji przeszczepionego serca

• Wskazania do stałej stymulacji serca u dzieci

o Wskazania do stałej stymulacji serca u dzieci z blokiem przedsionkowo-

komorowym

o Wskazania do wszczepienia stymulatora serca w utrwalonym bloku

odnóg

o Wskazania do stałej stymulacji serca w chorobie w ę zła zatokowego

o Wskazania do stałej stymulacji serca w zespole wydłuŜonego QT

o Wskazania do stałej stymulacji serca u dzieci z omdleniami

wazowagalnymi

o Wskazania do stałej stymulacji serca w kardiomiopatii przerostowej

Wybór trybu i rodzaju stymulacji

• Wybór rodzaju (trybu) stymulacji w zaburzeniach przewodzenia przedsionkowo-

komorowego

• Wybór rodzaju (trybu) stymulacji w chorobie węzła zatokowego

• Wybór sposobu stymulacji w utrwalonym migotaniu przedsionków

• Wybór sposobu stymulacji w zespole nadwraŜliwej zatoki szyjnej oraz w zespole

wazowagalnym

• Wybór stymulatora w zespole wydłuŜonego QT

• Wybór stymulatora w kardiomiopatii przerostowej zawęŜającej i kardiomiopatii

rozstrzeniowej

Implantacja układu stymuluj ą cego

• Miejsce zabiegu

• Personel

• Sprz ę t i wyposa Ŝ enie

• Przygotowanie chorego do implantacji układu stymulującego

• Procedura implantacji układu stymulującego

o Wybór strony klatki piersiowej

o Znieczulenie miejscowe

o Uzyskanie dost ę pu do układu Ŝ ylnego

o Implantacja elektrody komorowej

o Implantacja elektrody przedsionkowej

o LoŜa (łoŜe, kieszeń) stymulatora

o Zabieg kosmetyczny u młodych kobiet

• Powikłania stałej stymulacji serca

Czasowa elektrostymulacja serca

• Wskazania do zastosowania czasowego układu stymuluj ą cego

o Ostry zawał serca

o Inne wskazania do czasowej stymulacji serca w zaburzeniach

przewodzenia i bodźcotwórczości

o Czasowa elektrostymulacja w zaburzeniach rytmu serca

• Zasady post ę powania przy zastosowaniu czasowej stymulacji serca

o Oprzyrządowanie (sprzęt)

o Sposób implantacji elektrody i podł ą czenia stymulatora serca

• Wskazania do stosowania przezskórnej elektrostymulacji serca

Badania kontrolne i prowadzenie ambulatoryjne osób z układem stymuluj ą cym

serca: komorowym, przedsionkowym, przedsionkowo-komorowym (VVI, AAI,

DDD)

• Pooperacyjne badania kontrolne chorego i układu stymuluj ą cego

• Pierwsze ambulatoryjne badanie kontrolne osoby ze stymulatorem serca

• Wczesne badania kontrolne

• Odległe badania kontrolne

• Badania dodatkowe wykonywane w czasie badania kontrolnego osób z

rozrusznikiem serca

o Badanie echokardiograficzne

o 24-godzinna rejestracja EKG metod ą Holtera

o 24-godzinna rejestracja ciśnienia tętniczego krwi

o Elektrokardiograficzna próba wysiłkowa

o Badanie za pomocą rejestratora zdarzeń oraz transtelefoniczne

przesyłanie zapisu EKG (TTM)

o Badanie RTG klatki piersiowej (zdjęcie lub skopia)

• Telemetria i programowanie stymulatorów serca

o Programowanie podstawowych parametrów stymulatorów

jednojamowych

o Programowanie stymulatorów dwujamowych

o Programowanie w ś ci ś le okre ś lonych celach z zastosowaniem prób

prowokacyjnych

• Najczęstsze objawy kliniczne u osób z wszczepionym układem stymulującym

o Kołatania serca

o Zawroty głowy, zasłabnięcia i omdlenia

o Stymulacja przepony (poł ą czona niekiedy z czkawk ą )

• Podsumowanie

o Zakres badań kontrolno-diagnostycznych chorego z wszczepionym

układem stymuluj ą cym

• Ambulatoryjne badania kontrolne - uwagi organizacyjne

• Perspektywy i kierunki organizacyjne ambulatoryjnej kontroli osób ze

stymulatorem

• Prowadzenie osób ze stymulatorem z funkcj ą adaptacji cz ę sto ś ci stymulacji

o Programowanie stymulatora z funkcją adaptacji częstości stymulacji

o Programowanie parametrów stymulacji rate-adaptive

o Dalsze prowadzenie osób ze stymulatorem z funkcją adaptacji częstości

stymulacji

o Powikłania

Interferencje elektromagnetyczne u osób ze stymulatorem serca

• Rodzaje energii mog ą ce oddziaływa ć niekorzystnie na układ stymuluj ą cy

• Interferencje elektromagnetyczne pomi ę dzy stymulatorem i urz ą dzeniami

stosowanymi w medycynie

• MoŜliwości i niebezpieczeństwa stosowania noŜa koagulacyjnego u osoby ze

stymulatorem serca

• Kardiowersja elektryczna u osoby ze stymulatorem serca

• Ablacja prądem o częstotliwości radiowej (RF) u osoby ze stymulatorem

• Rezonans magnetyczny a układ stymulujący serca

• Leczenie nowotworów energi ą promienist ą u osoby ze stymulatorem

• Rozbijanie kamieni nerkowych i w ą trobowych przy pomocy fali akustycznej

(litotrypsja) u osoby ze stymulatorem serca

• Oddziaływanie innych urządzeń medycznych na stymulator serca

o Diatermia krótkofalowa

o Przezskórna stymulacja nerwów obwodowych

o Elektrowstrz ą sy stosowane w leczeniu psychiatrycznym

o Urządzenia ultradźwiękowe do czyszczenia zębów

o Interakcje pomi ę dzy stymulatorem serca i implantowanym stymulatorem

rdzenia kręgowego

• Interferencje elektromagnetyczne pomi ę dzy stymulatorem i pozamedycznymi

źródłami energii

o Telefony komórkowe

o Inne niemedyczne źródła promieniowania elektromagnetycznego

• Wpływ ciśnienia wywieranego na stymulator podczas nurkowania

Wskazania do badania elektrofizjologicznego

• Wprowadzenie

• Weryfikacja objawów, które mogą być skutkiem zaburzeń rytmu serca

o Omdlenia

o Kołatania serca

• Poszerzona diagnostyka u osób z rozpoznaną arytmią

o Zaburzenia automatyzmu i przewodzenia

o Częstoskurcz z wąskimi zespołami QRS

o Cz ę stoskurcz z szerokimi zespołami QRS

• Ocena ryzyka nagłej śmierci sercowej i złośliwej arytmii komorowej w róŜnych

chorobach serca

o Zespół Wolffa-Parkinsona-White'a (WPW)

o Komorowe zaburzenia rytmu serca

• Ocena nast ę pstw stosowania leków antyarytmicznych

o Ocena skuteczności leków antyarytmicznych

o Ocena proarytmicznego działania leków antyarytmicznych

• Kwalifikacja oraz ocena skutków zastosowania niefarmakologicznych metod

terapii

o Przezskórna ablacja substratu arytmii

o Operacyjne leczenie zaburzeń rytmu serca

o Implantowany kardiowerter-defibrylator serca (ICD)

• Podsumowanie

Leczenie komorowych zaburze ń rytmu serca przy zastosowaniu wszczepialnych

kardiowerterów-defibrylatorów serca

• Wskazania do wszczepienia kardiowertera-defibrylatora

• Wszczepienie kardiowertera-defibrylatora serca

• Obserwacja odległa osób z kardiowerterem-defibrylatorem

• Warunki, jakie powinny spełniać ośrodki implantujące i leczące osoby z

kardiowerterem-defibrylatorem

o O ś rodki implantuj ą ce i prowadz ą ce opiek ę ambulatoryjn ą nad osobami z

kardiowerterem-defibrylatorem

o Warunki implantacji kardiowertera-defibrylatora

o Opieka ambulatoryjna nad osobami z kardiowerterem-defibrylatorem

o Ośrodki szkolące

o Dokumentacja

• Interakcje pomiędzy stymulatorem i wszczepialnym kardiowerterem-

defibrylatorem serca

Miejsce przezskórnej ablacji pr ą dem o cz ę stotliwo ś ci radiowej w leczeniu

zaburze ń rytmu serca

• Wst ę p

• Definicja i opis metody

• Porównanie z innymi metodami leczenia zaburzeń rytmu serca

• Powikłania

• Nara Ŝ enie na promieniowanie rentgenowskie

• Personel i wyposa Ŝ enie pracowni [19]

• Szczegółowe wskazania do leczenia metodą ablacji prądem RF

• Dodatkowy szlak przedsionkowo-komorowy o szybkim przewodzeniu

• Dodatkowy szlak przedsionkowo-pęczkowy o wolnym przewodzeniu w kierunku

zst ę puj ą cym

• Dodatkowy szlak przedsionkowo-komorowy o wolnym przewodzeniu w kierunku

wstecznym

• Napadowy nawrotny cz ę stoskurcz przedsionkowo-w ę złowy

• Trzepotanie przedsionków

• Ektopowy częstoskurcz przedsionkowy

• Nawrotny częstoskurcz przedsionkowy po atriotomii

• Ogniskowe migotanie przedsionków

• Szybkie rytmy przedsionkowe ze sprawnym przewodzeniem przedsionkowo-

komorowym

o Modyfikacja lub ablacja łącza przedsionkowo-komorowego

• Cz ę stoskurcz komorowy

o Częstoskurcz z drogi odpływu prawej komory

o Cz ę stoskurcz "p ę czkowy" z lewej komory

o Nawrotny częstoskurcz po wentrykulotomii

o Cz ę stoskurcz nawrotny w obr ę bie układu Hisa-Purkinjego

o Częstoskurcz komorowy u osób po zawale serca

Wymagania dotycz ą ce przyznania certyfikatów o ś rodkom i osobom

uczestnicz ą cym we wszczepieniach rozruszników serca i kardiowerterów-

defibrylatorów oraz wykonuj ą cym inwazyjne badania elektrofizjologiczne i ablacje

- projekt do dyskusji

• Zasady uzyskania certyfikatu przez osoby wykonujące procedurę

• Zasady przyznawania certyfikatów lekarzom wykonującym procedury

• Zasady przyznawania certyfikatów pozostałym osobom uczestnicz ą cym w

wykonywaniu procedury

• Zasady uzyskania certyfikatu przez ośrodek wykonujący procedurę

o Personel

o Warunki wykonywania procedury

• Zasady przeprowadzania kontroli u chorego po wykonaniu procedury

• Podsumowanie

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: