KWIECIEŃ
Minął już okres wiosennych przymrozków, możemy więc bez obaw że mogą przemarznąć przystąpić do sadzenia drzewek i krzewów zarówno ozdobnych jak i owocowych. Nawet na bardzo zagęszczonej działce znajdziemy trochę miejsca na coś co będzie cieszyło nasz wzrok i co przyjemnie urozmaici ogrodowy krajobraz.
Ten miesiąc wszyscy miłośnicy ogrodów witają z radością. Mamy wiosnę i coraz wyraźniej widać jak budzi się przyroda. Jak sama nazwa miesiąca wskazuje, jest to miesiąc, w którym rozpoczyna się okres kwitnienia wielu roślin. Nadeszła już pora aby ostro zabrać się za porządkowanie ogrodu po zimie i inne prace na działce. Będzie nam sprzyjać wydłużający się dzień. W pierwszych dniach kwietnia słońce będzie wschodzić zaraz po godz. 6, a zachodzić dopiero po 19. W ciągu tego miesiąca dzień wydłuży się o kolejne ponad 1,5 godziny. Wykonując prace w ogrodzie pamiętajmy tylko aby się zbytnio nie rozpędzić, szczególnie przy odkrywaniu roślin, gdyż noce bywają jeszcze mroźne.
Wybierając zieleń do naszych ogrodów i działek pamiętajmy by nie kierować się tylko kolorowymi fotografiami w ogrodniczych czasopismach. Ważne jest uwzględnienie warunków glebowych , klimatycznych i miejsca w którym chcemy posadzić. Myślę , że z doborem właściwych nie będą mieli Państwo kłopotów, dobry sprzedawca zawsze pomoże w doborze. Przełom kwietnia i maja to najwyższy czas by pomyśleć o naszych trawnikach. Po zimie wymagają one szczególnej pielęgnacji a więc skaryfikacji i spulchniania oraz obfitego nawożenia. Jeśli mamy na trawniku suche place ze zgniłymi źdźbłami trawy to znak , że występuje “pleśń śniegowa”, która najczęściej jest wynikiem tego, że tuż przed zimą niedostatecznie nisko skosiliśmy trawę. Musimy te miejsca dobrze wygrabić, jeśli trzeba to dosiać nasion i obficie nawozić. Jest duży wybór nawozów do traw zarówno sypkich jak i w płynie Np. w miejscach zaciemnionych może wystąpić mech na który skuteczny okazuje się nawóz “Antymech”, jeżeli nasz trawnik jest zachwaszczony, to pomocny będzie specjalny nawóz do trawników zachwaszczonych. W okresie od kwietnia do września wskazane jest comiesięczne nawożenie trawnika.
W tym okresie odkrywamy też bardzo cenione wśród działkowiczów róże i dokonujemy pierwszego wiosennego ciecia. Aby nam pięknie kwitły musimy dokonać tego przed pojawieniem się pełnych liści.
Przycinanie wiosenne róż jest bardzo ważne i powinno przebiegać jak niżej - słabe i uschnięte pędy obciąć - krzyżujące się pędy obciąć - suche i uszkodzone końcówki pędów obciąć aż do zielonych miejsc - pozostałe gałązki obciąć do wysokości 5 oczek
Sad:
· Początek kwietnia to ostateczny termin przygotowywania drzew do przeszczepienia. Gałęzie przeznaczone do przeszczepiania skracamy, w zależności od ich grubości, na długość 30 do 60 cm, licząc od miejsca rozgałęzienia. Gałęzie dolne pozostawiamy dłuższe, zaś górne - krótsze. Przewodnik skracamy do przeszczepienia na około 30 cm od ostatniego rozgałęzienia. Miejsce do przeszczepienia wybieramy tak, aby kora była była gładka, wolna od uszkodzeń mechanicznych i bez rozgałęzień.
· Kończymy zimowe cięcie drzew w sadzie. Do kwietnia możemy opóźnić cięcie gatunków najbardziej narażonych na uszkodzenia mrozowe - śliw, morel, brzoskwiń i nektaryn.
· Początek kwietnia to ostateczny termin aby przyciąć winorośl (opóźnienie cięcia do kwietnia ma pozytywny wpływ w miejscach szczególnie narażonych na przymrozki). Tnąc winorośl pamiętaj, iż owocuje ona na pędach jednorocznych, wyrastających z pąków położonych na dwuletnich pędach zdrewniałych. Zwlekanie z przycięciem do końca kwietnia lub początku maja spowoduje silny wyciek soków z ran po cięciu i osłabi krzewy, zatem zabieg przeprowadź jak najszybciej.
· Jeżeli w marcu nie posadziliśmy nowych drzewek, możemy to zrobić również w kwietniu. Drzewka posadzone wiosną przycinamy po posadzeniu nieco silniej, niż te sadzone jesienią. Podczas sadzenia warto zastosować szczepionkę mikoryzową dla drzew owocowych. Zastosowanie szczepionki wzmocni system korzeniowy drzewek i ułatwi roślinom pobieranie składników pokarmowych z gleby (pozwala znacznie zmniejszyć ilość podawanych nawozów). W efekcie rośliny będą silniejsze, zdrowsze, a plon bardziej obfity.
· Wysadzamy zdrewniałe sadzonki porzeczek i winorośli. Umieszczamy je w glebie na takiej głębokości, aby na powierzchni znajdował się tylko jeden pąk.
· Jeżeli chcemy rozmnożyć agrest lub winorośl, robimy odkłady poziome. Jeżynę bezkolcową można natomiast rozmnożyć poprzez odkład wierzchołkowy.
· Zapobiegamy zakażeniu jabłoni parchem oraz mączniakiem. Opryski zwalczające parch rozpoczynamy w fazie wydobywania się z pąków końcowych pierwszych liści. W zależności od pogody, pierwszy oprysk wykonujemy w połowie kwietnia lub na początku maja. Rozprzestrzenianiu się tych chorób sprzyja wilgoć, dlatego opryski wykonuje się przede wszystkim jeżeli padały deszcze. Możemy zastosować fungicydy interwencyjne: Syllit 65 WP, Miedzian 50 WP, Kaptan 50 WP, Penncozeb 80 WP, Score 250 EC, Zato 50 WG.
· Wyżej wymieniony Score 250 EC pozwala też ograniczać rozprzestrzenianie się mączniaka jabłoni. W uprawach amatorskich powinniśmy jednak przede wszystkim ręcznie usuwać liście porażone przez tego patogena. Rozpoznamy je po pastorałowatym wyglądzie i białym, mączystym nalocie.
· Warto też sprawdzić czy w jabłoni nie zagnieździł się kwieciak jabłkowiec. W tym celu pod drzewem układamy płachtę i potrząsamy gałęziami. Jeżeli z około 35 gałęzi spadnie na płachtę więcej niż 5 chrząszczy, warto zastanowić się nad koniecznością przeprowadzenia oprysków. Na działkach zalecane jest jednak przede wszystkim ręczne usuwanie zaschniętych pąków, w których żerują larwy kwieciaka. Ten sam zabieg przeprowadzamy u gruszy, którą atakuje kwieciak gruszowiec.
· Przeglądamy również (najlepiej na początku miesiąca) pędy porzeczki czarnej i usuwamy nienaturalnie nabrzmiałe pąki, które zostały zaatakowane przez wielkopąkowca porzeczkowego. Jeżeli na pędzie jest zdeformowana większość pąków, to taki pęd usuwamy w całości. Zabiegi te są ważne, gdyż obecnie w handlu nie ma preparatów skutecznie zwalczających tego szkodnika.
· Z drzew i krzewów iglastych na sady gruszowe może nalecieć miodówka gruszowa czerwonawa. W efekcie nalotu tego szkodnika liście gruszy są powyginane, ich rozwój jest zahamowany, potem czernieją. Owad ten z reguły nie występuje zbyt liczebnie i posiada tylko jedno pokolenie w roku, dlatego też nie powinien mieć negatywnego wpływu na dalszy rozwój drzew oraz owocowanie.
· Do roślin sadowniczych zaliczamy także truskawki i poziomki. Wiosenną pielęgnację tych roślin zacznij od usunięcia starych, zaschniętych liści. Potem wzrusz glebę w międzyrzędziach, a także między roślinami w rzędach. Pamiętaj, że truskawki i poziomki mają niewielkie wymagania nawozowe i obfite nawożenie wiosną (szczególnie nawozami azotowymi) jest niekorzystne. Konieczne jest natomiast podlewanie. Jeżeli jest sucho - podlewaj co najmniej raz w tygodniu. Roślinom tym dobrze zrobi też ściółkowanie (pod rośliny z obu stron rzędu podłóż ściółkę ze słomy lub kory drzew iglastych).
Warzywnik:
· Na miejsce stałe sadzimy rozsadę cebuli i pora, a na początku miesiąca - wczesnych odmian kalarepy i sałaty. Odmiany późniejsze wysadzimy pod koniec miesiąca.
· Do połowy kwietnia kończymy siew grochu i szpinaku. W drugiej połowie miesiąca na zagonie wysiewamy pora.
· Przez cały kwiecień możemy wysiewać rzodkiewkę, najlepiej w odstępach 7 do 10 dniowych w różnych miejscach - do gruntu odkrytego, przykrywanego potem włókniną lub folią perforowaną, do niskiego tunelu foliowego lub do zimnego inspektu. To zapewni nam ciągłość zbiorów przez cały sezon. Pamiętajmy, iż rzodkiewka lubi dobre nasłonecznienie.
· Wysiewamy nasiona średnio późnych odmian marchwi na zbiór wczesnojesienny, oraz nasiona pietruszki, pasternaku i kopru. Pod koniec miesiąca możemy wysiewać skorzonerę, cykorię, bób i szczaw.
· W celu wyprodukowania rozsady, na rozsadniku wysiewamy nasiona brokułów na zbiór sierpniowy, wczesne odmiany kalarepy na zbiór w ciągu lata, średnio późne odmiany kapusty i brukwi. Na rozsadniku wysiewamy również średnio późne i późne odmiany sałaty.
· Pikujemy siewki warzyw psiankowatych, takich jak pomidor, czy papryka. Pikowanie przyczyni się do wzbogacenia systemu korzeniowego roślin.
· Od połowy kwietnia możemy rozpocząć produkcję rozsady kukurydzy. Do doniczek o średnicy 7 do 8 cm, wysiewamy po 2 do 3 nasiona.
· Nasiona buraków ćwikłowych wysiewamy wprost do gruntu w rzędach oddalonych od siebie o 20 cm. Najlepiej siać je w bruzdę o głębokości 2 cm. Młode rośliny przerywamy, pozostawiając je w odstępach 15-centymetrowych.
· Można wysiać też rośliny przyprawowe, np. koper. W miarę potrzeb koper można dosiewać aż do lata.
· Dziś już niewielu z nas uprawia na działkach ziemniaki, gdyż te sprzedawane w sklepach są bardzo tanie. Jednak młode ziemniaczki z własnej działki mogą bardzo cieszyć. Na początku kwietnia już podkiełkowane sadzeniaki sadzimy do gruntu. Na początku nie trzeba ich podlewać gdyż mają w bulwach zgromadzony spory zapas wody.
· Rozpoczynamy ochronę warzyw przed szkodnikami. Aby je odstraszyć, warzywa możemy opryskać preparatem czosnkowym Bioczos, lub umieścić pałeczki czosnkowe w glebie. Uwaga - Bioczosu nie należy stosować przeciwko śmietce cebulance. W tym przypadku radzimy wysiewać cebulę naprzemian rzędowo z innymi roślinami, np. marchwią.
Ogród ozdobny:
· Jeżeli w marcu było zbyt zimno aby zdjąć zimowe osłony z roślin, czynność tą wykonujemy w kwietniu. Pamiętajmy aby krzewy wyjątkowo wrażliwe na niskie temperatury, np. budleję, odsłonić dopiero pod koniec miesiąca. Jeżeli budleja przymarzła, pędy ścinamy dość nisko. Roślina odbije.
· Jeżeli w marcu było zbyt zimno aby zdjąć zimowe osłony z krzewów róż i dokonać cięcia, również i to wykonujemy w kwietniu. Możemy też sadzić nowo zakupione róże. Przy zakupie krzewów wybierajmy takie, które mają co najmniej 3 zdrowe pędy i dobrze rozwinięty system korzeniowy - przeczytaj więcej o sadzeniu róż.
· Pielęgnujemy rozsadę roślin jednorocznych z wysiewów przeprowadzonych w lutym i marcu. Siewki pikujemy do świeżego podłoża, oraz zapewniamy im odpowiednią wilgotność i temperaturę.
· W miejsce stałe sadzimy rozsadę bratków i niezapominajek.
· Przeprowadzamy kolejne nawożenie wiosennych roślin cebulowych (około 3 tygodnie po pierwszym nawożeniu). Stosujemy nawozy azotowe, np. saletrę amonową.
· Przesadzamy i dzielimy byliny kwitnące latem i jesienią. Przed posadzeniem suche karpy zanurzamy w wodzie. Kwiecień jest też dobrym miesiącem na sadzenie traw ozdobnych.
· Ściółkujemy glebę pod krzewami, zwłaszcza tymi o płytkim systemie korzeniowym (azalie, oczary, różaneczniki, czy wrzosy). Ściółka pomoże utrzymać w glebie wilgoć i zabezpieczy korzenie przed wysychaniem.
· Sadzimy liściaste drzewa i krzewy ozdobne (możemy sadzić dopóki nie zaczną wypuszczać pierwszych liści). Po posadzeniu silnie je przycinamy , a dookoła pnia formujemy w ziemi zagłębienia w kształcie mis, dzięki którym możliwe będzie zatrzymanie wody. Sadzimy również iglaki i gatunki zimozielone.
· Kwiecień to także czas sadzenia roślin cebulowych kwitnących latem.
· Na modrzewiach mogą pojawić się ochojniki - mszyce, które najpierw doprowadzają do kolankowatego zaginania się igieł, a na świerkach są przyczyną powstawania charakterystycznych wyrośli, przypominających drobne szyszeczki. Jeżeli w poprzednim roku ochojniki występowały licznie, powinniśmy modrzewie i świerki opryskać Promalanem (preparatem opartym na oleju parafinowym), a w późniejszym okresie Pirimorem.
· Rozpoczynamy prace wiosenne w oczku wodnym. Zacznij od sprawdzenia szczelności zbiornika i jego oczyszczenia (usuwamy gnijące resztki roślinne i resztki pokarmu dla ryb), oczyszczamy stawowe filtry i przygotowujemy je do rozruchu. Jeżeli staw był opróżniony na zimę, teraz napełniamy go wodą. Gdy wystarczająco się ociepli, możesz rozmnożyć i przesadzić rośliny strefy przybrzeżnej, a gdy temperatura się ustabilizuje (około 10°C) możesz przenieść do stawu rośliny wodne, które zimowały w pomieszczeniach zabezpieczonych przed mrozem. Pod koniec miesiąca można też pomyśleć o zarybieniu stawku.
Kwiaty w domu, balkony i tarasy:
· Krzewom balkonowym dosypujemy żyznego podłoża i dodajemy długo działającego nawozu. Byliny natomiast przesadzamy do świeżej ziemi.
· Przekwitłym narcyzom i hiacyntom usuwamy kwiatostany, gdyż zawiązywanie nasion hamuje kwitnienie.
· Jeżeli chcemy aby rośliny cebulowe zakwitły za rok, nie powinniśmy zasuszać ich od razu po przekwitnięciu - nawozimy je, dopóki same nie zżółkną.
· Żółto kwitnąca kalla kończy okres zimowego spoczynku - kłącza możemy posadzić do dużej donicy wypełnionej mieszanką gliny i dobrze rozłożonego obornika. Roślina najlepiej będzie się czuła na chłodnym, ale słonecznym parapecie.
· Jeżeli w marcu wysialiśmy do pojemników na parapecie nasiona kwiatów jednorocznych, to teraz ukorzenione już sadzonki przesadzamy do doniczek z ziemią ogrodniczą. Aby zapobiec wykrzywianiu się roślin w kierunku szyby, co kilka dni rozsadę obracamy. Poza tym systematycznie podlewamy i nawozimy. Jeśli chcemy aby rośliny się krzewiły, możemy im uszczykiwać wierzchołki.
· W cieplejsze dni hartujemy sadzonki, rozsadę i rośliny doniczkowe, które na lato wystawimy na balkon. Teraz wynosimy je z mieszkania i stawiamy w zacisznym, osłonięty miejscu. Po kilku godzinach zabieramy z powrotem do pokoju.
Trawnik:
· Trawnik nawozimy nawozem organicznym i dobrze podlewamy. Miejsca wyłysiałe obsiewamy regeneracyjną mieszanką traw. Możemy też użyć kawałków darni z innych części trawnika. Jeżeli darń jest naprawdę mocno zniszczona, warto do dosiewu użyć specjalnej mieszanki nasion w połączeniu z mulczem celulozowym (ułatwi kiełkowanie i korzenienie traw) oraz HydroŻelem (zapewni niezbędną wilgoć). To wszystko razem znajdziesz w zestawie do regeneracji trawnika Magiczna Łatka!
· Wzrost traw w kwietniu jest na tyle duży, że możesz przystąpić do pierwszego koszenia. Regularne koszenie sprzyjać będzie lepszemu krzewieniu się trawy, dzięki temu trawnik stworzy gęsty kobierzec i będzie odporny na intensywne użytkowanie. Pamiętaj jednak aby nie przycinać trawy krócej niż na 4 cm, a w miejscach zacienionych pozostaw źdźbła jeszcze dłuższe.
· Jeśli kosiarka nie była ostrzona przed zimą, podczas czyszczenia - zrób to teraz, zanim przystąpisz do pierwszego koszenia.
· Pod koniec kwietnia rozpoczynamy walkę z chwastami na trawniku. O ile jest to możliwe, najlepiej pielić ręcznie. Jeżeli jednak nie dajemy rady, możemy zastosować herbicydy.
· Jeżeli nie posiadamy jeszcze trawnika, to jest to dobra pora, aby zająć się jego założeniem.
Tekst opracowano na podstawie Mój Ogród, Delta, Warszawa 1993, str. 458 - 465, oraz artykułów umieszczonych w Działkowiec, nr 4/96, s. 4 - 5, Działkowiec, nr 4/2004, s. 68 - 69, Ogrody nr 4/2003, s 77, ...
stachowiak671