Gospodarka Światowa
Wykład.1
Zewnętrzne uwarunkowania każdej gospodarki:
· Przynależność danego kraju do określonych organizacji międzynarodowych oraz ugrupowań
· Uwarunkowania na rynku światowym
· Zadłużenie wobec zagranicy
· Położenie geograficzne mogące sprzyjać wymianie
· Regiony przygraniczne
Powstanie gospodarki światowej wiąże się z pewnym etapem rozwoju międzynarodowego podziału pracy, który ukształtował się wraz z rozwojem kapitalizmu. W jego ramach pojawiły się 2 specjalizacje: przemysłowa i surowcowo-rolnicza.
Po rewolucji przemysłowej niewielka grupa krajów stała się centrum politycznym i gospodarczym świata, dysponując źródłem surowcowo-rolniczym w postaci innych krajów (będących też rynkami zbytu). Wytworzyła się w nich silna więź z krajami przemysłowymi. Było to charakterystyczne dla systemu kolonialnego. Doprowadziło to do podziału świata na kraje rozwinięte, specjalizujące się w produkcji przemysłowej i kraje znacznie słabiej rozwinięte, surowcowo-rolnicze.
· Wielka Brytania (największa potęga kolonialna)
· Francja (Algier, Maroko)
· Belgia (Kongo)
W okresie międzywojennym doszło do pewnych zmian. Znaczenia nabrały państwa pozaeuropejskie (USA i Japonia). Tradycyjny międzynarodowy podział pracy skończył się wraz z końcem II wojny światowej, a zaczął się tworzyć współczesny międzynarodowy podział pracy. Jest on związany z niezwykle szybkim postępem naukowo-technicznym i produkcyjnym. Załamanie tradycyjnego MPP nastąpiło w wyniku:
· Powstania systemu państw socjalistycznych
· Dekolonizacji
· Wzrostu niezależności niektórych państw, wcześniej zależnych od innych (uwolnienie Afryki)
Gospodarka światowa –to historycznie ukształtowany, ale zmieniający się w czasie system powiązań ekonomicznych (produkcyjnych, handlowych, usługowych) pomiędzy poszczególnymi krajami i włączający je w światowy system produkcji i wymiany. Nie jest to suma gospodarek narodowych, tylko system powiązanych ze sobą gospodarek narodowych, organizacji międzynarodowych, korporacji transnarodowych itp.
Więzi te mają charakter:
· Materialny (wymiana towarów i usług, przepływ kapitałów i technologii – ułatwiony ze względu na ograniczenie protekcjonizmu i liberalizacji obrotów gospodarczych z zagranicy)
· Niematerialny (przepływ informacji, niezbędnych do kształtowania gospodarki wg potrzeb i stylu życia)
Jest 5 podmiotów GŚ:
1. przedsiębiorstwa krajowe
2. przedsiębiorstwa międzynarodowe (korporacje transnarodowe)
3. gospodarki narodowe poszczególnych krajów
4. ugrupowania integracyjne
5. międzynarodowe organizacje gospodarcze
Przedsiębiorstwa krajowe – stają się podmiotem, gdy nawiązują i utrzymują stosunki ekonomiczne z innymi podmiotami gospodarczymi. Powiązania kredytowe, finansowe, kapitałowe, kooperacja. Jest to początek umiędzynarodawiania się przedsiębiorstw krajowych. Przebiega on w 3 etapach:
Działalność ma charakter:
· regionalny
· globalny
Wykład.2
Korporacje transnarodowe – przedsiębiorstwa międzynarodowe prowadzące działalność mającą zasięg międzynarodowy (często globalny) oraz posiadające swoje filie (oddziały) zagranicą.
Jest to podmiot, który ma coraz większe znaczenie w gospodarce, rozwijające się poprzez BIZ, czyli lokowanie kapitału zagranicą w celu bezpośredniego wpływu na działalność przedsiębiorstwa lub zbudowanie czegoś od zera. Większość to spółki akcyjne, co ułatwia dokonywanie przekształceń struktur i własności.
Ich udział w światowym PKB to ok. 27%. Porównuje się je do państw. Na liście 100 największych potęg 51 z nich to KTN. Dominują w dziedzinach, których rozwój wymaga dużych nakładów na badania i rozwój.
Poszukują atrakcyjnych rynków zbytu, mają wysoką pozycję, jeżeli chodzi o obrót technologiami i są zainteresowane kapitałem intelektualnym
Gospodarki krajowe – jest to suma działalności przedsiębiorstw krajowych i międzynarodowych danego kraju. Dużą rolę odgrywa państwo i jego polityka gospodarcza. Jej cele to:
· polityka wzrostu gospodarczego i rozwoju
· efektywne wykorzystanie zasobów
· stabilność pieniądza
· obrona własnego rynku przed napływem pracowników z zewnątrz (Niemcy, Austria)
· usuwanie zagrożeń
· ochrona środowiska
· odpowiednia międzynarodowa polityka ekonomiczna (cła, środki pozataryfowe, polityka kursowa, wymiana handlowa, bilans płatniczy.
Ugrupowania integracyjne
chomikSGHowy