Dzieje społeczności żydowskiej w Kłodzku w XIX-XX w.pdf

Dzieje społeczności żydowskiej

w Kłodzku w XIX-XX w.

Tamara Włodarczyk

Ignacy Einhorn

Tomasz Jamróg

Dzieje społeczności żydowskiej

w Kłodzku w XIX-XX w.

Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego

Warszawa 2006

ISBN 83-9232-933-3

Wydanie I

Wydawca:

Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego

ul. Twarda 6, 00-950 Warszawa

tel.: +48 (0) 22 43 66 000; fax: +48 (0) 22 43 60 658

Publikacja została wydana dzięki pomocy ﬁnansowej:

Urzędu Miasta w Kłodzku

Fundacji Krzyżowa dla Porozumienia

Europejskiego

Fundacji

„Errinnerung und Zukunf”

Związku Gmin Wyznaniowych Żydowskich

w RP Oddział we Wrocławiu

Stiftung Kreisau für Europäische

Verständigung

Fundacja

„Pamięć, Odpowiedzialność i Przyszłość”

Fundusz

„Pamięć i Przyszłość”

Zdjęcia zamieszczone na okładce i wykorzystane w publikacji pochodzą z forum internetowego

„Dawne Kłodzko” – www.dawneklodzko.pl oraz ze zbiorów prywatnych Ignacego Einhorna.

Autorem zdjęć współczesnych jest Krzysztof Grzenia.

Opracowanie graﬁczne okładki, skład i łamanie tekstu:

Agencja Reklamowa Pulsar

ul. Spychalskiego 13, pok. 207; 45-716 Opole

tel. kom. 0 600 251 785

e-mail: biuro@pulsaragencja.pl www.pulsaragencja.pl

Druk:

Drukarnia EKOGRAF

ul. Kłodzka 20

57-402 Nowa Ruda

Wstęp

osadnicy pojawili się najwcześniej. Mieszkali w Hrabstwie Kłodzkim co

najmniej od XIV w., współtworząc jego historię i asymilując się ze swoim otocze-

niem. Ale przede wszystkim czując się pełnoprawnymi mieszkańcami tej przyja-

znej ziemi – Kraju Pana Boga. Ich przodkowie pochodzili z różnych miast polskich

i niemieckich, o czym świadczą nazwiska: Bojanower (Bojanowo), Breslauer (Wro-

cław), Brieger (Brzeg), Hamburger (Hamburg), Krakauer (Kraków), Landsberger

(Kamienna Góra), Prager (Praga), czy Sohrauer (Żary).

Celem tej książki jest przybliżenie czytelnikom dziejów kłodzkich Żydów, którzy

uważali Ziemię Kłodzką za swoją małą ojczyznę. Autorom zależało, aby czytelni-

cy spojrzeli na społeczność żydowską Kłodzka nie przez pryzmat ich odrębności

kulturowej, ale poprzez pewną wspólną tożsamość historyczną. Bowiem tych kil-

ka pokoleń kłodzkich Żydów pozostawiło po sobie nie tylko prochy na cmentarzu

żydowskim i ślady materialnej obecności w postaci kamienic. Zostawili coś, co

przyczyniło się do stworzenia swoistego genius loci Kłodzka.

Dzieje Żydów na Dolnym Śląsku zasługują na szczególną uwagę z kilku względów.

Po pierwsze to właśnie na tym terenie mamy do czynienia z zetknięciem się dwóch

żydowskich społeczności – liberalnych Żydów niemieckich, którzy zamieszkiwali

te ziemie do 1946 r. oraz Żydów polskich, którzy przybyli do Kłodzka po 1945 r.,

próbując tworzyć podwaliny żydowskiego życia w Polsce po Holokauście. Po drugie

Kłodzko w latach 1945–1947 odegrało istotną rolę w tzw. akcji Bricha , która umoż-

liwiła tysiącom polskich Żydów ucieczkę na Zachód. Po trzecie – i to argument jak

najbardziej współczesny i aktualny – na przykładzie tego miasta widać, że organi-

zacje pozarządowe, samorząd, lokalne instytucje, czy wreszcie sami mieszkańcy

mogą wspólnie i z sukcesem działać na rzecz ochrony dziedzictwa żydowskiego. Od

lipca 2005 r. Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego wraz z innymi podmio-

tami rozpoczęła renowację cmentarza żydowskiego w Kłodzku – nekropolii, która

przez ostatnie dziesięciolecia popadała w zupełną ruinę i zapomnienie.

Na koniec podziękowania, które należą się nie tylko tym, którzy przyczynili się

do powstania tej książki, ale także wszystkim osobom i podmiotom, które wspierają

K łodzko było jedną z tych dolnośląskich miejscowości, gdzie żydowscy

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: